Cách Giữ Sách Luôn Như Mới, Không Lo Ố Vàng, Cong Hay Mọt

Sách luôn là tài sản quý giá của những ai yêu thích văn học. Nếu bạn là một tín đồ của sách, chắc hẳn sẽ muốn biết cách bảo quản sách sao cho chúng luôn giữ được tình trạng tốt, tránh tình trạng cong mép, ố vàng hay bị mối mọt. Hãy cùng Mytour tìm hiểu những cách bảo quản sách hiệu quả nhất ngay bây giờ.

Tại sao phải bảo quản sách một cách cẩn thận?

Sách là người bạn tri thức gắn bó suốt đời, vì vậy cần phải trân trọng và bảo vệ chúng như một báu vật. Bảo quản sách không chỉ giúp bảo vệ giá trị của sách mà còn kéo dài tuổi thọ, đồng thời thể hiện sự tôn kính và yêu quý đối với những “người bạn tri thức” của chúng ta.

Sách rất dễ bị ảnh hưởng bởi yếu tố như không khí, độ ẩm và nhiệt độ. Nếu không được bảo quản đúng cách, sách có thể bị ẩm mốc, ố vàng hoặc cong vênh. Kệ sách cũng là nơi mà mối mọt dễ sinh sống. Khi bị mối tấn công, sách sẽ bị hư hỏng, bốc mùi ẩm mốc, và trong những trường hợp nghiêm trọng, các trang sách có thể bị mục nát, ăn mòn, làm giảm chất lượng sách đáng kể.

Bảo quản sách đúng cách không chỉ là việc xếp sách gọn gàng trên kệ và vệ sinh kệ sách định kỳ. Thực tế có rất nhiều phương pháp đơn giản để bảo quản sách không bị ố vàng hay mốc. Vậy đâu là phương pháp bảo quản sách hiệu quả, bền lâu nhất?

Những phương pháp bảo quản sách luôn như mới

Đối với những người yêu thích đọc sách hay sưu tầm sách, việc sách bị hư hỏng là điều cực kỳ đáng tiếc. Đặc biệt với những cuốn sách quý hiếm, có giá trị, việc bảo quản sách một cách đúng đắn là vô cùng quan trọng để giữ gìn chất lượng sách.

Sách rất nhạy cảm với điều kiện môi trường, trong quá trình bảo quản, sách có thể gặp phải một số vấn đề như sau:

• Nhiệt độ và độ ẩm cao có thể khiến sách bị ẩm mốc, và mối mọt sẽ ăn mất giấy sách.
• Để sách nằm cố định một chỗ mà không vệ sinh định kỳ hoặc cất giữ trong thùng lâu ngày sẽ tạo điều kiện cho mối mọt tấn công, làm hỏng sách.

Dưới đây là những cách bảo quản sách dễ thực hiện để giữ sách luôn bền đẹp như mới:

Thực hiện bọc sách để giữ sách luôn như mới

Mặc dù sách thường đã được bao phủ một lớp kính mỏng, nhiều người lại bỏ qua thói quen bọc bìa sách. Đây là một thói quen không tốt và dễ dẫn đến việc sách bị hư hỏng. Dù lớp nilon đã bảo vệ trang bìa, nhưng để bảo quản sách lâu dài, bạn nên bọc thêm một lớp bìa bên ngoài để bảo vệ tốt hơn.

Bọc sách ngay khi mua về giúp bảo vệ sách bền đẹp như mới. Lớp nilon sẽ chống nước và giữ sách khỏi ẩm ướt rất tốt. Để duy trì sách luôn trong tình trạng tốt nhất, bạn nên thay bìa sách mới sau 3-6 tháng sử dụng.

Đặt sách ở nơi khô ráo, thoáng mát

Sách rất dễ bị ảnh hưởng bởi độ ẩm và hơi nước, nếu để sách ở những nơi ẩm ướt sẽ làm sách bị tích tụ hơi nước, gây mục nát. Vì vậy, để bảo quản sách tốt, bạn nên đặt sách ở những kệ hoặc giá sách khô thoáng, cao ráo. Nếu có điều kiện, bạn có thể sử dụng tủ chống ẩm có thể điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm để bảo vệ sách tốt hơn. Ngoài ra, máy hút ẩm mini cũng có thể giúp cải thiện không khí trong nhà, tránh tình trạng ẩm mốc.

