Thảo luận: Cảm nhận về đoạn thơ đầu tiên của Tây Tiến của nhà thơ Quang Dũng
1. Dàn ý
2. Bài cảm nhận số 1
3. Bài cảm nhận số 2
4. Bài cảm nhận số 3
5. Bài cảm nhận số 4
6. Bình giảng bài thơ Tây Tiến
7. Phân tích 8 câu thơ đầu Tây Tiến
8. Phân tích đoạn cuối bài thơ Tây Tiến
9. Cảm nhận bài Tây Tiến của Quang Dũng
10. Hình tượng người lính trong đoạn thơ thứ ba của bài Tây Tiến
11. Phân tích vẻ đẹp hào hùng, hào hoa, bi tráng trong bài thơ Tây Tiến
3 bài văn mẫu Phân tích khổ 1 Tây Tiến của Quang Dũng
Chỉ Bí Quyết Cách viết cảm nhận văn thơ, văn xuôi xuất sắc nhất
I. Bố Cục Cảm nhận đoạn 1 Tây Tiến (Chuẩn)
1. Mở đầu
- Tây Tiến là tác phẩm đặc sắc và tài năng nhất của Quang Dũng, là nguồn động viên cho văn học kháng chiến Việt Nam.
- Khổ thơ đầu thể hiện sự nhớ nhung, hùng vĩ về miền đất Tây Bắc và vẻ đẹp vượt lên trên khó khăn của người lính Tây Tiến.
2. Phần Chính
* Tác giả:
- Quang Dũng, con người của Đan Phượng, Hà Tây (nay là Hà Nội), là nghệ sĩ tài năng.
- Phong cách thơ của ông được mô tả bằng những từ ngữ: Phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn và đặc biệt tài năng...(Tiếp theo)
>> Đọc chi tiết Dàn ý Cảm nhận về đoạn thơ đầu của bài Tây Tiến tại đây.
II. Bài văn mẫu Phân tích đoạn thơ đầu của bài Tây Tiến
1. Phân tích đoạn 1 Tây Tiến, mẫu số 1 (Chuẩn):
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, những chiến sĩ trí thức, từ bỏ bút mực, hiến dấu xanh, đồng lòng đi chiến đấu vì tình yêu Tổ quốc, vì hòa bình dân tộc. Họ mang theo trái tim kiêu hùng, anh dũng, nhưng vẫn giữ được sự lãng mạn, hào hoa của thanh niên tri thức Hà Nội. Nhà thơ Quang Dũng tài năng tái hiện điều này tuyệt vời trong bài thơ 'Tây Tiến'. Khổ thơ đầu tập trung vào nội tâm của người lính, cũng là tác giả bản thân, với những nỗi nhớ sâu sắc về miền đất Tây Bắc và vẻ đẹp vượt lên trên gian khó của người lính Tây Tiến.
Hai câu thơ đầu “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!/ Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi” khơi gợi những cảm xúc, tình cảm về quê hương xa xôi, về vùng đất đã cách xa. Lời gọi tên “Tây Tiến ơi” tràn ngập tình cảm, đau thương. Tây Tiến không chỉ là một tên gọi, mà nó đã trở thành người thân thương, quen thuộc. Quang Dũng kêu gọi “sông Mã” ngay từ đầu, địa danh này cũng là biểu tượng của vùng rừng núi Tây Bắc. Trong hành trình đi bộ, dòng sông không chỉ là địa danh, mà còn là người bạn, là nhân chứng lịch sử của những khó khăn, vui buồn của người lính. Do đó, trong sự nhớ nhung của Quang Dũng, đầu tiên là sự nhớ về đồn Tây Tiến thân yêu, sau đó là về Tây Bắc, nơi có sông Mã đầy kỷ niệm. Không chỉ vậy, trong ấn tượng và ký ức, Quang Dũng còn kể về hình ảnh của rừng núi. Đó là sự nhớ “chơi vơi” đầy ngạc nhiên. Đối với người lính từ thành phố, hình ảnh rừng núi Tây Bắc là điều lạ lẫm, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng họ. Quang Dũng lặp lại từ “nhớ” hai lần, nhấn mạnh sự nhớ thương đau đến từ tâm hồn. Đặc biệt, “nhớ chơi vơi” là cách diễn đạt nỗi nhớ đặc biệt của Quang Dũng. Đó là cảm giác hụt hẫng, trơ trọi, chông chênh trong những kí ức xa xôi, vì Tây Bắc đã rất xa.
Nếu hai dòng thơ đầu tập trung vào nỗi nhớ toàn bộ, 12 dòng thơ tiếp theo mở rộng kỷ niệm ấy qua những kỷ niệm sâu sắc. Đầu tiên, nhớ về Sài Khao, Mường Lát trong, “Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi/Mường Lát hoa về trong đêm hơi”. Hai địa danh này là biểu tượng của hoạt động của đoàn quân Tây Tiến, mở rộng ra các địa điểm khác như Pha Luông, Mường Hịch, Mai Châu,... Cảm giác nhớ của nhà thơ tỏa sáng qua mọi hướng, như Chế Lan Viên nói “Nơi nao qua lòng lại chẳng yêu thương”. Mỗi địa điểm không chỉ là biểu tượng, mà còn là ký ức đậm sâu trong tâm khảm của nhà thơ.
