Cách lựa chọn bạc hà, cách phân biệt giữa bạc hà và húng lủi

Bạc hà mang hương thơm dễ chịu, thường được dùng trong các món tráng miệng và đồ uống. Hãy cùng tìm hiểu cách chọn bạc hà và phân biệt giữa bạc hà và húng lủi nhé.

Bạc hà, húng lủi hoặc húng tây (basil) đều là những loại rau gia vị có ngoại hình khá tương đồng. Mặc dù bạc hà và húng lủi thường bị nhầm lẫn là cùng một loại, nhưng thực tế không phải vậy vì chúng thuộc các họ rau khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu về loại rau này và cách phân biệt nhé!

Cây bạc hà là gì?

Bạc hà là một loại cây thân thảo, cao khoảng 60-80cm, có tên khoa học là Mentha Arvensis, được gọi là mint trong tiếng Anh. Thân của cây bạc hà có hình vuông, có thể màu xanh hoặc tím nhạt.

Bạc hà có vị cay, mát và chứa tinh dầu Menthol, thường được sử dụng làm hương vị trong thực phẩm. Trong bạc hà chứa nhiều loại tinh dầu, chủ yếu là menthol và menthone, mỗi loại bạc hà sẽ có hàm lượng hoạt chất cay khác nhau.

Công dụng của bạc hà?

Bạc hà có nhiều ứng dụng tuyệt vời như: Thanh lọc cơ thể, làm đẹp da, giảm cân, gia vị trong các món ăn, món bánh và thức uống, thanh lọc cơ thể, chữa đau dạ dày, chữa ho, đuổi côn trùng.

Theo trang thaythuocvietnam.vn - trang tin tri thức sức khỏe và cung cấp kiến thức y khoa của Hội Nội khoa Việt Nam, cho biết nhờ hàm lượng tinh dầu chứa từ 1-3% bao gồm menthol, limonene, pulegon,.... nên có các công dụng sau:

Thực nghiệm

Công dụng của bạc hà trong thực nghiệm

Khi sử dụng cây bạc hà với liều nhỏ, bạn sẽ cảm thấy phấn khích, máu được lưu thông tốt hơn, mồ hôi được tạo ra nhiều hơn và nhiệt độ cơ thể giảm xuống. Nếu sử dụng bạc hà với liều lớn thì bạn sẽ cảm thấy như được kích thích, phản xạ chậm lại.

Bạc hà cũng có tác dụng trên dây thần kinh bị tê liệt, nó cũng có thể gây tê cục bộ. Bạc hà có thể ngăn chặn nhiều loại vi khuẩn như Pseudomonas Aeruginosa, Escherichia Coli, Staphylococcus Aureus,... và cũng có thể ức chế một số loại nấm như: A.Niger, Candida albicans,...

Theo Y học cổ truyền

Công dụng của bạc hà theo Y học cổ truyền

Theo Y học cổ truyền, cây bạc hà có nhiều tác dụng như: Kích thích tuyến mồ hôi hoạt động, giảm đau, kích thích hệ tiêu hóa và giải độc vô cùng hiệu quả. Bạc hà tăng tiết mật, chỉ tả, thúc ban sởi mọc. Bạc hà thường được dùng để trị ho, cảm mạo.

Chữa chứng khó tiêu và đầy hơi

Theo thông tin từ Trung tâm Y tế Đại học Maryland (UMM), các hoạt chất trong bạc hà có khả năng làm dịu cơ bụng và kích thích lưu thông của dịch mật giúp tăng cường và đẩy nhanh tốc độ tiêu hóa, cải thiện các triệu chứng cho người bị khó tiêu. Ngoài ra, chúng cũng giúp giảm đau và giảm cảm giác đầy hơi và chướng bụng.

Một ấm trà bạc hà nóng tự làm tại nhà chính là một biện pháp thiên nhiên hiệu quả để trị chứng đầy hơi!

• Cách trị chứng khó tiêu ở trẻ

Giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (gọi tắt là IBS)

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng dầu bạc hà là phương pháp điều trị hiệu quả cho những người phải chịu đựng cơn đau hoặc khó chịu ở bụng do IBS gây ra. Trong một thử nghiệm lâm sàng, 75% bệnh nhân mắc IBS được cho uống viên dầu bạc hà (dạng tan trong ruột) 2 lần mỗi ngày trong 4 tuần. Kết quả cho thấy có cải thiện đáng kể – giảm ít nhất 50% tổng số triệu chứng của IBS.

Cây bạc hà có nhiều công dụng

Ngăn ngừa loét dạ dày

Một nghiên cứu trên động vật đã chứng minh rằng menthol có hiệu quả trong việc bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi các ảnh hưởng tiêu cực của indomethacin và ethanol. Vì vậy, nó có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa loét dạ dày do uống rượu bia hoặc sử dụng thuốc giảm đau thường xuyên.

