Cách phòng tránh hiệu quả các dạng nhiễm trùng sơ sinh

Trẻ sơ sinh vì sức đề kháng yếu nên dễ bị tấn công bởi vi khuẩn, virus, gây nên nhiễm trùng sơ sinh. Đây là một loại bệnh có thể xuất hiện từ trước hoặc sau khi sinh. Hãy cùng Mytour tìm hiểu về căn bệnh này và cách phòng tránh hiệu quả nhé!

Nhiễm trùng sơ sinh là gì?

Nhiễm trùng sơ sinh là loại bệnh thường xảy ra ở các em bé từ khi sinh ra đến 28 ngày tuổi, với tỷ lệ tử vong cao. Nguyên nhân chủ yếu là do virus, vi khuẩn, hoặc mầm bệnh mạnh mẽ mà hệ thống miễn dịch của bé chưa đủ mạnh để chống lại, đặc biệt là các em sinh non.

Việc điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng, nếu không được chăm sóc kịp thời có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng. Thường thì các em bị nhiễm trùng sơ sinh sẽ phải nhập viện, sử dụng thuốc kháng sinh, thậm chí cần truyền dịch, hỗ trợ hô hấp bằng oxy,...

Bệnh liên cầu khuẩn tan máu nhóm B

Bệnh liên cầu khuẩn tan máu nhóm B là loại bệnh nhiễm trùng bắt đầu từ khi trẻ còn trong bụng mẹ

Bệnh liên cầu khuẩn tan máu nhóm B là một loại nhiễm trùng mà trẻ mắc phải khi còn trong tử cung

Bệnh liên cầu khuẩn tan máu nhóm B là loại nhiễm trùng mà trẻ bắt đầu mắc từ khi còn trong bụng mẹ. Các vi khuẩn sống trong ruột hoặc âm đạo của mẹ có thể tấn công bé mà không được phát hiện sớm để điều trị bằng kháng sinh.

Khi mắc phải loại nhiễm trùng này, trẻ thường bộc lộ một số dấu hiệu như: khó thở, sốt cao, từ chối bú, dễ khóc,... Nếu không được điều trị bằng kháng sinh đúng cách có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, viêm phổi, nhiễm trùng huyết,...

Nhiễm khuẩn Listeria

Nhiễm khuẩn Listeria là một loại nhiễm trùng sơ sinh thường gặp do vi khuẩn Listeria gây ra từ khi bé còn ở trong tử cung - đây là một loại vi khuẩn thường xuất hiện trong các loại thực phẩm nhiễm bệnh như rau củ, thịt, trái cây, sữa chưa tiệt trùng,...

Khi bị nhiễm khuẩn này, bé thường có triệu chứng tương tự như với các bệnh nhiễm trùng khác, đồng thời phải đối mặt với nguy cơ của nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm màng não, thậm chí là nhiễm trùng huyết và tử vong.

Nhiễm trùng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm

Viêm màng não

Viêm màng não là một loại nhiễm trùng sơ sinh nghiêm trọng xuất hiện rất sớm, khiến màng não và tủy sống bị tổn thương nghiêm trọng với những dấu hiệu rõ ràng như: ngủ li bì, khó thở, sốt biến động, ngủ nhiều,...

Nguyên nhân của nhiễm trùng viêm màng não là do các loại vi khuẩn như GBS, Listeria, E.Coli hoặc virus, nấm,... từ môi trường bên ngoài gây ra. Loại nhiễm trùng này không chỉ gây tổn thương cho não và tủy sống mà còn có nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời.

Nhiễm khuẩn E.Coli

Vi khuẩn E.Coli thường hiện diện trong ruột người, gây nên nhiều vấn đề về tiêu hóa và các biến chứng nguy hiểm cho trẻ sơ sinh nếu bị nhiễm phải, như suy thận, viêm màng não hoặc tổn thương niêm mạc ruột.

Nhiễm khuẩn E.Coli ở trẻ thường xuất phát từ tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn qua đường âm đạo khi sinh. Thông thường, khi mắc phải loại nhiễm trùng này, trẻ sẽ có các triệu chứng như sốt, quấy khóc, bỏ bú, bú kém, mất sự chú ý,...

Nhiễm trùng sơ sinh do tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn qua đường âm đạo khi sinh

Nhiễm nấm Candida

Nhiễm nấm Candida là loại nhiễm trùng sơ sinh xuất phát từ loại nấm thường có trong âm đạo của mẹ. Nấm này thường gây tổn thương trên da bé như đốm trắng quanh miệng, môi hoặc bên trong má, vết nứt khoét miệng, phát ban ở khu vực sinh dục.

Dù không nguy hiểm, nhiễm trùng này vẫn cần được điều trị kỹ lưỡng bằng thuốc và chăm sóc đúng cách để tránh gây ra đau đớn.

Dấu hiệu nhận biết nhiễm trùng sơ sinh

Để nhận biết nhiễm trùng sơ sinh, ta chia thành 2 loại: nhiễm trùng sơ sinh sớm (trong 72 giờ đầu sau sinh) và nhiễm trùng sơ sinh muộn (xảy ra sau ngày thứ 5 sau sinh) với các biểu hiện khác nhau.

