Cách điều trị gù lưng ở trẻ mà cha mẹ cần biết

1. Nhận biết sớm dấu hiệu gù lưng ở trẻ

Gù lưng là do tổn thương ở đốt sống lưng, làm cho cột sống cong về phía trước mà không có một điểm gù nổi bật. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến tư thế mà còn giảm sự linh hoạt của phổi khi hít thở, gây ra giảm sức mạnh của phổi.

Gù lưng ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ

Gù lưng ở trẻ thường xuất hiện nhiều nhất ở nam giới, thường bắt đầu phát triển từ độ tuổi 13 - 17. Dấu hiệu ban đầu thường là đau ở vùng cột sống lưng, nhưng thường không được nhận biết. Khi tình trạng gù lưng trở nên nghiêm trọng hơn, đau có thể lan ra cột sống cổ hoặc thắt lưng.

Gù lưng không gây chèn ép tủy sống hoặc rễ thần kinh, do đó triệu chứng đau không rõ ràng. Cha mẹ có thể nhận biết trẻ bị gù lưng dựa trên tư thế đứng, ngồi của trẻ như sau:

• Phần lưng có phần nhô cao, thường là ở phía trên.

• Đầu trẻ thường hướng về phía trước hoặc luôn cúi người về phía trước.

• Khi cúi người về phía trước, lưng trên có chiều cao lớn hơn bình thường.

• Vai trẻ thường hướng về phía trước quá mức, khác biệt rõ ràng về chiều cao và vị trí của vai so với cơ thể.

Trẻ bị gù lưng có tư thế ngồi khác so với bình thường

Khi trẻ mắc phải gù lưng nặng, bên cạnh cảm giác đau và cứng nhắc ở lưng, trẻ còn có thể gặp phải mệt mỏi và khó thở do ảnh hưởng đến phổi. Dấu hiệu của bệnh sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn khi gù lưng phát triển theo thời gian, điều này thường xảy ra khi trẻ bước vào tuổi dậy thì.

2. Phương pháp chữa trị gù lưng cho trẻ như thế nào?

Bác sĩ sẽ chẩn đoán tình trạng gù lưng ở trẻ dựa trên kiểm tra lâm sàng và các phương pháp hình ảnh, từ đó sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp.

2.1. Điều trị gù lưng do tư thế sai lệch

Hầu hết trẻ bị gù lưng do tư thế không quá nghiêm trọng, có thể được cải thiện thông qua vật lý trị liệu. Các bác sĩ sẽ chỉ dẫn các bài tập phù hợp để trẻ thực hiện, nhằm tăng cường sức mạnh của cơ lưng, hỗ trợ cột sống và từ đó giảm bớt tình trạng gù lưng.

2.2. Điều trị gù lưng do bẩm sinh hoặc các bệnh lý khác

Nếu gù lưng nhẹ không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và tư thế, trẻ có thể tự theo dõi và thực hiện các biện pháp phòng ngừa tại nhà. Tuy nhiên, cha mẹ vẫn cần đưa trẻ đi kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm nếu bệnh diễn biến và cần can thiệp kịp thời.

Đối với tình trạng gù lưng nghiêm trọng hơn, các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

Nẹp lưng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự tiến triển của gù lưng

Sử dụng nẹp lưng

Phương pháp đeo nẹp lưng giữ vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn tình trạng gù lưng ở trẻ không phát triển xấu hơn, có thể thực hiện suốt cả ngày hoặc vào ban đêm tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe. Sử dụng nẹp lưng không thể làm cho đường cong của cột sống trở nên bình thường trở lại, do đó có thể cần kết hợp với các phương pháp khác trong điều trị.

Điều trị bằng vật lý trị liệu

Trẻ sẽ được hướng dẫn thực hiện các bài tập vật lý trị liệu phù hợp nhằm tăng cường sức mạnh cơ bắp ở vùng bụng và lưng, từ đó hỗ trợ cho cột sống khỏe mạnh hơn, giảm thiểu gù lưng.

Thủ thuật phẫu thuật

Đa số trường hợp gù lưng ở trẻ không cần phải tiến hành phẫu thuật, có thể được điều trị bằng cách dần dần sử dụng vật lý trị liệu và nẹp đỡ lưng. Chỉ trong những trường hợp nghiêm trọng khi gù lưng gây đau, hoặc có sự bất thường trong cấu trúc có thể phát triển nặng hơn trong tương lai, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật can thiệp để điều chỉnh, nối lại các đốt sống để khắc phục vấn đề.

3. Biện pháp phòng ngừa gù lưng ở trẻ

Ngoài những trường hợp gặp phải từ khi sinh ra, gù lưng ở trẻ có thể được ngăn ngừa hiệu quả bằng cách duy trì thói quen đi đứng đúng tư thế, học tập với tư duy đúng và duy trì lối sống lành mạnh. Việc này cần có sự hướng dẫn thường xuyên và giám sát từ phía cha mẹ cũng như giáo viên.

Hướng dẫn trẻ duy trì tư thế đứng đúng để ngăn ngừa gù lưng

3.1. Đi bộ đúng cách, đúng tư thế

Biện pháp phòng và điều trị gù lưng cho trẻ hiệu quả nhất là dạy trẻ tư thế đi đứng đúng từ khi còn nhỏ. Không nên cho trẻ thói quen đi cong lưng hoặc ưỡn ngực, vì điều này có thể làm cho cột sống và xương chậu bị đẩy về phía trước, dần dần dẫn đến việc cột sống cong gù.

Ngoài ra, việc đi với dáng khom lưng hoặc ưỡn bụng quá mức đều là dạng đi xấu, không chỉ làm mất đi vẻ đẹp mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy, cha mẹ cần dạy trẻ cách đi thẳng, nhìn thẳng về phía trước, giữ thẳng lưng, và đầu gối theo tư thế đúng để tránh gặp phải gù lưng.

3.2. Ngồi đúng tư thế

Ngoài việc đi lại, trẻ thường phải ngồi học, nhưng nếu ngồi không đúng tư thế có thể dẫn đến gù lưng và cận thị. Việc để trẻ ngồi cong lưng làm cho khoảng cách giữa mắt và bàn học ngắn lại, và trẻ cũng có thể quen với tư thế này dần dần dẫn đến việc gù lưng.

Vì vậy, cha mẹ cần chuẩn bị bàn học có chiều cao phù hợp và hướng dẫn trẻ ngồi đúng tư thế khi học hoặc xem TV như sau:

• Khoảng cách từ mắt đến bàn là từ 25 - 30 cm, với TV thì cần ngồi xa ít nhất 1m.

• Ngồi thoải mái, không gò bó, cột sống thẳng và vuông góc với mặt ghế ngồi.

• Hai chân thoải mái, không co duỗi.

• Đủ ánh sáng để trẻ nhìn rõ.

3.3. Nằm đúng tư thế

Thói quen này có thể ảnh hưởng đến trẻ suốt đời, nếu nằm kê gối quá cao hoặc cong uốn người quá mức có thể làm cột sống bị uốn cong nhiều hơn. Các chuyên gia khuyên rằng trẻ nhỏ không nên nằm gối hoặc chỉ nên dùng gối thấp để cột sống duỗi thẳng tự nhiên, giúp khớp xương ít bị đè nén hơn và tạo điều kiện cho sự phát triển tốt hơn.

Trẻ nhỏ nên tránh sử dụng gối cao để ngủ để tránh gù lưng

Tư thế ngủ này sẽ giúp phòng tránh gù lưng ở trẻ và cũng tốt cho sự phát triển chiều cao của trẻ trong tương lai.