Không cần giới thiệu thêm, chắc hẳn mỗi người trong chúng ta đã nghe về cà phê sữa, biểu tượng không thể thiếu trong thực đơn của Việt Nam. Đơn giản nhìn nhưng lại trở nên đặc biệt, khiến mọi quán cafe đều muốn có công thức này trong menu của mình.
Dù có vẻ đơn giản, nhưng cà phê sữa Việt Nam thực sự là điều đặc biệt, hấp dẫn hàng triệu người và thu hút du khách từ khắp nơi tới thưởng thức. Một cú hích mạnh mẽ, đã tạo nên tên tuổi cho đất nước hình chữ S trên bản đồ ẩm thực thế giới.
Bạn đã biết hết những bí quyết nào trong công thức cà phê sữa của quê hương chưa? Cùng TopListCafe khám phá trong bài viết này nhé!
Khám phá Về Cà Phê Sữa
Dấu ấn lịch sử của cà phê sữa tại Việt Nam
Theo Curious Cuisine, hạt cà phê bước chân vào Việt Nam từ năm 1857, do một linh mục người Pháp mang theo. Ngay từ đó, người Việt bắt đầu tìm hiểu và trải nghiệm cách pha chế cùng thưởng thức cà phê.
Năm 1986, Việt Nam chính thức ghi dấu với tên tuổi hàng đầu về sản xuất cà phê, nhờ vào điều kiện khí hậu và đất đỏ bazan ở Tây Nguyên. Đa dạng với chủng loại hạt Robusta chiếm ưu thế, còn ngoài kiểu Arabica thường thấy ở các quốc gia khác.

Thu hoạch cà phê tại vùng Tây Nguyên.
Mặc dù có vị đắng mạnh, không nhẹ nhàng như Arabica, chủng hạt Robusta lại mạnh mẽ và dễ trồng, ít bị tác động từ bệnh hoặc sâu bọ.
Trong thời kỳ này, sữa tươi trở nên hiếm, khiến phương pháp pha chế cà phê sữa theo kiểu Âu trở nên khó khăn. Do đó, cả người Việt và lính Pháp bắt đầu sử dụng sữa đặc thay thế.
Không có ghi chép cụ thể về người đầu tiên nghĩ ra cách pha cà phê sữa này. Nhưng Việt Nam vẫn là nguồn gốc của công thức cà phê sữa ngon độc đáo, khiến mọi người trên thế giới đều ngạc nhiên với hương vị dễ chịu và quyến rũ.
Vì vậy, đến ngày nay, cùng với cà phê trứng, cà phê sữa đá cũng là một ứng cử viên đáng chú ý của Việt Nam trên bảng xếp hạng những cách pha cà phê độc đáo nhất thế giới.
Phân loại cà phê sữa
Cà phê sữa kiểu truyền thống của Việt Nam
Cà phê sữa Việt Nam được chế biến từ bột cà phê pha qua phin, hòa chung với sữa đặc (có đường), sau đó khuấy đều và thưởng thức. Tùy thuộc vào sở thích, mọi người có thể lựa chọn thưởng thức cà phê sữa lạnh hoặc nóng.
Dựa vào loại hạt và quá trình rang xay đặc trưng, nước cốt cà phê tại Việt Nam thường có màu nâu đậm, gần với màu đen. Khi kết hợp với sữa đặc, màu sắc chung thường là nâu truyền thống, tạo nên hai tên quen thuộc là “nâu đá” hoặc “nâu nóng” tại các quán cà phê.

Trên trường quốc tế, công thức này thường được biết đến với tên gọi “Cà phê sữa đá Việt Nam” hoặc “cà phê nâu đá.”
Cà phê sữa tươi
Cà phê sữa tươi thực chất là một thuật ngữ tổng quát, bao gồm nhiều cách pha chế đa dạng, chỉ cần dựa trên hai nguyên liệu chính: cà phê và sữa tươi.
Muốn thưởng thức cà phê sữa theo phong cách châu Âu như Latte, Mocha, Cappuccino, bạn có thể sử dụng hạt Arabica và sữa tươi nguyên chất (whole milk) theo tiêu chuẩn phổ biến.
