Dàn ý
1. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
- Nêu vấn đề cần thảo luận
2. Thân bài
* 4 câu thơ đầu: Sự xung đột trong tâm trạng của nhà thơ trước mối tình đơn phương tan vỡ.
- Hai câu thơ đầu:
+ Puskin diễn đạt tình cảm sâu sắc của mình bằng lời nói rất đơn giản, nhưng lại rất chân thành: 'Tôi yêu em: cho đến bây giờ, có thể/Ngọn lửa tình vẫn chưa tắt'.
+ Đó là tình cảm kiên trì, vững chắc, không phải là sự mãnh liệt của tuổi trẻ, điều này đã được thời gian chứng minh.
- Hai câu thơ sau:
+ Đó là lời nói mạnh mẽ, quyết định và lý trí. Trong lòng nhà thơ, có một giọng nói khuyên nhủ, thúc đẩy ông phải dập tắt tình yêu đang bùng cháy, đang ngầm tồn tại, chỉ chờ cơ hội để trỗi dậy trong trái tim của nhà thơ.
+ Ông mong muốn người yêu được tự do, không phải chịu gánh nặng của tình yêu của mình, nhưng sâu trong tâm trí ông, là nỗi đau không nguôi khi phải từ bỏ một tình yêu mà ông luôn trân trọng.
* Hai câu thơ về “Tôi yêu... lòng ghen”:
- Những cảm xúc tiêu cực, đau khổ và tuyệt vọng của một tình yêu không được đáp lại. Nhân vật trung thành đã trải qua tất cả những bi kịch của tình yêu.
- Điệp khúc “Tôi yêu em” lại một lần nữa vang lên, dai dẳng và bền bỉ, kèm theo đó là những cảm xúc của sự lo lắng, lúc buồn bã khi đối diện với người mình yêu, và đôi khi là nỗi đau của “lòng ghen”.
* Hai câu thơ cuối: Lý trí của nhà thơ trỗi dậy, từ bỏ tất cả những cảm xúc tiêu cực, để đạt được sự cao quý trong tình yêu.
- Cảm xúc của tác giả bây giờ đã trở nên bình yên, không còn sôi nổi và tiêu cực, vào thời điểm này, tình yêu của ông trở lại với những cảm xúc sâu sắc, chân thành và dày vò.
- Câu cuối cùng là một lời chúc phúc cho người yêu với tinh thần cao quý.
3. Kết bài
- Tóm tắt lại vấn đề
Bài mẫu
Tình yêu – một dòng chảy vĩnh cửu trong lịch sử văn học nhân loại – là một đề tài lớn trong thơ trữ tình của thiên tài Puskin. Bên cạnh bài Gửi K. Tôi yêu em, đã đóng góp vào thơ tình nhân loại một tác phẩm hoàn hảo chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc.
Bài thơ mở đầu bằng điệp khúc tôi yêu em – là trung tâm của bài thơ : Tôi yêu em : cho đến bây giờ, có thể / Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tắt phai. Lời thơ đơn giản, không ví von, không mơ mộng. Nhịp thơ chậm rãi, điệu giọng trầm tĩnh. Nhưng câu thơ vẫn thể hiện được những xúc cảm, trải nghiệm chân thành, sâu sắc trong trái tim yêu chân thực, chung thủy mà âm thầm kín đáo, da diết và day dứt, có chút dè dặt và dự cảm… của nhân vật tôi.
