Thanh Hải là một trong những nhà thơ đại diện của văn chương cách mạng miền Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ông sinh ra và lớn lên ở miền Thừa Thiên - Huế, nơi mà thơ của ông là tiếng lòng của nhân dân Trị Thiên - Huế, bày tỏ sự bất mãn và lòng yêu nước, lòng trung kiên với cách mạng. Các tác phẩm như Mồ anh hoa nở, Núi vẫn nhớ người vẫn thương, Cháu nhớ Bác Hồ, A Vầu không chết... của ông đã đạt được lòng yêu mến và đánh giá cao từ công chúng. Sau khi đất nước thống nhất, ông tiếp tục hoạt động văn học, và bài thơ Mùa xuân nho nhỏ cùng nhiều tác phẩm khác của ông được đánh giá là phản ánh tâm hồn lạc quan, cái nhìn tươi trẻ của người Việt Nam trong giai đoạn xây dựng đất nước.
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải được sáng tác vào tháng 11 năm 1980, thời điểm mà đất nước đang gặp khó khăn trong cuộc chiến tranh biên giới và trong công cuộc tái thiết đất nước sau cuộc chiến tranh. Bài thơ phản ánh tâm trạng của nhân dân, vừa vui sướng, phóng khoáng nhưng cũng không thiếu những lo lắng và trăn trở. Chính vì điều đó, bài thơ nhanh chóng được độc giả yêu thích và được phổ nhạc, trở thành một trong những bài hát được ưa chuộng.
Trong bài thơ này, có sự kết hợp giữa hình ảnh thiên nhiên và cuộc sống, giữa những cảm xúc cá nhân và tâm trạng cộng đồng. Thông qua việc mô tả những hình ảnh như chim, hoa, trời, sông, thơ Thanh Hải đã gợi lên một không gian phong phú, tươi mới, đầy sức sống, làm cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp và ý nghĩa sâu sắc của cuộc sống và thiên nhiên.
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Trong bài thơ, sự sắp xếp khéo léo của từng từ và từng dòng thơ đã tạo ra một bức tranh sinh động, tươi mới về vẻ đẹp của mùa xuân. Việc sử dụng hình ảnh của những giọt nước rơi và việc 'hứng' chúng bằng bàn tay của tác giả không chỉ là một hình ảnh đẹp mắt mà còn là biểu hiện sâu sắc về tình yêu thương và trân trọng của con người đối với cuộc sống và thiên nhiên.
Ở đây, 'ta' là nhà thơ và cũng là tất cả mọi người. Sự chuyển đổi của nhân vật trữ tình không gượng gạo, không giả dối. Đọc khổ thơ, chúng ta vẫn cảm nhận được sự hào hứng, sảng khoái và tự nhiên. Ta làm con chim, làm một cành hoa, làm một nốt trầm, ta trở thành người mang lại niềm vui cho cuộc sống một cách khiêm tốn, đáng yêu.
Ở hai khổ thơ cuối, mùa xuân biến thành mùa xuân của lí tưởng, của tiếng lòng cao cả. Đây là tiếng hát của con người muốn dâng hiến mình cho cuộc sống cách mạng, cho đất nước, coi đó là niềm an ủi và ý nghĩa sống. Nhân vật trữ tình lúc này không còn là “tôi' hay “ta” nữa, bỗng trở thành:
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù có khi tóc bạc.
Công việc “lặng lẽ dâng cho đời' không chỉ thuộc về một người mà là ước muốn sống của mọi người, của một thời đại, của tôi, của bạn, của chúng ta cùng một thế hệ. Sự thay đổi này của nhân vật trữ tình đã khiến cho hai khổ thơ cuối không chỉ giữ được dáng vẻ dịu dàng mà còn mang trong mình sức mạnh triết lí to lớn.
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ đặc biệt hay vì nó lồng ghép những tình cảm sâu sắc, những cảm xúc lớn lao của tác giả và của cả một thời kỳ.
Nguyễn Trí
Trích: Mytour