Cách làm tiếp cận Phonetics trong việc nâng cao kỹ năng phát âm tiếng Anh

Những nhà ngôn ngữ học thông thường sẽ phải học một bộ môn gọi là Phonetics, và với sự phổ biến của mạng xã hội hiện nay, nhiều người học tiếng Anh cũng dần được tiếp cận với một phần của bộ môn này. Bài viết này sẽ giúp người đọc hiểu được Phonetics là gì, ứng dụng của bộ môn Phonetics vào trong việc học phát âm tiếng Anh cũng như điểm mạnh và hạn chế của bộ môn Phonetics.

Phonetics làm thế nào?

Sự khác biệt giữa việc học phát âm cơ bản và bộ môn Phonetics nằm ở chỗ khi học phát âm, người học chỉ cần học cách phát âm các từ vựng hay câu nói dựa theo những gì mà giáo viên hướng dẫn và lặp lại. Trong khi đó, bộ môn Phonetics đòi hỏi người học phải học phát âm từng âm tiết một cách chính xác nhất, sau đó ứng dụng việc đọc các âm tiết để cấu tạo thành một từ hoàn chỉnh.

Từ đó, có thể thấy việc học bộ môn Phonetics sẽ khó hơn so với việc học tiếng Anh giao tiếp cơ bản – nhưng bên cạnh đó, người học được cung cấp một nền tảng phát âm cực kì vững chắc để có thể tiếp cận với những từ khó hơn trong tiếng Anh.

International Phonetic Alphabet là gì?

Hệ thống IPA là một hệ thống các kí tự được dùng để đại diện cho các âm có thể được phát âm bởi con người ở mọi quốc gia trên thế giới. IPA được ra đời vào năm 1886, và lần cuối hệ thống IPA được cập nhật là vào năm 2005, bao gồm 107 kí tự, 52 thanh sắc và 4 kí hiệu trọng âm.

Tầm quan trọng của môn học Phonetics

Lấy ví dụ điển hình, một nguyên âm /æ/ trong chữ cat (phiên âm: /kæt/). Thông thường, khi người học được tiếp cận với phần phát âm của một từ nào đó, giáo viên sẽ cung cấp cách đọc của cả từ đó thay vì phân tích cụ thể đặc điểm phát âm của từng thanh âm một trong từ.

Chính cách tiếp cận này sẽ dẫn đến việc nhiều học sinh có xu hướng đọc không chuẩn hoàn toàn từ vựng được cho, vì người học không thể hiểu rõ các phát âm chính xác của âm được kí hiệu.

Sau khi học môn Phonetics, người học sẽ biết cách phát âm chính xác nguyên âm /æ/ ở trên theo đúng hướng dẫn sau: “lưỡi của người đọc sẽ được đẩy về phía trước và đặt cách xa so với vòm miệng cứng, miệng mở ra gần như hoàn toàn và môi gần như có dạng tròn.” (Peter Roach, English Phonetics and Phonology, trang 20)

Ưu điểm của môn học Phonetics trong quá trình học phát âm tiếng Anh

Đây được xem là ưu điểm lớn nhất mà bộ môn Phonetics mang lại, đặc biệt là cho những nhà ngôn ngữ học bận rộn với nhiều công việc nghiên cứu khác. Không những vậy, bộ môn Phonetics còn được áp dụng vào chương trình học của không ít các trường trên toàn thế giới vì mức độ khoa học cũng như ổn định mà môn học này đem lại.

Hạn chế của môn học Phonetics trong việc học phát âm tiếng Anh

Trên thực tế, khi người học nói cả một câu hoàn chỉnh, bên cạnh việc phải phát âm các chữ chính xác thì còn các quy tắc nhấn trọng âm, ngắt nhịp cũng như các hiện tượng khác như biến âm, nối âm. Vấn đề này có thể được giải quyết với bộ môn Phonology (tiếng Việt: âm vị học), vì bộ môn này nghiên cứu cách phát âm các chữ trong phạm vi một câu nói.

Ngoài ra, có sự khác biệt giữa những quốc gia với nhau trong quy tắc phát âm.

Phương pháp áp dụng môn học Phonetics vào việc học phát âm tiếng Anh

Thực hành các bài tập phát âm theo nhiều phương pháp khác nhau

Thông thường, những nhà ngôn ngữ học sẽ tra từ điển các chữ có bao gồm phần kí tự được học trong phần phiên âm để tập luyện. Bên cạnh đó, người học có thể tìm các video trên nền tảng mạng xã hội để có thể truy cập các bài giảng trực tuyến cũng như làm nhiều bài luyện tập đa dạng.

Ví dụ, người học sau khi đã học xong về nguyên âm /ɒ/ có thể tra từ điển một vài từ vựng bao gồm âm /ɒ/ như: pot /pɒt/, song /sɒŋ/, on /ɒn/… để có thể tập phát âm chính xác và chuẩn hơn. Bên cạnh đó, người học còn được khuyến khích ghi chép lại đầy đủ phiên âm của các từ mới đã học để có thể phát âm chính xác hơn.

Làm việc với phiên âm thường xuyên để nhớ phiên âm một cách chính xác

Do đặc trưng của Phonetics là việc học phát âm các kí tự tượng thanh, thế nên người học được khuyến khích thường xuyên phiên âm từ vựng đã học rồi đối chiếu với phần phiên âm chuẩn của từ điển.

Đây được coi là một cách hiệu quả để học, vì học viên thường xuyên thực hành nội dung học, từ đó ghi nhớ lâu hơn và chính xác hơn. Trái lại, đây là cách tiếp cận cao cấp hơn của ngành Phonetica vì việc luyện tập này yêu cầu học viên phải có một trình độ kỹ năng cũng như kiến thức cụ thể để thực hiện cách tiếp cận này.

Ví dụ, học viên có thể viết một danh sách các từ vựng như: hiện đại, cơ sở vật chất, cơ sở hạ tầng, chỗ ở... và sau đó tự phiên âm. Sau đó, học viên có thể tra từ điển và so sánh với phần phiên âm chuẩn của những từ trên (lần lượt là: /ˈmɒdn/, /fəˈsɪləti/, /ˈɪnfrəstrʌktʃə(r)/, /əˌkɒməˈdeɪʃn/), kết quả cuối cùng là sửa những sai sót còn lại trong phần tự phiên âm.

Tóm tắt

• Peter Roach, English Phonetics and Phonology, 4th Edition, Cambridge University Press, 2009.

• “International Phonetics Alphabet”, International Phonetic Alphabet – IPA Charts, Keyboards and Language Information