Sắp xếp sách ngăn nắp sau khi sử dụng

Nhiều người thường có thói quen vứt sách sau khi đọc lên giường, bàn làm việc, ghế sofa... Tuy nhiên, thói quen này dễ làm sách bị hư hỏng như rách, cong mép hay bìa sách bị uốn cong. Để bảo quản sách tốt, bạn nên rèn thói quen sắp xếp sách gọn gàng trên kệ để sách luôn giữ được tình trạng phẳng phiu như mới. Lưu ý không nên xếp sách quá chật, vì như vậy sách sẽ dễ bị trầy xước.

Giữ gìn gáy sách cẩn thận

Gáy sách giống như xương sống của quyển sách, giúp việc cầm và đọc sách trở nên dễ dàng. Gáy sách giữ cho các trang không bị bung ra hay tách rời. Nếu gáy sách bị hư hỏng, chất lượng của cả cuốn sách sẽ bị ảnh hưởng. Vì vậy, bạn cần hết sức cẩn thận khi mở sách và đặt sách lên kệ. Tránh mở sách quá 180 độ vì sẽ làm hở lớp keo, khiến các trang sách dễ bị bung ra ngoài.

Sử dụng bookmark để ghi dấu trang đọc

Một thói quen sai khi đọc sách là gấp mép để đánh dấu, điều này có thể gây ra vết hằn trên trang sách, làm giảm giá trị của sách. Để bảo quản sách đúng cách, bạn nên dùng bookmark để đánh dấu trang, giúp sách luôn giữ được độ phẳng và đẹp.

Chú ý đến khoảng cách giữa các cuốn sách

Thông thường, các kệ sách được thiết kế để tiết kiệm diện tích, với các kệ từ hộc tủ đến kệ sách. Tuy nhiên, thiết kế này có thể gây hại cho sách. Đặc biệt với những cuốn sách ít đọc, thay vì chồng sách lên nhau hoặc nhét quá chặt vào kệ, bạn nên để một khoảng trống nhất định giữa các cuốn sách. Điều này giúp tạo sự thông thoáng, hạn chế sự hình thành của mối mọt và ngăn ngừa ẩm mốc. Đây là một cách bảo quản sách đơn giản nhưng rất hiệu quả.

Áp dụng gói hút ẩm để bảo quản sách

Gói hút ẩm là một phương pháp đơn giản và hiệu quả để bảo vệ sách khỏi ẩm mốc và mối mọt. Bạn chỉ cần treo một vài túi hút ẩm vào kệ sách, chúng sẽ tự động hút ẩm và giữ cho không khí quanh sách luôn khô thoáng.

Vệ sinh kệ sách thường xuyên

Kệ sách cần được vệ sinh định kỳ để giữ sách luôn sạch sẽ và bền đẹp. Bạn có thể chọn khoảng thời gian 6 tháng một lần để lau chùi kệ, kiểm tra xem sách có dấu hiệu hư hỏng hay bị mối mọt xâm hại. Việc vệ sinh này cũng giúp loại bỏ bụi bẩn, giữ sách trong tình trạng tốt. Để làm sạch bụi trên sách, bạn có thể dùng một cây chổi trang điểm nhỏ để tẩy sạch từng hạt bụi một cách nhẹ nhàng.

Chọn kệ sách phù hợp về chất liệu và kích thước

Lựa chọn kệ sách có chất liệu và kích thước thích hợp rất quan trọng trong việc bảo quản sách. Tránh chọn các kệ làm từ gỗ thông hay gỗ ép vì chúng dễ bị mối mọt tấn công. Cũng không nên chọn kệ xi măng hay kim loại vì chúng kém khả năng hút ẩm, dễ khiến sách bị ẩm. Tốt nhất, bạn nên chọn kệ sách bằng gỗ có độ cứng cao và khả năng hút ẩm tốt để bảo vệ sách hiệu quả hơn.

