Cách thể hiện vấn đề dân số trong tác phẩm Bài toán dân số của Thái An

Đề bài: Cách thể hiện vấn đề dân số trong tác phẩm Bài toán dân số của Thái An

Ba tác phẩm khám phá cách thể hiện vấn đề dân số trong văn bản Bài toán dân số của Thái An

1. Thể hiện vấn đề dân số trong tác phẩm Bài toán dân số của Thái An, mẫu số 1:

Viết về nguy cơ của việc tăng dân số quá nhanh - một đề tài khó và khô khan, tác giả của 'Bài toán dân số' đã chọn cách làm đề thú vị, vừa thực tế, vừa thuyết phục. Từ câu chuyện về nhà thông thái kén rể đến 64 ô bàn cờ với một lượng thóc 'đủ để phủ khắp bề mặt Trái Đất', bạn đọc dễ dàng hình dung về sự gia tăng dân số chóng mặt với tốc độ sinh sản như hiện nay.

Vấn đề chính mà tác giả muốn đặt ra trong văn bản này là: Con người đang ngày càng tăng lên gấp bội. Nếu không kiểm soát được sự gia tăng dân số, con người sẽ tự gây hại cho chính mình.

Điều đáng chú ý là: Mặc dù vấn đề dân số kế hoạch hóa gia đình mới chỉ được đề cập gần đây, nhưng thực tế nó đã tồn tại từ thời cổ đại.

Ví dụ về vấn đề dân số trong tác phẩm Bài toán dân số của Thái An

Trình bày về một bài toán cổ, kể về việc kén rể của một gia đình thông thái, tác giả đã tạo ra sự tò mò và hấp dẫn, đồng thời đưa ra một kết luận không ngờ đến ở cuối câu chuyện. Bằng cách so sánh với sự bùng nổ và gia tăng dân số (cả hai đều tăng theo cấp số nhân), tác giả đã giúp người đọc hiểu được tốc độ gia tăng kinh hoàng của dân số.

Việc cung cấp thông tin về tỉ lệ sinh con của phụ nữ ở một số quốc gia theo thông báo từ Hội nghị Cai-rô có ý nghĩa lớn. Đầu tiên, nó cho thấy phụ nữ có khả năng sinh ra rất nhiều con, điều này làm cho việc đạt được chỉ tiêu mỗi gia đình có hai con trở nên khó khăn. Thứ hai, thống kê cũng chỉ ra rằng các nước đang phát triển chậm vẫn có xu hướng sinh con nhiều.

Các quốc gia được đề cập trong văn bản được phân thành hai nhóm:

- Khu vực Châu Phi bao gồm các quốc gia Nê-pan, Ru-an-đa, Tan-da-ni-a, và Ma-đa-gát-xca.

- Trong khi đó, ở Châu Á, có sự đại diện của Ấn Độ và Việt Nam.

Có thể nhận thấy: Các quốc gia đang phát triển chậm trên cả hai lục địa thường có xu hướng tăng dân số nhanh chóng. Sự bùng nổ dân số thường đi kèm với nghèo đói, kinh tế phát triển chậm, cùng với vấn đề văn hoá và giáo dục không được nâng cao. Ngược lại, khi kinh tế, văn hoá, giáo dục yếu kém thì khó khăn hơn trong việc kiểm soát tốc độ tăng dân số. Điều này cho thấy sự liên kết sâu sắc giữa hai vấn đề này và cách chúng tác động lẫn nhau một cách sâu sắc.