Hình ảnh “sương lấp đoàn quân mỏi” mô phỏng hình ảnh đoàn quân Tây Tiến trở về Mường Lát trong sương mờ mịt của núi rừng Tây Bắc, tôn vinh vẻ đẹp lãng mạn của thiên nhiên núi rừng và đoàn kết của người lính chiến. Cảm giác “mỏi” hiện diện trong tâm hồn người lính, như vẫn còn mới mẻ trong trái tim của Quang Dũng, làm nổi bật nỗi nhớ sâu sắc của tác giả, khi kỷ niệm càng nhỏ, nỗi nhớ lại càng lớn, nhớ đến cả cái “mỏi” của hành quân xa! “Mường Lát hoa về trong đêm hơi”, hoa có thể hiểu là ngàn hoa của núi rừng, biểu tượng cho vẻ đẹp tự nhiên, nhưng có vẻ chính xác hơn, đó là ánh sáng của ngọn đuốc bùng cháy trong đêm như đóa hoa lửa trong những đêm hành quân mờ mịt về Mường Lát. Hình ảnh của ngọn đuốc hoa vừa gợi lên sự lãng mạn, vừa hào hùng của thời kỳ Tây Tiến...
Sau những ký ức về Mường Lát và Sài Khao là những ngày chiến đấu khốc liệt, qua vùng núi rừng Tây Bắc hiểm trở, nguy nan.
“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”
Điệp từ “dốc” mô tả hình ảnh những đỉnh dốc liên tiếp, không biết bao giờ mới kết thúc. Từ “khúc khuỷu”, “thăm thẳm” gợi lên sự nguy hiểm, vòng quanh, khó khăn và gập ghềnh của đường đi, cộng với sự chênh vênh của núi rừng và vách núi kề sát vực thẳm. Câu thơ mở ra một không gian hành quân cao và sâu, người lính đang cố gắng vượt qua những khó khăn địa hình. Điệp ngữ “Ngàn thước” vừa gợi lên độ cao của đỉnh dốc, vừa thể hiện sự sâu thẳm của đáy dốc. Lời thơ làm nổi bật tính chất hùng vĩ, khó khăn của núi rừng Tây Bắc và nỗ lực vượt lên trên mọi khó khăn của người lính chiến.
Dù thiên nhiên có hùng vĩ đến đâu, nhưng nó cũng trở nên vô nghĩa dưới bước chân của binh đoàn Tây Tiến. Từ “heo hút” thể hiện sự hoang vắng, lạnh lẽo của núi rừng. Hình ảnh “súng ngửi trời” là một biểu tượng sáng tạo của Quang Dũng, người lính đang vượt qua đỉnh núi, nơi có thể chạm đến mây. Câu thơ cuối nhẹ nhàng hơn, tưởng tượng như người lính chiến từ đỉnh núi nhìn xuống, thấy những cảnh vật mơ hồ. “Mưa xa khơi” mang lại cảm giác mát lạnh của cơn mưa trắng xóa, đồng thời gợi lên trong tâm hồn người lính cảm giác yên bình, là nguồn động viên cho những chặng đường phía trước.
Sau những ngày hành quân khó khăn, hồi ức của Quang Dũng chuyển về sự hy sinh của một người lính Tây Tiến.
“Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!”
Bài văn cảm nhận đoạn 1 Tây Tiến xuất sắc nhất
Cụm từ “anh bạn” thể hiện tình cảm thân thiết và trìu mến. “Không bước nữa” và “bỏ quên đời” giảm đi sự đau thương mất mát, nhấn mạnh sự hy sinh cao cả của người lính chiến. Tư thế hi sinh “gục lên súng mũ” thể hiện tinh thần gan góc và không rời bỏ trách nhiệm. Đây là sự đau đớn của nhà thơ với người đồng đội, nhưng cũng là sự cảm phục với sự hy sinh anh hùng. Lời thơ tỏ ra tỉnh táo và dũng cảm khi viết về chiến tranh, không giấu đi nỗi đau mất mát.
Tiếp theo là ký ức về một thời kỳ khó khăn và đầy lãng mạn, thể hiện rõ trong bốn dòng thơ sau:
“Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”
Cấu trúc thơ tân kỳ độc đáo, sử dụng những động từ mạnh mẽ để tôn vinh sự dữ dội, hùng vĩ và hoang sơ của vùng núi rừng Tây Bắc. Ngoài ra, những nguy hiểm không lường trước cũng tiềm ẩn trong đó. Quang Dũng miêu tả: “Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”. Nơi đây, rừng thịt nước ngọt, nhưng cũng chứa đựng sự hiện diện của ác thú. Nhìn lại những ký ức, nhà thơ tỉnh giấc: “Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói/Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”. Tây Tiến đã xa, Tây Bắc cũng đã xa lắm, chỉ còn lại ký ức. Nỗi nhớ hiển hiện một cách tha thiết, cồn cào, nhớ về những bữa cơm, hương khói lửa, nắm xôi ấm áp của quân dân, đặc biệt hồi tưởng về một thời kháng chiến vừa vất vả vừa lãng mạn, đúng chất thi vị nên thơ.
