Cách học hiệu quả môn Ngữ văn

Tại sao cần học tốt môn Ngữ văn?

Môn Toán giúp trẻ phát triển tư duy logic, còn Ngữ văn lại đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách và giáo dục tư tưởng sống. Học Ngữ văn không chỉ giúp trẻ hiểu và cảm thông với số phận người khác mà còn khám phá những giá trị chân - thiện - mỹ. Văn chương phản ánh đời sống, giúp mở rộng kiến thức xã hội và nâng cao khả năng giao tiếp.

Ngữ văn là môn học quan trọng trong hệ thống giáo dục, với khối lượng chương trình lớn hơn nhiều so với các môn như Sinh học, Vật lý hay Hóa học. Nội dung học bao gồm môn Văn, Tiếng Việt và Tập làm Văn. Từ lớp 6, học sinh bắt đầu làm quen với Ngữ văn, đòi hỏi nhiều thời gian và phương pháp học tập hiệu quả để tiếp thu kiến thức một cách tốt nhất.

Văn học như một kho tàng chứa đựng mọi sắc thái cảm xúc của con người. Những cảm xúc này giúp người học hiểu sâu về chính mình và thế giới xung quanh. Vì vậy, dù thời đại có thay đổi thì việc học Văn vẫn luôn quan trọng. Cùng với môn Toán, Văn học hỗ trợ sự phát triển toàn diện cả về mặt nhân cách lẫn trí tuệ, từ đó tạo nền tảng vững chắc để đạt được thành công trong cuộc sống.

Mục tiêu của việc dạy Ngữ văn là giúp học sinh nhận thức và phát triển các phẩm chất đạo đức tốt đẹp. Qua các tác phẩm, học sinh sẽ cảm nhận được lòng yêu nước, sự nhân ái, chăm chỉ, nỗ lực, sống tử tế và có trách nhiệm, trung thực và dũng cảm. Điều này giúp các em biết cách ứng xử phù hợp, phân biệt đúng sai và đóng góp tích cực cho xã hội.

Học Ngữ văn còn giúp học sinh nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ và hiểu biết về văn học. Khi cảm nhận được vẻ đẹp của tiếng Việt, các em sẽ phát triển kỹ năng cần thiết để thành công trong học tập và công việc sau này.

2. Cách học hiệu quả môn Ngữ văn

Vẽ sơ đồ tư duy trong lớp học:

Bạn đã dễ dàng ghi nhớ môn Toán qua công thức và môn Anh qua cấu trúc? Vậy với môn Văn thì sao? Áp dụng sơ đồ tư duy với những ý tưởng sáng tạo, ghi lại những điểm chính của bài học theo cách riêng của bạn sẽ giúp nhớ lâu và tạo hứng thú. Phương pháp này còn giúp bạn củng cố kiến thức một cách hiệu quả.

Ví dụ, khi học phần đọc hiểu, bạn có thể tạo sơ đồ tư duy với các phần như: Nội dung chính bao gồm những điểm gì, nghệ thuật triển khai chia thành mấy phần, tác giả và tác phẩm được tổng hợp thế nào để dễ nhớ… Thay vì ghi chép toàn bộ bài giảng, hãy tập trung vào việc tạo sơ đồ theo cách hiểu của bạn, và dùng thời gian học ở nhà để mở rộng và củng cố kiến thức. Đối với phần Tiếng Việt, bạn có thể tạo cho mình một công thức riêng biệt.

Ví dụ: Nhân hóa = Dùng từ gọi, tả người - gọi, tả đồ vật, cây cối…

Chỉ cần nhìn vào đây, bạn sẽ dễ dàng nhớ được khái niệm và hiểu bản chất của biện pháp nghệ thuật.

Với sự sáng tạo và khéo léo của mình, bạn sẽ cảm thấy hài lòng khi nắm vững nội dung chính của bài học và thích thú với những trang vở độc đáo, dễ nhớ. Khi về nhà, chỉ cần mở vở ra là bạn có thể dễ dàng ôn lại bài học của ngày hôm đó.

Chuẩn bị kỹ lưỡng trước giờ học:

Giống như đầu bếp cần chuẩn bị nguyên liệu kỹ càng để món ăn ngon hơn, hay cần hâm nóng thức ăn trước khi dùng, giáo viên cần soạn bài giảng cẩn thận để dạy tốt. Học cũng vậy, không riêng gì môn Văn mà tất cả các môn học đều cần chuẩn bị chu đáo.