Hoặc, nếu bạn muốn tự do sáng tạo, hãy sử dụng hạt cà phê ưa thích và sữa tươi tiệt trùng thông thường để tự pha chế cà phê sữa tươi tại nhà. Cách pha chế đơn giản, nhanh chóng này sẽ được tiết lộ ở phần tiếp theo.
Bạc xỉu
Bạc xỉu, một biến thể của cà phê sữa, với lượng sữa lớn hơn cà phê. Để tránh hương vị quá béo và nồng của sữa đặc, sữa tươi hoặc nước nóng được thêm vào để làm dịu hương vị và làm cảm giác nhẹ nhàng hơn.
Wikipedia ghi chú rằng bạc xỉu xuất phát từ Sài Gòn, kết hợp 3 yếu tố văn hóa Hoa-Việt-Pháp. Trong những năm thuộc địa Pháp, cộng đồng người Hoa ở Sài Gòn đã biến cà phê thành một sản phẩm kinh doanh phổ biến tại các quán.

Hình ảnh quen thuộc của một ly bạc xỉu. (Ảnh: Delicious Vietnam)
Tuy nhiên, cà phê đen hoặc cà phê sữa thường khó chấp nhận với phụ nữ và trẻ em do vị đắng đặc trưng.
Dần dần, các chủ quán người Hoa đã điều chỉnh tỷ lệ thành phần, tăng sữa tươi và giảm cà phê để làm cho thức uống dễ uống hơn. Bạc xỉu từ đó chính thức ra đời và hoàn thiện công thức.
Sữa chua cà phê
Trên thực tế, công thức này nên được hiểu chính xác là sữa chua cà phê, vì sữa chua chiếm tỷ lệ lớn và cà phê chỉ đóng vai trò phụ. Khái niệm “cà phê sữa chua” không có ý nghĩa, vì không ai trộn sữa chua vào một cốc cà phê.
Khi làm sữa chua cà phê, bạn chỉ cần chuẩn bị một hộp sữa chua có đường, khoảng 5g bột cà phê, thêm chút nước cốt chanh hoặc sữa đặc để đa dạng hương vị là đã hoàn thành.
Cà phê sữa dừa
Cà phê sữa dừa – hay còn gọi là cà phê cốt dừa – là thức uống được nhiều người ưa chuộng với hương thơm ngọt của dừa kết hợp với vị đậm đà của cà phê.
Hai thành phần chính là cà phê và nước cốt dừa, có thể kết hợp thêm sữa đặc, dừa khô và đá bào để tạo thêm sự phong phú trong trải nghiệm thưởng thức.

Cà phê cốt dừa (Ảnh: K8)
Cà phê sữa lắc
Cơ bản, cà phê sữa lắc sử dụng nguyên liệu tương tự như cà phê sữa truyền thống, nhưng thay vì khuấy đều, bạn cần sử dụng bình lắc chuyên dụng để tạo ra thành phẩm cuối cùng.
Cà phê sữa lắc còn có thể thêm một số thành phần khác như sữa tươi và siro để tạo thêm hương vị, điều mà cách làm cafe sữa đá truyền thống không có.
Cách Pha Cà Phê Sữa Ngon Chuẩn Vị
1. Cách pha cà phê sữa đá
Chuẩn bị nguyên liệu cho pha cà phê sữa

Hướng dẫn pha cà phê sữa Việt Nam. (Ảnh: CNN)
Quy trình và công thức làm cà phê sữa đá

Cốc cà phê sữa sau khi hoàn thành. (Ảnh: Eat, Little Bird)
2. Bí quyết pha cà phê sữa nóng
Đơn giản chỉ cần thêm bước hâm nóng, bạn sẽ có một cốc cà phê sữa nóng thơm ngon ngất ngưởng ngay trong những ngày se lạnh.
3. Hướng dẫn pha cà phê sữa tươi
Để đáp ứng đa dạng khẩu vị, bạn có thể chọn cách pha cà phê sữa tươi theo hướng đá hoặc nóng, tùy thuộc vào sở thích cá nhân.