Làm dịu kích ứng, giảm nổi mẩn đỏ ngứa trên da

Tinh dầu bạc hà được sử dụng rộng rãi để làm dịu kích ứng và giảm nổi mẩn đỏ ngứa trên da. Tuy nhiên, bạn cần pha loãng nó với một số loại dầu như dầu dừa hoặc dầu ô liu trước khi áp dụng lên da.

Lưu ý: Trước khi thoa lên diện rộng, hãy thử thoa một chút tinh dầu lên cổ tay để đảm bảo bạn không phản ứng với tinh dầu bạc hà.

Chữa cảm lạnh, cảm cúm

Bạc hà có tác dụng làm giảm sưng các màng trong mũi, giúp cải thiện các triệu chứng tắc nghẽn mũi, khó thở do cảm lạnh, cảm cúm. Đồng thời, menthol – thành phần chính trong lá bạc hà cũng có khả năng kháng khuẩn, làm lỏng đờm trong phổi và giảm ho.

Một số ứng dụng của bạc hà

Giảm căng thẳng, đau đầu

Có một số bằng chứng cho thấy tinh dầu bạc hà có hiệu quả giảm đau tương tự như các loại thuốc như Tylenol hoặc Paracetamol. Nó giúp giảm triệu chứng đau đầu do căng thẳng khi được thoa lên trán và kết hợp với việc mát-xa. Bạn cũng có thể đặt lọ tinh dầu bạc hà gần mũi và hít thật sâu để làm dịu tinh thần.

Bảo vệ sức khỏe răng miệng

Nhờ tính chất chống nấm, diệt khuẩn, bạc hà có thể hỗ trợ người bị sâu răng, hôi miệng, viêm nướu…

Lưu ý: Bạn có thể pha 2 - 3 giọt tinh dầu vào ly nước ấm. Sử dụng nước này để súc miệng mỗi ngày từ 2 đến 3 lần để giảm các vấn đề về răng miệng.

Giảm cảm giác buồn nôn và nôn mửa sau điều trị ung thư

Cảm giác buồn nôn và nôn mửa là một trong những tác dụng phụ mà hầu hết bệnh nhân điều trị ung thư phải đối mặt. Một nghiên cứu trên tạp chí E-cancer medical science cho thấy việc hít tinh dầu bạc hà có thể giúp giảm các triệu chứng này cho người bệnh.

Cây bạc hà thúc đẩy quá trình lành vết thương

Tinh dầu trong bạc hà đã được chứng minh có khả năng chống lại 4 loại vi khuẩn khác nhau, trong đó có một loại đã kháng lại kháng sinh. Ngoài ra, nó còn kích thích sự phát triển của tế bào sợi, giúp vết thương lành nhanh chóng.

Cách chọn bạc hà tươi ngon

Cách chọn lá bạc hà tươi

Bạn nên lựa chọn những lá xanh tươi, không bị sần sùi, rách rưới. Để tránh nhầm lẫn với húng lủi, bạn cần phân biệt kỹ. Lá bạc hà tươi có thể mua tại các cửa hàng đồ nhập khẩu.

Cách chọn lá bạc hà sấy khô

Trong trường hợp không tìm thấy lá bạc hà tươi, bạn có thể mua bạc hà sấy khô. Hãy chọn những thương hiệu uy tín, sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng và hạn sử dụng còn lâu.

Bạc hà có những loại nào? Cách phân biệt và ứng dụng của chúng ra sao?

Cây bạc hà có nhiều loại với đa dạng hình dáng, kích thước, màu sắc và mùi hương. Một số loại bạc hà phổ biến bao gồm:

Bạc hà xanh (Mentha Piperita)

Loại này thường được gọi là bạc hà u, tinh dầu của nó là peppermint oil. Bạc hà xanh có dạng lá răng cưa và mùi thơm đặc trưng, thường được sử dụng để làm đồ uống, kẹo cao su, và trong y học.

Bạc hà rừng (Mentha Pulegium)

Loại này tạo ra tinh dầu pennyroyal oil, mang mùi thơm đậm, lá hình răng cưa. Bạc hà rừng được sử dụng trong y học để hỗ trợ tiêu hóa, giảm đau đầu và điều trị nhiễm trùng đường hô hấp.

Bạc hà gừng (Mentha Gentiles)

Loại bạc hà này kết hợp giữa bạc hà Mentha Arvensis và Mentha Spicata, thường được sử dụng trong ẩm thực và làm thuốc, đồng thời cũng có hiệu quả đuổi côn trùng.

Bạc hà sô cô la (Mentha x piperita)

Loại này có lá hình trứng, thường được dùng để làm bánh, pha trà, và làm sinh tố nhờ hương thơm dễ chịu.

Bạc hà mèo (Nepeta Mussinii)

Loại này mang lại hương thơm bạc hà dễ chịu và thư giãn đặc biệt. Cả loài mèo cũng mê mẩn mùi hương của cây bạc hà này.

Bạc hà dài (Mentha Longifolia)

Loại này có lá xanh đậm hình răng cưa, cao từ 50-100cm và mang hương thơm tinh tế đặc trưng.

