Cách phòng tránh và giảm thiểu nguy cơ từ bệnh sởi

1. Tổng quan về bệnh sởi

1.1. Đôi nét về căn bệnh này

bệnh sởi là căn bệnh do virus Sởi gây ra, có tên khoa học là Paramyxoviridae. Virus này có thể lây nhiễm qua đường hô hấp và sống sót trên bề mặt vật dụng nếu người bệnh tiếp xúc. Mặc dù virus Sởi không có sức sống lâu dài trong môi trường nhưng lại dễ bị tiêu diệt bởi nhiệt độ cao hơn 60 độ C hoặc các dung dịch sát trùng thông thường. Do đó, căn bệnh thường phát tán mạnh vào mùa lạnh như mùa đông và mùa xuân. Bệnh thường xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, nhưng cũng có thể xuất hiện ở người lớn.

Bệnh sởi là do vi rút gây ra

Khi bị tấn công bởi vi rút, cơ thể của người bệnh sẽ sản xuất kháng thể để chống lại chúng. Sự sản xuất kháng thể bắt đầu sau khi bị nhiễm bệnh khoảng 2 - 5 ngày. Những kháng thể này sẽ tồn tại trong cơ thể lâu dài, giúp tạo ra miễn dịch bền vững. Người bệnh khi có miễn dịch sẽ không lo lắng về việc tái nhiễm bệnh.

1.2. Sự nguy hiểm của bệnh

Bệnh sởi nguy hiểm chủ yếu vì khả năng lây lan của nó. Để bạn dễ hiểu, bệnh này được biết đến với tốc độ lây lan cao hơn cả cúm hay lao. Khoảng 90% người tiếp xúc với người mắc bệnh sởi sẽ nhiễm bệnh nếu chưa được tiêm phòng. Người mắc bệnh cũng có thể phát tán vi rút từ 4 ngày trước khi bắt đầu thấy triệu chứng.

Bệnh lây chủ yếu qua đường hô hấp. Virus Sởi thường trú trong mũi và họng của người mắc bệnh và có thể lây lan khi họ hắt hơi, hoặc nói chuyện. Nó cũng có thể lưu lại trên các bề mặt xung quanh người mắc bệnh và lây nhiễm cho người khác nếu họ chạm vào và sau đó đưa tay lên mũi miệng.

Bệnh sởi không gây tử vong nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng

Rất may mắn khi tỷ lệ tử vong đã giảm đáng kể nhờ sự xuất hiện của vắc xin. Tuy nhiên, những biến chứng của bệnh cũng rất nghiêm trọng và ảnh hưởng đến sức khỏe. Những biến chứng như viêm tai giữa, tiêu chảy, viêm phổi,... có thể xảy ra nếu bệnh không được điều trị đúng cách. Thậm chí, nặng hơn là các biến chứng ảnh hưởng đến hệ thần kinh như viêm màng não hoặc viêm não.

2. Các triệu chứng của người mắc bệnh

Để có phương pháp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm, bạn cần hiểu rõ về các triệu chứng của bệnh sởi. Bệnh thường trải qua các giai đoạn sau:

2.1. Giai đoạn ủ bệnh

Giai đoạn này kéo dài từ 7 - 21 ngày, trung bình khoảng 10 ngày. Virus đã bắt đầu xâm nhập vào cơ thể, nhưng vẫn đang nhân bản mà không gây ra triệu chứng đặc biệt. Khoảng 4 ngày trước khi bắt đầu giai đoạn tiên lượng, bệnh nhân đã có thể lây lan virus ra môi trường.

2.2. Giai đoạn tiên lượng

Sau giai đoạn ủ bệnh, các triệu chứng đặc trưng của bệnh sẽ bắt đầu xuất hiện. Đó là những triệu chứng sau:

• Sốt cao trên 39 độ.

• Ho khan.

• Sổ mũi.

• Đau họng.

• Viêm kết mạc.

• Ăn không ngon do có thể đã xuất hiện các hạt trong khoang miệng ở vị trí má. 

Thường lúc này bệnh dễ bị nhầm với viêm họng. Giai đoạn này kéo dài từ 2 - 4 ngày.

Sốt cao thường là biểu hiện phổ biến của bệnh 

2.3. Giai đoạn toàn phát

Giai đoạn này bắt đầu sau khi sốt kéo dài 3 - 4 ngày. Điểm đặc biệt nhất là cơ thể bắt đầu xuất hiện các nốt đỏ nhỏ. Các nốt này sần lên và gây ngứa. Thường bắt đầu từ sau tai, sau đó lan ra trán, ngực, lưng, cuối cùng là chân và bàn chân, gây ra sự khó chịu cho người mắc bệnh.

