Cách Viettel Post đã trở thành một công ty công nghệ như thế nào?

Việc chuyển đổi từ một doanh nghiệp lao động thủ công sang một công ty công nghệ của Viettel Post không xảy ra trong một đêm.

Quá trình này bắt đầu từ chiến lược chuyển dịch số của công ty mẹ (Tập đoàn Viettel) cùng khát khao thay đổi hoàn toàn một ngành truyền thống của chính Viettel Post. Nhiều năm trước, ngành bưu chính vốn đặc trưng với các hoạt động thủ công, lao động tay chân thuần tuý như giao nhận hàng, đóng gói, vận chuyển... Thế nhưng, Viettel Post lại là một thành viên của Tập đoàn Viettel – tập đoàn vốn đã chuyển mình từ một doanh nghiệp viễn thông truyền thông sang công ty công nghệ. Sống trong một 'gia đình công nghệ' thì Viettel Post không thể chỉ là lao động thủ công và đó là nguồn cảm hứng cho sự thay đổi tại công ty này vào năm 2016.

Công ty 0.4 hóa ứng dụng 4.0

Ứng dụng chuyển phát của Viettel Post là một trong hai trụ cột lõi về công nghệ được doanh nghiệp này tự phát triển nhằm tạo ra một bước chuyển mạnh mẽ. Rất ít người tin rằng một công ty 0.4 như Viettel Post lại phát triển thành công ứng dụng 4.0 về chuyển phát nhưng những kỹ sư tại doanh nghiệp này lại… không sợ thử thách đó.

Sau khi đi Nhật Bản học cách phát triển, và hỏi chính các khách hàng của họ về những tính năng họ muốn trong một ứng dụng, các kỹ sư tại Viettel Post đã lao vào việc 'code không ngần ngại'.

Chỉ trong vòng 63 ngày, tương đương với 63 tỉnh thành, Viettel Post đã ra mắt phiên bản đầu tiên với tiêu chí của ông Hưng: 'chỉ cần tập trung vào việc người dùng có thể sử dụng, cung cấp đủ thông tin về sản phẩm dịch vụ cho khách hàng, không cần quá hoàn thiện'. Dù phiên bản đầu tiên còn nhiều thiếu sót, nhưng vẫn được sống sót vì tuân thủ nguyên tắc cơ bản: bắt nguồn từ nhu cầu của khách hàng. Mọi tính năng trong ứng dụng thực tế đều do khách hàng yêu cầu (dựa trên khảo sát) chứ không phải từ lãnh đạo hay kỹ sư của Viettel Post. Đến năm 2017, phiên bản 2 của ứng dụng Viettel Post được ra mắt, tập trung vào trải nghiệm người dùng với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI). Nhờ vào sử dụng AI, đặc biệt là định danh người dùng, và tập trung mạnh mẽ vào trải nghiệm khách hàng - cả người gửi và người nhận, ứng dụng mới tạo ra sự thay đổi lớn. 'Chúng tôi thiết kế giao diện thân thiện, đơn giản, dễ sử dụng như iPhone và iPad, khách hàng không cần học cách sử dụng, chỉ cần làm từ trên xuống dưới từ trái qua phải là được', ông Trần Trung Hưng chia sẻ.

Dữ liệu cũng cho thấy, nhờ sự hỗ trợ của AI, tốc độ tạo đơn hàng của Viettel Post tăng lên gấp ba lần, thay vì từ 3 - 5 phút như trước đây thì hiện tại chỉ còn 1 - 2 phút đối với khách hàng mới và 3 - 5 giây đối với khách hàng cũ; thời gian xử lý yêu cầu của khách hàng cũng giảm từ 240 giây xuống còn 8 giây.

Trên phiên bản 2 của ứng dụng, vị trí và trạng thái của mặt hàng của khách hàng được cập nhật chính xác trên ứng dụng. Nếu bạn là người nhận hàng, bạn sẽ nhận được thông báo về mặt hàng từ người gửi... Hiện tại, ứng dụng Viettel Post có gần 1 triệu người dùng, trong đó có hơn 330.900 người sử dụng hàng tháng.

Đột phá trong quy trình chia chọn hàng hóa

Nếu ứng dụng là công cụ trực quan, giúp tăng hiệu quả vận hành bên ngoài thì trụ cột thứ hai trong việc chuyển sang công ty công nghệ của Viettel Post đến từ hệ thống chia chọn hàng hoá.

Trong năm 2017, Viettel Post là đơn vị đầu tiên áp dụng công nghệ chia chọn tự động Wheel Sorter, với quan điểm: mọi bưu phẩm đều có thể chia được nhưng không phải lúc nào cũng thành công. Theo thiết kế, công suất chia chọn đạt 7.200 bưu phẩm/giờ, nhưng thực tế chỉ đạt 3.000 - 3.500 bưu phẩm/giờ. Điều này bắt nguồn từ đặc thù đóng gói hàng hoá ở Việt Nam không chỉ sử dụng hộp bảo quản như nước ngoài mà còn có túi bóng, túi giấy, thậm chí cả... ống nước.

Tiếp theo, Viettel Post áp dụng công nghệ hiện đại hơn – Cross Belt, nhưng chi phí đầu tư dự kiến là quá lớn - khoảng 80 tỷ đồng cho một dây chuyền có công suất 9.600 bưu phẩm/giờ. Sau khi đi nước ngoài để tìm hiểu, Viettel Post quyết định tự thiết kế, chỉ mua thiết bị để tạo ra một dây chuyền phù hợp nhất, công suất lớn hơn và chi phí thấp hơn.

Bên cạnh đó, nhờ việc tối ưu hóa diện tích dây chuyền mà vẫn đảm bảo chất lượng, nhân công và diện tích kho của Viettel Post được tối ưu hơn. Cuối cùng, giá trị đầu tư chỉ khoảng 1,7 triệu USD mà mọi tính năng, hiệu quả đều cao hơn gấp nhiều lần so với suất đầu tư thông thường mà nước ngoài tư vấn là 3,4 triệu USD.

Thực hiện thông qua 2 trụ cột công nghệ mới và cách vận hành hiệu quả, Viettel Post đã trở thành công ty nội địa hàng đầu trong lĩnh vực chuyển phát ở Việt Nam. Tuy nhiên, công ty này không dừng lại ở đó. Viettel Post hiện đang phát triển một hạ tầng logistics dùng chung cho tất cả các doanh nghiệp chuyển phát trong nước.