Sau vụ việc 4 tiếp viên của Vietnam Airlines bị bắt vì vận chuyển trái phép hơn 10kg ma túy và thuốc lắc, nhiều người đặt câu hỏi về cách mà máy quét hải quan sân bay phát hiện ma túy và các vật cấm trong hành lý, vali. Họ muốn biết quy trình soi chiếu như thế nào.
Phòng Cảnh sát điều tra Tội phạm về ma túy Công an TP.HCM phối hợp với Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đang điều tra vụ nhóm 4 nữ tiếp viên hãng hàng không Vietnam Airlines xách hơn 10 kg thuốc lắc và ma tuý trên chuyến bay VN10 từ Pháp về Việt Nam.


Những tuýp kem đánh răng chứa ma túy, trong hành lý của 4 tiếp viên (Ảnh: Hải quan TP HCM)
Bốn người thuộc hãng bay Vietnam Airlines gồm tiếp viên trưởng Nguyễn Thanh Thuỷ cùng 3 nữ tiếp viên Võ Tú Quỳnh, Trần Thị Thu Ngân, Đặng Phương Vân. Kiểm tra hành lý của 4 nữ tiếp viên, mỗi người đều có 2 vali xách tay hoặc 1 kiện hành lý ký gửi. Vậy máy soi chiếu hành lý tại sân bay hoạt động như thế nào?
Máy soi chiếu hành lý tại sân bay hoạt động như thế nào?
Máy soi chiếu hành lý tia X. (còn được gọi là máy quét hành lý X-ray, máy quét hành lý hoặc máy quét hành lý - hàng hóa) là một trong những thiết bị kiểm tra an ninh công nghệ cao tại sân bay nhằm phát hiện những vật nguy hiểm trong hành lý xách tay của hành khách chuẩn bị lên máy bay, góp phần bảo đảm an ninh, an toàn hàng không.

Nguyên tắc hoạt động của máy soi hành lý như sau:


Hành lý được đặt trên băng chuyền, đưa vào cabin kiểm tra bằng tia X. Hệ thống điều khiển tạo ra tín hiệu kích hoạt tia X, nguồn tia X phát ra chùm tia đi qua đối tượng kiểm tra. Máy dò chuyển đổi tia X thành tín hiệu được khuếch đại và gửi đến giá xử lý tín hiệu, sau đó hiển thị trên màn hình máy tính.
Hình ảnh trên màn hình máy tính là hình ảnh mô phỏng nổi bật của đối tượng kiểm tra, được phân biệt bằng màu sắc. Cụ thể: Màu vàng đại diện cho các vật liệu hữu cơ như nhựa hoặc thực phẩm... Màu xanh lá cây hoặc đen biểu thị những vật phẩm cần chú ý và sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng hơn, đặc biệt là khi hình dáng của vật phẩm có màu sắc này giống với các loại dao găm hoặc vật phẩm nguy hiểm khác.



Quy định về màu sắc của máy soi hành lý như sau:
- Các khu vực được hiển thị bằng màu vàng và cam là vật liệu hữu cơ (ví dụ: nhựa và thực phẩm).
- Các khu vực được hiển thị bằng màu xanh lá cây và đen là cần chú ý. (Nếu tỷ lệ màu xanh lá cây và đen vượt quá % quy định thì phải kiểm tra hành lý).
- Các khu vực được đánh dấu bằng màu xanh lam, xanh lam là kim loại và dụng cụ (ví dụ: kìm, kéo, dao,...).
Danh sách các vật phẩm cấm mang lên máy bay
Thỉnh thoảng, việc mang các vật phẩm cấm trong hành lý xách tay lên máy bay chỉ là vô tình, vì không phải ai cũng biết rõ về điều này. Trước mỗi chuyến bay, hành khách cần xem xét kỹ các thông tin được cung cấp bởi các hãng hàng không về hành lý xách tay và hành lý kí gửi để tránh gặp phải những rắc rối không đáng có.
Các vật dụng hàng ngày như dao gọt hoa quả, dao cắt, dao lam, kéo, đồ chơi giả mạo vũ khí,... đều bị cấm mang theo trên máy bay hoặc vào khoang hành khách.
Hành khách có thể tra cứu danh mục các vật phẩm nguy hiểm bị cấm hoặc hạn chế mang theo trên máy bay được quy định tại Quyết định số 1541/QĐ-CHK năm 2021 của Cục Hàng không Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải).
Các loại chất nổ, gây cháy; vũ khí, súng; chất hóa học như bình xịt hơi cay, axit; vật có lưỡi sắc hoặc đầu nhọn; dụng cụ lao động gây thương tích; một số loại chất lỏng đặc như gel,... đều bị cấm mang lên máy bay và được quy định cụ thể trong Quyết định này.
Tia X. trong máy quét toàn thân ở sân bay là một dạng bức xạ điện từ, tương tự như ánh sáng mà mắt thường nhìn thấy, chỉ khác là có bước sóng ngắn hơn và tần số cao hơn nhiều.
Nhiều người lo ngại về tác động của tia X. từ máy quét an ninh sân bay đến sức khỏe của họ. Tuy nhiên, các nhà sản xuất đã tính toán và thiết kế máy sao cho tia X. không rò rỉ ra ngoài ở mức độ đáng kể, vì vậy tác động của chúng lên sức khỏe con người gần như không đáng kể.
Hơn nữa, tia X. là dạng bức xạ, nhưng chúng không phải là chất phóng xạ hoặc được tạo ra từ các chất phóng xạ. Vì vậy, tác động của tia X. chỉ phụ thuộc vào mức độ tiếp xúc - không có lượng tia X. dư thừa nào đáng lo ngại.
Các phương pháp kiểm tra an ninh tại sân bay
- Máy soi hành lý tia X: Kiểm tra hành lý của hành khách, sau khi qua kiểm tra, nhân viên sẽ dán nhãn đã kiểm tra lên hành lý trước khi làm thủ tục check-in hoặc mang theo hành lý lên máy bay.
- Cổng dò kim loại: Kiểm tra cơ thể hành khách, chủ yếu để phát hiện các vật phẩm cấm mang theo.
- Máy dò kim loại cầm tay: Nhân viên an ninh sử dụng máy này để kiểm tra cơ thể của hành khách và tìm kiếm các vật dụng nguy hiểm.
- Kiểm tra bằng tay: Nhân viên an ninh sẽ thực hiện việc kiểm tra hành lý của hành khách bằng cách thủ công.