2. Trong văn bản Bài toán dân số của Thái An, mẫu số 2, vấn đề dân số được thể hiện như thế nào?

Quá khứ và hiện tại là sự phản ánh của sự phát triển không ngừng của thời gian, một quá trình di truyền và nâng cấp. Đây là một luật bền vững của tồn tại con người. Tuy nhiên, bỏ qua quá khứ là một sai lầm nguy hiểm. Sự kết nối giữa hôm nay và hôm qua có hai hình thức: hoặc là hồn ma (như trong 'Chuyện người con gái Nam Xương' của Nguyễn Dữ, 'Truyện Kiều' của Nguyễn Du...) hoặc là lời tiên tri của những người thông thái. Hình thức đầu tiên tập trung vào nhận thức cảm tính như một ảo giác mơ mộng, trong khi hình thức thứ hai chứa đựng tính logic hơn, khách quan hơn, gần như một quy luật. Do đó, cách tiếp cận chúng cũng khác nhau. Ở hình thức thứ nhất, đó là giao tiếp tức thời dưới dạng giấc mơ, trong khi hình thức thứ hai được con người phát hiện thông qua văn bản ngầm, đôi khi từ những vật vô tri, đôi khi từ ý nghĩa ngụ ngôn của các câu chuyện. Sự trùng hợp ngẫu nhiên từ những vật vô tri hoặc câu chuyện đó chỉ có thể được nhận biết thông qua trải nghiệm hoặc tư duy rất hiện đại của con người mới nhận ra rằng đó là sự thật vĩnh cửu. Cảm nhận của tác giả đối với bài văn đến từ góc nhìn bất ngờ, đột ngột đó. Tâm trạng một nửa tin tưởng một nửa nghi ngờ ở đây là có thực. Bởi vì làm sao câu chuyện dân số của ngày nay có thể liên quan đến một câu chuyện kén rể từ hàng ngàn năm trước? 'Tôi không tin...', 'ai có thể tin được'..., là những lời nói do dường như khi con người tiến gần đến một vùng sáng tỏ tri thức. Câu chuyện khiến tác giả bài văn 'mở mắt ra' không khác gì việc Cri-xtốp Cô-lông phát hiện ra châu Mỹ trong quá khứ. Mặc dù không có căn cứ từ những mệnh đề lý thuyết trừu tượng, nhưng sự liên tưởng thật sự là thú vị. Lập luận đầy bất ngờ và thuyết phục là kết quả của việc hai câu chuyện có cùng một cấu trúc nền và sau đó được hỗ trợ bởi các tài liệu tham khảo để độc giả tự hoàn thiện phần kết: Biến khả năng thành hiện thực. Hiện thực này lại là một hậu quả không thể đoán trước.

Hai câu chuyện cổ điển và hiện đại về đề tài dân chơi xổ sốu nói về cuộc hành trình của con người tìm kiếm hạnh phúc.

Bàn về vấn đề dân số trong bài viết 'Bài toán dân số'.

a) Trong câu chuyện đầu tiên, để được làm rể của một ngôi nhà thông thái, các chàng trai phải có khả năng rải thóc đủ vào 64 ô trên bàn cờ tướng. Yêu cầu này ban đầu dường như không khó khăn, 'ai cũng nghĩ rằng không có gì quá khó khăn', nhưng kết quả cuối cùng là mọi người đều ngạc nhiên (để rải đủ 64 ô, chàng trai cần có một lượng thóc đủ phủ khắp bề mặt trái đất). Đây là một câu đố thực sự của một 'nhà thông thái'! Tuy nhiên, vấn đề toán học này không có ý nghĩa nếu nó không liên quan đến một vấn đề khác, đó là vấn đề dân số của loài người.

b) Bài toán về dân số của loài người có điểm tương đồng và khác biệt so với câu chuyện kén rể của thời xưa. Điểm chung là cả hai đều có tốc độ gia tăng theo cấp số nhân với công bội là 2, nhưng điểm khác biệt là hướng gia tăng: trong câu chuyện thứ nhất, càng nhanh càng tốt, trong khi câu chuyện thứ hai lại nói rằng càng chậm càng tốt. Thách thức là ở chỗ cả hai mục tiêu này đều khó khăn. Bài toán về dân số của loài người không dễ hơn việc trở thành rể nhà thông thái vì tính hai mặt, mâu thuẫn không thể hòa hợp giữa tốc độ tự nhiên và ý chí kiềm chế của con người. Dường như, do sự phát triển theo hướng tự nhiên và đã được kiểm soát, dân số của loài người từ một cặp vợ chồng (Adam và Eva theo Kinh Thánh) đã tăng lên đến 5,63 tỷ người vào năm 1995, tương đương với ô thứ 30 trên bàn cờ tướng. Điều này là một mối nguy hiểm. Điều đó chưa kể đến nguy cơ bùng nổ dân số có thể xảy ra bất cứ lúc nào, đặc biệt là ở các nước chậm phát triển ở châu Á và châu Phi. Mục tiêu từ 3,7 con xuống còn 2 con cho mỗi cặp vợ chồng ở Việt Nam là một mục tiêu khó khăn. Ở các nước châu Phi, từ 5,8 con xuống còn 2 con, khó khăn trở nên gấp bội.

Nếu phần thân bài là những thao tác tư duy logic, thì phần kết vẫn là những con số lo lắng. Đất đai chật hẹp, dân số đông đúc, sẽ dẫn đến sự huỷ diệt. Khi mỗi người chỉ còn diện tích của một hạt thóc (ô thứ 64 trên bàn cờ tướng), trái đất sẽ nổ tung, và nguyên nhân chính là sự gia tăng dân số mà con người không thể kiểm soát. Đừng để thảm họa xảy ra, đây là cảnh báo cho cả loài người, không ai được miễn cưỡng. Nó nghiêm trọng và đầy cảnh báo như một định mệnh.

