1. Giới thiệu về nhà văn Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo
1.1. Nhà văn Nam Cao
Nam Cao, tên thật là Trần Hữu Tri (1917 - 1951), sinh ra trong một gia đình nông dân ở làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lý Nhân (hiện nay thuộc xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân), tỉnh Hà Nam. Bút danh Nam Cao được ghép từ hai địa danh là huyện Nam Sang và tổng Cao Đà.
Bề ngoài, Nam Cao có vẻ như là người lạnh lùng, vụng về và ít nói (ông từng tự nhận mình có 'cái mặt không chơi được'), nhưng đời sống nội tâm của ông lại rất phong phú và đầy cảm xúc, thường xuyên căng thẳng và trăn trở. Ông thường cảm thấy day dứt và xấu hổ về những việc mình đã làm và những ý nghĩa mà ông cho là tầm thường.
Nam Cao là một người có tấm lòng nhân hậu và đầy tình cảm. Ông gắn bó sâu sắc với quê hương và những người nghèo khổ, bị áp bức trong xã hội cũ. Trong sự nghiệp viết lách của mình, Nam Cao luôn suy nghĩ về vấn đề 'sống và viết', và có ý thức rõ ràng về quan điểm nghệ thuật của mình. Đến Nam Cao, chủ nghĩa hiện thực trong văn học Việt Nam giai đoạn 1930-1945 mới thực sự tự giác và đầy đủ về các nguyên tắc sáng tác của nó.
Khi mới bắt đầu viết, Nam Cao bị ảnh hưởng bởi văn học lãng mạn đương thời. Tuy nhiên, ông dần nhận ra rằng loại văn chương đó xa rời đời sống khó khăn của nhân dân lao động, nên đã tìm đến con đường nghệ thuật hiện thực chủ nghĩa.
1.2. Tác phẩm Chí Phèo
Truyện ngắn Chí Phèo ban đầu có tên là Cái lò gạch cũ. Khi xuất bản lần đầu, nhà xuất bản đã đổi tên thành Đôi lứa xứng đôi. Sau đó, khi được in lại trong tập Luống cày, tác giả đã đổi tên trở lại thành Chí Phèo.
Chí Phèo là một tác phẩm xuất sắc trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Truyện ngắn này không chỉ thể hiện giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc mà còn chứng minh tài năng nghệ thuật bậc thầy của nhà văn.
2. Cảm nhận tinh tế về nhân vật Chí Phèo
Nam Cao (1917 - 1951) là một trong những nhà văn hiện thực vĩ đại và nhà nhân đạo chủ nghĩa nổi bật, đóng góp quan trọng cho sự hiện đại hóa truyện ngắn và tiểu thuyết Việt Nam trong nửa đầu thế kỷ XX. Ông có quan điểm nghệ thuật tiến bộ, nổi bật với những tác phẩm về người trí thức nghèo và người nông dân khổ cực. Nam Cao đặc biệt chú trọng đến đời sống tinh thần của con người, luôn đau đớn khi chứng kiến cảnh con người bị rơi vào cảnh sống mòn, bị suy giảm nhân phẩm và thậm chí bị hủy hoại nhân tính. Những điều này được thể hiện rõ nét qua hình tượng nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên.
Nhân vật Chí Phèo xuất hiện ngay từ đầu tác phẩm với hình ảnh chửi bới liên tục. Những hành động của hắn, như đến nhà Bá Kiến nằm ăn vạ hay giở thói lưu manh, khiến người đọc không khỏi tự hỏi nguyên nhân sâu xa đằng sau sự nổi loạn này. Chí Phèo là biểu tượng của bi kịch một người nông dân nghèo bị tha hóa trong xã hội cũ, sinh ra không có cha mẹ, không nhà cửa, không được biết đến tình yêu thương nếu không có thị Nở. Sinh ra trong một cái lò gạch bỏ hoang, tuổi thơ bơ vơ, đến hai mươi tuổi thì làm canh điền cho nhà Bá Kiến. Chí Phèo vốn lương thiện, khao khát sống bình thường nhưng bị xã hội biến thành một con quỷ dữ. Bá Kiến ghen tuông đã khiến Chí Phèo phải ngồi tù, và nhà tù thực dân đã biến hắn thành một kẻ lưu manh, hung ác.
