1. Mẫu số 1
2. Mẫu số 2
3. Mẫu số 3
4. Mẫu số 4
Đề bài: Cảm nhận khi đọc đoạn trích Sau Khi Nói Lời Chia Li
4 bài văn mẫu Cảm nhận sau khi đọc đoạn trích Sau Khi Nói Lời Chia Li
1. Cảm nhận khi đọc đoạn trích Sau Khi Nói Lời Chia Li, mẫu số 1:
Trong thời kỳ phong kiến, người phụ nữ phải đối mặt với nhiều bất công và khó khăn. Họ không được công nhận trong xã hội và phải phụ thuộc vào người chồng, người cha. Có nhiều tác phẩm miêu tả về số phận khó khăn của phụ nữ trong giai đoạn này, trong đó đoạn trích Sau Khi Nói Lời Chia Li từ tác phẩm Chinh phụ ngâm khúc của Đặng Trần Côn là một ví dụ điển hình.
Đoạn trích thể hiện sự đau lòng, nhớ thương và mong chờ của người vợ đối với chồng ra trận. Bài thơ được viết theo thể thơ cổ, với lục bát. Toàn bài nói về niềm nhớ và tình cảm tăng cao dần của đôi vợ chồng trẻ, đặc biệt là người vợ - một phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa. 'Sau Khi Nói Lời Chia Li' là đoạn trích mô tả những cảm xúc của người vợ khi tiễn chồng đi miền biên giới, trở về một mình đầy xót xa.
'Chàng đi xa trong cõi mưa gió
Thiếp về buồng cũ, chiếc chăn ấm
Đoái trông theo những ngày cách xa
Mây biếc trải ngàn núi xanh.'
Rồi lại:
'Cùng trông về nhưng chẳng thấy
Những ngàn dâu xanh rực rỡ
Ngàn dâu xanh tươi như màu sắc tình yêu
Lòng chàng và thiếp ai sầu hơn ai.'
Tác giả đã khéo léo sử dụng đối chiếu giữa những câu thơ, và áp dụng ngôn ngữ tinh tế cùng với những từ miêu tả độc đáo, nổi bật là việc lên án chiến tranh và thể hiện khao khát hòa bình, tình yêu thương của người phụ nữ trong thời kỳ phong kiến.
'Chàng xa xôi giữa mưa gió
Thiếp về buồng cũ, chiếc chăn êm'.
Những bài viết Cảm nhận tốt nhất khi đọc đoạn trích Sau Khi Nói Lời Chia Li
Vì tình hình chiến tranh, người chồng phải rời bỏ người vợ yêu quý để bảo vệ đất nước. Đó là lúc họ phải chia xa nhau, trải qua những thử thách và cô đơn. 'Cõi xa mưa gió' của chàng ẩn chứa hiểm nguy và khó khăn của chiến trường. Trong lòng 'buồng cũ chiếu chăn' của thiếp, đau đớn và cô đơn nảy mầm, đợi chờ bao nỗi khắc khoải. Đôi lứa 'Chàng thì' - 'Thiếp thì' mang theo nhiều nỗi buồn, phiền muộn khi nghĩ về nhau, chỉ biết rằng:
'Nhìn theo vết dấu chia xa
Mây biếc trải đỉnh núi xanh'.
Khi đã tiễn chồng ra trận, người vợ quay trở về chỉ biết chôn sâu nỗi buồn trong lòng. 'Đoái' nghĩa là quay lại, nhưng từ này ẩn chứa nhiều cảm xúc đau đớn, mệt mỏi của tâm trạng người vợ. Tuy nhiên, càng đoái theo, càng thấy cách xa vô vàn, giữa họ đã có 'đã cách ngăn' 'mây biếc' 'núi xanh' 'tuôn màu' 'trải ngàn', tạo nên bức tranh tinh tế về sự chia lìa. Nỗi buồn của người phụ nữ đã lan tỏa như một phần của cảnh vật thiên nhiên. Đoàn Thị Điểm sử dụng cảnh vật thiên nhiên để thể hiện tâm trạng của người phụ nữ khi xa chồng:
'Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang
Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng
Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu'.
Trong đoạn thơ tiếp theo, nỗi buồn và tình cảm bền lâu của đôi vợ chồng trẻ được diễn đạt thông qua những điển tích cổ, phép đối, và điệp ngữ độc đáo.
