Cách ngăn ngừa tinh hoàn ẩn ở trẻ em một cách hiệu quả

Tinh hoàn ẩn là một vấn đề thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là nam giới từ khi mới sinh. Trong bài viết này, hãy cùng tham khảo những biện pháp phòng ngừa được chuyên gia khuyên dùng, từ góc độ của Mytour.

Tinh hoàn ẩn là gì?

Tinh hoàn ẩn, hay còn gọi là tinh hoàn chưa đưa vào hoặc vắng tinh hoàn, là tình trạng tinh hoàn một hoặc cả hai bên không nằm trong bìu mà chỉ lỏng lẻo ở đâu đó, hoặc chỉ xuống một phần.

Tinh hoàn ẩn đề cập đến trường hợp tinh hoàn một hoặc cả hai bên không nằm trong bìu

Loại trẻ nào dễ gặp vấn đề tinh hoàn ẩn?

Tỉ lệ trẻ sơ sinh nam mắc tinh hoàn ẩn dao động khoảng 3 - 4%, đặc biệt cao ở trẻ sinh non, thiếu tháng, cân nặng thấp hoặc sinh đôi.

Ngoài ra, những trường hợp bị phát hiện mắc tinh hoàn ẩn thường có các yếu tố rủi ro như rối loạn nội tiết, dị tật bẩm sinh, hoặc bệnh lý sơ sinh ngăn cản tăng trưởng và di truyền. Nhiều trẻ cũng được sinh ra với tình trạng tinh hoàn ẩn mà nguyên nhân không thể xác định chính xác.

Nguyên nhân gây ra tinh hoàn ẩn ở trẻ

Những yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến quá trình di chuyển của tinh hoàn từ bụng xuống bìu. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp gây ra tình trạng tinh hoàn ẩn ở trẻ:

• Rối loạn trục hạ đồi, tuyến yên, và tuyến sinh dục có thể gây ra thiếu hụt gonadotropin và khiến tinh hoàn bị ẩn đi.
• Sự thiếu hụt men 17α-hydroxylase, 5α-reductase,… có thể dẫn đến tình trạng tinh hoàn phát triển không bình thường.
• Sự suy giảm cảm nhận của thụ thể androgen có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh dục nam.
• Việc sử dụng diethylstilbestrol nhiều khi mang thai có thể tăng nguy cơ mắc tinh hoàn ẩn ở trẻ sơ sinh.
• Sự phát triển không bình thường của dây chằng tinh hoàn và bìu có thể làm cho tinh hoàn không thể xuống bìu.
• Sự ngắn ngủi của cuống mạch tinh hoàn, xơ hóa ống bẹn,…

Việc sử dụng diethylstilbestrol nhiều có thể tăng nguy cơ mắc tinh hoàn ẩn ở trẻ sơ sinh

Các dấu hiệu nhận biết tinh hoàn ẩn ở trẻ

Bố mẹ có thể dễ dàng nhận biết trẻ bị tinh hoàn ẩn chỉ bằng một số dấu hiệu đơn giản như khi sờ vào bìu không thấy tinh hoàn hoặc chỉ có một bên. Quan sát bằng mắt thường thấy ở ống bẹn có khối u phình lên hoặc bìu không phát triển.

Khi gặp tình trạng tinh hoàn ẩn, trẻ thường có biểu hiện co rút tinh hoàn do phản xạ cơ bìu hoặc một số bất thường của tinh hoàn như u tinh hoàn, nhu mô tinh hoàn biến chất,...

Để có độ chính xác cao hơn khi phát hiện dấu hiệu trên, bố mẹ cần thực hiện siêu âm bụng, CT scan ổ bụng hoặc nội soi ổ bụng,... và các xét nghiệm nội tiết như LH, FSH, prolactin, estradiol và testosterone. Trong trường hợp không thể sờ thấy tinh hoàn và muốn xác định vị trí, cần thực hiện xét nghiệm HCG.

Phân biệt giữa tinh hoàn ẩn và tinh hoàn lạc chỗ

Tinh hoàn lạc chỗ là tình trạng tinh hoàn nằm ở bìu, mu, nếp bẹn, cung đùi, tầng sinh môn do quá trình di chuyển bị lệch khỏi quỹ đạo. Trong khi tinh hoàn ẩn lại nằm trên đường di chuyển như trong thời kỳ phôi thai, có thể ở trên ổ bụng, ống bẹn, lỗ bẹn, trên bìu,...

