Hướng dẫn tính phần trăm nguyên tử trong hợp chất là một kiến thức cơ bản trong môn Hóa học ở trình độ Trung học cơ sở và Trung học phổ thông.
Cách tính phần trăm nguyên tử trong hợp chất mà Mytour sẽ trình bày trong bài học này bao gồm toàn bộ kiến thức về lý thuyết, công thức tính, ví dụ minh họa và các loại bài tập trắc nghiệm có đáp án và bài tập tự luận tự luyện. Điều này giúp học sinh nắm vững kiến thức và giải nhanh các bài tập Hóa học. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo công thức tính độ tan và Bảng tính tan.
1. Cách tính phần trăm nguyên tử trong hợp chất
Dựa trên công thức hóa học, có thể tính phần trăm khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất với các bước sau:
Bước 1: Tính trọng lượng của hợp chất
Bước 2: Tính phần trăm trọng lượng các nguyên tố trong hợp chất
Đối với hợp chất AxBy thì ta có:
Hoặc:
Tổng phần trăm của tất cả các nguyên tố trong một phân tử luôn bằng 100%, do đó:
%B = 100% - %A
Lưu ý: Công thức trên có thể mở rộng cho các hợp chất có 3,4,... nguyên tố.
1. Ví dụ tính phần trăm khối lượng nguyên tố trong hợp chất
Ví dụ 1. Tính phần trăm các nguyên tố trong phân tử oxide Al2O3.
Gợi ý đáp án
Khối lượng phân tử Al2O3 là: 2.27 + 3.16 = 102 (amu)
Phần trăm khối lượng các nguyên tố trong Al2O3:
Ta có thể tính ngay được phần trăm khối lượng của oxi có trong Al2O3
% O= 100% - 52,94% = 47,06%
Ví dụ 2: Tính phần trăm khối lượng các nguyên tố trong hợp chất (NH4)2
Gợi ý đáp án
Khối lượng phân tử (NH4)2CO3 là: 14.2 + 1.4. 2 + 12 + 16.3 = 96 (amu)
%O = 100% - %N - %H - %C = 100% - 29,17% - 8,33% - 12,5% = 50%
3. Bài tập tính phần trăm khối lượng nguyên tố trong hợp chất
A. TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Tỉ lệ số mol của các nguyên tố C, H, O trong hợp chất C5H6O2 là
A. 1 : 2 : 2
B. 5 : 6 : 2
C. 5 : 6 : 3
D. 2 : 5 : 6
Đáp án: Chọn B
Trong 1 mol C5H6O2 có: 5 mol nguyên tử C, 6 mol nguyên tử H và 2 mol nguyên tử O
Do đó, tỉ lệ mol của các nguyên tố là 5 : 6 : 2
Câu 2: Thành phần phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố Zn, O trong hợp chất ZnO lần lượt là
A. 70,50%; 20,50%
B. 85%; 15%
C. 80,25%; 19,75%
D. 75,25%; 24,25%
Đáp án: Chọn C
Câu 3 Trong hợp chất CH3OH, số nguyên tử H là
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
Đáp án: Chọn D
Trong hợp chất có: 3 + 1 = 4 nguyên tử H.
Câu 4: Tính thành phần phần trăm khối lượng nguyên tố Na có trong hợp chất NaCl.
A. 39,32%
B. 30,15%
C. 60,68%
D. 78,23%
Đáp án: Chọn A
Câu 5: Tỉ số phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố S, O trong hợp chất SO2 lần lượt là
A. 1 : 1
B. 1 : 2
C. 1 : 3
D. 1 : 4
Đáp án: Chọn A
Câu 6: Tính phần trăm khối lượng nguyên tố K trong hợp chất K2SO4
A. 44,83%
B. 55,17%
C. 40,05%
D. 52,71%
Đáp án: Chọn A
B. TỰ LUẬN
Câu 1. Tính phần trăm khối lượng các nguyên tố trong hợp chất KNO3 và xác định nguyên tố nào chiếm tỷ trọng khối lượng lớn nhất.
Câu 2. Viết công thức hóa học của axit phosphoric có tổ hợp từ hydrogen và nhóm phosphate. Trong axit phosphoric, nguyên tố nào chiếm tỷ trọng khối lượng cao nhất?
Câu 3. Canxi cacbonat là thành phần chính của đá vôi, có công thức hóa học là CaCO3. Xác định phần trăm khối lượng của từng nguyên tố trong hợp chất này.
Câu 4. Criolit (hay còn gọi là băng thạch) có công thức phân tử Na3AlF6, được sử dụng trong quá trình điện phân Al2O3 nóng chảy để sản xuất nhôm. Tính phần trăm khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất Criolit.
Câu 5:
Xác định tỷ trọng phần trăm theo khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất sau:
a) SO2 là công thức hóa học của khí sunfurơ dioxide, một hợp chất hóa học quan trọng trong môi trường tự nhiên và trong ngành công nghiệp. Sulfur dioxide được tạo ra trong quá trình đốt cháy hoặc oxy hóa sulfur hoặc các hợp chất sulfur khác. Nó có một vai trò quan trọng trong các quá trình hóa học, bao gồm sản xuất axit sulfuric, là một phản ứng quan trọng trong quá trình xử lý quặng sulfide để sản xuất kim loại như đồng, kẽm và chì.
b) Fe2(SO4)3 là công thức hóa học của sulfat sắt (III), một hợp chất ion sulfat của sắt. Sulfat sắt (III) thường được sử dụng trong nhiều ứng dụng công nghiệp và hóa học, bao gồm trong việc sản xuất phân bón, chất tẩy rửa, và trong các quá trình xử lý nước. Nó cũng có thể được sử dụng trong y học, đặc biệt là trong điều trị các bệnh liên quan đến sắt. Hợp chất này có tính axit và có thể phản ứng với các chất kiềm để tạo ra muối.