Cơn sốt cũng sẽ tăng lên đáng kể, thậm chí trên 40 độ. Đây là thời điểm cần quan tâm và chăm sóc bệnh nhân. Giai đoạn này thường kéo dài 3 - 5 ngày, sau đó bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn cuối.

2.4. Giai đoạn phục hồi

Sau khi trải qua sự khó chịu của các nốt phát ban, người bệnh sẽ thấy các nốt dần thâm lại, da bong tróc. Bệnh nhân không còn sốt, có thể ăn uống và đi tiểu bình thường. Điều này cho thấy bệnh nhân đang dần hồi phục.

3. Các biện pháp phòng và điều trị bệnh

3.1. Những điều cần lưu ý khi điều trị bệnh để giảm thiểu biến chứng

Điều trị và chăm sóc bệnh sởi rất quan trọng để giảm thiểu những biến chứng nguy hiểm. Điều này giúp giảm thiểu triệu chứng và phát hiện sớm các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra với người bệnh.

Nguy cơ mắc bệnh sởi ở người lớn cũng là điều đáng lo ngại

• Nếu bị sốt cao trên 38,5 độ, cần uống thuốc hạ sốt để giảm nhiệt độ cơ thể.

• Cung cấp nước điện giải trong trường hợp bị sốt cao hoặc tiêu chảy. 

• Cung cấp thêm vitamin A theo chỉ định của bác sĩ vì bệnh thường gây thiếu hụt vitamin A ở người mắc.

• Trong trường hợp bị bội nhiễm, có thể cần dùng kháng sinh để ngăn chặn vi khuẩn và hạn chế biến chứng.

• Vệ sinh mắt, miệng, họng bằng nước muối sinh lý hàng ngày.

• Giữ vệ sinh cơ thể, giữ vệ sinh môi trường dưỡng bệnh, đảm bảo phòng luôn thoáng khí để loại bỏ virus gây bệnh. Không cần thiết phải kiêng gió, kiêng nước cho người bệnh.

• Khi chán ăn, cần chế biến thức ăn mềm, dễ tiêu, ăn mát và chia thành nhiều bữa. Không nên kiêng ăn, phải đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho người bệnh.

Vì khả năng lây nhiễm rất cao, người mắc bệnh sởi cần phải được cách ly để ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng. Việc cách ly cần bắt đầu từ khi nghi ngờ người bệnh mắc bệnh đến khi sau khi phát ban ít nhất 4 ngày. Bệnh sởi có thể được điều trị tại nhà nhưng cần được theo dõi chặt chẽ để phát hiện sớm các biến chứng. Khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào từ người bệnh, cần ngay lập tức đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám.

3.2. Các biện pháp phòng tránh bệnh sởi

3.2.1. Tiêm chủng phòng bệnh sởi

Tiêm chủng là biện pháp hiệu quả nhất để phòng tránh bệnh sởi. Trẻ em từ 9 tháng tuổi có thể tiêm mũi sởi lần đầu, và tiêm lần thứ 2 khi đạt 18 tháng tuổi. Đối với trẻ sơ sinh, có thể áp dụng lịch tiêm chủng kết hợp mũi sởi lần đầu tiên khi đủ 12 tháng tuổi. Liều tiêm này bảo vệ trẻ khỏi cả 3 bệnh sởi, quai bị và rubella, và cần được tiêm nhắc lại sau 4 năm.

Tiêm chủng sởi là biện pháp phòng bệnh tốt nhất

3.2.2. Tăng cường sức đề kháng

Đồng thời với việc tiêm chủng, việc tăng cường sức đề kháng cho cơ thể là rất quan trọng để phòng chống bệnh tật. Khi có sức đề kháng mạnh mẽ, cơ thể có thể chống lại các virus ngay khi chúng xâm nhập. Để đạt được điều này, việc duy trì một chế độ ăn uống cân đối và luyện tập thể dục đều đặn là cần thiết hàng ngày.

Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nhưng không phải là không thể phòng ngừa được. Quan trọng nhất là bạn cần hiểu rõ bệnh là do virus gây ra, và cần chăm sóc người bệnh đúng cách để tránh biến chứng. Đồng thời, một lối sống lành mạnh, tiêm phòng vắc xin sởi đầy đủ sẽ giúp bệnh không còn là nỗi lo đáng sợ.