- Hướng dẫn pha chế cà phê theo phong cách Âu như Latte, Mocha, Cappuccino…
Nếu muốn tự do sáng tạo mà không bị ràng buộc, hãy thực hiện theo hướng dẫn cơ bản sau để có tách cà phê sữa tươi đúng vị.
Chuẩn bị nguyên liệu cần thiết
Quy trình và công thức pha cà phê sữa tươi

Cà phê sữa tươi có thể được điều chỉnh linh hoạt theo sở thích cá nhân. (Ảnh: Demi DeHerrera)
Một số điều cần lưu ý khi pha chế cà phê sữa tươi
3 Mẹo Giúp Cà Phê Sữa Đá Của Bạn Thêm Ngon
Để trở thành bậc thầy trong việc pha cà phê sữa đá ngon chuẩn vị và không làm gián đoạn trải nghiệm thưởng thức, đừng quên những mẹo hữu ích sau đây.
Đảm bảo sự an toàn vệ sinh cho dụng cụ và nguyên liệu pha chế
Khu vực pha chế và dụng cụ cần phải được giữ gìn vệ sinh một cách cẩn thận, đặc biệt là phin, cốc, và thìa. Với nguyên liệu như nước, cà phê và sữa, hãy kiểm tra chất lượng để đảm bảo không quá hạn sử dụng và không có dấu hiệu nhiễm bẩn hay suy giảm chất lượng. Đây là một nguyên tắc cơ bản nhưng vô cùng quan trọng để tạo nên một tách cà phê ngon đậm đà theo ý bạn.
Khi ủ cà phê, hãy đổ nước sôi vào từ từ
Nếu không sử dụng máy pha cà phê hiện đại, khi ủ cà phê bằng phin, hãy giữ cho việc rót nước sôi diễn ra từ từ và chậm rãi theo đường viền tròn, tránh đổ nước tập trung một chỗ để bột cà phê nở đều.
Tóm lại, không nên rót nước sôi quá nhanh hay quá chậm, vì cả hai đều có thể tạo ra kết quả không như ý muốn.
Việc đổ quá nhiều nước nóng cùng một lúc có thể dẫn đến hiện tượng nước đọng cục bộ hoặc bột cà phê chưa được ủ đều, cuốn theo nước lọt qua tấm lọc phin xuống cốc, tạo thành cặn. Trong trường hợp này, cà phê có thể trở nên chua mạnh vì chưa đủ thời gian ủ. Nếu rơi vào tình trạng này, hãy vặn chặt nắp nén trong phin để làm chậm lại tốc độ lọc.
Ngược lại, việc rót nước sôi quá chậm (hoặc nước quá nóng) có thể khiến bột cà phê ủ lâu, lọc nước cốt chậm, tạo vị đắng hơn mức cần thiết. Nhiệt độ nước dùng để ủ cà phê nên gần sôi, khoảng 95°C. Bạn có thể đun sôi nước và đợi 3-5 phút trước khi rót để đảm bảo nhiệt độ lý tưởng này.
Thêm sữa đặc vào ở bước cuối cùng
Thực sự, bạn có thể lựa chọn cách thêm sữa đặc mà bạn muốn: (1) Đặt sẵn sữa trong cốc và đặt phin lọc lên để cà phê chảy trực tiếp vào; hoặc (2) chờ cà phê từ phin ủ xong rồi mới thêm sữa đặc.

Việc rót sữa đặc vào sau cùng sẽ thuận lợi hơn ở nhiều khía cạnh. (Ảnh: Culturemap Dallas)
Cả hai cách đều không tạo ra sự khác biệt đáng kể đối với hương vị tổng thể. Tuy nhiên, quan điểm cá nhân từ TopListCafe vẫn hướng về cách số 2.
Chọn thêm sữa đặc vào cuối cùng mang lại những lợi ích sau đây:
Cà Phê Sữa Có Lợi Hay Hại? Tác Động & Ảnh Hưởng Của Cà Phê Sữa
Tác động của cà phê sữa
Việc uống cà phê sữa có tác dụng gì? Thực tế, những lợi ích của cà phê sữa đến từ tác động cơ bản của cà phê nói chung, giúp cải thiện tâm trạng và ngăn chặn một số bệnh nguy hiểm.