Những địa danh như Tiêu Tương, Hàm Dương được tác giả mượn từ điển tích Trung Quốc để tạo ra sự cách xa và chia lìa: 'cách... mấy trùng'. Phép đối thể hiện tấm lòng chung thủy của đôi vợ chồng và đồng thời là biểu hiện của sự rời xa từng giây từng phút: 'Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại' - 'Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang', 'Bến Tiêu Tương cách Hàm Dương' - 'Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương'. Đặc biệt, phép điệp ngữ khiến những câu chữ như muốn xen vào nhau không muốn rời xa: Tiêu Tương - Tiêu Tương, Hàm Dương - Hàm Dương, thấy - thấy, xanh xanh - xanh, ngàn dâu - ngàn dâu. Nét độc đáo này thành công thể hiện tấm lòng trung thành không muốn rời xa nhau của hai vợ chồng. Thể thơ song thất lục bát chân thực đã giúp thể hiện được tâm trạng buồn bã, lưu luyến không nguôi trong lòng người phụ nữ. Mặc dù vậy, đất trời dường như đang đẩy họ càng xa nhau hơn. Trong hai câu thơ:
'Ngắm mấy ngàn dâu xanh xanh
Ngàn dâu xanh ngắt một màu'
Tác giả sáng tạo bằng thành ngữ 'Thương hải tang điền' - biển rộng chuyển thành ruộng dâu tươi tắn, tượng trưng cho những đau buồn cuộc sống. Màu xanh trong hai câu thơ này được sử dụng để mô tả nhiều tâm trạng khác nhau của người chinh phụ. 'Xanh xanh' là màu xanh nhạt, nhẹ nhàng. 'Xanh ngắt' lại là màu xanh đậm, sâu sắc. Sự chuyển từ 'xanh xanh' đến 'xanh ngắt' là sự gia tăng, mô tả nỗi buồn tăng lên, sự rơi vào cảm xúc đậm đà, buồn bã ngày càng sâu sắc.
Đoạn trích sử dụng thể thơ song thất lục bát và nhiều nghệ thuật khéo léo, tác giả diễn đạt sâu sắc nỗi lòng của người vợ 'sau phút chia li' khi chồng ra chiến trận. Nỗi buồn tận cùng, nhớ mãi không phai, và tình cảm vô tận... Văn bản 'Sau phút chia li' (trích 'Chinh phụ ngâm' của Đặng Trần Côn - Đoàn Thị Điểm) là biểu tượng của lòng nhân ái, nhân văn.
Người phụ nữ thời xưa phải chịu nhiều khổ cực và xấu xí, chỉ có người chồng là niềm tin duy nhất, nhưng rồi cũng phải rời bỏ, không biết khi nào mới hòa mình trong vòng tay anh. Sự tàn nhẫn của chiến tranh khiến nỗi nhớ chồng trở nên ngọt ngào hơn, bởi giữa sông dài và cái chết, tình yêu vẫn mong manh nhưng vĩnh cửu.
Chinh phụ ngâm khúc xuất hiện vào đầu thế kỷ XVIII, thời điểm chiến tranh đổ bộ kéo dài, gieo rắc nỗi đau chia ly thấu đáo:
Chàng đi xa giữa bão gió
Thiếp quay về buồng chiếc chăn ấm
Đoái nhìn qua khung cửa nhỏ
Mưa xanh ngắt, trải đằng núi non.
Chàng ở Hàm Dương, quay đầu lại
Thiếp ở Tiều Dương, hãy chăm sóc
Khói Tiên Tương chia Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương vài dặm.
Nhìn chung mà chẳng thấy gì cả
Chỉ thấy mấy nghìn cây dâu xanh
Dâu xanh đậm một màu trùng
Tim chàng ý thiếp ai khổ hơn ai?
(Sau khoảnh khắc chia ly - Trích từ Chinh phụ ngâm khúc)
Mười hai câu thất ngôn lục bát, âm điệu đau lòng, vừa thể hiện sự đau đớn của bản thân, vừa làm rõ niềm nhớ thương. Đọc xong, ấn tượng không thể phai nhòa. Người lính và người phụ nữ mới yêu nhau, đang trong tình yêu đẹp đẽ, đột nhiên họ phải đối mặt với một bi thương không ngờ:
Chàng xa xôi giữa bão gió
Thiếp về buồng cũ, chăn ấm đầy.
