Vào năm 1986, các nhà thiên văn đã phát hiện ra 'Điểm Hút Lớn - Great Attractor' cách chúng ta 200 triệu năm ánh sáng, một sức mạnh đủ lớn để chi phối hàng chục nghìn thiên hà. Đó là gì và tại sao nó lại mạnh mẽ như vậy? Liệu nó sẽ ảnh hưởng thế nào đến các thiên hà của chúng ta?
Trong thế giới chúng ta đang sống, có vô số vật thể không ngừng di chuyển và thay đổi, còn trong vũ trụ, những thay đổi và di chuyển đó càng lớn và có quy mô lớn hơn. Lý thuyết về lực hấp dẫn phổ quát cho chúng ta biết rằng độ lớn của lực hấp dẫn thường liên quan đến khối lượng của các thiên thể.
Ví dụ, Trái Đất có khối lượng lớn hơn Mặt Trăng, nên Mặt Trăng bị hút bởi lực hấp dẫn của Trái Đất và quay quanh nó. Trong Hệ Mặt Trời, Mặt Trời có khối lượng lớn nhất và là trung tâm hấp dẫn của Hệ Mặt Trời, khiến
Khi con người tiếp tục khám phá, chúng ta đã phát hiện ra nhiều thiên hà tương tự như Hệ Mặt Trời, tạo thành Dải Ngân hà. Ngoài ra, có một lỗ đen siêu lớn ở trung tâm Dải Ngân hà, tạo ra lực hấp dẫn lớn và thu hút các thiên hà khác quay quanh nó.
Do đó, trong giới học thuật, chúng ta thường coi các thiên thể được chi phối bởi cùng một lực hấp dẫn là một hệ thống để nghiên cứu. Nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra một vùng dị thường về lực hấp dẫn ở trung tâm của siêu đám Laniakea, một nguồn hấp dẫn khổng lồ được gọi là 'Điểm Hút Lớn - Great Attractor'.
Khi nói đến việc khám phá Điểm Hút Lớn, chúng ta không thể không nhắc đến lịch sử khám phá vũ trụ của con người. Việc này thường dựa vào quan sát. Ví dụ, lý thuyết Vụ nổ lớn và bức xạ nhiệt, là kết quả của Vụ nổ lớn, đã trở thành một phần của lý thuyết 'nền vi sóng vũ trụ'.
Theo lý thuyết này, bức xạ vi sóng được coi là phát triển lâu nhất trong vũ trụ. Qua việc quan sát các bức xạ này, chúng ta mong muốn sẽ khám phá ra bí mật về nguồn gốc của vũ trụ. Tuy nhiên, trong một thời gian dài, nghiên cứu về bức xạ vi sóng trong vũ trụ chỉ giới hạn ở lý thuyết vật lý và vẫn chưa biết gì về cách đo bức xạ cụ thể.
Đến năm 1948, sau nhiều cuộc khảo sát và nghiên cứu, nhiệt độ của bức xạ nền vũ trụ đã được xác định là 2,8 Kelvin. Khám phá này là một bước tiến quan trọng trong hiểu biết của con người về vũ trụ. Sau Vụ nổ lớn, vật chất bắt đầu hình thành và thay đổi, tạo ra nhiều nguồn nhiệt khác nhau, có thể dẫn chúng ta khám phá những bí ẩn của vũ trụ.
Dựa trên lý thuyết này, khi các nhà khoa học tiến hành lập bản đồ bức xạ nhiệt vũ trụ, họ phát hiện ra sự chênh lệch nhỏ về nhiệt độ ở hai đầu của Dải Ngân hà. Sự khác biệt này khiến họ suy đoán rằng Dải Ngân hà của chúng ta đang bị hút bởi một lực lượng bí ẩn.
Đến những năm 1980, khi các nhà khoa học nghiên cứu hiện tượng dịch chuyển đỏ của các thiên thể, họ tình cờ phát hiện ra nhiều thiên hà cổ đại nằm ở hướng Centauri và Hydra, va chạm với nhau và giải phóng năng lượng khổng lồ.
