
Khi nhắc đến khoa học, nhiều người thường nghĩ ngay đến những khái niệm phức tạp và khó hiểu. Tuy nhiên, những nhà khoa học tài ba có khả năng trình bày một cách đơn giản, thu hút, khiến cho mọi người đều có thể hiểu và thấy thú vị. David Macaulay là một trong số họ.
David Macaulay là tác giả và họa sĩ nổi tiếng của nhiều cuốn sách đã được phát hành trên toàn thế giới với hàng triệu bản in được bán ra. Anh đã được vinh danh với nhiều giải thưởng uy tín như Giải thưởng Caldecott Medal & Honor, Giải thưởng Boston Globe–Horn Book, Giải thưởng Christopher, và nhiều giải thưởng khác. Năm 2006, anh còn được trao học bổng MacArthur để khích lệ sự sáng tạo và chuyên nghiệp trong ngành nghệ thuật và khoa học.
Sử dụng lời dẫn truyện hài hước của một nhà phát minh tham vọng thời tiền sử, với các câu chuyện/sự kiện trong cuộc sống giả tưởng của chú voi với lông thô kệch đáng yêu, trong tác phẩm 'Vạn vật vận hành như thế nào' (The way things work now), tác giả David Macaulay sẽ dẫn dắt độc giả khám phá cách hoạt động của hàng trăm loại máy móc từ các công cụ đơn giản nhất như cái cày, khóa kéo, máy cắt, dụng cụ mở nắp hộp... cho đến các loại máy móc hiện đại nhất như máy tính, robot, công nghệ thực tế ảo.
Ngay từ những dòng chữ đầu tiên, độc giả sẽ bị cuốn vào câu chuyện của tác giả như vậy.
Tương tự như vậy, kết hợp với câu chuyện của chú voi với lông, tác giả đề cập đến nguyên lý của đòn bẩy và các ứng dụng của nó trong hoạt động của các công cụ như cân, kìm, kéo, xe đạp, cần câu, máy xúc, kềm móng, thang nâng thủy lực... cũng như các nguyên lý khác liên quan đến cơ học chuyển động như: cần, bánh răng và dây curoa, dòng chảy, đinh vít... kèm theo rất nhiều loại máy móc khác nhau như turbine thủy điện, cối xay gió, máy khâu, thang cuốn, thang máy, máy tưới nước, máy gặt đập liên hợp, các loại máy trong ô tô... Đây cũng là nội dung của Phần 1 trong cuốn sách 'Cơ học về chuyển động'.
Trong Phần 2 “Khai thác nguồn năng lượng”, độc giả sẽ được giới thiệu với các loại máy móc vận hành nhờ sức mạnh của các nguồn năng lượng, từ việc bay (máy bay) đến việc di chuyển trên nước (tàu thuyền), sử dụng áp suất (máy bơm, máy khoan khí nén, phanh thủy lực, hệ thống lái trợ lực, thiết bị lặn, hệ thống trộn khí & phun nhiên liệu...), sử dụng nhiệt (bình nước nóng, lò luyện thép, tủ lạnh, điều hòa không khí, động cơ phản lực, động cơ tên lửa...), và thậm chí cả năng lượng hạt nhân.
Trong phần ba “Hoạt động của sóng” người đọc sẽ hiểu được cách các thiết bị hoạt động dựa trên ánh sáng và hình ảnh trong nhiều lĩnh vực như y học, thiên văn học, in ấn, âm nhạc, viễn thông, bao gồm máy nội soi, kính hiển vi, viễn vọng, ống nhòm, máy chiếu, hệ thống chiếu phim 3D, xưởng giấy, máy in, điện thoại, radio, điện thoại thông minh, vệ tinh...
Phần tư của cuốn sách là về hoạt động của các thiết bị điện và tự động hóa, từ các thiết bị quen thuộc như động cơ điện, máy photocopy, máy phát điện, máy dò kim loại, máy dò khói, máy siêu âm, máy quét an ninh, thiết bị chống trộm, máy chiếu, hệ thống chiếu phim 3D... đến những công nghệ mới như máy in 3D, radar, sonar...
Phần năm của sách nói về mọi thứ liên quan đến công nghệ số, từ quá trình tạo, lưu trữ, xử lý, truyền tải dữ liệu đến việc sử dụng bit, với giải thích chi tiết về máy tính, số hóa dữ liệu, lưu trữ, nhận dạng, vi mạch, bo mạch chủ, phần mềm, tín hiệu ra, thực tế ảo... Cuối sách là lịch sử phát triển của công nghệ trong thế giới thực.
Trong tác phẩm này, các thiết bị được tổ chức thành “gia đình”, ví dụ như máy khoan của nha sĩ kề bên cối xay gió (máy khoan có tuabin khí nhỏ bên trong, được quay bằng khí nén) và một cây bút gần bộ chế hòa khí và hệ thống phun nhiên liệu (cả hai đều sử dụng nguyên tắc áp suất để hoạt động). Trong giải thích về công nghệ số, Macaulay áp dụng các khái niệm tương tự, liên kết kỹ thuật số với vật lý để giải thích một cách rõ ràng cho người đọc.
Theo Macaulay, sách của ông không chỉ giảng giải về từng khía cạnh của các công nghệ như máy phát radio hay máy đọc sách điện tử... Thay vào đó, ông hy vọng rằng trải nghiệm đọc sẽ khiến người đọc nhận ra mối liên hệ giữa các khía cạnh và khơi dậy sự tò mò muốn tìm hiểu. Và sự tò mò về công nghệ là chìa khóa mở ra một thế giới mới cho mỗi người.
Cuốn sách “The way things work now” đã được phát hành lần đầu vào năm 1988, với một phiên bản bổ sung ra mắt vào năm 1998. Phiên bản mới nhất của cuốn sách, do Alpha Books và ETS xuất bản, đã được cập nhật với nội dung mới về công nghệ số. Đây là một tác phẩm xuất sắc đã được dịch và phát hành ở nhiều quốc gia và đã bán được hơn 2 triệu bản trên toàn thế giới.
Cuốn sách “The way things work now” mang đến cho người đọc những câu chuyện sáng tạo, hình minh họa độc đáo và chi tiết về khoa học, giống như những câu chuyện kỳ diệu trong 1001 đêm, chắc chắn sẽ thu hút những người đam mê công nghệ và máy móc, cũng như những ai quan tâm đến chủ đề này.
Cuốn sách này là một trong bộ siêu phẩm được Alpha Books và ETS mua bản quyền từ Nhà xuất bản DK nổi tiếng, bao gồm 5 cuốn: Tri thức về vạn vật, The way things work now, Các hành tinh - Một cách thú vị nhất để hiểu về hệ Mặt Trời, Một cách thú vị nhất để hiểu về Đại dương, Một cách thú vị nhất để hiểu về Khoa học. Đây là bộ sách mà mọi gia đình, trường học đều nên có, để truyền cảm hứng và khám phá thế giới cho thế hệ trẻ tương lai.
Nguyễn Cường từ Mytour