Qua 14 dòng thơ đầu, nhà thơ xoay quanh nỗi nhớ mãi không phai về thiên nhiên núi rừng Tây Bắc, về vẻ đẹp vượt lên trên khó khăn gian khổ của người lính, sự hy sinh cao quý, và nét lãng mạn nằm sâu trong tâm hồn người lính trẻ giữa những khó khăn chồng chất. Bằng bút pháp hào hoa và lãng mạn, Quang Dũng chân thật diễn đạt những ký ức đau lòng trong tâm hồn người lính về một thời kỳ kháng chiến đã qua, với giọng điệu phóng khoáng và hình ảnh thơ phong phú, nhịp thơ biến đổi. Tất cả tạo nên một không khí đặc trưng, một phong cách riêng của người lính Tây Tiến.
(Tác giả: Admin Mytour - Vui lòng ghi nguồn bài viết khi sử dụng lại bài văn này)
""""-KẾT THÚC BÀI 1""""--
Như vậy, chúng tôi đã đề xuất cho các em một cách viết bài Cảm nhận về đoạn thơ đầu của bài Tây Tiến. Bước tiếp theo, các em có thể tham khảo đề văn Phân tích tính chất bi tráng ở bài thơ Tây Tiến cùng với bài Phân tích cảm hứng lãng mạn ở bài thơ Tây Tiến để hỗ trợ tốt hơn cho việc học tập môn ngữ Văn lớp 12 của mình.
2. Phân tích Tây Tiến khổ 1, mẫu số 2:
Quang Dũng, một nhà thơ nổi tiếng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, với hồn thơ lãng mạn, tài năng và sáng tạo. Các tác phẩm nổi tiếng như 'Mây đầu ô', 'Thơ văn Quang Dũng'... đặt ông vào hàng danh sĩ văn chương. Trong số đó, 'Tây Tiến' là một tác phẩm xuất sắc. Bài thơ không chỉ là sự nhớ về đoàn quân Tây Tiến mà còn là bức tranh sống động về cuộc hành quân khó khăn của đoàn quân và vẻ đẹp dữ dội của miền Tây được thể hiện rõ trong đoạn thơ đầu tiên.
Bài thơ 'Tây Tiến' ra đời trong bối cảnh đặc biệt. Tây Tiến, đơn vị quân đội được thành lập vào đầu năm 1947, nhiệm vụ là phối hợp với bộ đội Lào, bảo vệ biên giới Việt - Lào, đồng thời gây tổn thất cho lực lượng địch. Chiến sĩ Tây Tiến chủ yếu là thanh niên, học sinh, trí thức Hà Nội, họ đối mặt với những thử thách gian khổ nhưng vẫn sống lạc quan và chiến đấu dũng cảm. Quang Dũng, đại đội trưởng của đơn vị Tây Tiến, đã viết bài thơ 'Nhớ Tây Tiến' cuối năm 1948 tại Phù Lưu Chanh. Khi in lại, tác giả đã đổi tên thành 'Tây Tiến'.
Bắt đầu bài thơ bằng những câu thơ đong đầy nỗi nhớ, từng lời thơ như là những hồi ức buồn và tiếc nuối:
'Dòng sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi'
Sông Mã trở thành điểm mở cửa tưởng nhớ về đoàn quân Tây Tiến, qua lời kêu gọi ngọt ngào và chân thành. Tác giả tinh tế khi sử dụng từ ngữ 'chơi vơi' phối hợp với âm vần 'ơi', mở ra một không gian bao la của nỗi nhớ. Làm diễn đạt một cảm xúc mơ hồ, khó nắm bắt, nhưng đậm đà trong tâm hồn người rời bỏ quê hương. Cảm xúc chân thực của đồng đội xa xứ hiện lên mạnh mẽ trong không gian 'Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi'. Câu thơ chỉ với bảy từ nhưng chứa đựng hai từ 'nhớ'. Từ ngữ 'nhớ' như làm nổi bật cảm xúc toàn bộ bài thơ, không ngẫu nhiên mà tiêu đề của tác phẩm là 'Nhớ Tây Tiến'. Nỗi nhớ đó vẫn quay về, liên tục hiện diện, tạo nên giọng thơ đậm chất hoài niệm và cảm động. Tất cả như là những ký ức không thể quên.
Ngay từ câu đầu tiên, ta cảm nhận được sự hiện hữu của nỗi nhớ:
'Nhớ ai hồi hội, bồi hồi
Như đứng giữa lửa, như ngồi giữa than'
Tới với Quang Dũng, nỗi nhớ trở nên phong phú hơn với hình ảnh nỗi nhớ 'chơi vơi'. Đây là trạng thái trống trải giữa không gian, không thể gắn bó với điều gì, một mình đối mặt với ký ức nổi lên và chìm đắm trong sự nhớ nhung, sâu sắc, u buồn, mơ mộng không thể nào phai nhạt. Nỗi nhớ lan tỏa khắp không gian và thời gian, dẫn dắt người đọc đến với vẻ đẹp hùng vĩ, mãnh liệt nhưng cũng thật êm đềm và lãng mạn của thiên nhiên Tây Bắc. Đó là những địa danh mà đoàn quân Tây Tiến đã bước qua, như 'Sài Khao', 'Mường Lát', 'Pha Luông', 'Mường Hịch', 'Mai Châu'. Những địa danh khi lọt vào bàn tay thơ Quang Dũng không chỉ còn là các điểm trên bản đồ mà còn là không khí của núi rừng xa xôi, lạ lẫm, hoang sơ và huyền bí.