Nhiễm trùng sơ sinh sớm xảy ra trong vòng 3 ngày đầu sau sinh, thường có các triệu chứng như: 

• Triệu chứng hô hấp: xanh tím, rối loạn nhịp thở, thở rên, thở nhanh > 60 lần/phút và dấu hiệu ngừng thở đột ngột từng cơn > 15 giây.
• Triệu chứng tim mạch: xanh tái, da nổi bông, nhịp tim nhanh > 160 lần/phút, lạnh đầu chi, hạ huyết áp,...
• Triệu chứng tiêu hóa: bú kém, bỏ bú, trướng bụng, nôn ói, tiêu chảy, dịch dạ dày,...
• Da và niêm mạc: xuất huyết dưới da, da tái, phát ban, vàng da sớm, nổi nốt mủ, cứng bì, nổi vân tím,...
• Triệu chứng thần kinh: tăng hoặc giảm trương lực cơ, dễ kích thích, co giật, thóp phồng, giảm phản xạ, hôn mê,...
• Triệu chứng huyết học: bị tụ máu dưới da, xuất huyết nhiều, tử ban, gan lách to,...
• Triệu chứng thực thể: đứng cân hoặc sụt cân, đặc biệt là rối loạn thân nhiệt,...

Nhiễm trùng sơ sinh sớm xảy ra trong vòng 3 ngày đầu sau sinh

Nhiễm khuẩn sơ sinh muộn là loại nhiễm trùng xảy ra sau ngày thứ 5 sau sinh với các dấu hiệu như:

• Nhiễm trùng huyết có triệu chứng gần giống loại nhiễm trùng sớm.
• Triệu chứng viêm màng não: sốt kéo dài, thân nhiệt thay đổi đột ngột, thay đổi tri giác, co giật, dễ bị kích thích, thở không đều, nôn ói,...
• Triệu chứng nhiễm trùng da: mọc mủ đầu đinh, nốt phỏng chứa dịch, viêm da bong từ miệng rồi lan ra các vùng khác, nhiễm trùng, sốt cao,....
• Nhiễm trùng rốn: Rốn rụng sớm sưng đỏ, tím bầm, chảy mủ hoặc máu, mùi hôi; rốn rụng muộn ướt, có mùi hôi, sưng tấy toàn thân đi kèm triệu chứng sốt, kén ăn,....
• Nhiễm trùng tiểu: Da bị vàng và trong cấy nước tiểu có vi trùng.
• Dấu hiệu viêm ruột hoại tử: phân máu, tắc ruột,...
• Dấu hiệu nhiễm trùng niêm mạc: viêm kết mạc, nấm miệng ở vùng lưỡi rồi lan ra các vùng khác,....

Phương pháp điều trị nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh 

Sử dụng kháng sinh

Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nhiễm trùng, bố mẹ cần sử dụng các phương pháp điều trị bằng kháng sinh phù hợp, thời gian điều trị có thể không giống nhau tùy theo loại bệnh. Ở đây có hai loại kháng sinh thường sử dụng là Aminosid và Beta Lactamin.

Khi kháng sinh không đạt hiệu quả với các loại vi khuẩn nguy hiểm, bố mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn về phương pháp điều trị phù hợp hơn.

Sử dụng các phương pháp điều trị bằng kháng sinh phù hợp khi trẻ mắc nhiễm trùng sơ sinh

Vệ sinh cá nhân

Khi mắc nhiễm trùng sơ sinh, trẻ cần được đặt riêng, hạn chế tiếp xúc và theo dõi đặc biệt để ngăn chặn sự phát triển của bệnh và nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Phương pháp hỗ trợ

Tùy thuộc vào loại bệnh và triệu chứng, trẻ mắc nhiễm trùng sơ sinh cần được áp dụng các phương pháp hỗ trợ như thay máu, hỗ trợ hô hấp, điều trị rối loạn đông máu, duy trì cân nhiệt, sử dụng thuốc tăng cường miễn dịch,...

Phòng tránh nhiễm trùng cho trẻ sơ sinh

Biện pháp phòng trước sinh

Để ngăn chặn nhiễm trùng sơ sinh từ mẹ trước khi sinh, mẹ cần thực hiện các biện pháp bảo vệ và phòng tránh như tiêm vắc xin phòng uốn ván, viêm gan, Rubella; kiểm tra thai định kỳ để phát hiện và điều trị các bệnh do virus, vi khuẩn; đảm bảo chế độ dinh dưỡng lành mạnh trong thai kỳ,....

Thực hiện các biện pháp bảo vệ và phòng tránh nhiễm trùng sơ sinh khi mang thai

Phòng tránh trong quá trình sinh

Lý do gây ra nhiễm trùng trong lúc sinh thường là do điều kiện y tế kém. Để ngăn chặn tình trạng này, cần đảm bảo vô khuẩn cho tất cả dụng cụ y tế, nước, khăn; tránh thăm khám âm đạo khi sản phụ khó sinh, vỡ ối sớm; tránh các biến chứng cho trẻ sơ sinh như ngạt, tổn thương vùng đầu và thân trong quá trình sinh.

Phòng ngừa sau khi sinh

Bố mẹ cũng cần thực hiện các biện pháp ngăn ngừa nhiễm trùng sau khi bé sinh ra dù đã trải qua quá trình sinh an toàn. Một số biện pháp bao gồm: vệ sinh đồ dùng và không gian sống, tắm rửa cho bé thường xuyên, sát khuẩn tay trước và sau khi chăm sóc bé.

Thực hiện các biện pháp phòng tránh nhiễm trùng sau khi sinh

Những lời từ Mytour

Hiểu về các loại nhiễm trùng sơ sinh và cách phòng tránh sẽ giúp giảm thiểu sự xuất hiện của các bệnh lý và biến chứng nguy hiểm. Tốt nhất là đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và đưa ra những phán đoán chính xác nhất.

Các bài viết từ Mytour/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y tế chính xác.

Tóm tắt từ Tạ An Ninh