1. Nước tiểu bình thường trông như thế nào?
Tính chất chung của nước tiểu bình thường của người khỏe mạnh sẽ có những đặc điểm chung như sau.
Màu sắc của nước tiểu
Nước tiểu bình thường thường có màu vàng nhạt, trong và sáng. Đôi khi, nước tiểu có thể có màu vàng đậm hoặc màu hổ phách, điều này cũng được coi là bình thường vì nó phụ thuộc vào thời gian và lượng nước tiểu. Ví dụ, nước tiểu buổi sáng sớm khi bạn mới thức dậy có thể sẽ có màu đậm hơn so với nước tiểu trong ngày. Hoặc khi bạn giữ nước tiểu trong thời gian dài, nước tiểu khi đi sẽ có màu sắc đậm hơn.
Mùi của nước tiểu
Nước tiểu bình thường thường có mùi khai nhẹ, tuy nhiên, nếu để lâu ngoài không khí, mùi này có thể trở nên mạnh hơn. Nguyên nhân là do vi khuẩn trong không khí làm cho ure trong nước tiểu chuyển hóa thành amoniac một cách nhanh chóng, làm cho mùi khai của nước tiểu trở nên đậm và nồng hơn.
Các đặc điểm khác của nước tiểu
Ngoài màu sắc và mùi như đã nói ở trên, bạn cũng có thể nhận biết nước tiểu bình thường qua những đặc điểm sau.
- Nếu bạn uống đủ 2 lít nước mỗi ngày và có sức khỏe tốt, thì thể tích nước tiểu trung bình trong vòng 24 giờ là từ 800 đến 2000 ml.
- Độ pH của nước tiểu bình thường nằm trong khoảng 5.0 - 7.5, thường nhất là 5.0 - 6.0, có tính axit nhẹ.
- Khi lắng nước tiểu, bạn sẽ thấy giữa có một lớp vẩn đục, còn dưới đáy có hiện tượng kết tủa từ các cặn phosphat, urat natri hoặc axit uric trong nước tiểu.
Độ pH của nước tiểu cũng là chỉ số cho thấy nước tiểu có bình thường hay không
2. Tại sao nước tiểu trở nên bất thường?
Khác với nước tiểu bình thường, nước tiểu bất thường có màu sắc và mùi khác biệt, do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm:
Nguyên nhân của các bệnh lý
Có nhiều bệnh lý gây ra sự thay đổi về màu sắc và mùi của nước tiểu. Ví dụ, bệnh tiểu đường có thể làm nước tiểu trở nên nhạt hoặc trong suốt và có mùi ngọt như hoa quả. Bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu có thể làm cho nước tiểu trở nên đục và có mùi hôi khó chịu. Còn bệnh về gan thận có thể làm cho nước tiểu trở thành màu nâu đen hoặc nâu sẫm.
Ảnh hưởng của chế độ ăn uống
Nước tiểu không bình thường cũng có thể là do chế độ ăn uống hàng ngày. Ví dụ, nước tiểu có thể trở nên màu vàng đậm hoặc cam nếu bạn không uống đủ nước. Hoặc khi tiêu thụ nhiều vitamin A, B, củ cải đường, hoặc quả mâm xôi,… nước tiểu có thể chuyển sang màu cam, hồng hoặc đỏ. Đặc biệt, khi ăn những thực phẩm có mùi “đậm” như tỏi, mít, sầu riêng,… nước tiểu cũng có thể có mùi khai hôi “đặc trưng” hơn.
Nước tiểu trong, đậm hoặc có màu lạ có thể là do bệnh lý hoặc chế độ ăn uống
Thói quen hàng ngày
Cụ thể là thói quen nhịn tiểu, thường gặp ở trẻ nhỏ, người làm văn phòng hoặc người già khó vận động. Nhịn tiểu lâu có thể làm cho nước tiểu đậm màu hơn và sẫm hơn bình thường. Điều này cũng có thể gây ra tình trạng mất phản xạ tiểu, tổn thương cơ sở chậu dẫn đến tiểu không kiểm soát, tiểu dắt. Hay nghiêm trọng hơn, việc nhịn tiểu có thể gây ra sỏi thận.
