1. Nguyên nhân gây sỏi amidan
1.1. Sỏi amidan là gì?
Amidan là một cụm lympho nằm ở hầu họng có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Amidan có cấu trúc lồi lõm phức tạp.
Sỏi amidan tạo thành trong các kẽ của cụm lympho
Sỏi amidan là kết tủa cứng do chất lắng đọng từ thức ăn và vi khuẩn trong kẽ của cụm lympho. Chúng cùng với canxi tạo thành khối cứng màu trắng hoặc vàng, có mùi hôi, tạo ra ở cửa kẽ và bên trong cụm lympho.
1.2. Nguyên nhân gây ra sỏi amidan
Sỏi amidan hình thành từ sự kết tụ và lắng đọng của thức ăn dư thừa và các dịch mắc lại trong kẽ của cụm lympho. Kết hợp với vi khuẩn trong miệng, chúng tạo ra các u bã đậu với kích thước từ hạt gạo đến bằng hạt lạc.
Các yếu tố khác cũng có thể gây ra sỏi amidan:
- Viêm xoang mạn tính: Dịch nhầy từ viêm xoang chảy xuống cổ họng thường xuyên và mắc lại trong kẽ của amidan, dẫn đến hình thành sỏi amidan.
- Viêm amidan mạn: Sưng viêm amidan gây cản trở cho việc nuốt thức ăn, làm cho thức ăn bị mắc lại và kết hợp với vi khuẩn trong miệng để tạo ra sỏi.
- Thói quen ăn uống: Ăn nhiều thực phẩm giàu canxi hoặc sữa chế biến có thể thúc đẩy quá trình hình thành sỏi amidan. Các thói quen uống cồn và hút thuốc lá cũng có thể gây ra sỏi.
- Vệ sinh răng miệng không đúng cách dẫn đến vi khuẩn phát triển và hình thành sỏi amidan.
- Cơ địa dị ứng có thể khiến dị nguyên tích tụ lại thành sỏi amidan.
2. Cách loại bỏ sỏi amidan tại nhà một cách đơn giản
2.1. Cần lấy sỏi amidan hay không?
Trước khi thực hiện cách loại bỏ sỏi amidan, bạn cần xác định liệu có cần thiết hay không. Phần lớn trường hợp sỏi amidan nhỏ không gây ra vấn đề sức khỏe.
Sỏi amidan lớn, tồn tại lâu dài có thể dẫn đến biến chứng áp xe amidan
Tuy nhiên, sỏi lớn và số lượng nhiều có thể gây ra hôi miệng và một số biến chứng như viêm tai, viêm xoang, viêm họng, viêm amidan mủ, áp xe amidan,... Do đó, tìm cách loại bỏ sỏi amidan được xem là biện pháp phòng tránh những biến chứng này.
2.2. Các phương pháp loại bỏ sỏi amidan dễ dàng
- Sử dụng máy tăm nước
Nếu viên sỏi không quá lớn và không quá nhiều, cách đơn giản nhất để loại bỏ sỏi amidan là sử dụng máy tăm nước. Đây là một thiết bị điện tử sử dụng áp suất nước cao để làm sạch khoang miệng, nướu, và kẽ răng sau khi ăn. Với sức tác động mạnh của máy tăm nước, nó cũng có thể được sử dụng để loại bỏ sỏi amidan.
+ Sử dụng nước ấm súc miệng để loại bỏ thức ăn tích tụ trong kẽ amidan.
+ Điều chỉnh máy để áp suất nước phù hợp, tránh làm tổn thương niêm mạc amidan.
+ Sử dụng gương và đèn pin để xác định vị trí sỏi amidan, sau đó sử dụng nước bắn trực tiếp vào sỏi.
+ Khi sỏi bị đánh bật ra khỏi amidan, dừng lại và sử dụng nước muối súc miệng để tránh viêm nhiễm.
- Sử dụng tăm bông
Nếu không có máy tăm nước, bạn có thể sử dụng tăm bông đầu tròn để loại bỏ sỏi amidan như sau:
Mô phỏng phương pháp loại bỏ sỏi amidan bằng tăm bông
+ Sử dụng đèn pin để soi vào miệng và sử dụng gương để xác định vị trí của viên sỏi.
+ Nhẹ nhàng ấn vào lớp mô amidan gần viên sỏi để đẩy nó ra khỏi bề mặt, sau đó loại bỏ sỏi ra khỏi miệng.
Sau khi loại bỏ sỏi amidan, rửa miệng bằng nước muối sinh lý.
Sử dụng nước súc miệng không chứa cồn.
Phương pháp này tạo sóng trong miệng để đẩy viên sỏi ra khỏi amidan và loại bỏ vi khuẩn trong miệng, giảm nguy cơ tạo thành sỏi amidan.
Sử dụng giấm táo để làm nhỏ sỏi amidan, sát trùng và giảm viêm, giảm hôi miệng do sỏi.
Mỗi ngày sử dụng 3 thìa cà phê giấm táo pha loãng với 300ml nước ấm và súc miệng 2 lần.
- Thở hổn hển hoặc cắn khói
Khi phát hiện sỏi amidan, bạn có thể thực hiện hành động thở hổn hển hoặc cắn khói mạnh để đẩy viên sỏi ra ngoài.
Các biện pháp tự lấy sỏi amidan tại nhà trên chỉ áp dụng cho trường hợp sỏi nhỏ và không quá nhiều. Nếu sỏi to hoặc có các biểu hiện dưới đây, hãy đi khám bác sĩ ngay:
- Tình trạng amidan sưng viêm và đỏ.
- Có các triệu chứng của sỏi mà không thể tìm thấy.
- Không thể gỡ sỏi hoặc chỉ gỡ ra một ít.
- Sau khi tự gỡ sỏi amidan, bạn có thể cảm thấy đau họng.
Đến gặp bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra sẽ giúp bạn hiểu rõ tình trạng và có phương pháp điều trị sỏi hiệu quả. Bác sĩ sẽ tùy theo tình hình sỏi mà đưa ra phương pháp phù hợp như dùng thuốc hoặc phẫu thuật (cắt amidan, sử dụng laser). Nếu cần phẫu thuật, bác sĩ có thể sử dụng thuốc gây tê cục bộ để giảm đau, sau một tuần bạn có thể trở lại sinh hoạt và ăn uống bình thường.
Có nhiều biện pháp gỡ sỏi amidan nhưng bạn cần phải hiểu rõ trường hợp nào có thể tự làm tại nhà và khi nào cần đến cơ sở y tế để bác sĩ can thiệp. Nếu bạn không chắc chắn về cách giải quyết, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để có liệu pháp phù hợp và đảm bảo an toàn cho sức khỏe của bạn.