Cái kìm

Buzz

Nội dung bài viết

Về lịch sử

Thiết kế

Ergonomics

Phân loại

Liên kết bên ngoài

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Kìm là công cụ cơ khí cầm tay với khả năng giữ, uốn, ép và cắt các vật liệu, cấu tạo gồm hai đòn bẩy kim loại và tay cầm dài.
- Kìm cắt có hai lưỡi cứng, kìm nhổ đinh dùng để cắt và kéo, còn các loại kìm khác như kìm bấm cos chuyên dụng cho điện tử và đầu nối dây.
- Kìm có thiết kế cơ bản từ thời cổ đại, chủ yếu làm từ hợp kim thép và có tay cầm cách điện, được cải tiến về ergonomics để giảm mỏi cơ.
- Các loại kìm bao gồm kìm điều chỉnh khớp, kìm cắt dây, kìm điện, kìm đầu mũi nhọn, kìm tuốt dây và kìm Circlip, mỗi loại phục vụ mục đích cụ thể.

Kìm có thể điều chỉnh

Dùng kìm cắt để cắt dây

Kìm hay còn gọi là kềm, là công cụ cơ khí cầm tay dùng để giữ chặt các vật thể, có thể đã được phát triển từ các kẹp dùng để xử lý kim loại nóng ở thời kỳ đồ đồng Châu Âu. Kìm còn giúp uốn và ép các loại vật liệu khác nhau. Thường thì kìm bao gồm hai đòn bẩy kim loại gắn vào nhau tại một điểm tựa, tạo thành hai hàm ngắn và hai tay cầm dài hơn. Sự cấu tạo này mang lại lợi thế cơ học, giúp lực nắm của tay được khuếch đại và tập trung vào vật thể với độ chính xác cao. Các hàm cũng có thể điều khiển các vật thể quá nhỏ mà ngón tay không thể nắm bắt được.

Kìm cắt có hình dáng giống kìm nhưng được thiết kế để cắt giống như kéo, với hai lưỡi cứng khép lại sát vào nhau mà không chéo qua như lưỡi kéo. Kìm thông thường có thể có thêm chức năng cắt nhỏ. Kìm nhổ đinh có cấu trúc tương tự như kìm nhưng đầu khác, dùng để cắt và kéo. Các công cụ dùng để xử lý vật nóng an toàn thường gọi là kẹp. Công cụ chuyên dụng để làm đầu nối dây trong điện và điện tử thường được gọi là kìm bấm cos hoặc kìm bóp cos; mỗi loại đầu nối dây cần công cụ riêng biệt.

Có nhiều loại kìm được chế tạo để phục vụ cho các mục đích khác nhau, từ những công việc phổ thông đến các ứng dụng đặc thù.

Về lịch sử

Kìm nhổ đinh từ thời trung cổ đã được phát hiện tại Hamburg-Harburg, vào thế kỷ 15/16.

Kìm là một phát minh cổ xưa và đơn giản, không có thông tin cụ thể về thời điểm hay nhà phát minh. Các công cụ giống như kìm đã được sử dụng từ hàng nghìn năm trước Công nguyên để xử lý vật liệu nóng trong quá trình luyện kim hoặc đúc. Việc chuyển từ kìm gỗ sang kìm đồng có thể đã xảy ra trước năm 3000 TCN. Một trong những minh họa cổ xưa nhất về kìm là các hình vẽ thần Hephaestus của Hy Lạp trong lò rèn của ông. Số lượng kiểu kìm đã tăng lên cùng với sự phát triển của các công cụ khác như móng ngựa, dây buộc, dây điện, ống dẫn và các linh kiện điện tử.

Thiết kế

Thiết kế cơ bản của kìm vẫn giữ nguyên như ban đầu, bao gồm ba thành phần chính: cặp tay cầm, trục (thường được gia công bằng đinh tán), và phần đầu với hàm kẹp hoặc lưỡi cắt.

Kìm chủ yếu được làm từ hợp kim thép kết hợp với các kim loại như vanadi hoặc crom để tăng cường độ bền và khả năng chống ăn mòn. Tay cầm kim loại thường được bọc bằng vật liệu khác để tạo sự thoải mái khi cầm nắm; tay cầm thường được cách điện và có lớp bảo vệ chống điện giật. Các hàm có nhiều kích thước và hình dạng khác nhau, từ kìm mũi nhọn tinh tế đến hàm nặng chịu áp lực lớn, từ hàm phẳng cơ bản đến các dạng hàm chuyên biệt và không đối xứng cho các tác vụ cụ thể. Các bề mặt hàm thường có gân để giảm trượt.

Kìm được thiết kế đặc biệt để cắt dây điện được gọi là kìm cắt. Một số loại kìm điện có hai lưỡi dao cắt dây gắn vào hàm hoặc trên tay cầm gần trục.

Để tránh làm trầy xước hoặc hư hỏng vật liệu khi gia công, chẳng hạn như trong sửa chữa đồ trang sức hoặc nhạc cụ, người ta sử dụng kìm với lớp vật liệu mềm hơn như nhôm, đồng thau hoặc nhựa trên mặt hàm.

Ergonomics

Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện nhằm tối ưu hóa thiết kế của kìm, làm cho chúng dễ sử dụng hơn trong các tình huống khó khăn như không gian chật hẹp. Ví dụ, tay cầm có thể được uốn cong để lực tác dụng của tay được thẳng hàng với cánh tay, giảm thiểu mỏi cơ. Điều này đặc biệt quan trọng với công nhân nhà máy sử dụng kìm liên tục để ngăn ngừa hội chứng ống cổ tay.