1. Thông tin cơ bản về nhiệt kế thủy ngân
1.1. Cách sử dụng nhiệt kế thủy ngân
Nhiệt kế thủy ngân được phát minh bởi nhà vật lý học Daniel Gabriel Fahrenheit vào năm 1714. Đây là loại nhiệt kế dùng để đo nhiệt độ cơ thể, có chứa thủy ngân bên trong. Không thể sử dụng nhiệt kế thủy ngân để đo nhiệt độ dưới -39 độ C (vì thủy ngân sẽ đóng băng) hoặc trên 356.7 độ C (vì đây là điểm sôi của thủy ngân).

Nhiệt kế thủy ngân - công cụ đo thân nhiệt phổ biến
1.2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của nhiệt kế thủy ngân
- Cấu tạo: gồm 3 bộ phận
+ Cảm nhận nhiệt độ: chứa thủy ngân để hấp thụ và đo nhiệt độ môi trường theo nguyên lý giãn nở.
+ Ống mao dẫn: cột dẫn thủy ngân giãn nở khi tiếp xúc với môi trường, cho kết quả đo.
+ Kết quả hiển thị: vạch số thể hiện nhiệt độ.
- Nguyên lý hoạt động
Nhiệt kế thủy ngân hoạt động trên nguyên lý giãn nở của thủy ngân theo nhiệt độ. Thủy ngân nở ra hoặc co lại tùy theo nhiệt độ, vạch số trên thước đo tương ứng với nhiệt độ đo được.
Khi nhiệt độ thay đổi, cột thủy ngân tăng hoặc giảm, cho bạn biết chính xác nhiệt độ cơ thể.
2. Cách đo và đọc nhiệt kế thủy ngân chính xác
2.1. Bước đo nhiệt kế thủy ngân
Để đo nhiệt độ chính xác, có thể đặt nhiệt kế thủy ngân ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể như: nách, hậu môn, miệng, tai.
- Bước 1: Cầm chắc phần đuôi của nhiệt kế, vẩy mạnh cổ tay để nhiệt kế xuống dưới 35 độ C.
- Bước 2: Đặt nhiệt kế vào vị trí cần đo và giữ ở đó trong 5 - 7 phút.
- Bước 3: Rút nhiệt kế ra và đọc kết quả.

Đo nhiệt độ thân nhiệt đúng cách giúp mẹ biết tình trạng sức khỏe của con mình
2.2. Cách đọc kết quả đo nhiệt kế thủy ngân chính xác
Thời gian giữ nhiệt kế khác nhau tùy theo vị trí cần đo. Nếu đo ở hậu môn, giữ nhiệt kế ở đó khoảng 2 - 3 phút. Đối với nách hoặc miệng, giữ nhiệt kế nguyên vị trí trong khoảng 3 - 5 phút. Sau thời gian này, rút nhiệt kế ra mà không lắc để đảm bảo kết quả đo chính xác.
Để đọc kết quả, đầu tiên bạn giữ nhiệt kế ngang để nhìn số rõ ràng. Sau đó, đưa nhiệt kế lên mức mắt, mỗi vạch chia tương ứng với 0.1 độ C. Đọc con số gần nhất ở vị trí cây thủy ngân, đó là kết quả thân nhiệt.
Sốt được xác định khi nhiệt độ từ 38 độ C trở lên (đo hậu môn) hoặc trên 37 độ C (đo nách). Cần tham khảo ý kiến bác sĩ nếu:
- Đo nhiệt kế cho trẻ 3 - 6 tháng có kết quả sốt kèm biểu hiện: li bì, lừ đừ, quấy khóc.
- Đo nhiệt kế cho trẻ 6 - 24 tháng có kết quả từ 39 độ C trở lên và kéo dài hơn 1 ngày.
Không thể có cùng một mức độ nhiệt độ ở mọi vị trí trên cơ thể nên khi đo nhiệt kế cần lưu ý:
- Vùng hậu môn: cung cấp kết quả thân nhiệt chính xác nhất, thường được sử dụng cho trẻ nhỏ.
- Vùng dưới nách: cho kết quả thấp hơn so với hậu môn khoảng 0.5 - 1.5 độ C.
- Vùng miệng: cho kết quả thấp hơn so với hậu môn khoảng 0.3 - 0.8 độ C, thường được sử dụng cho người lớn.
Sau khi đo và đọc kết quả trên nhiệt kế, bạn cần lắc cột thủy ngân trở về mức thấp nhất, lau sạch dụng cụ và cất giữ ở nơi khô ráo, an toàn. Nếu đã sử dụng nhiệt kế thủy ngân để đo hậu môn, hãy chỉ sử dụng nó để đo vùng này và mua một nhiệt kế khác để đo ở các vùng khác trên cơ thể để tránh lây nhiễm vi khuẩn.

Trong trường hợp nhiệt kế thủy ngân bị vỡ, cần xử lý đúng cách để tránh nguy cơ nhiễm độc thủy ngân.
3. Cần chú ý khi nhiệt kế thủy ngân bị vỡ
- Không sử dụng máy hút bụi để làm sạch vùng nhiễm độc thủy ngân vì có thể làm thủy ngân bay vào không khí, tăng nguy cơ tiếp xúc và nhiễm độc.
- Tránh quét thủy ngân bằng chổi để không làm thủy ngân vỡ thành các giọt nhỏ. Thay vào đó, sử dụng bột diêm sinh (lưu huỳnh) để rắc lên thủy ngân rơi, sau đó mới dùng chổi để quét sạch. Bột diêm sinh sẽ giúp hạn chế khả năng bay hơi của thủy ngân.
- Không đổ thủy ngân vào cống để tránh nhiễm độc nguồn nước và hư hại hệ thống ống nước.
- Trong trường hợp thủy ngân dính vào quần áo, nên giặt riêng để không lan truyền thủy ngân sang quần áo khác.
Thân nhiệt của con người có thể thay đổi nhanh chóng. Khi ai đó bị ốm, việc đo nhiệt độ cơ thể chính xác và an toàn tại nhà rất quan trọng để theo dõi sức khỏe và chăm sóc tốt hơn.
Với những chia sẻ này, việc sử dụng và đo nhiệt kế thủy ngân trở nên đơn giản hơn. Chỉ cần chú ý đến việc xử lý nhiệt kế bị vỡ đúng cách, nhiệt kế sẽ là công cụ hữu ích giúp theo dõi thân nhiệt và chăm sóc sức khỏe một cách hiệu quả.