Buzz
Không ai sẽ cảm thấy kỳ lạ khi thấy những bông hoa thơm ngát được cài trên đầu của thiếu nữ đẹp. Tuy nhiên, ở Trung Quốc cổ đại, việc nam giới cài hoa lên tóc là một phong cách thời trang rất phổ biến.
“Trước kia, thậm chí Hi phi cũng đã cài hoa cho bổn cung, thật sự rất đẹp”.
“Hầu hạ nương nương là điều đương nhiên, thần thiếp không dám quên quy củ này”.
Đây là một đoạn trong phim “Chân Hoàn truyện” của Trung Quốc. Hình ảnh phi tần cài hoa lên tóc, coi nó như một phong cách làm đẹp không xa lạ với những ai yêu thích phim cổ trang.
Việc sử dụng hoa làm “trâm” cài trên đầu đã tồn tại từ rất lâu trong lịch sử Trung Quốc. Theo ghi chép thời Đường-Tống, khi tướng quân xuất chinh hoặc những người được đề danh trên bảng vàng đều cài hoa tươi. Câu thơ “Ngày xuân đi chơi, hoa hạnh thổi khắp mái đầu”. Hoa rơi vô tình, lòng người lại tràn đầy cảm xúc. Người Trung Quốc xưa cho rằng hoa hạnh rơi trên đầu là hình ảnh vô cùng đẹp.
Sau đó, việc cài hoa lên tóc dần trở nên phổ biến trong cuộc sống hàng ngày, trở thành một loại trang sức tự nhiên, mang lại cảm giác tươi mới và xinh đẹp hơn cả trang sức bằng kim loại hay đá quý.
Bức tranh “Trâm hoa sĩ nữ đồ” thời Đường của họa sĩ Chu Phưởng
Phi tần nhà Thanh tặng nhau chậu hoa đẹp, bình hoa quý, vì họ coi hoa như một loại nghệ thuật thẩm mỹ, là vẻ đẹp trong cuộc sống.
Tuy nhiên, ít người biết rằng việc cài hoa lên tóc là một truyền thống phổ biến trong xã hội Trung Quốc cổ đại. Thú vị hơn, không chỉ phụ nữ mà cả đàn ông cũng thường cài hoa lên đầu. Tuy nhiên, thời gian và văn hoá khác nhau, phong tục xã hội cũng thay đổi. 'Nam giới cài hoa' là một phong cách thẩm mỹ khác biệt trong xã hội phong kiến Trung Quốc.
1. Cài cành thù du
Trên thực tế, vào thời tiền Tần, việc 'nam giới cài hoa' đã có nhưng không phổ biến, chỉ từ thời nhà Hán trở đi mới trở nên thông dụng.
Trong tác phẩm 'Tây Kinh tạp ký' của nhà thơ Tấn - Cát Hồng, có câu: 'Ngày 9 tháng 9 cắm cành thù du, uống rượu hoa cúc, giúp con người trường thọ'. Ý nghĩa là: vào thời điểm đó, người ta tin rằng cài cành thù du có thể trừ tà. Tuy nhiên, thay vì cài thù du trên đầu, họ đeo nó bên hông hoặc buộc vào cánh tay.
Đến thời nhà Tấn, việc cài thù du lên đầu mới trở nên phổ biến hơn. Theo sách 'Phong thổ ký' của danh nhân thời Tấn - Chu Sở ghi lại: 'Bẻ cành thù du cắm lên đầu, trừ ác khí và chống hàn đầu đông'.
Trong thời kỳ Ngụy Tấn Nam Bắc triều, việc nam giới cài hoa trên đầu dần trở thành một phong cách thẩm mỹ.
Phan An thời nhà Tấn cùng với anh em Lục Cơ, Lục Vận nổi danh trong lịch sử, có quan vị tương đối cao. Họ thường cài hoa tươi lên mũ triều quan, từ đó thể hiện sự kiêu hãnh và quý phái.
2. Từ việc Hoàng đế ban hoa cho đến người dân cài hoa lên tóc
Trong triều đại nhà Đường, Hoàng đế thường ban hoa cho các quan thần để cài lên tóc. Theo 'Cảnh Long văn quán kỷ' của Võ Bình Nhất thời nhà Đường, ghi chép rằng: “Ngày 8 tháng Giêng lập xuân, Hoàng đế ban hoa rực rỡ cho các quan thần…”.
