Bài viết được tư vấn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Đặng Tiến Đạt - Chuyên gia Răng - Hàm - Mặt tại Khoa khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Hạ Long.

Răng sữa xuất hiện trong những năm đầu đời, đóng vai trò quan trọng trong việc nhai và nuốt, đảm bảo cung cấp chất dinh dưỡng cho sự phát triển của bé. Tuy nhiên, nếu không giữ vệ sinh răng miệng cho bé đúng cách và bé có những thói quen không tốt, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe răng miệng, gây mòn răng sữa. Vì vậy, cha mẹ cần biết cách xử lý khi răng sữa của bé bị mòn để bảo vệ răng cho bé kịp thời.

Răng sữa mọc khi bé khoảng 6 tháng tuổi, từ đó răng sữa sẽ phát triển trong vài năm tiếp theo, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bé nhai và nuốt, đồng thời giữ cho vị trí của các răng vĩnh viễn sau này. Dù là răng sữa, nhưng bé vẫn cần được chăm sóc răng từ những ngày đầu tiên.

Nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng mòn răng sữa, đồng thời làm suy giảm lớp men bảo vệ của răng, làm cho bé dễ bị sâu răng sữa. Trong đó, những nguyên nhân thường gặp là do vệ sinh răng miệng kém, bé không thích đánh răng hoặc cha mẹ không theo dõi bé đánh răng đúng cách.

Bé cũng có thể mắc mòn răng do sử dụng nhiều thực phẩm và đồ uống có độ axit cao, chẳng hạn như sữa, kẹo, bánh... Đây đều là nguyên nhân chính gây mòn, sâu răng. Thiếu fluor cũng là một nguyên nhân khiến răng sữa của bé mòn, do fluor giúp củng cố lớp men răng, ngăn chặn mòn và sâu răng. Tuy nhiên, hiện nay nguyên nhân này giảm đi đáng kể ở các thành phố do nước máy thường được bổ sung fluor.

Tình trạng ảnh hưởng của việc răng sữa bị mòn ở trẻ thường kéo dài trong thời gian dài. Mòn răng sữa ban đầu khó nhận biết bằng mắt thường, chỉ khi chân răng sữa bị mòn lộ rõ mới được phát hiện. Lúc này, lớp men răng sữa đã bị mòn nhiều, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sức khỏe răng miệng của trẻ. Vì vậy, chuyên gia khuyến cáo, khi trẻ mới mọc răng sữa, cha mẹ nên đưa trẻ đến nha khoa để bác sĩ kiểm tra và hướng dẫn cách chăm sóc răng miệng đúng cách.

Những dấu hiệu cho thấy răng sữa bị mòn ở trẻ nhỏ bao gồm:

• Đau răng: Men răng sữa bị mòn khiến răng mất lớp bảo vệ. Chân răng sữa bị mòn ảnh hưởng đến nướu xung quanh, gây đau răng.
• Bề mặt răng sữa xỉn màu: Tại vị trí răng sữa bị mòn, men mất, lộ ra dải màu trắng xỉn trên bề mặt răng sữa gần nướu. Khi tình trạng mòn trên răng sữa nặng hơn, dải màu trắng xỉn chuyển sang màu vàng, nâu hoặc thậm chí là đen. Điều này cho thấy răng sữa bị mòn đang tiến triển thành sâu răng.
• Răng sữa nhạy cảm: Men răng sữa bị mòn khiến răng sữa trở nên nhạy cảm hơn, trẻ cảm thấy khó chịu, đặc biệt là khi ăn uống quá lạnh hoặc quá nóng.
• Nướu quanh răng sữa sưng đau: Ngoài răng sữa bị mòn và rách rõ, nướu quanh răng bị tổn thương cũng sưng đau, thậm chí có thể chảy máu.

Mòn răng sữa cần điều trị để giảm các triệu chứng và ngăn chặn tình trạng bệnh tiếp tục phát triển. Quyết định điều trị mòn răng ở trẻ tùy thuộc vào mức độ mòn. Cha mẹ hãy đưa trẻ đến nha khoa để được kiểm tra và hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp.

Trong trường hợp mòn răng sữa nhẹ, cha mẹ có thể thực hiện các phương pháp điều trị tại nhà, bao gồm: Sử dụng kem đánh răng chứa fluor, tái tạo men và ngà răng, súc miệng bằng nước,...

Ngoài các biện pháp khắc phục mòn răng sữa, men răng sữa cũng có thể được tái tạo thông qua các biện pháp phòng ngừa và sử dụng fluor. Các biện pháp ngăn chặn mòn răng sữa bao gồm:

Không cho trẻ bú bình khi ngủ để tránh tạo mảng bám và gây hại cho răng sữa. Nếu trẻ khó chịu khi ngủ, có thể thử cho trẻ ngậm núm giả. Sau khi trẻ bú xong, cha mẹ nên cho trẻ uống nước và lau nướu, răng cho trẻ bằng khăn ẩm hoặc gạc. Hạn chế trẻ uống nước ngọt, nước hoa quả đóng gói vì chúng chứa nhiều đường và axit.

Hướng dẫn trẻ uống từ sớm bằng cốc và thúc đẩy thói quen uống nước thường xuyên, đặc biệt sau khi ăn và uống sữa để giữ răng sạch và tạo môi trường không thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Cha mẹ có thể hướng dẫn hoặc thực hiện vệ sinh răng miệng cho trẻ từ khi trẻ còn nhỏ. Với trẻ từ 6 tháng tuổi, bạn có thể lau sạch răng của trẻ bằng khăn ẩm hoặc bàn chải mềm. Trẻ trên 18 tháng nên học cách chải răng nhẹ nhàng với bàn chải mềm và kem đánh răng có chứa fluor.

Ngoài việc đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, trẻ cần duy trì vệ sinh đường viền nướu và sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch mảng bám giữa các kẽ răng.

Lên lịch kiểm tra răng định kỳ mỗi 6 tháng để đảm bảo sức khỏe răng miệng. Trẻ có điều trị sâu răng cần được kiểm tra thường xuyên hơn để đánh giá tiến triển của bệnh.

Tóm lại, mòn răng sữa dễ xảy ra nếu cha mẹ không chú ý đến vệ sinh răng miệng của trẻ. Với những cách xử lý khi răng sữa của trẻ bị mòn đơn giản như trên, cha mẹ có thể giúp trẻ có hàm răng sữa khỏe mạnh. Dù răng sữa bị mòn hay sâu răng, răng vĩnh viễn vẫn sẽ mọc bình thường, nhưng có nguy cơ răng vĩnh viễn mọc không đúng vị trí. Do đó, từ khi trẻ mới mọc răng, cha mẹ cần chăm sóc răng sữa để tạo điều kiện tốt cho răng vĩnh viễn phát triển đúng đắn. Bảo vệ hàm răng sữa giúp trẻ dễ dàng tiếp cận và bảo quản tế bào gốc từ răng sữa sau khi rơi. Quyết định này sẽ giúp trẻ có cơ hội tiếp cận các phương pháp điều trị tế bào gốc khi cần thiết, như trong các trường hợp bệnh nan y như ung thư, tự kỷ, thoái hóa thần kinh, thay thế nội tạng,... có thể xảy ra trong tương lai.

Nguồn tham khảo: nature.com; pocketdentistry.com; www.sciencedirect.com