Tác dụng của các loại thuốc
Nước tiểu bình thường hay không còn phụ thuộc vào các loại thuốc bạn đang sử dụng. Nếu bạn dùng thuốc trị táo bón, thuốc giảm đau, hoặc thuốc trị lao, nước tiểu có thể trở thành màu hồng hoặc đỏ. Còn các loại thuốc chống trầm cảm, thuốc trị viêm loét dạ dày có thể khiến nước tiểu chuyển sang màu xanh lục hoặc xanh lam. Và thường gặp nhất có lẽ là sử dụng thuốc giải độc gan sẽ làm cho nước tiểu có màu vàng đậm hơn bình thường.
Một số loại thuốc có thể gây ra hiện tượng thay đổi màu sắc và mùi của nước tiểu.
3. Nước tiểu không bình thường - khi nào cần đến bác sĩ và nên đến đâu?
Nước tiểu bình thường cho thấy cơ thể bạn đang trong trạng thái khỏe mạnh. Ngược lại, nước tiểu không bình thường có thể là dấu hiệu của sự không ổn định về sức khỏe, và bạn cần phải thăm bác sĩ ngay lập tức.
Khi nào cần phải thăm bác sĩ?
Nếu bạn gặp những tình huống dưới đây, hãy sắp xếp đi khám sớm nhất có thể.
- Nước tiểu có màu sắc và mùi lạ kéo dài mặc dù bạn ăn uống bình thường và không sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
- Nước tiểu có nhiều bọt, nước tiểu không chảy thành dòng mà chảy nhỏ giọt.
- Có máu và dịch mủ lẫn trong nước tiểu.
- Cảm giác nóng rát khi đi tiểu và sau khi tiểu xong.
- Buồn tiểu liên tục nhưng lại tiểu rất ít.
- Thường xuyên bị són tiểu, tiểu không kiểm soát.
- Khó tiểu, bí tiểu, thậm chí không thể tiểu được.
- Tiểu đêm nhiều kèm đau bụng, đau lưng dai dẳng.
Đây là những dấu hiệu cho thấy bạn có thể mắc các bệnh như viêm nhiễm đường tiết niệu, bệnh gan thận, bệnh tiểu đường,… Lúc này, cần đi khám để bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán và điều trị kịp thời, phòng tránh biến chứng cũng như không ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
Nếu nước tiểu bất thường đi kèm với cảm giác đau buốt khi tiểu, hãy đi khám ngay
Mytour - địa chỉ khám bệnh uy tín, chất lượng
Khi gặp những dấu hiệu không bình thường như trên, bạn có thể yên tâm đến khám và điều trị tại Phòng khám Chuyên khoa Tiết niệu của Mytour. Bạn sẽ được bác sĩ chuyên khoa giỏi tiếp đón trực tiếp. Đồng thời, không gian phòng khám hiện đại, sạch sẽ cùng dịch vụ chăm sóc tốt nhất sẽ được cung cấp cho bạn.
Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể yêu cầu làm xét nghiệm nước tiểu cùng các phương pháp chẩn đoán chuyên sâu hơn. Mytour là cơ sở y tế đầu tiên tại Việt Nam đạt tiêu chuẩn CAP (Mỹ) cho Trung tâm Xét nghiệm và có chứng chỉ ISO 15189:2012, giúp bạn hoàn toàn tin tưởng về chất lượng và kết quả xét nghiệm. Trong trường hợp kết quả xét nghiệm không bình thường, bạn sẽ được tư vấn, hướng dẫn và chỉ định phác đồ điều trị cụ thể, chi tiết.