Về bản chất, đây là một bài văn luận điểm. Nhưng sức thuyết phục của nó không phụ thuộc vào lý thuyết, lập luận cũng không phức tạp, nhưng sức lan tỏa cảm xúc của bài văn lại không nhỏ. Từ những con số vô tri khách quan - có khi là hàng ngàn năm, lần đầu tiên chúng được đánh thức để nói với chúng ta về những điều quan trọng về sự tồn tại của chính chúng ta, vấn đề 'sống hay không' như bi kịch Hamlet của Shakespeare thời Phục Hưng đã đặt ra trong một ngữ cảnh khác, về một vấn đề khác nhưng cũng quan trọng không kém về con người và sự sống của con người với quy mô toàn loài người.

3. Vấn đề dân số đã được thể hiện như thế nào trong văn bản Bài toán dân số của Thái An, mẫu số 3:

Bài văn về dân số kết hợp cả lập luận và tự sự (với lập luận là phần chính). Tác giả bắt đầu với một câu chuyện về một bài toán cổ, làm cho việc nêu vấn đề trở nên hấp dẫn và dễ hiểu.

Có thể nói, chủ đề chính mà tác giả muốn nhấn mạnh là thế giới đang đối diện với nguy cơ bùng nổ và tăng nhanh dân số. Đây là một mối đe dọa cần phải được cảnh báo và là vấn đề 'tồn tại hay không tồn tại' của loài người.

Để làm rõ chủ đề đã đề cập, tác giả sử dụng lập luận theo logic sau: Nếu trên bàn cờ tướng có 64 ô, và số hạt thóc trong mỗi ô tăng theo cấp số nhân với công bội là hai, thì tổng số hạt thóc sẽ đủ để phủ kín bề mặt của Trái Đất.

Trái Đất ban đầu chỉ có hai người, nhưng đến năm 1995 đã có 5,63 tỷ người. Theo bài toán cổ, nếu dân số tăng theo cấp số nhân với công bội là hai, thì tổng dân số vào năm 1995 sẽ đạt đến ô thứ 30 trên bàn cờ, trừ đi tỉ lệ tử vong.

Các vấn đề về dân số trong văn bản 'Bài toán dân số' của Thái An

Thực tế, khả năng sinh con ở phụ nữ, đặc biệt là ở châu Á và châu Phi, chiếm tỉ lệ rất cao, vì vậy việc đạt được mục tiêu mỗi gia đình có một đến hai con là vô cùng khó khăn. Nếu dân số thế giới tăng theo tỷ lệ hàng năm là 1,73 hoặc 1,57 vào năm 1900 (tức là ít hơn hai), thì đến năm 2015 tổng dân số nhân loại đã vượt qua con số 7 tỉ người. 'Số dân ấy đã vượt qua ô thứ 31 trên bàn cờ'.

Nếu dân số tiếp tục bùng nổ và tăng nhanh như vậy, thì trong thời gian ngắn 64 ô trên bàn cờ sẽ bị lấp đầy, khi đó mỗi người chỉ còn một chỗ ở với diện tích nhỏ như một hạt thóc trên Trái Đất. Điều này cũng có nghĩa là để loài người tồn tại, chúng ta cần hạn chế sự bùng nổ và tốc độ tăng dân số.

Như vậy, bài văn này không chỉ đề cập đến vấn đề dân số mà còn đề cập đến tương lai của dân tộc và nhân loại. Vậy thì con đường nào là tốt nhất để hạn chế sự gia tăng dân số? Câu trả lời có thể là: Chỉ thông qua giáo dục mới giúp mọi người nhận ra nguy cơ của sự bùng nổ dân số; vấn đề dân số liên quan đến sự giàu có hay nghèo đói, hạnh phúc. Tuy nhiên, việc sinh con là quyền của phụ nữ, không thể bị cấm bằng mệnh lệnh hoặc các biện pháp bạo lực, vì vậy việc tăng cường giáo dục cho phụ nữ là cách hiệu quả để giảm tỷ lệ sinh và tử vong.

Bài viết đề cập rõ ý nghĩa của vấn đề dân số. Sự gia tăng dân số quá nhanh sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống của con người, dẫn đến thiếu lương thực, thực phẩm, môi trường quá tải, và thiếu việc làm, gây ra tình trạng nghèo nàn và hạn chế giáo dục. Trong khi đó, việc thiếu phát triển giáo dục lại gây ra nghèo nàn và hạn chế hơn nữa. Đây là một vòng luẩn quẩn dẫn đến đói nghèo.

""""""-HẾT""""""---

Tiếp theo, chúng tôi sẽ trình bày Vấn đề dân số đã được thể hiện như thế nào trong văn bản Bài toán dân số của Thái An trong bài tiếp theo. Các em hãy sẵn sàng trả lời câu hỏi trong SGK, kể về một lần gặp khuyết điểm khiến thầy cô buồn, cũng như kể về một việc làm khiến bố mẹ rất vui lòng, nhằm học tốt môn Ngữ Văn lớp 8 hơn.