Không chỉ thế, những con đường hành trình còn ẩn chứa những rủi ro nguy hiểm:
'Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi'
Con đường hành quân, gian khổ, khắc nghiệt, trên đỉnh Sài Khao, sương dày 'lấp' đoàn quân. Quang Dũng sử dụng từ 'mỏi' để tả lại hình ảnh đoàn quân kiệt sức, nhưng họ vẫn tiến bước trong 'sương lấp' một cách hùng vĩ và tráng lệ. Không chỉ thế, Mường Lát khi đêm về, sương bao phủ khắp không gian. Tác giả không nói về 'hoa nở' mà là 'hoa về', không chỉ có sương mà còn là 'đêm hơi', nhấn mạnh vẻ đẹp tinh tế, lãng mạn của những người lính Hà Thành.
Con đường hành quân đầy gập ghềnh, nguy hiểm, với một bên là núi cao, một bên là vực sâu thăm thẳm:
'Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống'
Không gian mở ra từ nhiều chiều: chiều cao, chiều sâu của những dốc núi, chiều sâu của vực thẳm, bề rộng của những thung lũng trải ra sau tấm màn sương. Các từ láy tạo hình mạnh mẽ, khiến người đọc hình dung đường đi quanh co, dốc lên và rồi lại dốc, những đỉnh đèo hoang vắng khuất vào mây trời. Cách ngắt nhịp 4/3 trong câu thơ 'Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống' tạo nên đường gấp khúc của dáng núi. Như vậy, ba dòng thơ liên tiếp trong đoạn thơ thể hiện sự vất vả của những người lính Tây Tiến trên con đường khó khăn.
Nếu như bốn dòng thơ trước đó khắc họa một không khí khó khăn và đầy thách thức, thì ở câu thơ tiếp theo, chúng ta bắt gặp sự rung động tận sâu trong trái tim của những chiến sĩ Tây Tiến, đứng bên những ngôi nhà bình yên giữa những ngọn đồi. Trong cái không gian êm đềm và yên bình, cơn mưa nhẹ phủ đầy thung lũng như một bức tranh 'xa xôi'. Người đọc cảm nhận sự an bình đến mức kỳ lạ khi đọc dòng thơ này. Có lẽ những khoảnh khắc hiếm hoi ấy làm tăng thêm sức mạnh cho tinh thần của những chiến binh, để họ có thể tiếp tục chiến đấu với kẻ thù cũng như với bản chất hoang dã của tự nhiên ở đây.
'Chiều tà ma mị thác hôi hú
Đêm đêm rừng sâu hút hồn người'
Quang Dũng hồi tưởng về âm thanh ma mị của dòng thác, tiếng rống rợn của loài hổ hung dữ luồn lẻo như muốn hủy diệt mọi chiến sĩ mỗi khi bóng tối buông xuống. Vào lúc chiều tà, đặc biệt là vào buổi đêm, cảm giác hoang sơ của 'thiên nhiên hung bạo che phủ cả cây xanh' trở nên rõ ràng hơn. Nhà thơ sử dụng ngôn từ và hình ảnh sống động để tô điểm cho ấn tượng về một vùng núi hoang dã, nơi tự nhiên dữ dội đang nắm giữ vai trò chủ nhân.
Chỉ trong vài dòng thơ đầu tiên, Quang Dũng đã tái hiện một cách toàn diện bức tranh của vùng núi rừng Tây Bắc, với bút pháp vừa chân thực, vừa lãng mạn, và đặc biệt là sự giàu chất họa và âm nhạc. Nét vẽ mạnh mẽ, uyển chuyển, dữ dội nhưng cũng mang đến một vẻ mềm mại, tạo nên sự hài hòa cho bức tranh thiên nhiên hùng vĩ ở miền Tây mà đoàn quân Tây Tiến đã phải vượt qua. Đoạn thơ không chỉ là niềm nhớ về thiên nhiên miền Tây mà còn là sự tôn vinh đẹp của những chiến sĩ, những đồng đội cũ, được Quang Dũng diễn đạt qua vẻ đẹp anh hùng trên những con đường khó khăn, nguy hiểm. Điều làm cho người đọc ấn tượng về những chiến sĩ Tây Tiến có lẽ nằm ở vẻ đẹp lạc quan trong hành trình đầy thử thách này, qua những câu thơ mang đậm tinh thần lính.
'Heo hút mây cồn, súng hôn gió cao'
Đó là bức tranh vui vẻ, lạc quan giữa những khó khăn, được thể hiện qua cách mô tả hóm hỉnh 'súng hôn gió cao'. Nếu viết 'súng chạm trời', tác giả sẽ chỉ tập trung vào độ cao của đỉnh dốc, nhưng ở đây, Quang Dũng đã tạo ra một hình ảnh mới lạ, đầy sức sống và tươi mới cho những chiến sĩ Tây Tiến. Họ không chỉ là những người lính, mà còn là những tinh linh trẻ trung, đầy nhiệt huyết, xuất phát từ những tâm hồn trí thức trẻ ở Hà Nội. Hình ảnh 'súng hôn gió cao' như một biểu tượng tinh tế, thể hiện sự lãng mạn và quyết tâm của người chiến sĩ. Trên hành trình gian khổ, sự thật khó tránh khỏi những đau thương, nhưng nhìn nhận cái chết như một phần của cuộc sống.
