
Đầu tiên cần hiểu là về khái niệm zoom, tức là thu phóng và thay đổi góc nhìn. Trên ống kính zoom gắn rời ở máy ảnh, đó là ống kính có khả năng thu phóng vật lý - quang học để thay đổi tiêu cự, góc nhìn được quy định trên ống kính đó. Hay đơn giản là zoom trên cái ống nhòm, bạn thích nhìn xa hơn thì chỉ việc xoay xoay để nhìn xa hơn. Ống kính fix là ống kính chỉ có 1 mức tiêu cự, góc nhìn cố định, không thể zoom vật lý được.

Ống kính fix 50mm và ống kính zoom 27-70mm của Canon.
Trên điện thoại, ống kính gắn liền thường chỉ là ống kính fix với một tiêu cự cố định. Ví dụ, ống kính góc rộng 1X (có tiêu cự thường là 26mm), sau đó có thêm ống kính fix tele zoom 56mm hoặc ống kính góc siêu rộng 13mm. Như vậy, điện thoại với cụm 3 camera sau sở hữu 3 ống kính fix riêng biệt. Do đó, cơ chế zoom quang trên điện thoại có phần khác một chút so với trên ống kính zoom máy ảnh, nhưng bản chất là như nhau.

Điện thoại ngày nay tích hợp nhiều ống kính với các tiêu cự khác nhau, nhưng cần hiểu rằng đây là ống cố định và không có khả năng zoom trên ống kính. Khái niệm zoom quang chỉ là hành động thay đổi tiêu cự/ống kính mà điện thoại sở hữu để chụp ảnh.
Trên điện thoại hiện nay, việc zoom có 3 khái niệm: zoom quang, zoom kỹ thuật số, zoom lai. Có phần giống và khác so với cách thức hoạt động trên máy ảnh.
- Zoom quang: Thao tác thay đổi tiêu cự ứng với mức tiêu cự vật lý cố định của ống kính trên điện thoại.

Trên Galaxy S20 Ultra, thanh thay đổi tiêu cự/ góc chụp có 3 vùng khoanh đỏ, tương ứng với 3 tiêu cự cố định của 3 ống kính cố định. Khi bạn bấm vào để thay đổi tiêu cự, bạn đang thực hiện zoom quang. Các mốc không được khoanh là mốc zoom kỹ thuật số, nhằm giúp người dùng zoom nhanh để đạt được tiêu cự mong muốn.

Hình chụp từ zoom quang 3X trên Huawei Mate 30 Pro, sử dụng ống kính tele zoom 3X tích hợp.
- Zoom kỹ thuật số: Là việc bạn thu phóng tiêu cự/góc nhìn trong phạm vi quy định trên từng ống kính cố định trên điện thoại.

Thu phóng kỹ thuật số 1,5X từ ống kính góc rộng 1X có tiêu cự 26mm.
- Zoom lai: Đây là sự kết hợp giữa việc zoom kỹ thuật số và zoom quang thông qua chuyển đổi ống kính, nghĩa là thu phóng kỹ thuật số trên một ống kính quang tele.

Tuy nhiên, cảm biến sử dụng cho từng ống kính lại khác nhau để tối ưu hóa chất lượng hình ảnh và hiệu suất xử lý. Do đó, sẽ có giới hạn zoom cụ thể trên mỗi ống kính và cơ chế hoạt động của quá trình zoom cũng sẽ thay đổi.
Ví dụ trên chiếc điện thoại Galaxy S20 Ultra, góc siêu rộng 0,5X có tiêu cự 13mm, góc rộng chính 1X có tiêu cự 26mm (cảm biến 108MP) + ống tele zoom 4X 102mm (cảm biến 48MP).
- Khi bạn chọn 3 nút 0,5X 1X và 4X, bạn đang thực hiện zoom quang.
- Khi bạn zoom thu phóng bằng tay từ tiêu cự 0,5X -> 0,9X: zoom kỹ thuật số trên ống 13mm.
- Khi bạn zoom từ tiêu cự 1X-> 3,9X, đó là zoom kỹ thuật số từ ống kính góc rộng 26mm.
- Khi bạn zoom từ 4X -> 10X (260mm): zoom lai Hybrid Optic Zoom.
- Khi bạn zoom từ 10X ->100X: zoom kỹ thuật số trên ống góc rộng chính với cảm biến 108MP sẽ tạo ra hình ảnh crop 100X tốt nhất.