Chàng đi - Thiếp về, hai hình ảnh tương phản như đoạn kịch ngăn cách khắc nghiệt. Dường như người vợ cũng cảm nhận được điều đó một cách sâu sắc. Và nỗi buồn đã làm u ám không gian:
Đổ màu mây biếc, phủ ngàn núi xanh
Bài viết Cảm nhận khi đọc đoạn trích Sau khoảnh khắc chia ly, mẫu văn được chọn lọc
Ngàn núi xanh ngăn cách họ, nhưng trái tim nhớ thương vẫn đau lòng, luôn hướng về nhau:
Ở Hàm Dương, chàng quay đầu nhìn lại
Ở Tiêu Tương, thiếp hãy chăm sóc sang
Từ Hàm Dương đến Bến Tiêu Tương, từ Khói Tiêu Tương đến Cây Hàm Dương, sự chia cách đã lên đến mức độ nhiều lần, như nỗi buồn tràn ngập lớp lớp trong trái tim người chinh phụ:
Khói Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương nhiều trùng
Dõi theo chồng, ước mong gặp lại trở nên vô vọng. Bóng dáng người chồng thân yêu đâu rồi? Chỉ còn những dâu xanh mướt trải dài tít tắp đến chân trời như bi thương vô vọng không biết đến bao giờ:
Cùng nhìn mà lại chẳng thấy gì cả
Thấy xanh xanh mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?
Lòng chàng ấy, lòng thiếp ấy, ai buồn hơn ai? Câu hỏi như một điểm nhấn làm đậm thêm nỗi sầu chất chứa trong trái tim người phụ nữ. Mảnh sầu lắc lư theo nhịp, đầy tận cùng. Cả một đống sầu nặng trĩu trong tâm hồn người vợ trẻ, làm nặng nề tâm lý độc giả. Trong câu thơ như tiếng khóc thầm của người vợ. Vì sao nỗi sầu nghịch ngợm, oan trái lại gặp phải họ? Vì sao người phụ nữ phải rời xa trong gió mưa, trong khi người chinh phu lại trở về buồng cũ, ấm êm? Chiến tranh, bi kịch thực sự là tàn nhẫn.
Nhà thơ không chỉ nhìn thấy, mà còn nghe thấy nhịp tim sâu thẳm của người vợ và thể hiện điều đó một cách chân thực qua nghệ thuật tài năng và tinh tế. Chưa bao giờ, trong văn học Việt Nam, nỗi đau chia li và tiếng lòng của người phụ nữ được diễn đạt một cách sâu sắc như vậy.
Mười hai câu thất ngôn lục bát trở thành tiếng nói chung cho hình ảnh biệt li của mọi cặp đôi (Hoàng Xuân Hãn) và ghi dấu trong tâm hồn của tất cả những người yêu mến văn chương cổ điển Việt Nam.
3. Cảm nhận khi đọc đoạn trích Sau khoảnh khắc chia li, mẫu số 3:
Theo ta hàng nghìn năm, thi sĩ Nguyễn Du đã từng cảm thấy đau đớn thốt lên:
'Đau đớn thay số phận đàn bà
Nói rằng bạc mệnh cũng là lời chung.'
Những khách du hành với phận bạc, qua ngàn năm vẫn đặt câu hỏi về nguồn gốc của sự sống, tiếc rằng không thể giải mã 'đời sinh tồn vì lý do nào'. Vì vậy, thơ là giải thoát, là sự đồng cảm, là tiếng nói đồng lòng để tìm kiếm những tâm hồn đồng điệu chia sẻ nỗi đau mất mát, và trên con đường đó, ta bắt gặp 'Sau khoảnh khắc chia ly' của Đặng Trần Côn-Đoàn Thị Điểm.