'Đồng đội dẫm đất không tiến thêm
Nằm vùi súng mũ, bước lạc loài'
Tác giả không tránh khỏi hiện thực đau lòng trong chiến trường. Cách miêu tả tránh nhẹ nhàng về cái chết, sử dụng ngôn từ giảm nhẹ về sự chấp nhận cái chết, nhưng cũng thể hiện sự bình tĩnh, thản nhiên trong việc đối mặt với số phận. Hình ảnh của những người đồng đội không tiến thêm, nằm xuống với súng và mũ bỏ quên, tạo nên một cảnh tượng trầm ngâm, nơi cái chết tỏa lên như một phần không thể thiếu của cuộc sống chiến đấu. Tình cảm đau lòng được diễn đạt một cách kiêu hãnh, ngang tàng: 'Nằm vùi súng mũ, bước lạc loài'. Đó là tư thế chết trong sự kiêu hãnh, không khuất phục.
Cảm nhận về đau khổ trong bài thơ Tây Tiến
Trải qua những chặng đường gian khổ, nơi đồng đội hy sinh, đoàn quân Tây Tiến dừng chân tại một làng quê tên là Mai Châu
'Nhớ về Tây Tiến, khói bếp trôi
Mai Châu mùa, hương nếp thoang thoảng'
'Nhớ về' là lời thánh thót chứa đựng cảm xúc sâu sắc, tiếng lòng của lính Tây Tiến. Câu thơ thể hiện mối liên kết chặt chẽ giữa những chiến sĩ Tây Tiến và bà con dân làng Tây Bắc. Sau những ngày điệp trai, họ tìm thấy bình yên tại Mai Châu, nơi hương vị ấm áp và niềm vui sum họp bên những bữa cơm nồng hổi. Mùi thơm của 'nếp xôi' là biểu tượng của văn hóa núi rừng Tây Bắc, của tình cảm đậm sâu, gắn bó thân thiết giữa những con người miền Tây Bắc và đội quân kháng chiến. Tình cảm đó sẽ mãi mãi hiện hữu trong trái tim những lính Tây Tiến, như đã được Chế Lan Viên mô tả trong bài thơ 'Tiếng hát con tàu'
'Anh và em bắt tay, mùa chiến trận kết thúc
Nước mắt dành cho quân nhỏ, xôi nấu nồng trong rừng
Đất Tây Bắc ngày qua không biết thời gian
Bữa ăn đầu tiên vẫn hương mùi nhớ nhung'
Trong khảo sát văn bản trên, Quang Dũng không chỉ thể hiện sự nhớ mong về vẻ đẹp của miền Tây hùng vĩ mà còn làm nổi bật cảm xúc lãng mạn và bi tráng. Bằng cách sử dụng ngôn từ phong phú, từ tượng hình, Hán Việt, ông tạo nên một tác phẩm thơ vừa lãng mạn vừa chất lượng. Các yếu tố âm nhạc và họa thơ được kết hợp một cách hài hòa.
Bắt đầu bằng đoạn thơ mở đầu trong bài 'Tây Tiến', mặc dù chỉ là một phần nhỏ của một bản tình ca về sự nhớ mong, nhưng đã đủ để ghi chép những vẻ đẹp độc đáo của núi rừng Tây Bắc. Trong bối cảnh của thiên nhiên hùng vĩ đó, những chiến sĩ Tây Tiến hiện lên như những hình ảnh tuyệt vời. Điều này thể hiện sự gắn bó sâu sắc của nhà thơ với cảnh đẹp tự nhiên và nhân văn của miền Tây Bắc, cũng như lòng yêu thương nặng nề đối với đồng đội, đồng chí.
3. Đánh giá đoạn thơ 1 Tây Tiến, mô phỏng số 3:
Quang Dũng (1921-1988) là một nghệ sĩ đa tài với tâm hồn thơ bay bổng, lòng nhân ái, và khả năng nghệ thuật đa dạng. Bài thơ 'Tây Tiến' là minh chứng rõ nét cho sự tài năng thơ của ông, với sự phản ánh sâu sắc về phong cách thơ Quang Dũng. Khúc thơ đầu tiên đã xây dựng bức tranh tuyệt vời về vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của núi rừng miền Tây, nơi mà cả nhà thơ và đoàn quân Tây Tiến đã trải qua những ngày chiến đấu khó khăn.
Bài thơ 'Tây Tiến' ra đời vào năm 1948 tại làng Phù Lưu Chanh, khi Quang Dũng rời bỏ đơn vị Tây Tiến và chuyển sang một nơi khác để hoạt động. Tác phẩm được tạo nên từ ký ức, nỗi nhớ, và tình cảm về đồng đội và chiến trường cũ. Ban đầu, bài thơ mang tên 'Nhớ Tây Tiến', sau đó, tác giả quyết định đổi thành 'Tây Tiến'. Nhan đề mới không chỉ giữ được tính tương trưng của thơ mà còn thể hiện sự sâu sắc của tình cảm, mà không cần phải bày tỏ trực tiếp.
