Cách nhận biết bệnh viêm cột sống dính khớp

1. Phương pháp xác định bệnh viêm cột sống dính khớp

Hầu hết bệnh nhân bị viêm cột sống dính khớp đến khám và điều trị muộn, gây ra những biến chứng không hồi phục do các dấu hiệu bệnh ban đầu rất mờ nhạt.

Phát hiện sớm bệnh viêm cột sống dính khớp khá khó

Cần chú ý theo dõi cẩn thận các triệu chứng và cung cấp thông tin chi tiết đến bác sĩ, bên cạnh việc thực hiện các xét nghiệm và chụp hình để đưa ra chẩn đoán chính xác.

1.1. Thu thập triệu chứng lâm sàng của bệnh

Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh là đau và cảm giác cứng khớp ở lưng dưới, hông, đặc biệt là khi ngủ dậy hoặc sau khi thực hiện ít hoạt động. 

Khi bệnh viêm cột sống dính khớp trở nên nặng nề hơn, đau và cứng khớp thường xuyên và có thể làm mất ngủ hoặc gián đoạn hoạt động hàng ngày. Triệu chứng đau thường trở nên nặng hơn theo từng cơn bệnh xen kẽ với những giai đoạn ổn định không có hoặc triệu chứng nhẹ.

Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh là đau và cảm giác cứng khớp ở lưng dưới, hông

Bệnh viêm cột sống dính khớp thường ảnh hưởng nhiều đến khu vực dưới cột sống, khớp ở vùng chậu, khớp vùng hông và tai,...

Viêm có thể lan rộng ra nhiều bộ phận khác của cơ thể ngoài xương khớp, ví dụ như viêm sưng ở mắt gây đau, đỏ mắt nặng, mờ mắt, nhạy cảm với ánh sáng,… Khi bệnh tiến triển, viêm cột sống dính khớp có thể dẫn đến các biến chứng hoặc tổn thương không thể phục hồi như: gãy xương, loãng xương, viêm dính khớp háng, vẹo cột sống hoặc tàn tật.

Vì vậy, bác sĩ khuyên nếu có biểu hiện đau nhức ở lưng kéo dài trên 3 tháng, đau tăng dần khi nghỉ ngơi thì có thể là dấu hiệu của viêm cột sống dính khớp. Cần cung cấp thông tin triệu chứng chi tiết và thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán cần thiết để xác định bệnh.

Cùng với đó, các bài tập cơ bản sẽ giúp bác sĩ đánh giá khả năng vận động của cột sống, đặc biệt là khả năng di chuyển theo các hướng khác nhau.

Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tình trạng đau cứng của cột sống trong quá trình khám lâm sàng

1.2. Chẩn đoán hình ảnh

Nếu kết quả khám lâm sàng gợi ra nghi ngờ về bệnh viêm cột sống dính khớp hoặc các vấn đề liên quan đến xương khớp, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một số kỹ thuật chụp hình để kiểm tra. Bệnh thường gây tổn thương ở khớp vùng chậu, vì vậy việc kiểm tra khu vực này sẽ được ưu tiên.

Dấu hiệu viêm khớp kèm theo tổn thương ở khu vực chậu thường chỉ được nhìn rõ trên hình ảnh X-quang ở những trường hợp viêm cột sống dính khớp kéo dài nhiều năm, khó phát hiện được ở những trường hợp mới phát bệnh. Vì vậy, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại và chi tiết hơn thường được ưu tiên sử dụng như:

• Chụp CT khớp và chậu cùng cột sống.

• Chụp MRI vùng khớp và chậu cùng cột sống.

• Sonogram khớp và chậu.

Hiện nay, việc sử dụng MRI là phương pháp hình ảnh giúp phát hiện tổn thương ở khớp sớm nhất trong viêm cột sống dính khớp nên được đánh giá cao nhất.

1.3. Xét nghiệm điện di Protein

Giúp kiểm tra mức độ Albumin và Globulin trong cơ thể. 

Ngoài ra, có một số xét nghiệm khác có thể thực hiện để hỗ trợ việc chẩn đoán như: xét nghiệm miễn dịch (bao gồm xét nghiệm Waaler Rose, xét nghiệm kháng thể kháng nhân, và xét nghiệm tế bào Hargraves).

Xét nghiệm máu cung cấp thông tin chẩn đoán viêm cột sống dính khớp

1.4. Xét nghiệm CRP

Mục tiêu của xét nghiệm này là phát hiện protein phản ứng C - Protein, một loại protein gan sản xuất khi cơ thể gặp phải tình trạng viêm. Do đó, người mắc viêm cột sống dính khớp thường có mức CRP cao, tuy nhiên không thể loại trừ được khả năng viêm tại vị trí khác hoặc do các yếu tố kích thích viêm khác.

1.5. Xét nghiệm tốc độ máu lắng ESR

Trong trường hợp cơ thể bị viêm, chỉ số máu lắng có thể cao hơn so với bình thường.

Đây không phải là hai xét nghiệm đặc hiệu trong chẩn đoán viêm cột sống dính khớp, nhưng kết quả bất thường kèm theo triệu chứng đau lưng có thể gợi ý về nguyên nhân bệnh, từ đó bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm chuyên sâu hơn.

1.6. Xét nghiệm yếu tố di truyền HLA-B27

Việc mắc bệnh viêm cột sống dính khớp thường liên quan đến yếu tố di truyền, với 85 - 95% bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính với HLA-B27. Vì vậy, nếu có nghi ngờ mắc bệnh, xét nghiệm này thường được yêu cầu.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu bệnh nhân thực hiện xét nghiệm dịch khớp cùng một số kiểm tra khác.

2. Làm gì nếu được chẩn đoán mắc viêm cột sống dính khớp?

Mặc dù viêm cột sống dính khớp hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị hoàn toàn, nhưng bệnh có thể kiểm soát được nếu được điều trị kịp thời và tích cực. Nếu ngăn chặn được biến chứng và triệu chứng, bệnh nhân vẫn có thể tiếp tục cuộc sống hàng ngày một cách bình thường.

Bệnh nhân vẫn có thể sống một cuộc sống bình thường nếu tuân thủ điều trị đúng cách

Các điều cần lưu ý khi điều trị và theo dõi bệnh viêm cột sống dính khớp:

• Sử dụng đúng loại thuốc theo đơn của bác sĩ để kiểm soát triệu chứng, ngăn chặn tiến triển của bệnh và giảm thiểu tác dụng phụ.

• Không tự ý mua thuốc khi hết toa, hãy thăm bác sĩ để kiểm tra và nhận chỉ định liều lượng phù hợp.

• Báo cáo ngay cho bác sĩ khi gặp tác dụng phụ của thuốc.

Chẩn đoán bệnh viêm cột sống dính khớp phải dựa trên nhiều thông tin từ các triệu chứng, kết quả thăm khám lâm sàng, xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh. Khi đã được chẩn đoán, người bệnh không nên quá lo lắng mà hãy tin tưởng và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ để duy trì sự linh hoạt của các khớp.