Thơ là tiếng nói của những cảm xúc mãnh liệt, chảy từ nỗi cô đơn đến nỗi đau thương, tội lỗi của người phụ nữ có chồng ở chiến trận. 'Sau khoảnh khắc chia ly' từ Chinh phụ ngâm khúc của Đặng Trần Côn là đoạn thơ đắng cay đâm sâu vào tâm hồn độc giả, nâng cao nỗi lòng. Nó không chỉ dừng lại ở việc làm đau lòng, mà còn là lời kết án mạnh mẽ về cuộc chiến tranh vô nghĩa đã làm mất mát hạnh phúc gia đình, làm mòn thanh xuân của người phụ nữ. Đoạn thơ này thực sự miêu tả chân thật tình cảnh khó khăn của các cặp vợ chồng trẻ trong thời kỳ chiến tranh ác liệt.
Nỗi niềm ấy trào dâng từ những câu thơ mở đầu:
'Chàng đi xa giữa mưa gió
Thiếp về buồng cũ, chăn ấm đầy
Đoái trông qua đã cách ngăn
Mây biếc trải ngàn núi xanh'
Sự đối lập trong không gian giữa người chinh phụ và chinh phủ, cõi xa mưa gió đầy hiểm nguy, tan tác dưới đao binh chưa biết khi nào trở về. Thiếp ở nơi khuê phong chật hẹp, gặm nhấm nỗi cô đơn một mình. Chàng và thiếp, mỗi người một nơi, một ngả. Biện pháp tương phản được tác giả sử dụng khéo léo. Còn gì đau đớn hơn, đua đòi hơn là tình yêu, là hạnh phúc vừa chớm nở đã bị ngăn cách, tách rời, chia xa. Người vợ trẻ vẫn 'đoái trông theo' nhưng không gian mênh mông chỉ thấy sự cách biệt, không thấy sự tương phùng. Chữ 'đoái' nặng nề và đau lòng khi phải chứng kiến cảnh chia ly như vậy. Ở câu thơ cuối, từ 'tuôn' làm nổi bật đoạn trích. Nó vừa diễn tả chiều dài, vừa diễn tả chiều rộng. Màu xanh của đất trời bao phủ không gian chia ly này, làm lòng người thêm nặng nề và u sâu hơn. Nếu câu thơ mở đầu như là sự dâng sóng, thì đến đây cảm xúc như đã tràn ngập:
Ở Hàm Dương, chàng quay đầu nhìn lại
Ở Tiêu Tương, thiếp hãy nhìn sang
Khói Tiêu Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương nhiều trùng.
Cảm nhận khi đọc đoạn trích Sau khoảnh khắc chia ly của Đoàn Thị Điểm
Nghệ thuật đối lập tiếp tục được tác giả triệt hạng: Chốn hàm dương >
Đặc biệt ở khổ thơ cuối, nỗi đau trở nên quặn thắt và não nề hơn:
Chung trích nhìn về phía trước nhưng thấy xa vời
Thấy xanh xanh những hàng dâu dày đặc
Ngàn dâu xanh mướt, làm tim chàng và thiếp chìm đắm trong sầu thương.
Trái tim chàng hay trái tim thiếp, nỗi đau của ai nặng hơn?
Từ 'Chung' biểu hiện tâm trạng luyến tiếc, xót xa và sự đấu tranh đau đớn trong tư duy của người chinh phụ, khi cố gắng nhìn lại để níu giữ, để khắc sâu thì người yêu thương càng xa dần. Từ xanh điệp liên tục gợi cảm giác vô cùng mênh mông, ảm đạm của không gian. Nhà thơ dường như muốn sử dụng không gian để diễn đạt cảm xúc trống vắng trong tâm trí con người. Cấp độ màu xanh gia tăng dần, tương ứng với sự đau đớn, nhấn mạnh nỗi đau của người chinh phụ. Màu xanh không chỉ tạo ra không gian mà còn kết hợp với mùi dâu để thể hiện tình cảm lạc quan, niềm hy vọng, nhưng trong bài thơ, màu xanh trở thành biểu tượng của sự chia ly, đau thương, những chuyện không may. Câu hỏi cuối cùng như một lưỡi dao: 'Trái tim chàng hay trái tim thiếp, ai sầu hơn?' Hỏi về người khác nhưng cũng là tự hỏi về bản thân. Câu thơ không so sánh ai đau hơn ai, mà nhấn mạnh rằng nỗi đau thương đã đạt đến đỉnh điểm, không còn đâu xa. Và như vậy, người chinh phụ đã trải qua cực điểm đau đớn, khắc khoải và sợ hãi. Sợ cô đơn, sợ chia ly, sợ không gặp lại. Qua đây, nhà thơ muốn đòi lại quyền sống hạnh phúc cho người phụ nữ, làm tố cáo chiến tranh phi nghĩa đã cướp đi hạnh phúc gia đình của nhiều cặp vợ chồng trẻ.
