Buzz
Trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần, Sociopath – còn được biết đến với tên gọi là hội chứng rối loạn nhân cách chống đối xã hội – là một loại bệnh khiến người mắc không thể hiểu và tiếp thu những chuẩn mực đạo đức và hành vi trong xã hội. Những cá nhân mắc bệnh có thể rất nguy hiểm, thường có hành vi phạm tội, thành lập các nhóm hoặc giáo phái nguy hiểm và tự gây hại cho bản thân và mọi người. Có một số dấu hiệu cho thấy một người đang mắc bệnh sociopath, trong đó bao gồm: thiếu lòng trắc ẩn, không tôn trọng pháp luật và thường xuyên nói dối.
Bước tiếp theo
Nhận diện Đặc điểm của Người bị Ảnh hưởng
Đánh giá tính cách và hành vi của cá nhân. Những người mắc chứng rối loạn nhân cách này thường cực kỳ quyến rũ và có tài ăn nói. Tính cách của họ thường được mô tả là hấp dẫn, do đó, họ thường được chú ý và khen ngợi. Họ thường có khả năng tình dục mạnh mẽ, có sở thích tình dục kỳ lạ hoặc dâm đãng.
- Đôi khi, họ cảm thấy mình có quyền sở hữu tối cao đối với một vị trí, một người hoặc một đồ vật nào đó. Họ tin rằng ý kiến và niềm tin của họ là đúng nhất và không quan tâm tới ý kiến của người khác.
- Hiếm khi họ cảm thấy xấu hổ, không an tâm hoặc im lặng. Họ không thể kiểm soát được cảm xúc như sự tức giận, sự mất kiên nhẫn hoặc sự bực tức. Họ thường to tiếng với người khác và có những phản ứng nhanh nhạy với những cảm xúc như vậy.
Xem xét các hành vi trong quá khứ và hiện tại của cá nhân đó. Một người mắc chứng rối loạn nhân cách thường thể hiện những hành vi không bình thường và nguy hiểm. Họ thường không tuân thủ các quy tắc xã hội và có thể thực hiện những hành động nguy hiểm, bạo lực hoặc quá đáng mà không để ý đến hậu quả.
- Họ có thể là tội phạm. Vì luôn coi thường pháp luật và các quy tắc xã hội, họ có thể có tiền án. Họ có thể là kẻ lừa đảo, trộm cắp hoặc thậm chí là giết người.
- Họ là những kẻ nói dối chuyên nghiệp. Họ sẽ tạo ra những câu chuyện, đưa ra những lời nhận định kì lạ hoặc không đúng sự thật, nhưng họ có khả năng thuyết phục bằng sự tự tin và sự quyết đoán.
- Họ không chịu được sự nhàm chán. Họ thường cảm thấy chán nản và cần được kích thích thường xuyên.
Xem xét mối quan hệ của cá nhân đó với mọi người. Cách họ tương tác với người khác cũng có thể là dấu hiệu cho thấy họ có bị rối loạn nhân cách chống đối xã hội hay không. Sociopath rất giỏi thuyết phục người khác làm những điều mà họ muốn, có thể bằng sự quyến rũ hoặc cưỡng ép hơn. Kết quả là bạn bè và đồng nghiệp của họ thường sẽ làm mọi thứ theo ý của họ.
- Họ không cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ về hành động của mình. Người mắc chứng bệnh này không có lòng trắc ẩn khi làm tổn thương người khác. Họ có thể luôn thờ ơ hoặc cố gắng biện hộ hành động của mình.
- Sociopath thường thao túng người khác. Họ có thể tìm cách tác động và điều khiển mọi người xung quanh để giành được quyền lãnh đạo.
- Họ không có lòng từ bi và không thể cảm nhận được tình yêu. Một số người mắc bệnh này có thể quan tâm đến một số người hoặc một nhóm nhỏ, nhưng thường không có cảm xúc và có thể không từng trải qua mối quan hệ lành mạnh.
- Họ gặp khó khăn khi phải đối mặt với sự phê phán. Họ thường mong muốn được công nhận và phụ thuộc vào điều đó.