Khi trở về làng, Chí Phèo đã biến thành một con quỷ dữ của làng Vũ Đại, phải sống bằng cách gây gổ, cướp giật, ăn vạ, tất cả nhờ vào rượu. Hắn luôn say xỉn và làm bất cứ việc gì người khác yêu cầu. Hình ảnh của Chí Phèo giờ đây thật ghê gớm: đầu trọc lóc, răng cạo trắng, mặt đen và dữ tợn, hai mắt gườm gườm, ngực phanh, cơ thể đầy hình xăm. Tính cách hiền hòa ngày trước đã biến mất, thay vào đó là nỗi khiếp sợ của cả làng. Chí Phèo đã phá hủy nhiều gia đình, gây tổn thương cho nhiều người và bị mọi người tránh xa. Mặc dù có thể giận Chí vì làm tay sai cho kẻ ác, nhưng nếu không có sự mưu đồ của Bá Kiến thì không có một Chí Phèo như vậy. Thực tế, Chí đáng thương hơn là đáng trách.
Cuộc sống của Chí tưởng chừng sẽ mãi chìm trong cô đơn, nhưng sự xuất hiện của Thị Nở như một tia sáng trong bóng tối. Tình cảm và sự quan tâm của Thị đã khơi dậy trong Chí ước mơ về cuộc sống lương thiện. Sáng hôm đó, mặc dù chỉ là một buổi sáng bình thường, nhưng lần đầu tiên Chí cảm nhận được vẻ đẹp của cuộc sống qua tiếng chim hót và tiếng hỏi thăm của các bà, các cô đi chợ. Chí nhớ đến ước mơ về một gia đình nhỏ, nuôi con gà, trồng cây, và sống hạnh phúc. Lần đầu tiên sau bao lâu, Chí cảm thấy mình có những phút giây của một con người thực sự! Đặc biệt, bát cháo hành của Thị đã khiến Chí cảm động, mắt ươn ướt và cười hiền hậu. Đã bao lâu rồi mới có người lo lắng, chăm sóc Chí như vậy, dù chỉ là bát cháo khi Chí ốm. Thị đã làm cho Chí, một người chỉ biết sống qua ngày, bắt đầu mơ về một tương lai tốt đẹp hơn. Chí bày tỏ mong muốn Thị sống cùng mình, và nhờ Thị, Chí khao khát trở lại cuộc sống lương thiện trước đây, cùng Thị xây dựng hạnh phúc.
Dù tưởng rằng Chí Phèo và Thị Nở sẽ có một kết thúc hạnh phúc bên nhau, nhưng thực tế không như mơ. Thị bị từ chối bởi bà cô của mình, người không chấp nhận Chí vì xem hắn chỉ là một kẻ 'rách mặt ăn vạ' và 'đòi nợ thuê'. Cái nhìn của bà cô là cái nhìn tiêu biểu của xã hội phong kiến đối với Chí. Không ai nhận ra sự thay đổi của Chí và không ai chấp nhận hắn. Chí lại khóc, rơi vào những tháng ngày bi kịch. Hắn quay lại với rượu và những câu chửi rủa. Cuộc đời của Chí tiếp tục không lối thoát. Chí tìm đến Bá Kiến trong trạng thái nửa tỉnh nửa say, vừa chửi rủa, vừa muốn đòi 'làm người lương thiện'. Phải chăng, sâu thẳm trong lòng Chí nhận thức rằng Bá Kiến chính là kẻ đã đóng lại cánh cửa hy vọng của đời hắn? Nếu không bị Bá Kiến vu oan, có lẽ Chí đã có một cuộc sống bình dị. Cuối cùng, Chí nhận ra sự bế tắc và tuyệt vọng của mình. Câu hỏi 'Ai cho tôi làm người lương thiện?' không có lời giải đáp, và cái chết của Chí cùng đứa con sắp chào đời trong bụng Thị Nở đã khép lại câu chuyện trong nỗi day dứt. Cái chết của Chí là bản tố cáo mạnh mẽ đối với xã hội thối nát lúc bấy giờ.
Chí Phèo là một kiệt tác của văn học Việt Nam hiện đại. Nhà văn Nam Cao qua tác phẩm này đã phản ánh một xã hội nông thôn Việt Nam trước Cách mạng, nơi một số người nông dân vốn lương thiện nhưng bị đẩy vào con đường tha hóa. Nhân vật Chí Phèo đại diện cho nhóm người này. Với nghệ thuật trần thuật tinh tế, ngôn ngữ đặc sắc, Nam Cao đã khắc họa hình tượng Chí Phèo một cách sâu sắc, khiến nhân vật này trở nên đáng thương hơn đáng trách khi bị xã hội vùi dập và trở thành 'ác quỷ' của làng Vũ Đại.
Trên đây là bài viết của Mytour về chủ đề Cảm nhận về nhân vật Chí Phèo chọn lọc hay nhất. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ mang lại cho bạn nhiều kiến thức bổ ích.