Người phụ nữ luôn là trung tâm của văn chương, những đau đớn bất công mà họ phải chịu đựng đã làm nổi bật mạch nguồn nhân đạo trong văn học, để từ đó kể lên một cách đầy đủ, sâu sắc nhất số phận của người phụ nữ trong xã hội xưa. Bằng tấm lòng nhân đạo và tài năng nghệ thuật trong việc vẽ nên diễn biến tâm lý của nhân vật, tác giả của 'Sau phút chia li' đã thực sự chinh phục trái tim độc giả, truyền đạt tiếng thơ kêu gọi sự đồng cảm muôn đời cho thân phận của người phụ nữ.
4. Cảm nhận khi đọc đoạn trích Sau phút chia li, mẫu số 4:
'Chinh phụ ngâm khúc' của Đặng Trần Côn là một tác phẩm văn vần đầy ý nghĩa, phản ánh nỗi mất mát, đau khổ của người chinh phụ khi chồng ra chiến trận trong bối cảnh loạn lạc của thời đại. Đoạn trích 'Sau phút chia li' làm hiện lên nỗi nhớ đau đáu của người chinh phụ, chứng kiến chồng tiễn biệt để đối mặt với 'nơi binh đao loạn lạc'. Đọc đoạn trích này, ta cảm nhận sâu sắc những xúc cảm chấn động do chiến tranh mang lại.
Hai câu mở đầu đoạn trích như một hồi ký của nhân vật về việc tiễn biệt chồng ra chiến trận:
Chàng đi về cõi xa mưa gió
Thiếp về buồng cũ, chiếu chăn một mình.
'Chàng' và 'thiếp' là đôi tình nhân mặn nồng, nhưng số phận đẩy đưa, chàng ra đi với bước chân về nơi xa xôi, nơi mưa gió mịt mùng. Thiếp, người chinh phụ, trở về buồng cũ chờ đợi ngày tái ngộ. Hai từ 'đi' và 'về' tạo nên khoảng cách, chia li tình yêu. Thoáng chốc, sự chia phôi đã hiện hữu.
Người chinh phụ nhận ra sự cách trở giữa đôi bên qua những dòng thơ:
Đoái trông theo đã cách ngăn
Tuôn màu mây biếc, trải ngàn núi xanh.
Bài văn mẫu Cảm nhận khi đọc đoạn trích Sau phút chia li
Sự ngăn trở giữa đôi phu thê không phải là bức tường vô hình, mà là cả thế giới bao la của thiên nhiên. Khi chàng bước đi, thiếp chỉ thấy mây tuôn, núi trải dài, biểu tượng cho sự xa cách không đếm xuể.
Chốn Hàm Dương chàng vẫn quay đầu lại
Bến Tiêu Dương, thiếp hãy nhìn chằm chằm
Khói Tiên Tương cách Hàm Dương
Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng.
Các địa danh như Hàm Dương và Tiêu Dương là biểu tượng cho sự xa cách, nhưng lòng hướng về nhau vẫn không ngừng. Dù xa cách, chàng vẫn ngoảnh lại, thiếp hãy nhìn sang, tìm kiếm nhau giữa khoảng trống vô vọng.
Cùng nhìn lại, chẳng thấy gì cả
Chỉ thấy mấy ngàn dâu xanh tươi.
Vì địa lý hiu quạnh, họ trở nên xa cách, dù cùng trông về hướng nhau, nhưng chỉ thấy một màu xanh ngắt của ngàn dâu, tạo nên sự hạn chế và đau lòng vô tận.
Và từ đáy lòng, một câu hỏi thoáng qua:
Ngàn dâu xanh tươi tắn một màu
Trái tim chàng, thiếp đau đớn nhường nào?
Người phụ nữ này có thể đang chia sẻ nỗi buồn của mình hoặc đang lo lắng về tình yêu của người chinh phụ. Câu hỏi xoáy sâu, làm hiện lên nỗi lo lắng và đau đớn của người vợ.