Buzz
Từng là một “người hài lòng người khác” suốt hàng chục năm, tôi hiểu cảm giác lo lắng khi phải từ chối ai đó, sợ hãi trước ý kiến tiêu cực về mình, bối rối trong giao tiếp vì không thể đoán được suy nghĩ của đối phương để làm hài lòng họ và bị chỉ trích là “không khôn ngoan”...
Nhưng hành trình phát triển bản thân, tìm lại bản nguyên và yên bình trong lòng đã dạy cho tôi rằng: Cuộc sống cá nhân quan trọng hơn tất cả, không ai nên sống để làm hài lòng người khác, nghe theo ý người khác – đặc biệt là những người không tôn trọng mình.
Bài viết này chia sẻ quan điểm của tôi về việc hài lòng người khác và kể lại hành trình của tôi để thoát khỏi những ràng buộc từ quá khứ của một người hài lòng người khác.
Tại sao tôi cố gắng ngừng việc làm hài lòng người khác, dự đoán ý nghĩa của họ?
Có lẽ giống như nhiều bạn, đặc biệt là các bạn nữ trưởng thành ở miền Bắc Việt Nam, tôi đã được dạy từ nhỏ là phải “nói một hiểu mười”, đặt mình vào vị trí của người khác, đặc biệt là với những người có quyền lực hơn, như thầy cô, bố mẹ, ông bà, bạn bè thân thiết, v.v
Ví dụ, trong buổi ăn, cần chú ý phục vụ bác ngồi bên cạnh hoặc cô kia trước. Chưa cần đợi mọi người ăn hết, mẹ đã gợi ý rửa bát cho tôi. Tất nhiên, việc này cũng có điểm tích cực. Tôi nhận thức được tầm quan trọng của việc lịch sự và đối xử tốt với mọi người xung quanh.
Tuy nhiên, tôi cảm thấy việc này ở Việt Nam có phần bị thái quá. Nó dẫn đến những hệ luỵ mà tôi nhận thấy rất nhiều bạn trẻ Việt Nam gặp phải, và tất nhiên cũng đã trải qua. Ví dụ như thiếu tư duy phản biện, thiếu tư duy độc lập, thiếu tự tin. Nó không chỉ ảnh hưởng đến hành vi, mà còn là tính cách và tư duy của mình.
Sau này làm các nghiên cứu về giáo dục, tôi quan sát thấy rằng lối giáo dục này có ảnh hưởng lớn đến sự chia rẽ trong xã hội - không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia khác. Cụ thể, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các trường dành cho học sinh từ các gia đình có thu nhập thấp hoặc trung bình thường khuyến khích trẻ em phải nghe theo, tuân thủ ý kiến của giáo viên.
Trong khi đó, các trường dành cho giai tầng cao thường khuyến khích học sinh phát triển tư duy độc lập, phản biện, lịch sự mà không nhất thiết phải chấp nhận ý kiến của giáo viên 100%. Vì việc các học sinh này có điều kiện tài chính tốt cũng khiến các giáo viên đối xử với họ một cách khiêm nhường hơn.