Phát hiện này đã dấy lên suy đoán trong cộng đồng khoa học về sự tồn tại của một nguồn lực hấp dẫn lớn ở khu vực này. Điều đáng kinh ngạc là điểm hấp dẫn khổng lồ này nằm trên cùng một mặt phẳng với đĩa Ngân hà, cho phép các nhà khoa học nghiên cứu sâu hơn trong những năm tới.
Bằng cách quan sát chuyển động của các thiên hà xung quanh, các nhà khoa học phát hiện ra rằng khu vực dị thường này cách Trái Đất khoảng 150-250 triệu năm ánh sáng và năng lượng mà nó giải phóng sẽ ảnh hưởng đến các thiên hà xung quanh trong hàng trăm triệu năm ánh sáng.
Phải đến tháng 9 năm 2014, các nhà khoa học đã đạt được bước tiến mới trong nghiên cứu về lực hút khổng lồ thông qua việc định nghĩa vận tốc hướng tâm của thiên hà. Họ đã phát hiện ra Siêu đám Laniakea, một siêu đám khổng lồ chứa nhiều cụm thiên hà, ước tính có khoảng 100.000 thiên hà có kích thước bằng Dải Ngân hà trong toàn bộ siêu đám.
Sự hấp dẫn lớn như vậy đã thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học, họ muốn tìm hiểu lý do và nguồn gốc của nó. Những câu hỏi này đã trở thành chủ đề quan trọng trong cộng đồng thiên văn học. Hiện nay, cộng đồng học thuật đã đưa ra một số quan điểm về bản chất của các nguồn lớn như vậy.
Hầu hết các học giả tin rằng lực này chắc chắn không phải từ lỗ đen hay thiên thể khác. Dựa trên các quan sát trước đó, chúng ta biết rằng thường có lỗ đen siêu lớn ở trung tâm các thiên hà, nhưng lực hấp dẫn của chúng không đủ để giải thích sức mạnh lớn như vậy.
Tuy nhiên, hiện tượng này dường như không thể giải thích được bằng lỗ đen. Các quan sát thiên văn cho thấy để tạo ra chuyển động của siêu thiên hà với phạm vi va chạm 520 triệu năm ánh sáng, khối lượng của nhân hút khổng lồ phải gấp ít nhất 20.000 lần khối lượng của Dải Ngân hà.
Nếu lỗ đen không thể giải thích được, liệu có thể là lực hấp dẫn do một thiên hà tạo ra không? Theo kết quả quan sát, có một sự khác biệt giữa khối lượng của cụm thiên hà Magna và lực hấp dẫn mà nó phải có. Do đó, lực hấp dẫn của cụm Magna không thể là nguồn gốc của lực hút khổng lồ.
Theo dấu hiệu chuyển động của các cụm thiên hà xung quanh, siêu đám Sharpe ở khoảng cách 650 triệu năm ánh sáng có thể có lực hấp dẫn mạnh như vậy. Người ta suy đoán rằng đường kính của cụm thiên hà này có thể đạt tới khoảng 4 tỷ năm ánh sáng và có thể tạo ra lực hấp dẫn rất lớn.
Mặc dù không chắc chắn liệu chúng có khối lượng gấp 20.000 lần Dải Ngân hà hay không, nhưng siêu đám Sharpe được nhiều người coi là vật thể liên kết hấp dẫn lớn nhất được biết đến và có thể tạo ra lực hấp dẫn rất lớn.
Cần lưu ý rằng hiểu biết của chúng ta về nguồn gốc của lực hút khổng lồ vẫn còn hạn chế và đây chỉ là giả thuyết. Mặc dù lực hút khổng lồ có sức mạnh đáng kinh ngạc như vậy nhưng nó sẽ không gây ra tác động thảm khốc đến sự vận hành và ổn định chung của vũ trụ.
Tham khảo: Zhihu