1. Khái niệm nhuyễn xương
Nhuyễn xương là một tình trạng không bình thường của quá trình khoáng hóa và canxi hóa trong cấu trúc xương. Sự khác biệt giữa nhuyễn xương và loãng xương là loãng xương thường phát triển qua nhiều năm hoặc thậm chí hàng thập kỷ trước khi biểu hiện bệnh lâm sàng, thường xảy ra ở người cao tuổi. Trái lại, nhuyễn xương có thể bắt đầu từ rất sớm, thậm chí từ khi còn nhỏ tuổi, với nguy cơ di truyền cao.
Nhuyễn xương là tình trạng xương mềm do thiếu vitamin D nuôi dưỡng các tế bào xương hoặc do sự kém hiệu quả trong sản xuất xương. Bệnh có thể xuất hiện ở trẻ em, được biết đến như còi xương. Mặc dù được biết đến là xương mềm, nhưng nhuyễn xương cũng có thể gây ra cong xương hoặc thậm chí gãy xương.
Nhuyễn xương là kết quả của việc cơ thể thiếu mất lượng lớn vitamin D
Nhận biết nguy cơ nhuyễn xương qua những dấu hiệu như đau xương và suy yếu cơ thể.
Các nhóm có nguy cơ cao bị nhuyễn xương bao gồm:
-
Những người ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc thiếu vitamin D tự nhiên.
-
Những người có vấn đề về hấp thụ vitamin D (do bẩm sinh hoặc bệnh lý).
-
Những người mắc bệnh thận hoặc gan, khó xử lý vitamin D.
-
Những người mắc bệnh Celiac có nguy cơ cao hơn: Bệnh nhân Celiac bị viêm nhiễm và hư hại niêm màng ruột, ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vitamin D.
2. Phân biệt giữa nhuyễn xương và loãng xương
Do hậu quả của nhuyễn xương và loãng xương đều có thể dẫn đến gãy xương, thậm chí nguy hiểm tính mạng, nhiều người nghĩ rằng hai loại bệnh này là một. Tuy nhiên, cần phân biệt rõ ràng vì cách điều trị khác nhau.
Nhuyễn xương và loãng xương có các dấu hiệu khác biệt:
Ban đầu, triệu chứng của hai bệnh này khá tương đồng, khiến việc chẩn đoán phân biệt khó khăn. Thông thường, loãng xương thường có các biểu hiện rõ ràng hơn. Tuy nhiên, những người mắc nhuyễn xương thường bị bỏ qua. Khi bệnh trở nặng, có thể xuất hiện đau xương, cảm giác áp lực ở cột sống, yếu cơ, cong cột sống (vẹo hoặc gù)...
Mức độ đau của nhuyễn xương tăng càng khiến bệnh trở nặng hơn, các nhóm cơ hoạt động kém, thậm chí có thể bị liệt. X-quang thường cho thấy cột sống bị vẹo, lồng ngực biến dạng, khung chậu thay đổi...
Bệnh loãng xương làm cho xương trở nên giòn và dễ gãy, không phải cong hoặc vẹo. Đau xương thường kéo dài và nặng hơn khi cố gắng vận động. Người mắc loãng xương khó xoay người hoặc cúi gập.
Xương cột sống bị vẹo hoặc gù có thể là dấu hiệu của nhuyễn xương
Nguyên nhân chính dẫn đến nhuyễn xương là thiếu hụt khoáng chất cần thiết cho xương, như canxi và phosphat. Các nguyên nhân bao gồm:
-
Thiếu hấp thụ vitamin D từ chế độ ăn uống, đặc biệt là vitamin D.
-
Vitamin D được tổng hợp từ ánh sáng mặt trời, việc ít tiếp xúc với ánh sáng mặt trời kéo dài có thể làm tăng nguy cơ nhuyễn xương.
-
Celiac, bệnh gan và thận cũng có thể tăng nguy cơ nhuyễn xương khiến chức năng cơ thể bất thường.
-
Tác dụng phụ của một số loại thuốc ung thư cũng có thể gây ra tình trạng này.
-
Phẫu thuật cắt bỏ phần hoặc toàn bộ phụ tạng như ruột non và dạ dày cũng là một nguyên nhân khác.
3. Nguy cơ từ biến chứng của nhuyễn xương
Bệnh nhân mắc nhuyễn xương nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách có thể gặp phải các biến chứng nguy hiểm.
-
Trong trường hợp nhẹ, đau nhức thường xuyên ở các nhóm xương khớp gây khó chịu. Cột sống vẹo hoặc gù lưng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm mất thẩm mỹ. Xương sườn và chân có nguy cơ biến dạng cao.
-
Người mắc cả nhuyễn xương và loãng xương gặp triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Gãy xương đùi có thể gây tử vong sau 6 tháng hoặc tạo ra nguy cơ không thể đi lại.
Khi phát hiện dấu hiệu bất thường liên quan đến nhuyễn xương hoặc loãng xương, cần tìm kiếm sự hỗ trợ từ các cơ sở y tế uy tín. Chẩn đoán có thể dựa vào sinh thiết xương, chụp X-quang, xét nghiệm máu và nước tiểu,...
Cách điều trị nhuyễn xương là gì?
Đa số trường hợp nhuyễn xương do thiếu hụt vitamin D, điều trị chủ yếu bằng cách bổ sung vitamin D qua ăn uống và tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Tuy nhiên, những người khó hấp thụ vitamin D và khoáng chất khác có thể cần tiêm trực tiếp qua tĩnh mạch.
Cần tiêm một số loại khoáng chất trực tiếp vào tĩnh mạch để điều trị nhuyễn xương