Mạch cảm xúc trong hai dòng thơ tiếp theo đột ngột nhưng vẫn giữ nguyên một giọng điệu trầm tư, điềm tĩnh vì lí trí kiềm chế: Nhưng không để em lo lắng hơn nữa / Hay hồn em phải lo lắng mãi. Điệp từ không nhấn mạnh ý định dứt khoát “rút lui”, từ chối say mê, dập tắt ngọn lửa tình vẫn đang âm ỉ, “chưa hoàn toàn tắt” để không làm em băn khoăn, phiền muộn thêm nữa. Nhưng trong lòng nhân vật, đầy áp lực và đau đớn, không có gì thanh thản, khiến ta không tin rằng đây là mối tình “không hy vọng”…
Phần cuối bài thơ, xúc cảm trỗi dậy mạnh mẽ, chế ngự của lí trí điềm tĩnh: Tôi yêu em lặng lẽ, không mong đợi / Khi cô đơn, khi lòng đầy ghen tức. / Tôi yêu em, yêu chân thành, đậm đà,… Nhịp thơ nhanh hơn, mạnh hơn. Một loạt thủ pháp được sử dụng : điệp khúc tôi yêu em, từ phủ định không và từ mang ý nghĩa thời gian, câu bị động (trong nguyên tác). Nhưng trên hết là sự chân thành đã làm tỏa sáng câu thơ. Nhân vật tôi không che giấu, không ngần ngại mà rất trung thực, thành thật bộc bạch những cung bậc, sắc thái tình yêu trong lòng mình, một tình yêu thầm kín, da diết, mãnh liệt, với những trăn trở day dứt, những nỗi buồn và sự ghen tức đen tối giày vò, khiến trong tâm hồn không có một chút thanh thản, yên bình. Tình yêu của nhân vật cũng rất bình thường, như bao người khác, cũng bị nỗi ghen tức áp đặt, bóp nghẹt tâm can nhưng đã vượt lên tính ích kỉ để trở nên nhân ái, vị tha, cao thượng hơn: Tôi yêu em, yêu chân thành, đậm đà, / Chúc em hạnh phúc với người tình như tôi đã yêu em.
Giữa hai dòng thơ là một nghịch lí, mâu thuẫn mà khối óc sáng suốt khó có thể lí giải bằng lí lẽ của nó nhưng có thể hiểu bằng lí lẽ của con tim, một con tim chân thật, độ lượng, biết chia sẻ nỗi đau, bất hạnh của mình mà không mang lòng thù hận khi tình yêu không được đáp lại, như nhà thơ đã viết trong một bài thơ khác: Nhưng nếu ngày em buồn rầu đau đớn/Em thầm thì hãy gọi tên tôi lên/Và hãy tin rằng: Còn đây một kỷ niệm/Em vẫn sống trong trái tim tôi.
Câu thơ cuối cùng là một lời chúc có vẻ nghịch lí nhưng cũng tha thiết, đầy vị tha biết dường nào: Chúc em hạnh phúc với người tình như tôi đã yêu em. Câu thơ độc đáo, đột ngột về ý nghĩa, chứa đựng nhiều ý vị… Có người tìm thấy sự tương đồng, gặp gỡ thú vị giữa câu thơ của thiên tài Puskin với câu quan họ khiêm nhường, tế nhị nhưng nồng nhiệt trong bài Giã từ bạn: Người về, em nhớ nhắc rằng/ Chẳng ai hơn người tôi, chờ đợi em.
Tôi yêu em là một tình yêu không có hy vọng, đọng một giai điệu buồn, nhưng hơn hết là một tình cảm chân thành, mãnh liệt, nhưng vị tha, cao thượng, phản ánh vẻ đẹp của tâm hồn và nhân cách con người nhân hậu, biết “tôn trọng vô hạn về giá trị con người với tư cách là Con Người” (Biêlinxki), do đó bài thơ mang trong mình những giá trị tinh thần nhân văn cao cả của loài người. Chất thơ của bài thơ chủ yếu toát ra từ những xúc cảm chân thành, từ những lời lẽ giản dị, từ giọng trữ tình dồn nén mà mãnh liệt, tạo ra sức mạnh biểu đạt tình cảm. Sức hấp dẫn của bài thơ chủ yếu bởi “Đối tượng tự nó làm cho mọi người bị chinh phục đến mức không cần gì tới sự tô điểm nào khác” (Puskin). Có lẽ vì thế mà bài thơ luôn gây xúc động trong lòng bao thế hệ độc giả…