Buzz
Có những cách đơn giản để phân biệt nấm ăn được và nấm độc. Dù bạn có thích ăn nấm hay không, những kiến thức này vẫn rất hữu ích cho bạn...
Nấm độc là gì?
Nấm độc là loại nấm chứa độc tố tự nhiên, hoặc là nấm có thể ăn được nhưng mọc ở những vùng bị ô nhiễm (như gần khu vực ô nhiễm, gần nhà máy hóa chất...).
Thường thì người bị ngộ độc nấm thường là do ăn nấm mọc tự nhiên (trong rừng, ngoài ruộng, vườn nhà, chuồng trại...) chứ không phải các loại nấm được nuôi trồng, thì rất ít khi gây ngộ độc.
Phân biệt nấm ăn được và nấm độc
Phương pháp nhìn bằng mắt
- Những loại nấm độc thường có màu sắc rực rỡ, đa dạng, nổi bật. Thường có các đốm màu đen, đỏ, trắng... trên mũ nấm. Mũ nấm có vân, có hạt, vảy, màu sặc sỡ, có rãnh, vết nứt, có vòng quanh thân...
- Thường thì khi cắt, các loại nấm độc sẽ có nhựa chảy ra.
Khử mùi
- Nấm độc khi cắt thường có mùi cay, mùi hắc, hoặc mùi đắng nồng lên. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng một số loại nấm độc vẫn có mùi thơm nhẹ.
- Nấm ăn được thường có mùi dịu, thơm, hoặc không có mùi.
Thử phản ứng màu sắc
- Sử dụng phần trắng của lá hành để chà lên mũ nấm, nếu thân nấm chuyển sang màu xanh nâu thì nấm đó là độc, ngược lại thì không.
- Sử dụng đũa/thìa hoặc vật dụng bằng bạc để chạm vào món ăn, nếu vật dụng bị đổi màu thì có thể là nấm độc.
- Ngoài ra, bạn có thể rắc một ít sữa bò tươi lên mũ nấm, nếu thấy sữa đông lại thành cục thì có thể nấm đó là độc.
Dấu hiệu và cách xử lý khi bị ngộ độc nấm
Dấu hiệu ngộ độc
Ngộ độc nấm có các dấu hiệu sớm và muộn.
- Dấu hiệu sớm thường xuất hiện sau khi ăn từ 30 phút đến 2 giờ, tối đa là 6 giờ.
- Dấu hiệu muộn xuất hiện sau từ 6 – 40 giờ, trung bình là 12 giờ sau khi ăn.
Mức độ ngộ độc phụ thuộc vào loại nấm. Các dấu hiệu xuất hiện sau khoảng 20 – 30 phút gồm nôn mửa, cảm thấy khó chịu, có thể có đau bụng dữ dội hoặc nôn máu, tiêu chảy nhiều lần, phân có mùi khó chịu, cơ thể mệt mỏi, lạnh lẽo, đôi khi có phản ứng da dị ứng; nếu nặng có thể co giật, bất tỉnh.
Các triệu chứng xuất hiện càng chậm thì mức độ ngộ độc càng nghiêm trọng, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Cấp cứu khi bị ngộ độc
- Gây nôn (bằng cách cơ học): Trong vòng vài giờ sau khi ăn nấm (nên là trong giờ đầu tiên) nếu bệnh nhân trên 2 tuổi, tỉnh táo, chưa nôn nhiều. Uống nước và gây nôn cho bệnh nhân.
- Sử dụng than hoạt tính: Liều 1 gram/kg cân nặng.
- Cung cấp đủ nước cho người bệnh, ưu tiên sử dụng Oresol.
- Nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.
- Nếu người bệnh bị hôn mê, co giật: Đặt người bệnh nằm nghiêng.
- Nếu người bệnh thở yếu, ngưng thở: Sử dụng cách thở cấp cứu hoặc máy thở cấp cứu có sẵn.
- Không nên tự về nhà trong 1 – 2 ngày đầu sau khi xuất viện, ngay cả khi các triệu chứng ngộ độc đã hết.
- Nếu có dấu hiệu ngộ độc muộn cần được điều trị tại cơ sở y tế có trang bị hỗ trợ hồi sức tích cực (thường là tại bệnh viện tỉnh trở lên).
Phòng ngộ độc nấm
- Không nên tự hái và sử dụng nấm tự nhiên nếu không chắc chắn an toàn. Nên ăn các loại nấm đã quen thuộc.
- Ngay cả khi sử dụng nấm tự hái hoặc mua về, nên luộc qua nước sôi trước khi chế biến để giảm độ độc.
- Tránh uống rượu khi ăn nấm vì một số loại nấm dại không độc nhưng có thành phần tác động hóa học với rượu tạo ra độc tính. Rượu cũng làm tăng độc tính trong trường hợp ngộ độc nấm.
- Sau khi ăn nấm nếu có cảm giác khó chịu, nên đến thăm khám tại các cơ sở y tế sớm nhất. Có thể cần thực hiện các biện pháp sơ cứu để giảm nhẹ mức độ ngộ độc trước khi đưa đến bệnh viện.
Nấm là thực phẩm giàu dinh dưỡng, thơm ngon và dễ chế biến. Tuy nhiên, không phải loại nấm nào cũng an toàn để ăn. Cần phân biệt và cẩn trọng khi hái hoặc mua nấm để tránh ngộ độc.
Bạn có thể quan tâm:
- Phân biệt 4 loại nấm độc thường gặp ở Việt Nam
- 6 loại nấm y học dành cho bệnh nhân ung thư
- Cách chế biến nấm tươi và nấm khô mà không làm mất chất dinh dưỡng