Sông Mã dần xa, Tây Tiến ơi !
Hồi ức về rừng núi, nhung nhớ
'Tây Tiến ơi' là lời gọi thức tỉnh bởi nỗi nhớ sâu đậm, khó tả bằng lời. Nỗi nhớ này rõ ràng, cụ thể đến từ những địa danh quen thuộc như 'Sông Mã', 'Tây Tiến', và 'rừng núi'. Cảm xúc này phải làm đau đớn, nếu không làm sao tác giả có thể lặp lại hai lần từ 'nhớ'. 'Nhớ chơi vơi' là một trạng thái nhớ rối bời giữa thực và ảo, vừa mãnh liệt, vừa mơ mộng, mở ra không gian của tiềm thức và rộng lớn nhưng mảnh khảnh của núi đèo. Việc sử dụng 'ơi' làm cho câu thơ vừa hòa mình vừa đồng điệu với biên độ cảm xúc.
Sự nhớ mong trở nên rõ ràng qua từng dòng thơ kế tiếp.
'Sài Khao, mây che phủ bước quân đoàn,
Mường Lát, hoa khoe sắc đêm buông xuống'
Trong hai dòng thơ này, hiện thực được mô tả một cách tinh tế, kết hợp với phong cách lãng mạn. Những địa danh như Sài Khao, Mường Lát đưa người đọc đến những vùng đất lạ lẫm đối với lính Tây Tiến. Sương mù dày đặc như một tấm che phủ chân bước của đoàn quân, nuốt chửng họ trong vẻ mệt mỏi, nhưng tâm hồn của họ vẫn tràn đầy sự trẻ trung, lạc quan, và yêu đời. Hình ảnh 'hoa khoe sắc đêm buông xuống' là một hình ảnh đẹp và giàu ý nghĩa. Nó có thể là ánh đuốc sáng rực rỡ của đoàn quân tiến về làng, hoặc là hình ảnh đoàn quân bước ra từ rừng, tay nắm bó hoa rừng thơm ngát. Đoàn quân Tây Tiến như những bông hoa rừng. Hai câu thơ này thực sự là điểm đặc sắc, lãng mạn của Quang Dũng.
Các bài văn mẫu phân tích Tây Tiến khổ 1 xuất sắc
Lên dốc khúc khuỷu, dốc thăm thẳm,
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời.
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống,
Mai Châu nơi xa, mưa trải khơi.
Ngôn từ hùng vĩ như 'khúc khuỷu', 'thăm thẳm', 'heo hút', kết hợp với nhịp thơ 4/3, tạo nên bức tranh mô tả sự gian nan, khó khăn. Hình ảnh 'súng ngửi trời' là biểu tượng của sự táo bạo, vượt lên trên đỉnh núi. Người lính Tây Tiến leo lên như mũi súng có thể chạm đến mây. Đoạn thơ còn đề cập đến độ cao và sâu rừng, nhấn mạnh tính hiểm trở của miền núi Tây Bắc. Cuối cùng, câu thơ với vần 'ơi' tạo cảm giác nhẹ nhàng, thư giãn khi nhìn nhận Pha Luông từ xa, nơi mưa giăng trải khắp.
Đồng đội dãi dầu, bước không nữa,
Lăn súng mũ, chìm quên cuộc sống.
Cách diễn đạt về cái chết 'không bước nữa', 'chìm quên cuộc sống' thể hiện tư thế dũng cảm của lính Tây Tiến, nhìn nhận cái chết như giấc ngủ bình yên. Hình ảnh người lính anh dũng gục lên súng mũ, bỏ quên cuộc sống là hào hùng và đau lòng. Tư thế hi sinh này tiếp tục thể hiện tính bi tráng trong bức tranh của người lính Tây Tiến.
'Buổi chiều, linh hồn thác vang lên,
Đêm đêm, Mường Hịch cọp giỡn người'.
Các từ ngữ phản ánh biên độ thời gian liên tục - 'buổi chiều', 'đêm đêm' kết hợp với sự tinh tế của 'thác vang lên', 'cọp giỡn người' đã làm nổi bật vẻ ma mị, dữ tợn và hoang dã, chứa đựng nguy cơ nguy hiểm và cái chết luôn đe dọa những người lính vùng núi Tây. Hiểm nguy không chỉ tồn tại trong không gian mà còn lặp lại liên tục theo thời gian.
g/Cuối đoạn, bất ngờ chuyển cảnh :
Nhớ mãi Tây Tiến, cơm bếp khói trùng,
Mai Châu mùa, hương thơm nồng xôi.