Nâng cao tinh thần và tâm trạng
Những người yêu cà phê có thể cảm ơn caffeine, vì nó đóng vai trò quan trọng trong nhiều tác dụng độc đáo liên quan đến tinh thần và não bộ của chúng ta. Cảm nhận rõ nhất là sự tỉnh táo, tập trung cao, khả năng ghi nhớ và phản xạ nhanh hơn, thậm chí là khả năng kiểm soát cảm xúc tiêu cực và giảm căng thẳng tạm thời.
Bổ sung năng lượng hiệu quả
Mặc dù cà phê đen nguyên chất không cung cấp nhiều năng lượng hấp thụ và chuyển hóa, cà phê sữa lại khác biệt. Với sự kết hợp của sữa đặc, bạn sẽ cảm thấy sảng khoái và sẵn sàng tham gia vào nhiều hoạt động mạnh mẽ, ngay cả khi chưa ăn đủ thức ăn.
Phòng ngừa bệnh tật
Khi sử dụng một cách có chừng mực và có kiểm soát, caffeine có thể là một yếu tố hiệu quả giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh nguy hiểm. Điều này được chứng minh qua nhiều nghiên cứu khoa học.
Các bệnh có thể được ngăn chặn hiệu quả nhờ cà phê bao gồm: Alzheimer, Parkinson, Gout, tiểu đường, ung thư da, ung thư vú...
Tác động phụ của cà phê sữa
Rủi ro của việc tiêu thụ quá nhiều caffeine
Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, nhưng không thể phủ nhận rằng, việc tiêu thụ quá nhiều caffeine vẫn mang theo nhiều rủi ro, đặc biệt nếu bạn không kiểm soát chế độ uống cà phê của mình. Từ những tác động nhẹ nhàng như say cà phê, căng thẳng, mất ngủ, đến những hậu quả nặng nề như đau cơ, ngộ độc, tăng huyết áp, có thể gây hại cho tim mạch.
Tác động lên cân nặng
Trái ngược với mong đợi, thành phần sữa đặc trong cà phê sữa, mặc dù có thể làm tăng thêm hương vị ngọt ngào và dễ uống, nhưng lại mang theo tác động tiêu cực đối với cân nặng.
Sữa đặc là nguồn năng lượng và dinh dưỡng hữu ích, với thành phần chủ yếu là chất đường bột. Bên cạnh đó, còn có hàm lượng đạm, vitamin, và khoáng chất, tạo nên một thực phẩm đầy đủ và cân đối.
Đối với những người muốn tăng cường cân nặng, sữa đặc đường là lựa chọn tốt. Tuy nhiên, nếu muốn duy trì trạng thái cân nặng lý tưởng, hãy kiểm soát việc tiêu thụ sữa đặc một cách khoa học để tránh bất ngờ trên cân nặng.
Những Thắc Mắc Phổ Biến Về Cà Phê Sữa
Việc uống cà phê sữa buổi sáng có lợi ích không?
Thực tế, không chỉ riêng cà phê sữa, việc uống cà phê vào buổi sáng tổng thể không có lợi như bạn nghĩ.
Cần nhận ra rằng tác động kích thích từ caffeine giúp tăng sự tỉnh táo ngay lập tức khi thức dậy, nhưng điều này đi kèm với nhiều ảnh hưởng không tốt đến dạ dày và hormone tự nhiên trong cơ thể. Thậm chí, việc uống cà phê khi đói còn có thể ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày.
Đọc bài viết này để hiểu rõ hơn về việc uống cà phê buổi sáng có lợi ích hay không, và khi nào trong ngày là thời điểm lý tưởng để thưởng thức cà phê.
Uống nhiều cà phê sữa có tác dụng tích cực không?
Nếu bạn muốn tạo ra một ngày mới tràn đầy năng lượng, hãy tránh uống quá nhiều cà phê sữa.
Không chỉ gây ra những tác động tiêu cực như say cà phê, mất ngủ và căng thẳng, mà việc tiêu thụ quá nhiều sữa đặc trong cà phê cũng có thể tác động đến cân nặng và chế độ dinh dưỡng của bạn.
