Cách sởi lây nhiễm và biện pháp phòng tránh sởi hiệu quả

1. Sởi và con đường lây nhiễm

Sởi là một loại bệnh truyền nhiễm lan truyền rất nhanh chóng. Mặc dù đã xuất hiện từ lâu, nhưng trên thế giới vẫn thỉnh thoảng xuất hiện dịch sởi. Ở Việt Nam, sởi vẫn là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy cơ cao ở trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 10 tuổi.

Bệnh sởi thường xuất hiện ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Ở Việt Nam, mùa dịch sởi thường diễn ra vào mùa đông và xuân do điều kiện thời tiết thuận lợi cho virus phát triển. Tuy nhiên, vẫn có nhiều trường hợp bệnh xảy ra phân tán trong suốt năm. Trẻ em ở vùng núi, vùng cao với điều kiện kinh tế hạn chế thường có tỷ lệ mắc bệnh sởi cao hơn.

Con đường lây truyền của virus sởi là qua đường hô hấp, khi người lành hít phải dịch tiết mũi họng của người bệnh trong khi họ nói chuyện, ho, hắt hơi, xì mũi, khạc đờm,… Người bệnh chưa có triệu chứng, đang trong giai đoạn ủ bệnh vẫn có nguy cơ lây nhiễm, điều này khiến việc phát hiện và cách ly trở nên khó khăn.

Trẻ em dễ mắc sởi do virus lây nhiễm từ môi trường đông người như trường học, nhà trẻ, khu vui chơi, khu dân cư đông đúc,… Mọi người, kể cả trẻ em và người lớn chưa được tiêm phòng hoặc mắc bệnh đều có nguy cơ mắc sởi.

 Tốc độ lan truyền nhanh chóng của sởi có thể dẫn đến dịch bệnh

2. Các biện pháp đơn giản và hiệu quả để phòng tránh sởi

Virus sởi có khả năng lây lan rất nhanh, mỗi người mắc bệnh sởi có thể lây cho khoảng 20 người khác. Trẻ em đặc biệt nhạy cảm với virus sởi, có thể phát bệnh và có triệu chứng nặng do hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ. Vì vậy, việc phòng tránh sởi là rất quan trọng để bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ mắc bệnh.

2.1. Tiêm vắc xin

Tiêm vắc xin là biện pháp phòng tránh sởi hiệu quả nhất, đặc biệt đối với trẻ nhỏ có hệ miễn dịch yếu. Vắc xin sởi đã được Bộ Y tế triển khai trong chương trình Tiêm chủng miễn phí cho cộng đồng.

Tiêm vắc xin sởi cho trẻ từ khi còn nhỏ, với mũi đầu tiên khi trẻ từ 9 - 11 tháng tuổi, và mũi tiêm thứ hai khi trẻ đạt 18 tháng tuổi. Việc tiêm đủ hai mũi vào thời điểm thích hợp theo khuyến nghị của bác sĩ là quan trọng để đảm bảo miễn dịch tốt nhất.

Tiêm vắc xin là biện pháp phòng tránh sởi hiệu quả nhất

2.2. Hợp tác với vệ sinh cá nhân và làm sạch môi trường sống

Để giảm thiểu nguy cơ nhiễm virus sởi, cha mẹ cần chăm sóc vệ sinh cá nhân của trẻ hàng ngày và đảm bảo làm sạch môi trường sống xung quanh thường xuyên.

• Rửa tay sạch sẽ cho trẻ bằng xà phòng chống khuẩn, dạy trẻ tự làm trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

• Vệ sinh mũi bằng dung dịch rửa mũi, nước muối sinh lý thường xuyên vì đây là nơi virus dễ xâm nhập gây bệnh nhất.

• Hạn chế đưa trẻ đến nơi đông người trong mùa dịch sởi, vì đây là môi trường có nguy cơ lây nhiễm cao.

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với người mắc bệnh sởi.

• Giữ da trẻ sạch sẽ, mặc quần áo thoải mái, thấm hút mồ hôi.

Môi trường ẩm là môi trường thuận lợi cho sự phát triển của virus sởi và các tác nhân gây bệnh khác, vì vậy cần duy trì vệ sinh môi trường sạch sẽ, sát khuẩn thường xuyên.

2.3. Tăng cường sức đề kháng

Sức khỏe và vệ sinh da sạch sẽ rất quan trọng trong việc phòng ngừa sởi và các bệnh truyền nhiễm khác. Da là nơi tác nhân gây bệnh thường trú ẩn trước khi tấn công. Tăng cường sức đề kháng của da và cơ thể trẻ là biện pháp phòng ngừa sởi hiệu quả.

Một chế độ dinh dưỡng tốt giúp trẻ có khả năng đề kháng cao, giúp chống lại bệnh tật hiệu quả hơn

Dưới đây là những cách đơn giản để tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể:

Chế độ ăn lành mạnh, giàu dinh dưỡng

Theo các chuyên gia, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một hệ miễn dịch mạnh mẽ. Đối với trẻ nhỏ, việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất, protein, axit béo, Vitamin và khoáng chất từ rau củ quả là rất quan trọng.

Ngoài ra, việc tiêu thụ nhiều sữa chua cũng giúp bổ sung axit lactic và các vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa và miễn dịch. Đặc biệt, axit lactic có khả năng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh, giúp bảo vệ da khỏi nhiễm trùng một cách hiệu quả.

Thực hiện tập thể dục đều đặn

Để trẻ phát triển thể chất tốt và tăng cường sức đề kháng, cần thúc đẩy trẻ tham gia các hoạt động thể thao ngoài trời phù hợp với độ tuổi và sở thích của mình, không nên để trẻ ngồi một chỗ quá lâu hoặc tiêu thụ quá nhiều thời gian cho thiết bị điện tử.

Sử dụng sản phẩm vệ sinh da phù hợp

Da của trẻ rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương, vì vậy việc lựa chọn sản phẩm vệ sinh phù hợp là rất quan trọng. Hãy chọn lựa các loại sữa tắm, xà phòng tắm và nước rửa tay phù hợp với làn da của trẻ, không nên sử dụng chung với người lớn để tránh gây tổn thương da cho trẻ.

3. Nhận biết triệu chứng sớm của bệnh sởi mà cha mẹ nào cũng cần biết

Sau khi nhiễm virus sởi, thời gian ủ bệnh kéo dài từ 7 - 14 ngày, sau đó người bệnh mới bắt đầu xuất hiện triệu chứng. Sốt kèm phát ban là dấu hiệu phổ biến nhưng thường xuất hiện muộn, đi sau các triệu chứng như ho, sốt, sổ mũi, đỏ mắt, chảy nước mắt,… 

Nổi ban là dấu hiệu điển hình của sởi

Các vết ban do sởi thường là những đốm đỏ, phẳng, nổi trên da. Ban thường xuất hiện trước ở vùng tóc, sau đó lan ra cổ, ngực, thân, chân tay. Ban thường đi kèm với cơn sốt cao, thậm chí có thể đạt đến 40 độ C hoặc cao hơn, cùng các triệu chứng như co giật, mất nước, hôn mê,…

Phòng tránh bệnh sởi là rất quan trọng vì bệnh này lây lan nhanh và gây ra nhiều ảnh hưởng cho sức khỏe của trẻ. Hãy tuân thủ lịch tiêm phòng và đảm bảo trẻ được tiêm vắc xin sởi để tạo ra miễn dịch tự nhiên, giúp ngăn ngừa bệnh hiệu quả.