Buzz
Tôi đã sớm bắt đầu làm thêm, hay sử dụng thuật ngữ phổ biến hơn là parttime, từ năm hai. Gần đây, tôi đã có ý định thay đổi công việc và đã tìm kiếm thông tin trên HRC FTU. Trên đó, tôi đã gặp vài ý kiến trái chiều hoặc mơ hồ của một số bạn, điều này khiến tôi không khỏi suy nghĩ và muốn viết ra một cái gì đó. Bài viết này không phải là bài luận, chỉ là chia sẻ suy nghĩ và những điều tôi thu thập được từ bản thân, không nhiều, nhưng có thể hữu ích, vì tôi cũng là một trong số những người trong cuộc như các bạn đó.
1. Tình Hình Thực Tế
a) Nhu Cầu
Không ít sinh viên muốn tham gia làm thêm trong thời gian học: để kiếm thêm thu nhập, để tích lũy kinh nghiệm... dù khái niệm 'tích lũy kinh nghiệm' vẫn còn mơ hồ trong đầu các sinh viên năm nhất, năm hai. Tôi nhớ khi mới nhập học, tôi cũng đã khẳng định rằng mình sẽ làm thêm khi còn là sinh viên, để học hỏi thêm kinh nghiệm. Nói và muốn làm thế, nhưng thực sự chỉ muốn vừa phải thôi, không cháy bỏng lắm. Ồ thì nghe báo chí viết, nghe người ta nói làm thêm tốt thế này thế kia, cũng muốn thử, có lẽ sẽ hữu ích cho bản thân mình.
Đó có thể là suy nghĩ chung của nhiều bạn (đoán như vậy), tức là, nhu cầu về công việc parttime khá lớn, nhưng chất lượng của nhu cầu đó không cao.
b) Về Cung Ứng
Sau 2 năm làm việc trong CLB Nguồn Nhân Lực của Trường Đại học Ngoại Thương, cộng với những thời gian tìm kiếm thông tin, tôi nhận thấy rằng số lượng công việc parttime không nhiều, nhưng cũng không phải là ít. Ít là vì việc làm parttime không phải lúc nào cũng dễ tìm và không phải lúc nào cũng có. Không ít là vì số lượng vị trí tuyển và số lượng ứng viên trúng tuyển cũng không ít, mặc dù không đến mức khan hiếm. Nhưng nếu so sánh, chắc chắn lượng cung ít hơn lượng cầu.
Về Chất Lượng Công Việc Parttime
Phần lớn công việc parttime có chất lượng trung bình kém. Nếu bạn tìm kiếm theo cách thông thường, bạn sẽ thấy rằng công việc parttime phổ biến nhất bao gồm: bán hàng đa cấp, nhân viên bán hàng tại siêu thị, nhân viên phát triển thị trường (thực ra là CTV bán hàng có hoa hồng theo doanh số)...
Các công việc còn lại có phần sáng sủa hơn, đa dạng hơn, tuy nhiên, chúng đều làm việc vừa phải, có ích và thu nhập ổn định hơn một chút.
c) Công Việc và Mức Lương
Cần phải nói ngay là với hầu hết công việc parttime, tỷ lệ (thu nhập/vất vả) là rất thấp.
Công việc parttime của bạn sẽ khá vất vả vì nhiều lý do: do đặc thù công việc, do hiệu quả làm việc của bạn chưa thể sánh ngang với người đã có kinh nghiệm...
Ngược lại, mức lương thường khá thấp, vì: công việc parttime thường không đòi hỏi quá nhiều trí tuệ, hoặc do số lượng việc làm thay thế cho một sinh viên (chỉ có thể làm một số giờ nhất định) ít, hoặc do hiệu suất làm việc và sự cam kết của người làm parttime không cao...
Đối với những sinh viên năng động và xuất sắc như họ, có công việc parttime khá là thú vị so với mức trung bình, với mức lương khởi điểm khoảng 1 triệu đồng một tháng, nhưng công việc thì... mệt mỏi. Khi hỏi họ, câu trả lời nhận được là: họ đi làm để gặp khó khăn, để học hỏi, để mở rộng mạng lưới quan hệ, chứ mức lương đó không đáng để đánh đổi với công sức.
2. Ý Kiến của Người Trong Cuộc
a) Người Tìm Việc
Hầu hết các bạn trẻ có chút hứng thú với việc làm thêm đều cảm thấy chán chường khi nhìn thấy thông tin tuyển dụng, khi tham gia phỏng vấn, hoặc khi bắt đầu làm việc vài ngày. Ý kiến chung là công việc khó khăn, mức lương thấp và không chắc chắn thu nhập.
Có người còn nói: 'loại công việc này không học được gì cả'
Tóm lại, như đã nói, số lượng người có chút hứng thú với việc làm thêm nhiều, nhưng số lượng người thực sự muốn và quyết tâm lại rất ít
b) Người Tuyển Dụng
Một thực tế là hầu hết các nhà tuyển dụng sẽ ưu tiên tuyển nhân viên toàn thời gian và chịu trả mức lương cao hơn gấp đôi so với tuyển dụng làm bán thời gian. Họ than phiền rằng nhân viên làm bán thời gian thường thiếu năng lực và độ cam kết còn thấp...
Vì vậy, thường chỉ khi không tuyển được nhân viên toàn thời gian, họ mới xem xét tuyển dụng làm bán thời gian, hoặc tuyển dụng cho những công việc không đòi hỏi nhiều trí tuệ, để tận dụng thời gian của họ.
Thực sự vấn đề nằm ở bản chất của tình hình này.
Lúc mới bắt đầu, lương partime thường không cao, nhưng nếu làm việc tốt, sẽ được tăng lương. Công ty chỉ muốn nhân viên có hiệu suất làm việc cao, và nếu bạn làm tốt, bạn sẽ được đền đáp xứng đáng.
Bất kể làm việc gì, bạn đều có thể học được điều gì đó. Quan trọng nhất là tìm được công việc phù hợp với mình để có được những kinh nghiệm cần thiết.
Việc các nhà tuyển dụng thường đánh giá thấp chất lượng nhân sự parttime là đúng, nhưng điều này cũng dẫn đến việc tuyển dụng thông qua quan hệ cá nhân.
Nếu có thể, tránh những công ty chỉ muốn lợi dụng nhân viên.
Nếu bạn muốn làm thêm, hãy tìm công việc phù hợp với mong muốn của bạn.
Hãy cố gắng cập nhật thông tin nhanh chóng và thường xuyên, đặc biệt là về các công việc parttime.
Một trong những cách hiệu quả nhất để tìm việc là thông qua mối quan hệ. Nếu có cơ hội, hãy tận dụng những việc làm ổn định và có lương tốt.
Nếu bạn là sinh viên năm 3 trở lên, hãy chú ý đến các chương trình thực tập của các công ty lớn như Pepsico, Cocacola, Nestle... để có cơ hội nâng cao kinh nghiệm và thu nhập.
Hãy đăng ký nhận tin tức từ các CLB trong trường để không bỏ lỡ các sự kiện tuyển dụng mới nhất.
Hãy tích cực tham gia các hoạt động xã hội để mở rộng mạng lưới quan hệ và tạo cơ hội cho bản thân.
Chia sẻ ý kiến và mong muốn về việc làm với bạn bè có thể giúp bạn được giới thiệu việc làm phù hợp.
Hãy nhớ rằng, cuộc sống không phải lúc nào cũng như mơ ước. Nhưng đừng bao giờ từ bỏ niềm tin, hãy tiếp tục bước đi vững vàng.
Tác giả: Phạm Khánh Hòa