Tuy nhiên, mỗi trường hợp mắc tinh hoàn ẩn lại dẫn đến các biến chứng khác nhau hoặc các rối loạn bệnh lý nhiễm sắc thể giới tính, ái nam ái nữ và một số dị dạng tại đường tiết niệu như tật lỗ đái thấp, suy tuyến sinh dục...

Tác động của tình trạng tinh hoàn ẩn đối với trẻ

Việc phát hiện tinh hoàn ẩn sớm là rất quan trọng để có thể áp dụng biện pháp điều trị kịp thời, từ đó tránh được những tác động và biến chứng xấu đối với sức khỏe của trẻ như:

• Tình trạng tinh hoàn ẩn có thể dẫn đến vô sinh, do các ống sinh tinh co lại và xơ hóa, đồng thời mô tinh hoàn không sản xuất được tinh trùng.
• Ở những trường hợp tinh hoàn ẩn một bên, có thể vẫn có khả năng sinh sản nhưng dễ gặp biến chứng ung thư tinh hoàn ẩn và nhiều nguy cơ bệnh tật khác.

Việc phát hiện tinh hoàn ẩn sớm là rất quan trọng để có thể áp dụng biện pháp điều trị kịp thời

Phương pháp điều trị tinh hoàn ẩn ở trẻ

Cách tiếp cận điều trị:

• Có thể áp dụng cả điều trị nội khoa bằng thuốc và can thiệp bằng phẫu thuật giảm kích thước của tinh hoàn.
• Thực hiện phẫu thuật để lấy tinh trùng từ tinh hoàn đã xuống đối với những trường hợp bị tinh hoàn ẩn một bên.

Độ tuổi phù hợp cho phẫu thuật:

• Dưới 1 tuổi là thời điểm lý tưởng để chữa trị tình trạng tinh hoàn ẩn. Nếu được phát hiện và điều trị trong giai đoạn này, khả năng sinh sản tự nhiên có thể lên đến 90%.
• Trẻ trên 1 tuổi mắc tình trạng tinh hoàn ẩn sẽ gặp phải vấn đề về tế bào Leydig không bình thường, gây giảm số lượng tế bào mầm đặc biệt và dẫn đến tình trạng xơ hóa.

Chăm sóc trẻ trước và sau phẫu thuật

Phẫu thuật tinh hoàn ẩn nên được tiến hành sớm trong khoảng thời gian từ 12 đến 18 tháng đầu đời để giảm nguy cơ vô sinh và biến chứng ung thư tinh hoàn. Dưới đây là cách chăm sóc trẻ trước và sau phẫu thuật:

• Sử dụng thuốc giảm đau sau phẫu thuật để giảm đau cho bé.
• Tránh tắm bé ít nhất 2 ngày sau phẫu thuật và chỉ sử dụng khăn tắm để lau sạch nhẹ nhàng.
• Không cho bé ngồi hoặc cưỡi lên đồ chơi cứng trong vài tuần sau phẫu thuật.
• Chọn quần áo rộng rãi thoải mái, không bó chật ở phần đáy.
• Đảm bảo bé uống đủ nước sau phẫu thuật.
• Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho bé sau phẫu thuật để giúp bé hồi phục nhanh chóng.
• Tránh sử dụng tã lót, nếu cần thiết hãy chọn loại thông thoáng và hạn chế sử dụng thường xuyên.

Sử dụng thuốc giảm đau sau khi phẫu thuật để giảm cảm giác đau cho bé

Biện pháp phòng tránh tình trạng tinh hoàn ẩn ở trẻ

• Tình trạng tinh hoàn ẩn ở trẻ chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, việc kiểm soát tốt sẽ giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Ví dụ, mẹ không nên sử dụng diethylstilbestrol quá nhiều hoặc các loại thuốc chống androgen.
• Đối với các bé có cân nặng thấp, sinh non, hoặc sinh đôi, bố mẹ cần kiểm tra sớm để phát hiện tình trạng tinh hoàn ẩn và áp dụng biện pháp điều trị kịp thời, tránh nguy cơ vô sinh và ung thư tinh hoàn cũng như các biến chứng khác.
• Đối với các bé lớn hơn, bố mẹ cần truyền đạt kiến thức về các biến đổi thể chất có thể xảy ra và kỹ năng tự kiểm tra để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe trên cơ thể của bé.

Một vài lời từ Mytour

Tình trạng tinh hoàn ẩn có thể gây ra nhiều biến chứng và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Vì vậy, bố mẹ nên tự kiểm tra tinh hoàn cho trẻ từ sớm và nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường.

Những bài viết từ Mytour/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Thông tin tổng hợp bởi Tạ An Ninh