Ngoài ra, còn có một số loại bạc hà khác như Bạc hà táo, Bạc hà xoan, Bạc hà đồng, Bạc hà mèo,...

Bạc hà và húng lủi là một loại cây không?

Bạc hà và húng lủi là hai loại cây khác nhau, nhưng cả hai đều thuộc cùng một chi Bạc hà (danh pháp Mentha), họ Hoa môi (Lamiaceae).

Cây bạc hà có tên khoa học là Mentha avensis, trong khi húng lủi có tên khoa học là Mentha Aquatica. Mặc dù chúng có ngoại hình tương đồng, nhưng lại có công dụng và hương vị hoàn toàn khác biệt.

Cách nhận biết bạc hà và húng lủi

Nhận biết qua hình dạng cây

Bạc hà thường cao khoảng 60 - 80 cm, thân thẳng, vuông, phủ một lớp lông ngắn. Húng lủi mọc tự nhiên, rễ phát triển mạnh mẽ, có rễ chùm hoặc ngang.

Nhận biết dựa vào hình dáng lá cây

Cây bạc hà có lá mọc đối xứng, hình thon dài, dài từ 3 – 5 cm, rộng từ 2 – 3 cm, cuống dài khoảng 0,5 – 1 cm, mép lá có răng cưa, trên lá có lông tơ nhỏ. Ngoài ra, hoa bạc hà mọc từ nách lá, có màu trắng, tím hoặc hồng nhạt, hình dáng giống môi.

Còn húng lủi có lá nhỏ hơn bạc hà, hình dáng thuôn dài, mép lá có răng cưa.

Nhận biết qua mùi vị

Bạc hà có mùi thơm mát, vị cay, mát lạnh, có hương vị giống như Sing Gum Double Mint mà chúng ta thường ăn. Còn húng lủi có mùi hương nhẹ nhàng, vị cay nhẹ hơn so với bạc hà.

Lưu ý khi sử dụng bạc hà

• Mặc dù bạc hà thơm ngát và có ích, nhưng bạn nên giới hạn sử dụng không quá 0,4ml/ngày. Nếu dùng quá liều, có thể gây ra dị ứng, phát ban, hoặc chóng mặt, thậm chí co giật.

• Trẻ sơ sinh không nên tiếp xúc với bạc hà vì có thể gây khó khăn trong việc hô hấp.

• Khi bạn thấy xuất hiện nốt phát ban trong miệng hoặc mũi, có thể đó là biểu hiện của dị ứng với bạc hà.

• Khi sử dụng các loại thuốc như cyclosporine hoặc thuốc kháng acid, tránh sử dụng bạc hà vì có thể gây ra tương tác không mong muốn. Người mắc bệnh tim cũng nên hạn chế sử dụng bạc hà vì có thể làm giảm nhịp tim. Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú cũng nên tránh sử dụng bạc hà.

Một số phương pháp điều trị bệnh bằng bạc hà

Làm sạch xoang mũi bằng bạc hà

Do trong bạc hà chứa nhiều rosmarinic acid - một hợp chất chống viêm, hỗ trợ trong việc điều trị hen suyễn và các vấn đề dị ứng do nhiễm trùng nấm. Chỉ cần vài giọt tinh dầu bạc hà hoặc lá bạc hà tươi pha với nước sôi và hít phơi sẽ giúp làm sạch và thông thoang xoang mũi.

Bạc hà chống say sóng

Bạc hà là biện pháp hiệu quả chống say sóng, chỉ cần đặt 3 – 4 giọt tinh dầu bạc hà vào khăn tay để hít. Uống một ly trà bạc hà nóng để giảm cảm giác buồn nôn.

Bạc hà đuổi côn trùng

Việc trồng cây bạc hà trong nhà hoặc sử dụng dung dịch tinh dầu bạc hà pha loãng để phun sương cũng sẽ giúp loại bỏ côn trùng hiệu quả. Thêm vài giọt tinh dầu bạc hà vào máy xông hơi sẽ làm sạch không khí khỏi mùi hôi.

Chữa hôi miệng bằng bạc hà

Một nắm lá bạc hà được rửa sạch, sau đó nhai trong vài phút rồi nhổ ra và súc miệng bằng nước sạch hoặc uống trà bạc hà sau khi ăn. Hương thơm mát của bạc hà sẽ giữ lại trong miệng, giúp sát khuẩn và loại bỏ mùi hôi miệng hiệu quả.

Bạc hà giảm căng thẳng

Một nghiên cứu chỉ ra rằng, tinh dầu bạc hà với mùi cay nồng và hương thơm mạnh mẽ, có thể giảm đau và làm dịu căng thẳng, giảm stress. Vì vậy, uống trà bạc hà vào buổi tối có thể giúp bạn dễ ngủ và giảm đau đầu do căng thẳng.

Bạc hà là một nguyên liệu phổ biến mà chúng ta thường gặp hàng ngày. Hy vọng thông tin trên giúp bạn hiểu rõ hơn về cây bạc hà và thúc đẩy việc sử dụng chúng thường xuyên hơn nhé!