Cách tiếp cận thử nghiệm cúm A và vai trò quan trọng trong việc kiểm soát dịch bệnh

1. Tổng quan về cúm A

Cúm A là một trong những căn bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính, do virus cúm A gây ra. Virus này có các kháng nguyên H và N trên vỏ, và các tổ hợp kháng nguyên này tạo ra các loại virus khác nhau, trong đó H1N1, H3N2, H5N1, H7N9 là những loại phổ biến nhất.

Tình trạng dịch cúm A hiện nay đang gây ra nhiều lo ngại do tính không thường xuyên của nó

Lịch sử thế giới đã ghi nhận một số giai đoạn khi cúm A gây ra đại dịch, bao gồm: 

• Năm 1918 với virus cúm A H1N1 có nguồn gốc từ chim, ước tính khoảng 50 triệu người thiệt mạng.

• Năm 1957 - 1958, virus H2N2, ba gen khác nhau, gây dịch ở châu Á, khoảng 1,1 triệu người tử vong.

• Năm 1968, virus H3N2 là nguyên nhân của gần 1 triệu trường hợp tử vong.

• Năm 2009, cũng là H1N1 nhưng đã biến đổi và tác động ít nghiêm trọng hơn so với các giai đoạn trước đó.

• Năm 2013, H7N9 được phát hiện ở Trung Quốc và sau đó lan rộng trên diện rộng.

2. Tại sao việc xét nghiệm cúm A lại quan trọng?

Có thể nói, mặc dù có một số đặc điểm tương tự với các bệnh cúm thông thường nhưng mức độ nguy hiểm của cúm A lớn hơn nhiều. Các triệu chứng ban đầu hoặc ở dạng nhẹ có thể có đặc điểm của cúm như viêm mũi, viêm họng, ho, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, đau đầu, đau người…

Tuy nhiên, cúm A có những tiến triển khó đoán và khi bệnh trở nặng, tính mạng của con người sẽ bị đe dọa với các triệu chứng như viêm phổi, viêm phế quản dẫn đến suy hô hấp hoặc co giật, li bì ở trẻ em.

Cúm A có thể gây ra sốt li bì và co giật ở trẻ em

Ngoài ra, cúm A có thể tồn tại lâu bên ngoài cơ thể và có khả năng biến đổi cao hơn nếu tiếp xúc với môi trường của gia cầm, động vật nuôi. Virus cúm A có thể lan truyền trực tiếp qua tiếp xúc với dịch tiết từ người bệnh, hoặc gián tiếp qua vật dụng hoặc động vật nhiễm bệnh.

Một số đối tượng không chỉ có nguy cơ nhiễm cao mà còn có thể phát triển bệnh nặng:

• Nhóm trẻ em, đặc biệt là những em bé dưới 2 tuổi.

• Các cá nhân trên 65 tuổi.

• Những người mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, bệnh phổi, tiểu đường, suy thận, suy giảm miễn dịch…

• Phụ nữ ở giai đoạn cuối thai kỳ.

• Người lao động tại các môi trường đông đúc như bệnh viện, trường học, nhà máy…

Với những lý do đó, việc phân biệt nguyên nhân gây ra cúm thông thường và cúm A có vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều trị đúng và kiểm soát dịch bệnh trong cộng đồng.

3. Các phương pháp xét nghiệm cúm A

Việc xác định một người có mắc cúm A hay không được thực hiện dựa trên việc đánh giá các triệu chứng lâm sàng. Tuy nhiên, điều này có thể khó khăn vì ở một số người, bệnh chỉ biểu hiện ở mức độ nhẹ và dễ gây nhầm lẫn.

Việc khám phá lịch sử tiếp xúc hoặc các yếu tố dịch tễ cũng có thể hỗ trợ đáng kể, bao gồm:

• Có tiếp xúc trước đây hoặc đi qua khu vực đang ghi nhận dịch bệnh hoặc tiếp xúc với những người bị bệnh.

• Tiếp xúc trực tiếp với động vật hoặc gia cầm đang mắc bệnh.

Có thể nói, cách hiệu quả nhất để phát hiện bệnh là thông qua việc thực hiện các xét nghiệm. Một số phương pháp thường được sử dụng để phát hiện và phân loại các loại vi rút gây bệnh bao gồm:

Phương pháp RT-PCR

Được xem là phương pháp hiệu quả nhất với độ nhạy cao và thời gian xử lý khá nhanh. Chỉ trong khoảng 4 - 6 giờ, có thể phân biệt được chính xác loại vi rút cúm thông qua việc lấy mẫu từ dịch ở mũi hoặc họng.

Xét nghiệm là phương pháp chính xác nhất để phân biệt giữa các loại cúm

Kiểm tra miễn dịch bằng huỳnh quang

Với mục đích phát hiện kháng nguyên cúm, hiệu suất được đảm bảo khi có mẫu xét nghiệm chất lượng và kỹ thuật viên có trình độ, kỹ thuật đảm bảo.

Kiểm tra nhanh (RIDTs)

Chỉ mất khoảng 10 đến 15 phút nhưng độ chính xác không cao, ảnh hưởng bởi một số yếu tố như thời gian từ khi nhiễm bệnh, độ tuổi, loại virus…

Isolation virus

Mẫu bệnh phẩm sử dụng cho xét nghiệm được thu thập từ đường hô hấp của những người có nghi ngờ mắc bệnh.

Phương pháp kiểm tra huyết thanh

Thực hiện nhanh chóng, có thể phân biệt cúm A và cúm B từ mẫu huyết thanh của những người nghi ngờ. Tuy nhiên, độ chính xác không cao bằng RT-PCR.

4. Địa chỉ để thực hiện kiểm tra cúm A

Xét nghiệm cúm A đòi hỏi trình độ chuyên môn của kỹ thuật viên và chất lượng máy móc, dù sử dụng phương pháp nào. Bạn nên chọn những địa chỉ uy tín.

Bệnh viện Đa khoa Mytour là một trong số các địa chỉ được nhiều người tin dùng để xét nghiệm cúm A ngày nay. Quy trình lấy mẫu, bảo quản và phân tích tuân thủ mọi yêu cầu về kỹ thuật, đúng quy trình. Hơn nữa, Trung tâm Xét nghiệm Mytour đã đạt chứng chỉ CAP và tiêu chuẩn ISO 15189:2012, đảm bảo chất lượng dịch vụ.

Nếu bạn không có thời gian đến bệnh viện, bạn có thể sử dụng dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà của Mytour. Điều này rất phù hợp với những người có triệu chứng cúm A, giảm nguy cơ lây nhiễm cho người khác.

Trung tâm Xét nghiệm Bệnh viện Đa khoa Mytour

Vì hiện nay vẫn chưa có loại thuốc đặc hiệu để điều trị bệnh, nên phòng ngừa là biện pháp tốt nhất:

• Tăng cường hệ miễn dịch, đặc biệt vào những thời điểm dịch bệnh thường gia tăng.

• Đảm bảo vệ sinh cá nhân và môi trường sống, tránh đi nơi có dịch.

• Sử dụng khẩu trang khi ở nơi đông người, hạn chế chạm tay vào mắt và mũi.

• Nếu có dấu hiệu bị bệnh, tự cách ly để bảo vệ người khác.

• Tiêm vắc xin phòng cúm. Vắc xin sẽ có hiệu quả sau khoảng 2 - 3 tuần và bảo vệ kéo dài từ 6 đến 12 tháng. Do virus thay đổi thường xuyên nên cần tiêm lại hàng năm.