Cách sử dụng và những lưu ý khi dùng thuốc tránh thai

Buzz

Nội dung bài viết

Thuốc tránh thai là một phương pháp hiệu quả để ngừa thai, nhưng nếu không sử dụng đúng cách có thể dẫn đến việc mang thai ngoài ý muốn. Mytour sẽ chia sẻ những điều cần biết khi sử dụng thuốc này.

Thuốc tránh thai có tác dụng gì?

Loại hình thuốc tránh thai

Tác dụng của thuốc tránh thai

Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai

Cách sử dụng thuốc tránh thai

Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai

Câu hỏi phổ biến về thuốc tránh thai

Lời nhắn từ Mytour

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Thuốc tránh thai là phương pháp hiệu quả ngăn chặn thai ngoài ý muốn.
- Sử dụng đều đặn giúp ngừa thai đến 99%, nhưng quên uống có thể giảm hiệu quả và dẫn đến thai ngoài ý muốn.
- Loại thuốc kết hợp Progestin và Estrogen ngăn chặn tinh trùng và rụng trứng.
- Có hai loại thuốc tránh thai hàng ngày và khẩn cấp, với chỉ Progestin an toàn cho phụ nữ không sử dụng Estrogen.
- Thuốc giúp cải thiện kinh nguyệt và giảm đau bụng, cũng như điều chu kỳ kinh nguyệt.
- Không nên sử dụng thuốc tránh thai chỉ có Progestin nếu có tiền sử về huyết khối, đột quỵ, đau tim, bệnh động mạch vành, ung thư vú, ung thư tử cung, ung thư cổ tử cung, và nhiều trường hợp khác như cao huyết áp, tiểu đường không kiểm soát được, và mắc bệnh Lupus.
- Nếu có dấu hiệu lạ sau khi sử dụng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

Thuốc tránh thai là một phương pháp hiệu quả để ngừa thai, nhưng nếu không sử dụng đúng cách có thể dẫn đến việc mang thai ngoài ý muốn. Mytour sẽ chia sẻ những điều cần biết khi sử dụng thuốc này.

Thuốc tránh thai có tác dụng gì?

Thuốc tránh thai (hay còn gọi là thuốc ngừa thai) là loại thuốc chứa nội tiết tố giúp ngăn chặn việc mang thai. Nếu sử dụng đều đặn vào cùng một thời điểm hàng ngày, thuốc có thể ngăn ngừa thai đến 99%.

Tuy nhiên, việc duy trì uống thuốc hàng ngày có thể gặp khó khăn. Mỗi khi quên uống thuốc trong 1 hoặc 2 ngày, khả năng ngừa thai sẽ giảm đi và có thể dẫn đến thai ngoài ý muốn. Theo thống kê, mỗi 100 phụ nữ sử dụng phương pháp này thì có tới 9 người mang thai ngoài ý muốn.

Loại hình thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai kết hợp

Thuốc tránh thai kết hợp hay còn được gọi là thuốc tránh thai hàng ngày là một trong những phương pháp ngừa thai phổ biến nhất hiện nay. Loại thuốc này kết hợp 2 loại hormone sinh dục nữ là Progestin và Estrogen, giúp ức chế sự rụng trứng, tạo ra chất nhầy ở cổ tử cung dày hơn, ngăn cản tinh trùng xâm nhập cũng như làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng trong ống dẫn trứng.

Để đạt hiệu quả ngừa thai cao, phụ nữ cần duy trì uống thuốc đều đặn hàng ngày suốt chu kỳ kinh nguyệt. Trên thị trường có 2 dạng thuốc tránh thai kết hợp phổ biến:

Dạng vỉ 21 viên: mỗi ngày uống 1 viên trong 21 ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt, sau đó nghỉ 7 ngày và tiếp tục với vỉ thuốc mới ở chu kỳ tiếp theo.
Dạng vỉ 28 viên: mỗi ngày uống 1 viên trong 28 ngày (tuân theo thứ tự trên nhãn thuốc) và không nghỉ trong suốt chu kỳ kinh nguyệt.