Núi cao, rừng rậm lặng lẽ rút về phía xa, chỉ còn hương vị ấm lòng nghĩa tình quân dân lan tỏa từ nồi cơm của những nàng Thái. Cảm thán 'Nhớ nhung' mở đầu thể hiện sự nhớ nhung đậm sâu, hình ảnh về những người lính Tây Tiến trở về quê hương miền Tây. Nhà thơ chạm đến lòng khi nhớ lại khoảnh khắc đoàn quân bám vào nồi xôi nếp thơm phức. Đó là khoảnh khắc ấm áp ngắn ngủi nhưng lại ngọt ngào, tinh tế, in sâu vào tâm trí nhà thơ. Sự kết hợp từ 'mùa em' độc đáo, đưa ra liên tưởng đẹp, lãng mạn về những cô gái Thái vừa mạnh mẽ vừa dịu dàng, đậm chất yêu thương. Hai câu thơ cuối đoạn tạo ra bức tranh êm dịu, ấm áp, để lại ấn tượng nhẹ nhàng, mở ra cảm xúc cho đoạn thơ kế tiếp.
Trong phần còn lại, nhà thơ Quang Dũng tiếp tục hồi tưởng về những đêm văn nghệ sôi động, những chiều trên dòng sông miền Tây tuyệt vời, hồi tưởng về hình ảnh tập thể anh hùng của đội quân Tây Tiến. Cuối bài thơ, Quang Dũng bày tỏ lời thề mãi gắn bó với miền Tây và đội quân Tây Tiến.
Đoạn thơ đầu tiên của bài 'Tây Tiến' là biểu hiện của tài năng và tâm hồn lãng mạn, phóng khoáng của nhà thơ Quang Dũng. Đoạn thơ này sử dụng ngôn ngữ sôi động, nhạc điệu phong phú, tạo nên bức tranh sống động, có chiều sâu về hành trình của đội quân Tây Tiến trên nền thiên nhiên hùng vĩ của miền Tây. Điều này thể hiện sự gắn bó sâu sắc và nỗi nhớ của nhà thơ về những ngày chiến đấu trong đội quân Tây Tiến - một kỷ niệm vĩnh cửu để nhớ và tự hào.
4. Đánh giá đoạn 1 Tây Tiến, phần mở đầu của bài - Mẫu 4
4.1. Dàn ý Phê phán Phần 1 Tây Tiến tuyệt vời nhất:
4.1.1. Khởi đầu:
- Giới thiệu sơ lược về tác giả và tác phẩm.
- Tổng quan về nội dung Phần 1 của bài thơ.
4.1.2. Thân bài:
4.1.2.1. Tổng quan chung:
- Bối cảnh sáng tác: Bài thơ ra đời cuối năm 1948, tại làng Phù Lưu Chanh. Tại đây, nhà thơ đưa người đọc quay trở lại những ký ức về đoàn quân Tây Tiến một thời, làm nên tâm huyết sáng tác.
- Nguồn cảm hứng chính: Nỗi nhớ về đội quân Tây Tiến.
4.1.2.2. Phân tích:
a) Nguồn cảm hứng sâu sắc:
- 'Dòng sông Mã': Dòng sông xuyên qua vùng đất của đội quân Tây Tiến.
- 'Tây Tiến': Đơn vị quân đội hình thành năm 1947.
=> Những địa danh gắn liền với kí ức của tác giả, nhưng giờ đây đã trở nên xa xôi.
- 'Rừng núi': Khu vực chính của hoạt động, liên quan chặt chẽ với người lính.
- 'Nhớ chơi vơi': Nỗi nhớ sâu sắc, khó diễn đạt bằng từ ngữ.
b) Vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Tiến:
* Thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ:
- 'Sài Khao sương lấp': Mô tả cảnh hoang sơ, lớp sương dày làm khó khăn cho lính chiến.
- 'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm': Hình ảnh dốc núi cao, khó khăn.
- 'Heo hút cồn mây súng ngửi trời': Sự hoang dã của thiên nhiên miền Tây.
- 'Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống': Mô tả chiều cao của dốc núi, với đèo và dốc kéo dài.
- 'Chiều chiều oai linh thác gầm thét/Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người': Hình ảnh oai linh, hung dữ, đồng thời nói lên nguy hiểm ẩn chứa trong núi rừng Tây Bắc.
* Thiên nhiên trữ tình, thoải mái:
- 'Hoa về trong đêm hơi': Cảnh đẹp của những bông hoa rừng, hoặc có thể là biểu tượng của những người lính.
- 'Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi': Mô tả vẻ đẹp mơ mộng, lãng mạn của miền núi Tây.
- 'Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói': Ghi chú những khoảnh khắc ấm cúng và đong đầy tình thương.
- 'Mai Châu mùa em thơm nếp xôi': Hình ảnh thơm ngon của tình yêu thương.
c) Hình tượng người lính Tây Tiến:
- 'Đoàn quân mỏi': Mô tả chân thực về những khó khăn, gian khổ khiến người lính mệt mỏi.
- 'Anh bạn dãi dầu không bước nữa/ Gục lên súng mũ bỏ quên đời': Tả chân thật về tình cảm hi sinh của lính chiến.
4.1.3. Kết luận:
- Nhấn mạnh giá trị về cả nội dung và nghệ thuật của Phần 1 bài thơ:
+ Nội dung: Hình ảnh thiên nhiên miền Tây và hình tượng người lính Tây Tiến.
+ Nghệ thuật: Phong cách mô tả chân thực kết hợp với việc sử dụng từ ngữ phong phú.