Để học văn hiệu quả trên lớp, bạn chỉ cần đọc qua nội dung trước, ghi lại những vấn đề cần hỏi hoặc nhớ bằng cách nào đó, và đến lớp để nghe giảng và trình bày ý kiến của mình. Khi đã nắm được nội dung cơ bản, bạn dễ dàng theo kịp bài học và cảm thấy hứng thú vì việc tiếp thu kiến thức trở nên dễ dàng hơn.

Khi chuẩn bị cho phần đọc hiểu văn bản, bạn nên đọc trước văn bản cần học, nắm bắt nội dung chính của tác phẩm (kể về điều gì, mô tả hoặc phân tích cái gì, các nhân vật nào…) và tự cảm nhận ý nghĩa mà văn bản muốn truyền đạt.

Tập trung vào bài giảng để ghi nhớ nội dung:

Nhiều học sinh thường nghe nhạc hoặc ăn uống trong khi học Văn để giảm cảm giác buồn chán. Tuy nhiên, điều này có thể làm giảm khả năng tập trung, bỏ lỡ các chi tiết quan trọng và làm gián đoạn mạch cảm xúc. Tập trung nghe giảng sẽ làm tăng hứng thú của giáo viên khi truyền đạt kiến thức và giúp bạn học tốt hơn. Ngoài việc lắng nghe, bạn cũng nên ghi lại những điểm chính và thông tin đặc biệt mà giáo viên giải thích để dễ dàng nắm bắt và cảm thụ Văn học hơn.

Phát triển tính tự giác trong học tập:

Để học tốt môn Văn, yếu tố quan trọng là tính tự giác trong việc học. Giống như câu tục ngữ “Nước chảy đá mòn”, để thành thạo môn Văn, học sinh cần phải tự giác rèn luyện kỹ năng viết và tích cực tìm hiểu kiến thức Văn học.

Đọc sách mang lại nhiều lợi ích, vì vậy hãy dành thời gian để đọc nhiều hơn:

- Tránh cách học thuộc lòng từng câu chữ và trả bài một cách thụ động. Phương pháp này không chỉ mất thời gian mà còn hạn chế sự sáng tạo và khả năng triển khai ý tưởng trong bài viết.

- Điều quan trọng là bạn cần nắm bắt được nội dung chính của tác phẩm. Hãy dành từ 30 phút đến 1 giờ mỗi ngày để đọc và cảm nhận tác phẩm. Đọc không chỉ để thuộc lòng mà còn để cảm nhận sâu sắc nội dung. Phương pháp này giúp bạn ghi nhớ thông tin hiệu quả hơn, khi cần, các ý tưởng và nội dung sẽ tự nhiên hiện lên trong đầu và bạn có thể áp dụng kiến thức một cách linh hoạt.

Hạn chế phụ thuộc quá nhiều vào sách văn mẫu và tài liệu tham khảo:

- Văn mẫu thường được viết để giáo viên, học sinh, hoặc phụ huynh tham khảo và rút ra ý tưởng, không phải để sao chép. Văn học cần sự sáng tạo, vì vậy hãy thể hiện cảm xúc và tư duy của riêng bạn thay vì sao chép từ người khác. Đưa ra suy nghĩ và cảm nhận chân thực trong bài viết của bạn; nếu có lỗi, giáo viên sẽ giúp bạn cải thiện.

3. Học tốt môn Văn giúp giao tiếp hiệu quả hơn

Một cái bắt tay là một hình thức giao tiếp, nhưng người có khả năng sử dụng ngôn từ tốt (giỏi Văn) có thể tạo ấn tượng tốt trong giao tiếp, làm cho cuộc trò chuyện trở nên suôn sẻ và tạo thiện cảm. Những người giỏi Văn thường cũng rất khéo léo trong việc giao tiếp và xây dựng mối quan hệ.

Để học tốt môn Văn, bạn cần đầu tư thời gian và công sức, nhưng thành quả sẽ rất xứng đáng. Khi thành thạo, bạn sẽ tự tin hơn trong các bài phát biểu, viết thư và các tình huống giao tiếp khác. Bạn sẽ biết cách chắt lọc thông tin, hiểu người đối diện và phản ứng một cách phù hợp nhờ vào quá trình nghiên cứu và cảm nhận sâu sắc.