Phương pháp sử dụng thuốc tránh thai kết hợp

Dạng vỉ 28 viên của thuốc tránh thai kết hợp

Vỉ thuốc tránh thai 28 viên bao gồm 21 viên chứa hormone và 7 viên chứa các chất dinh dưỡng khác như folate, vitamin, có màu sắc khác nhau. Điều này giúp phụ nữ duy trì thói quen uống thuốc hàng ngày, tăng cường hiệu quả ngừa thai.

Phương pháp sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Thuốc tránh thai khẩn cấp dùng trong tình huống khẩn cấp

Việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp rất hiệu quả trong các tình huống không thể tránh khỏi, như những trường hợp có nguy cơ cao về thai nghén. Thuốc thường được sử dụng trong các trường hợp sau:

Quan hệ tình dục không đều, không sử dụng thuốc tránh thai kết hợp, không sử dụng biện pháp tránh thai bằng cách đặt ở tử cung, không sử dụng bao cao su…
Bị ép buộc quan hệ tình dục và không muốn có thai
Gặp sự cố trong quan hệ tình dục như bao cao su bị hỏng, tuột ra hoặc quên uống thuốc tránh thai hàng ngày.

Hiện nay, có hai loại thuốc tránh thai khẩn cấp là viên duy nhất và hai viên. Bác sĩ Sản khoa khuyến nghị rằng, không nên sử dụng quá mức và chỉ nên sử dụng tối đa hai viên mỗi tháng để tránh tác dụng phụ.

Thuốc tránh thai chỉ chứa hoocmon Progestin

Thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin là một phương pháp tránh thai hàng ngày, bao gồm chỉ hoocmon Progestin. Đây là loại thuốc gói 28 viên. Để đảm bảo hiệu quả ngừa thai, chị em cần uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Nếu quên uống thuốc quá 3 giờ so với thời gian thông thường, thì coi như không uống vào ngày đó.

Loại thuốc này là giải pháp hiệu quả đối với phụ nữ không thể sử dụng Estrogen hoặc muốn tránh thai trong thời kỳ cho con bú vì không ảnh hưởng đến việc tiết sữa.

Tác dụng của thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai có tác dụng chính là ngăn chặn sự thụ tinh và ngừa thai. Ngoài ra, thuốc còn có nhiều tác dụng khác bao gồm:

Cải thiện các triệu chứng tiền kinh nguyệt. Đây là hội chứng thường xuất hiện khoảng 2 tuần trước khi bắt đầu kinh nguyệt. Các biểu hiện bao gồm: đau ngực, tâm trạng thất thường, và mụn trứng cá… Thuốc tránh thai giúp ổn định hoocmon trong cơ thể và cải thiện các triệu chứng trên.
Giảm đau khi hành kinh. Khi sử dụng thuốc tránh thai, hoocmon trong cơ thể được ổn định, từ đó giảm đau bụng kinh.
Điều chu kỳ kinh nguyệt. Việc rối loạn kinh nguyệt thường là do thiếu Progesterone, trong thuốc tránh thai có chứa thành phần này, giúp điều chu kỳ kinh nguyệt hiệu quả.
Trị mụn. Thuốc tránh thai làm giảm sự hình thành và phát triển của mụn. Phương pháp này được nhiều bác sĩ kê đơn sử dụng trị mụn cho bệnh nhân.
Giảm đau đầu. Trong trường hợp gặp đau đầu do thay đổi hoocmon Estrogen và Progesterone trong cơ thể, thuốc tránh thai có thể giảm đau đầu.

Ngoài các tác dụng đã nêu, thuốc tránh thai cũng hữu ích trong việc điều trị u xơ tử cung, kiểm soát các triệu chứng nóng nảy ở giai đoạn tiền mãn kinh...

Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai

Một thai kỳ bắt đầu khi trứng được thụ tinh và gắn vào thành tử cung. Các hoocmon trong cơ thể sẽ kiểm soát quá trình này, ngăn trứng rụng để cơ thể không thụ thai.

Thuốc tránh thai thường chứa một lượng nhỏ hoocmon Progestin và Estrogen hoặc chỉ Progestin. Những chất này ức chế hoocmon tự nhiên trong cơ thể, ngăn ngừa thai bằng nhiều cách khác nhau như: ngừng rụng trứng, làm thay đổi chất nhầy ở cổ tử cung để tránh tinh trùng hoặc thay đổi niêm mạc tử cung, ngăn trứng thụ tinh từ việc bám vào thành tử cung.

Cách sử dụng thuốc tránh thai

Việc dùng thuốc đều đặn là rất quan trọng

Thuốc tránh thai hàng ngày cần phải được uống đều đặn

Thuốc tránh thai hàng ngày

Chị em sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày sẽ đạt được hiệu quả và an toàn nếu tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng. Dù có nhiều nhà sản xuất thuốc tránh thai hàng ngày khác nhau, cách sử dụng thuốc sẽ giống nhau cho mọi loại.

Đối với thuốc tránh thai hàng ngày dạng vỉ 21 viên

Vỉ đầu tiên: Uống 1 viên mỗi ngày, bắt đầu từ ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt và uống hàng ngày cho đến khi hết 21 viên. Trường hợp đã qua chu kỳ kinh 5 ngày, bắt đầu uống từ ngày thứ 5 đến hết vỉ.
Vỉ kế tiếp: Sau khi dùng hết vỉ đầu tiên, nghỉ uống 7 ngày sau đó tiếp tục dùng vỉ kế tiếp, uống đều 1 viên cho đến khi hết vỉ.
Ở từ vỉ thứ 2 trở đi, nghỉ uống trong 7 ngày sau đó tiếp tục dùng vỉ kế tiếp và không cần phụ thuộc vào chu kỳ kinh nguyệt.

Lưu ý: Để tăng hiệu quả ngừa thai, trong 7 ngày đầu tiên sử dụng thuốc tránh thai, nên sử dụng bao cao su hoặc các biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục.

Đối với thuốc tránh thai hàng ngày dạng vỉ 28 viên

Cách sử dụng thuốc tránh thai loại vỉ 28 viên tương tự như loại vỉ 21 viên. Bắt đầu dùng vào ngày đầu của chu kỳ kinh, mỗi ngày uống 1 viên cho đến khi hết vỉ. Sau đó, chuyển sang vỉ kế tiếp mà không cần nghỉ 7 ngày.

Thuốc tránh thai khẩn cấp

Đối với thuốc tránh thai khẩn cấp 1 viên, hàm lượng 1,5mg (thành phần Levonorgestrel) nên uống sớm nhất có thể và trước 72 giờ sau QHTD không an toàn. Hiệu quả trong 24 giờ đầu là 95%, 25-48 giờ là 85%, và 49-72 giờ là 58%.
Đối với thuốc tránh thai khẩn cấp 1 viên, hàm lượng 10mg (thành phần Mifepristone) nên dùng sớm nhất để hiệu quả cao nhất trong vòng 120 giờ sau QHTD.
Đối với thuốc tránh thai khẩn cấp 2 viên, hàm lượng 0,75mg/viên (thành phần Levonorgestrel), uống viên đầu trong 72 giờ đầu, viên thứ hai sau 12 giờ. Cần uống đủ 2 viên để có hiệu quả.

Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai

Nếu quên uống thuốc hàng ngày, phải dùng bao cao su khi QHTD

Để đề phòng quên uống thuốc, nên sử dụng biện pháp tránh thai khác như bao cao su khi QHTD.
Mang theo thuốc khi đi công tác hoặc du lịch nước ngoài. Nếu có chênh lệch múi giờ, tiếp tục uống vào cùng thời điểm hàng ngày.
Nên uống thuốc tránh thai vào cùng một thời điểm mỗi ngày để tránh quên. Tốt nhất là vào buổi sáng và uống bù vào buổi chiều nếu quên.
Khi điều trị bệnh, cần thông báo với bác sĩ về loại và liều lượng thuốc tránh thai đang dùng. Một số loại thuốc có thể tương tác và ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc tránh thai.

Câu hỏi phổ biến về thuốc tránh thai

Làm thế nào khi quên hoặc nôn sau khi uống thuốc?

Khi quên uống hoặc uống muộn so với giờ hằng ngày, phụ nữ cần uống ngay viên đã quên, thậm chí nếu cần uống 2 viên trong ngày. Tiếp tục uống đúng lịch trình cho đến viên cuối cùng. Không cần sử dụng biện pháp tránh thai khác trong các lần quan hệ sau.

Tuy nhiên, nếu có quan hệ trong 5 ngày trước đó, nên dùng biện pháp khẩn cấp khác. Trong vòng 7 ngày sau khi quên, nên kết hợp với biện pháp tránh thai cơ bản (như bao cao su).

Nếu sử dụng vỉ 21 viên và quên trong tuần cuối, bắt đầu vỉ mới mà không nghỉ 7 ngày.

Nếu quên uống viên tránh thai, nếu thấy mất chu kỳ kinh (5 ngày trở lên) hoặc chu kỳ kinh nguyệt thay đổi, phụ nữ nên thử que thử thai để kiểm tra.

Nếu bị nôn ói trong vòng 3 - 4 giờ sau khi uống thuốc, hãy uống ngay 1 viên tiếp theo. Nếu nôn ói liên tục hoặc tiêu chảy, cần đến gặp các bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra.

Thuốc tránh thai có gây tác dụng phụ gây hại không?

Thuốc tránh thai đã xuất hiện từ rất lâu và có hàng triệu phụ nữ trên thế giới đã sử dụng thuốc một cách an toàn. Tuy nhiên, các loại hormone trong thuốc có thể gây ra tác dụng phụ cho một số người. Sau khi sử dụng thuốc, một số phụ nữ có thể gặp các triệu chứng như:

Đau đầu
Buồn nôn
Đau ngực
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt (sớm hơn, trễ hơn hoặc ngưng hoàn toàn sau khi sử dụng)
Xuất hiện chảy máu giữa chu kỳ kinh hoặc tiết dịch màu nâu

Khi mới sử dụng thuốc tránh thai, cơ thể chị em có thể chưa kịp thích nghi với sự thay đổi, vì vậy nên cố gắng tiếp tục sử dụng thuốc để nội tiết tố điều chỉnh lại ổn định hơn và các tác dụng phụ sẽ biến mất sau 2-3 tháng. Trong trường hợp gặp phải cảm giác khó chịu kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn sử dụng loại thuốc ngừa thai phù hợp.

Những ai không nên sử dụng thuốc tránh thai?

Những chị em không nên sử dụng thuốc tránh thai kết hợp nếu có bất kỳ dấu hiệu sau:

Huyết khối hoặc tiền sử về bệnh lý đông máu
Có tiền sử đột quỵ hoặc đau tim
Bệnh động mạch vành
Nghi ngờ hoặc đang mắc ung thư vú, ung thư tử cung, ung thư cổ tử cung…
Chảy máu âm đạo chưa rõ nguyên nhân
Vàng da khi mang thai
Khối u gan
Nghi ngờ có thai
Nếu đang có dự định phẫu thuật và phải nghỉ ngơi thời gian dài
Cao huyết áp
Tiểu đường không kiểm soát được
Mắc bệnh Lupus
Chứng đau nửa đầu
Không nên sử dụng thuốc tránh thai chỉ có Progestin nếu đang có vấn đề về đông máu.