Lý Hiển, Đường Trung Tông, một ngày đầu xuân, đã ban hoa cho các quan thần, học giả tham gia bữa tiệc. Trong số các tham dự, có Thượng Quan Uyển Nhi, Lý Kiêu Tống Chi Vấn, Lưu Hiến, Triệu Ngạn Chiêu, và Thẩm Cư Kỳ. Võ Bình Nhất, dù trẻ tuổi nhất, nhưng bài thơ của ông lại là xuất sắc nhất. Vì vậy, Đường Trung Tông đã ban hoa cài trên đầu cho ông như một phần thưởng.
Ngoài việc Hoàng đế ban hoa, việc 'nam giới cài hoa' trở nên phổ biến trong triều đại nhà Đường còn liên quan đến hệ thống khoa cử. Sau khi bảng vàng được công bố, triều đình sẽ tổ chức một buổi yến tiệc. Lệnh cho hai người trẻ tuổi nhất trong số các tân khoa tiến sĩ cưỡi ngựa đi hái hoa tươi mới nở trong kinh thành. Sau đó, hoa sẽ được phân phát cho các tiến sĩ khác. Hai người này được gọi là 'Thám Hoa sứ'.
Sau này, vị trí của 'Thám Hoa sứ' được coi là quan trọng thứ ba sau Trạng Nguyên và Bảng Nhãn, và nguồn gốc của nó có liên quan đến truyền thống này.
Sau này, phong cách cài hoa của các văn nhân lan rộng đến dân gian, nhiều người bình thường cũng bắt đầu làm theo. Như vậy, việc nam giới cài hoa trên đầu trở nên phổ biến và hiện tượng này thường được nhắc đến trong thơ ca nhà Đường.
Trong bài thơ 'Hạnh viên' của Đỗ Mục, có câu: “Đêm về mưa phùn rửa sạch phố phường… Đừng trách Hạnh viên hoang tàn, cả thành có bao nhiêu người cài hoa” (tạm dịch).
'Cả thành có bao nhiêu người cài hoa', từ câu thơ này chúng ta có thể thấy được sự phổ biến của 'nam giới cài hoa' thời Nhà Đường, khiến hoa trong vườn bị hái sạch, cây hạnh trở nên trơ trụi. Trong thời điểm này, hoa thường được cài lên đầu bao gồm thù du, hoa hạnh, cẩm chướng, hoa dành dành, chủ yếu là hoa màu đỏ và trắng.
3. “Nam giới cài hoa” trở thành một nghi thức trong chính trị
Khi nhà Đường suy yếu, Trung Nguyên liên tục đối đầu, dân chúng gặp khó khăn, chỉ có một số quan to còn cài hoa. Tuy nhiên, tại những vùng như Ngô Việt, Nam Đường và Thục Quốc, việc cài hoa vẫn phổ biến vì cuộc sống tương đối ổn định của dân chúng.
Phong tục cài hoa phát triển mạnh mẽ hơn vào thời Tống, trở thành một phần của nghi thức chính trị.
Hệ thống văn quan nhà Tống phát triển mạnh mẽ, có nhiều nhà văn và nhà sư. Do đó, phong tục cài hoa trở nên phổ biến hơn. Trong triều đại nhà Tống, việc cài hoa được coi là một nghi thức. Trong các dịp quan trọng, không chỉ Hoàng đế cài hoa trên đầu, mà cả các quan lớn khác cũng phải cài hoa tương ứng với phẩm cấp của họ.
Vậy Hoàng đế nhà Tống độ hoa gì trên đầu? Theo 'Thiết Vây Sơn Tùng Đàm' ghi lại: Có một mùa xuân, Tống Thần Tông du ngoạn gần hồ Kim Minh, thấy hoa mẫu đơn tiến cống từ Lạc Dương, nên rất yêu thích, vì thế lấy hoa trên đầu rồi cài hoa mẫu đơn lớn một thước hai tấc lên.
Trong thời Tống, hoàng đế mê cài hoa nhất chính là Tống Huy Tông. Tống Huy Tông trị quốc không có nhiều tài năng, nhưng đa nghệ đa tài, thích sự dịu dàng, bất kể trong cung hay ngoài xa, ông đều cài hoa trên đầu. Thị vệ, cấm quân bên cạnh cũng đều cài hoa to hoa nhỏ, nhiều màu sắc khác nhau trên mũ.
Những bông hoa thơm mềm mại được cài trên đầu của một cô gái xinh đẹp, tự nhiên không ai cảm thấy kỳ lạ. Nhưng những bông hoa cài trên đầu của nam giới lại ít nhiều trở thành trò cười ngày nay. Tuy nhiên, ở Trung Quốc cổ đại, việc nam giới cài hoa lên đầu là một phong cách thời trang, đầy tính thẩm mỹ.
NGUỒN: QQ, 163