4.2. Đánh giá Phần 1 bài thơ Tây Tiến:
Quang Dũng - một nghệ sĩ đa tài, có khả năng sáng tác thơ, vẽ tranh và soạn nhạc. Trong đó, bài thơ 'Tây Tiến' được xem như tác phẩm tuyệt vời nhất. Nó không chỉ là biểu tượng của sự nhớ nhung về đội quân Tây Tiến trên những hành trình đầy khó khăn mà còn là bức tranh về thiên nhiên hùng vĩ và hình ảnh anh hùng của những người lính kiên cường. Đặc biệt, Phần 1 của bài thơ mở đầu bằng việc tái hiện nỗi nhớ về đoàn quân Tây Tiến và truyền tải một cách chân thực vẻ đẹp hoang sơ và diệu kỳ của miền Tây Việt Nam.
Khúc đầu bài thơ mở đầu bằng hình ảnh nỗi nhớ về đoàn quân Tây Tiến trên những con đường đầy chông gai:
'Sông Mã xa xôi Tây Tiến ơi'
'Hồi ức về rừng núi, hương chơi vơi'
Ngay từ dòng đầu, nhà thơ vang lên gọi tên 'Sông Mã', 'Tây Tiến'. Đó là những địa danh quen thuộc với tác giả, nhưng giờ đây đã trở thành khoảng trống xa xôi. 'Sông Mã' và 'rừng núi' mở ra không gian rộng lớn, phóng khoáng của vùng đất Tây Bắc. Nhà thơ đặt tâm huyết vào nơi đây, nên khi phải rời xa, ông trải qua cảm giác 'nhớ chơi vơi'. Đó là nỗi nhớ vô cùng sâu sắc, không thể đong đếm. Nhịp thơ 4/3 chậm rãi như làm tăng sự da diết, bâng khuâng, khắc sâu ký ức. Dường như núi rừng đã in sâu vào tâm hồn những người lính, những kí ức không thể phai nhạt.
Không chỉ nhớ về đoàn binh Tây Tiến, Quang Dũng còn hồi ức về vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ, hoang sơ của miền Tây:
'Sài Khao, đám sương che phủ, bao phủ đoàn quân mệt mỏi'
…
'Đỉnh đồi cao uốn cong, dốc độc đáo, thăm thẳm như lời thách thức'
'Heo hút, mây cồn vương lên, súng ngửi mùi của bầu trời'
'Ngàn thước vươn cao, ngàn thước nghiêng mình'
…
'Chiều buông, thác nước oai linh, tiếng gầm thét vang vọng'
'Đêm đêm, Mường Hịch im lặng, cọp vẫn trêu đùa như người'
Hai từ 'sương lấp' như muối mặt trước sức nặng của tấm màn sương tận cùng. Điều này làm nảy sinh nhiều vất vả cho đường hành quân của binh sĩ. 'Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm' gợi lên hình ảnh con đường gập ghềnh, vòng lên và xuống nhưng cũng thăm thẳm như những vực sâu. Điều này đặt ra một cảnh báo, chỉ cần lơ là một chút là nguy hiểm đã rình rập. Quang Dũng đã mô tả một bức tranh của thiên nhiên bí ẩn, với những 'oai linh thác gầm thét', và 'cọp trêu người' mỗi đêm. Bằng những nét tả đơn giản, nhà thơ mở ra trước đôi mắt của độc giả bức tranh về vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của miền Tây, nơi mà những khó khăn rình rập binh sĩ.
Trong tâm hồn của Quang Dũng, thiên nhiên Tây Tiến đẹp như một tấm tranh thơ mộng, trữ tình:
'Mường Lát, hoa rải bóng trong đêm hơi thở
…
'Nhà nơi Pha Luông, cơn mưa xa lạnh lùng'
Nỗi nhớ trong nhà thơ lan tỏa khắp không gian rộng lớn. Trong bức tranh khắc nghiệt của thiên nhiên miền Tây, người lính vẫn mở rộng tâm hồn để cảm nhận vẻ đẹp của đất trời. 'Hoa khoe sắc trong đêm hơi' vẽ lên vẻ đẹp huyền bí, lung linh của những bông hoa nở rực rỡ dưới ánh đèn đêm. Những mái nhà che mưa khiến người chiến sĩ cảm thấy ấm áp, gần gũi, bình yên. Ngôi làng như sống trong một thế giới khác, hoàn toàn tránh xa khỏi khói lửa chiến tranh bên ngoài. Hình ảnh 'hoa rực trong đêm mưa xa khơi' thật huyền bí, đem lại sự thư thái cho người đọc.
Ở khổ thơ thứ nhất, nhà thơ không chỉ gợi lên hình ảnh của thiên nhiên mà còn làm nổi bật người lính:
'Heo hút, mây cồn bay lên, súng ngửi mùi của trời cao'
…
Người bạn đồng đội, chân mũi dầu đỏ, dừng lại không bước nữa
Gục xuống, súng mũ bỏ lạc, quên hết những đau thương
…
Hương nồng Tây Tiến, cơm bốc hơi thơm
Mai Châu mùa em nở hương xôi ngon
Lính hiện lên, tươi cười, đời đẹp
Bước chân hiên ngang, súng bảo vệ non sông