Lời nhắn từ Mytour

Để thuốc tránh thai phát huy hiệu quả, cần sử dụng đúng cách và đều đặn theo hướng dẫn. Ít khi gặp tác dụng phụ của thuốc, nhưng nếu có bất kỳ biểu hiện nào lạ sau khi sử dụng, chị em nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Hy vọng thông qua bài viết Mytour chia sẻ, sẽ giúp chị em phụ nữ hiểu rõ hơn về sức khỏe sinh sản của mình.

Ngọc Hà biên dịch

Các thông tin chỉ dành cho mục đích tham khảo. Chúng tôi khuyến nghị người đọc nên tham vấn ý kiến của các chuyên gia. Chúng tôi sẽ không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng khi chưa có tư vấn của chuyên gia lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Thuốc tránh thai có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Thuốc tránh thai giúp ngăn ngừa thai bằng cách ức chế sự rụng trứng, thay đổi chất nhầy ở cổ tử cung và làm thay đổi niêm mạc tử cung. Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng cải thiện triệu chứng tiền kinh nguyệt, giảm đau khi hành kinh, điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt và giúp trị mụn.

Có bao nhiêu loại thuốc tránh thai phổ biến hiện nay?

Hiện nay có 2 loại thuốc tránh thai phổ biến: thuốc tránh thai kết hợp (bao gồm Progestin và Estrogen) và thuốc tránh thai chỉ chứa Progestin. Mỗi loại có cách sử dụng và hiệu quả khác nhau, phù hợp với từng đối tượng người sử dụng.

Thuốc tránh thai kết hợp có những dạng nào và cách sử dụng ra sao?

Thuốc tránh thai kết hợp có hai dạng: vỉ 21 viên và vỉ 28 viên. Vỉ 21 viên dùng mỗi ngày 1 viên trong 21 ngày và nghỉ 7 ngày trước khi bắt đầu vỉ mới. Vỉ 28 viên dùng liên tục, mỗi ngày 1 viên và không nghỉ giữa các vỉ.

Thuốc tránh thai khẩn cấp hoạt động như thế nào và có tác dụng gì?

Thuốc tránh thai khẩn cấp được sử dụng trong các tình huống quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc khi gặp sự cố như bao cao su bị rách. Thuốc có thể ngăn ngừa thai nếu sử dụng trong vòng 72 giờ sau quan hệ. Hiệu quả sẽ giảm nếu sử dụng muộn.

Khi nào nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp và có tác dụng phụ không?

Thuốc tránh thai khẩn cấp nên được sử dụng trong vòng 72 giờ sau quan hệ tình dục không bảo vệ. Tuy nhiên, việc sử dụng quá thường xuyên có thể gây tác dụng phụ như rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, đau đầu, và buồn nôn.

Thuốc tránh thai có thể gây tác dụng phụ như thế nào?

Một số tác dụng phụ phổ biến khi sử dụng thuốc tránh thai bao gồm đau đầu, buồn nôn, đau ngực, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, và chảy máu giữa chu kỳ. Những triệu chứng này có thể giảm sau 2-3 tháng khi cơ thể đã thích nghi với thuốc.

Những ai không nên sử dụng thuốc tránh thai?

Phụ nữ có tiền sử huyết khối, đột quỵ, cao huyết áp, ung thư vú, ung thư cổ tử cung, hoặc đang mang thai không nên sử dụng thuốc tránh thai. Ngoài ra, những người mắc bệnh tiểu đường không kiểm soát được, bệnh lupus hoặc chứng đau nửa đầu cũng nên tránh dùng thuốc này.

Cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày đúng cách như thế nào?

Thuốc tránh thai hàng ngày cần được uống đều đặn vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Đối với vỉ 21 viên, uống 1 viên mỗi ngày trong 21 ngày và nghỉ 7 ngày trước khi tiếp tục vỉ mới. Với vỉ 28 viên, uống liên tục mà không nghỉ 7 ngày.