Vì vậy, hãy giữ cho thói quen uống cà phê sữa của bạn trong tầm kiểm soát, tránh những hậu quả tiêu cực không mong muốn.
Liệu cà phê sữa có làm tăng cân không? Hãy cân nhắc kỹ trước khi thêm vào thói quen hàng ngày của bạn.
Hạt cà phê nguyên chất chứa rất ít calo, không đáng kể để bạn lo lắng về calo. Vì vậy, đừng phải đếm calo từ cà phê, hãy quan tâm đến những thành phần khác như đường, sữa…
Với cách pha chế cà phê sữa, việc bạn trở nên mập mạp hay không hoàn toàn phụ thuộc vào cách kiểm soát tỷ lệ nguyên liệu. Nếu bạn là người thích đắng, hãy cân nhắc để không bị tăng cân không kiểm soát vì thèm ngọt.
Có giảm cân khi uống cà phê sữa không?
Thói quen uống cà phê sữa sẽ làm tăng khả năng tích tụ calo và khó giảm cân, hãy cẩn trọng với lượng calo không mong muốn.
Như đã nói ở trên, calo trong cà phê sữa chủ yếu đến từ đường và sữa. Để giảm cân mà vẫn không từ bỏ hương vị cà phê, chỉ có lựa chọn duy nhất là cà phê nguyên chất, không thêm bất kỳ phụ gia nào trong quá trình ủ và pha chế.
1 cốc cà phê sữa có bao nhiêu calo?
Nếu bạn tuân thủ cách pha cà phê sữa đá theo tỷ lệ nguyên liệu đã đề cập, một cốc cà phê sữa sẽ chứa khoảng 90-100 calo.
Tuy nhiên, tổng số calo thực tế trong cà phê sữa sẽ phụ thuộc vào công thức pha chế và sở thích cá nhân trong việc điều chỉnh nguyên liệu.
Đối với một tách cà phê sữa tươi như Latte, Mocha hay Capuchino, lượng calo có thể lên đến 120-150, chủ yếu do sữa chiếm tỷ lệ lớn, còn bên cạnh đó là các phụ phẩm như bột cacao và bọt kem sữa.
Phụ nữ mang thai uống cà phê sữa có ảnh hưởng gì không?
Vấn đề về tác động tiêu cực của cà phê đối với phụ nữ mang thai vẫn là một chủ đề tranh cãi. Tuy nhiên, nhiều ý kiến khuyến cáo tránh uống cà phê khi mang thai.
Về cơ bản, cơ thể người mẹ ít bị ảnh hưởng, nhưng thai nhi có thể đối mặt với những rủi ro. Khuyến nghị lượng caffeine dưới 200mg/ngày cho phụ nữ mang thai.
Để biết chính xác lượng caffeine trong một tách cà phê và tránh vượt quá giới hạn 200mg là một thách thức, vì hàm lượng caffeine phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước cốc, loại hạt cà phê, quá trình rang xay và pha chế. Không có công thức cố định cho việc tính toán lượng caffeine. Đồng thời, đồ uống khác như trà và nước ngọt cũng chứa caffeine mà bạn thường không biết.
Nếu việc tiêu thụ caffeine đi quá mức, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như sinh non, suy dinh dưỡng, thậm chí sảy thai hoặc thai chết lưu.
Dưới đây là tất cả thông tin chi tiết về cà phê sữa, từ loại hạt, tác dụng đến cách pha chế để tạo ra một tách cà phê sữa thơm ngon theo phong cách truyền thống Việt Nam. Hãy tự do sáng tạo và điều chỉnh theo sở thích cá nhân để thưởng thức một tách cà phê sữa đúng điệu.
Quan trọng hơn hết, nếu bạn đam mê trải nghiệm pha chế các loại cà phê độc đáo và nổi tiếng, đừng bỏ lỡ các công thức cà phê của chúng tôi nhé!
Người viết: Thế Dĩ
Từ khóa: Hướng dẫn cà phê sữa: Bí quyết pha nâu đá thơm ngon khó cưỡng