Thói quen mút tay hoặc ngậm núm giả thường xuất hiện ở trẻ nhỏ và là vấn đề mà các bậc phụ huynh quan tâm. Vậy thói quen này bắt nguồn từ đâu? Nó có ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ không? Làm thế nào để ngăn chặn thói quen này?
Thói quen mút tay thường bắt đầu từ khi trẻ mới sinh ra, và khoảng 70 - 90% trẻ sơ sinh sẽ thích mút ngón tay cái. Thói quen này thường giảm dần sau khi trẻ đạt 6 tháng tuổi và hoàn toàn biến mất khi trẻ đạt 3 - 5 tuổi.
Thói quen mút tay thường bắt đầu hình thành từ khi trẻ còn ở trong bụng mẹ.
Trong thực tế, một số trẻ vẫn giữ thói quen mút tay hoặc ngậm núm vú giả ngay cả khi trưởng thành, điều này có thể gây ra những hậu quả tiêu cực trong tương lai. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần quan sát trẻ, hiểu nguyên nhân và lựa chọn cách xử lý phù hợp.
Tại sao trẻ thích mút tay hoặc ngậm núm vú giả?
Thói quen mút tay, ngậm núm giả hoặc bất kỳ vật nào khác được coi là một phản xạ tự nhiên của trẻ sơ sinh, bắt nguồn từ thời kỳ chúng còn trong bụng mẹ.
Trẻ mút tay hoặc ngậm núm giả có thể vì những lí do sau đây:
Giúp trẻ cảm thấy thoải mái và thư giãn
Trong quá trình mút tay, ngậm núm vú giả hoặc các vật khác, não của trẻ sẽ tiết ra hợp chất Endorphin (một hormone tự nhiên giúp giảm căng thẳng và mệt mỏi), giúp cơ thể trẻ thư giãn hơn và dễ dàng ngủ hơn. Điều này cũng là một trong những lý do khiến trẻ thích mút, ngậm tay vào buổi tối hoặc khi cảm thấy mệt mỏi.
Thói quen mút tay giúp trẻ cảm thấy thư giãn hơn và ngủ ngon hơn.
Tạo cảm giác an toàn cho trẻ
Việc mút ngón tay hoặc các vật khác vào miệng có thể mang lại cảm giác an toàn cho trẻ trong những tình huống khó khăn như khi bị tách rời khỏi bố mẹ, tiếp xúc với nhiều người lạ hoặc ở trong môi trường không quen thuộc.
Hỗ trợ trẻ giảm cảm giác đói
Trẻ có thể mút tay hoặc ngậm núm vú giả khi đói. Hành động này nhằm thay thế cho việc bú mẹ, giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.
Thói quen mút tay có thể làm giảm cảm giác đói ở trẻ nhỏ.
Thói quen mút tay hay ngậm núm vú giả có gây hại cho trẻ không?
Nếu thói quen mút tay hoặc ngậm núm vú giả vẫn kéo dài dù trẻ đã lớn, có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bình thường của trẻ, bao gồm cả sức khỏe răng miệng và thể chất.
Chậm phát triển trong giao tiếp xã hội
Nếu giữ thói quen mút tay hoặc ngậm núm vú giả trong thời gian dài, trẻ sẽ khó phát triển vì họ luôn cảm thấy như mình là em bé. Thời gian ngậm tay nhiều có thể dẫn đến trẻ ít nói hơn, thiếu tự tin và ngại giao tiếp với mọi người.
Thay đổi cấu trúc vòm miệng
Trẻ 5 - 6 tuổi đang trong giai đoạn thay răng vĩnh viễn, thói quen mút tay hoặc ngậm núm vú giả có thể gây tổn thương cho răng và hàm, làm mất trật tự sắp xếp của răng, dẫn đến biến dạng cấu trúc vòm miệng như hàm hô, hàm móm, lệch khớp cắn, nói ngọng hoặc nói lắp,…
Trẻ vẫn giữ thói quen mút tay dù đã lớn có thể gây ra một số tác động không tốt cho sức khỏe răng miệng và thể chất của trẻ.
Nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm
Thói quen đưa tay, núm vú giả hoặc các vật không sạch sẽ vào miệng có thể gây nguy cơ trẻ mắc các bệnh truyền nhiễm như giun sán, tay chân miệng, các bệnh về đường tiêu hóa,...
Bài viết liên quan: Tiêu chảy ở trẻ nhỏ và những điều ba mẹ cần lưu ý
Cách giúp trẻ từ bỏ thói quen bú tay hay núm vú giả là gì?
Thực tế, việc trẻ từ bỏ thói quen ngậm núm vú giả hoặc các đồ vật khác thường dễ hơn so với việc trẻ từ bỏ thói quen đưa tay vào miệng. Để giúp trẻ bỏ thói quen không tốt này, các bậc phụ huynh có thể thực hiện những cách sau đây tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể:
Các bậc phụ huynh cần thực hiện các biện pháp can thiệp để giúp trẻ từ bỏ thói quen mút tay.
- Tạo sự chú ý khác nhau khi thấy trẻ sắp đưa tay vào miệng
- Dán băng keo quanh ngón tay của trẻ để nhắc nhở
- Sử dụng bao tay cho trẻ hoặc tay mút
- Sử dụng phương pháp và công cụ nha khoa để giúp trẻ từ bỏ thói quen (Cần tư vấn và thực hiện dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia nha khoa)
Hãy giải thích cho trẻ hiểu về những hậu quả của thói quen này đối với sức khỏe khi chúng đã lớn, và dạy chúng biểu đạt cảm xúc bằng lời nói thay vì hành động mút tay.
Những điều cần lưu ý khi muốn thay đổi thói quen bú tay hoặc núm vú giả ở trẻ
Thay đổi một thói quen chưa bao giờ là dễ dàng, hãy luôn theo dõi, đồng hành và kiên nhẫn cùng trẻ.
Bậc phụ huynh cần luôn đồng hành và theo dõi trẻ trong quá trình thay đổi thói quen.
Một số lưu ý quan trọng cho bạn:
- Thay vì trách mắng trẻ khi họ bú tay, hãy khen ngợi hoặc thưởng cho những lần trẻ không làm vậy, giúp chúng cảm thấy được động viên và giảm áp lực.
- Hãy chú ý đến tâm trạng của trẻ. Một tâm trạng thoải mái có thể giúp trẻ giảm bớt việc bú tay.
- Nên tìm sự hỗ trợ từ các nha sĩ và chuyên gia. Họ cũng có thể động viên trẻ từ bỏ thói quen này và giải thích tác động của nó đối với răng của trẻ.
Một số lời nhắn từ Mytour
Hi vọng bài viết trên của Mytour đã mang lại thông tin hữu ích, giúp các bậc phụ huynh hiểu sâu hơn về thói quen bú tay hoặc núm vú giả ở trẻ nhỏ.
Thói quen này có thể gây ra nhiều vấn đề cho trẻ nếu kéo dài, đặc biệt khi trẻ đã lớn. Bố mẹ nên theo dõi và khuyến khích trẻ từ bỏ thói quen này càng sớm càng tốt để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho con.
Ngọc Nguyễn tổng hợp từ kiến thức y học cộng đồng
Hình ảnh: Freepik