Cách xử lý sách bị ố vàng

Sách bị ố vàng là vấn đề phổ biến và cần phải được xử lý ngay để tránh làm ảnh hưởng đến chất lượng sách. Để vệ sinh, trước tiên bạn cần lau sạch bụi bẩn trên bề mặt sách. Gỡ bìa bọc ra và vệ sinh gáy sách, đồng thời lật từng trang để loại bỏ bụi. Sau đó, dùng tăm bông nhúng vào dung dịch axit oxalic hoặc axit citric, nhẹ nhàng chấm lên các vết ố vàng. Cuối cùng, lau sạch lại bằng nước, dùng kẹp giấy thấm bớt nước và phơi sách trong bóng râm để khô hoàn toàn.

Biện pháp chữa sách bị cong hiệu quả

Những người yêu sách luôn rất chú ý đến việc bảo vệ sách, đặc biệt là tránh cho sách bị cong vênh. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, như sách bị ẩm, bị dính nước. Để khắc phục tình trạng sách bị cong, bạn có thể thử áp dụng một số mẹo dưới đây.

Hút ẩm cho sách: Đặt giấy vệ sinh hoặc khăn giấy trắng vào các trang sách bị ẩm. Cẩn thận gấp sách lại và đặt vật nặng lên trên để ép chặt. Thường xuyên thay giấy hút ẩm nếu tình trạng ẩm ướt kéo dài.

Là phẳng sách: Sử dụng nhiệt để làm phẳng sách là một phương pháp hiệu quả. Tuy nhiên, cần phải thực hiện cẩn thận. Nếu là lần đầu, bạn nên lót một tấm vải mỏng lên sách trước khi là để tránh làm hỏng sách.

Để tránh tình trạng sách bị cong, khi đọc sách bạn không nên mở sách quá 180 độ. Đối với sách dày, bạn chỉ nên mở sách từ 70-110 độ. Khi xếp sách lên kệ, hãy để sách nằm hoặc đứng thẳng góc vuông với kệ để bảo vệ sách. Tránh để sách nghiêng vì dễ làm cong hoặc xoắn góc sách. Khi đọc sách, nếu muốn nằm thì hãy nằm sấp và đặt sách trên giường. Bạn cũng nên tránh ôm sách khi ngủ để tránh làm sách bị cong hoặc nhàu.

Giải pháp khi phát hiện sách bị ẩm mốc hoặc mối mọt

Nếu sách của bạn bị ẩm mốc, đừng quá lo lắng. Bạn có thể phơi sách dưới ánh nắng để làm khô. Nếu không có nắng, hãy sử dụng bàn ủi. Sau đó, dùng một chiếc cọ nhỏ hoặc vải mềm để làm sạch lớp mốc trên trang sách. Cuối cùng, bọc bìa sách cẩn thận để bảo vệ sách tốt hơn.

Khi kệ sách xuất hiện mối mọt hoặc gián, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau đây để xử lý hiệu quả:

Phương pháp treo túi long não trên kệ sách

Để xua đuổi mối mọt, bạn có thể treo một túi long não nhỏ trên kệ sách. Nếu kệ sách lớn, hãy chia đều số lượng túi long não sao cho hợp lý. Mùi long não sẽ giúp đuổi mối mọt và các loại côn trùng khác ra khỏi kệ sách của bạn một cách hiệu quả.

Long não giã nhuyễn làm sạch và xua đuổi mối mọt

Bạn có thể giã nhuyễn long não và trộn với cồn 75 độ. Dùng một tờ giấy thấm vào hỗn hợp này trong 2-3 phút rồi đem phơi khô. Khi giấy đã khô, kẹp các tờ giấy vào các cuốn sách với khoảng cách đều nhau để xua đuổi côn trùng, mối mọt.

Không để sách bị mối mọt chung với những cuốn sách khác

Nếu phát hiện sách bị mối mọt và lây lan sang những cuốn sách khác, bạn cần phải tiêu hủy chúng ngay để ngăn chặn sự lây lan và bảo vệ các sách còn lại. Đây là cách tốt nhất để ngăn ngừa mối mọt lây lan không kiểm soát.

Sách là tài sản quý báu, là kho tàng tri thức vô tận, vì vậy cần được chăm sóc và bảo quản kỹ lưỡng. Nếu bạn là một tín đồ yêu sách, việc bảo vệ những cuốn sách yêu thích sẽ càng trở nên quan trọng hơn. Mong rằng những cách bảo quản sách hiệu quả từ Mytour sẽ giúp bạn tìm ra những giải pháp tốt nhất để bảo vệ sách, giữ cho chúng luôn như mới và bền lâu.