Đối mặt với Người mắc chứng Rối loạn Nhân cách Chống đối Xã hội
Nói chuyện với một người khác về những gì bạn đang trải qua. Nếu bạn đang gặp vấn đề với một người có hành vi bạo lực hoặc một đồng nghiệp không chấp nhận được, hãy tìm một người khác để tâm sự. Nếu mối quan hệ trở nên nguy hiểm hoặc bạn lo ngại cho sự an toàn của mình, hãy nhờ người khác giúp bạn rời xa nguy hiểm. Đừng cố tự giải quyết mọi vấn đề một mình. Hãy nhờ sự giúp đỡ từ bạn bè hoặc người thân.
- Nếu bạn là nạn nhân của bạo lực gia đình, hãy gọi Đường dây nóng của Chương trình Quốc gia Chống bạo hành gia đình tại số 1-800-799-7233 ở Mỹ. Ở Việt Nam, hãy gọi số 1800 1567 (dịch vụ tư vấn và hỗ trợ trẻ em do Cục Bảo vệ, chăm sóc trẻ em-Bộ Lao động thương binh xã hội cung cấp với sự hỗ trợ của tổ chức Plan tại Việt Nam), hoặc (84-4) 37.280.936 (Trung tâm Phụ nữ và Phát triển).
Giữ khoảng cách với cá nhân đó. Nếu người mắc bệnh mà bạn đang cần đối mặt không phải là thành viên trong gia đình hoặc một người thân yêu, hãy tránh xa họ. Tiếp tục tiếp xúc với họ sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn.
- Dừng liên lạc với họ, nếu có thể, tránh các tình huống hoặc địa điểm mà bạn có thể gặp họ.
- Thông báo cho họ biết rằng bạn cần không gian riêng và yêu cầu họ ngừng liên lạc với bạn.
- Nếu họ không hợp tác và từ chối để bạn có không gian riêng, bạn có thể thay đổi số điện thoại và các thông tin liên lạc khác. Nếu họ vẫn tiếp tục quấy rối, hãy xem xét việc yêu cầu một lệnh cấm gần của tòa án.
Đối mặt với họ cẩn thận. Khi phải đối diện với họ, hãy luôn đề phòng cẩn thận. Hãy nhớ rằng những người như vậy thường khá đối đầu và có thể nguy hiểm. Hãy thảo luận với bạn bè hoặc người thân để có kế hoạch ứng phó khi cần thiết.
Hiểu về Rối loạn Nhân cách Chống đối Xã hội
Phân biệt Rối loạn Nhân cách Chống đối Xã hội và Thái Nhân cách (psychopath). Hai loại rối loạn này không hoàn toàn giống nhau. Trong DSM-5, có mô tả về Rối loạn Nhân cách Chống đối Xã hội (ASPD), một số nghiên cứu cho thấy hai loại này có một số điểm chung như: coi thường luật pháp và quy tắc xã hội, không nhận thức được quyền lợi của người khác, không cảm thấy tội lỗi, có xu hướng sử dụng bạo lực.
Khám phá các đặc điểm khác của sociopath. Ngoài những đặc điểm chống đối xã hội, sociopath còn có một số đặc điểm khác, liên quan đến lương tâm và tính cách. Một số trong số đó là: lo âu, nóng tính, cô độc, không ổn định trong công việc và mối quan hệ, sự chiếm hữu cao hoặc sự sợ hãi bị bỏ rơi.
Nhớ rằng: Nguyên nhân gây ra Rối loạn Nhân cách Chống đối Xã hội vẫn chưa được hiểu rõ. Có thể do yếu tố di truyền hoặc môi trường. 50% người mắc sociopath có yếu tố di truyền, nhưng cũng có ảnh hưởng của môi trường. Tuy nhiên, nguyên nhân chính xác vẫn chưa được làm sáng tỏ.
Một số lời khuyên
- Luôn nhớ rằng: không phải ai mắc chứng Rối loạn Nhân cách Chống đối Xã hội cũng là người xấu hoặc tội phạm.
Thông điệp cảnh báo
- Không tự chẩn đoán hoặc tiết lộ nghi ngờ về ai đó mắc bệnh này. Hãy tìm cách giúp đỡ và hỗ trợ họ, đồng thời bảo vệ bản thân nếu cảm thấy nguy hiểm.
- Nếu đang gặp nguy hiểm hoặc bị hại, hãy liên hệ với cảnh sát ngay lập tức. Đừng cố gắng đối mặt một mình nếu không an toàn.
