Cảm nhận và suy ngẫm của tôi về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ

6 Bài văn mẫu Cảm nhận và suy ngẫm của bạn về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
 

1. Cảm nhận và suy ngẫm của tôi về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 1:

Thế là bất ngờ xuân tới, hân hoan, ngọt ngào mà dịu dàng, lả lơi quá độ. Mùa xuân làm mới mọi thứ với chiếc áo xanh tươi mơn mởn, góp thêm những sắc màu hoa trắng hồng trên nền áo đơn giản. Xuân đến đánh tan cái lạnh giá khắp nơi, mang đến sức sống bừng nảy. Xuân làm ấm lòng con người, làm bùng lên hy vọng cho cuộc sống.

Chắc chắn xuân luôn là nguồn cảm hứng cho các nhà thơ, là cảnh tượng đẹp của thiên nhiên, cũng như cuộc sống mà họ muốn chép lại trong những bài thơ. Với Thanh Hải, xuân là một chủ đề quý giá. Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của ông chính là minh chứng. Thực tế, đối với Thanh Hải, xuân không hề nhỏ bé mà nó đang mang theo sự ấm áp của sự sống. Xuân rực rỡ, đầy màu sắc của tình yêu, đam mê cuộc sống và tình người.

Khởi đầu bài thơ, tác giả mô tả đặc điểm của mùa xuân, chỉ có mùa xuân mới hiện diện cảnh đẹp hùng vĩ như vậy:

Nở giữa dòng sông biếc xanh
Một đám hoa tím đậm

Dòng sông biếc là một dòng sông êm đềm, hiền hòa - đó là dấu hiệu của mùa xuân khi sắc tím đậm của bông hoa nổi bật, hòa quyện, ngập tràn cả dòng sông biếc - xuân là như thế, êm dịu mà đậm đà sắc hương. Bông hoa không chỉ là sự hiện hữu, mà còn là hình ảnh của niềm tin. Niềm hy vọng là sắc màu tím thân thuộc của quê hương, luôn in sâu trong tâm trí nhà thơ, xuất hiện trong những bức tranh màu tím của chiếc áo dài nữ sinh xứ Huế - hình ảnh không phai trong lòng người dân Cố đô. Mùa xuân ở đây quả là hào phóng, sẵn lòng trao tặng cho những tâm hồn lớn lao:

Chim chiền chiện ơi bay cao
Hót lên để trời vang lên
Những giọt sáng lung linh rơi xuống,
Tôi vươn tay hứng...

Tiếng gọi ơi, nghe rõ ràng và đầy nhiệt huyết. Nhà thơ đã đón nhận mùa xuân với sự phấn khích của tâm hồn, tài năng trong bút. Câu thơ như những lời nói tự nhiên, không chú ý đến từ ngữ nhưng vẫn mang đầy hơi thở thơ ca. Câu hỏi tu tự hót chỉ là biểu hiện của tâm trạng vui tươi, phấn khích của tác giả trước giai điệu của mùa xuân. Tiếng chim hót trong sáng, vang mãnh liệt như gần như xa, tạo ra những giọt sương óng ánh sắc màu vẫn đọng lại thành những giọt sáng lung linh, rơi mãi không ngừng. Nhà thơ đã tưởng tượng với tất cả những xúc cảm của tâm hồn 'tôi vươn tay hứng' giống như việc hứng những giọt mưa rơi. Từ trí tưởng tượng, tác giả chuyển sang cảm giác thực tế một cách tinh tế và tài năng. Làm thế nào có thể hứng những âm thanh vô hình ấy, kích thước ấy nhưng thực tế, âm thanh đó đã rơi vào trái tim mảnh dẻ của người nhạy cảm với cuộc sống, đánh thức mọi âm thanh, mọi sắc màu:

Làm con chim hót, làm nhành hoa, hòa mình vào ca khúc, nốt trầm xao xuyến.

Tại đây, nhà thơ không chỉ cầm bút mà còn ôm đàn, gõ phách hát bài hát về mùa xuân, về cuộc sống. Tác giả muốn trở thành mọi sinh linh, tô điểm cho cuộc sống: tiếng chim hót rì rào trong buổi sớm là bắt đầu cho một ngày mới; nhành hoa làm đẹp cho vườn hoa cuộc sống; nốt trầm làm xao xuyến hàng ngàn trái tim. Tất cả đều thể hiện niềm khao khát sống, khao khát hiến dâng đến cùng của tác giả. Điều đặc biệt ở đây là trong lúc sáng tác bài thơ, nhà thơ đang nằm trên giường bệnh. Ở tuổi trẻ của cuộc đời, có bao nhiêu người chấp nhận được sự thật là sắp rời bỏ thế giới này với tâm trạng yêu đời, bình an giữa mùa xuân như thế.

Với Thanh Hải, không ai có thể đoán trước được thời gian tồn tại của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, nhưng ít nhất trước khi ra đi, ông đã để lại cho độc giả một tác phẩm yêu đời, trong trẻo và giữ lại trong ông một phong cách thơ chân thành, giản dị.

Cảm ơn mùa xuân, cảm ơn nhà thơ đã để lại những dòng thơ vượt thời gian, làm ấm lòng độc giả giữa những gian khó mưu sinh của cuộc sống.

2. Cảm nhận và suy ngẫm của tôi về bài thơ Mùa xuân êm đềm, mẫu số 2:

Ngay từ đầu bài thơ, tôi bắt gặp bức tranh tươi sáng của mùa xuân, được mô tả bằng những đường nét tinh tế:

Nở giữa dòng sông hiền hòa
Một đóa hoa dịu dàng màu tím,
Ơi! chú chim líu lo
Hát vang êm đềm trên bầu trời.

Chỉ với vài đường nét đơn giản nhưng đặc biệt, với những hình ảnh nhỏ bé, gần gũi, và bình dị, nhà thơ đã tạo ra bức tranh xuân tươi vui, đậm chất Huế. Bức tranh mở ra không gian mở rộ, sắc màu tươi tắn, hài hòa và âm thanh phô diễn vui tươi qua giọng hát của chú chim líu lo. Việc chọn lựa hình ảnh 'dòng sông hiền hòa', 'đóa hoa màu tím', cùng với việc sử dụng các từ ngữ 'ơi', 'chú' kết hợp sau động từ 'hát' đánh bại kích thích tưởng tượng độc giả về quê hương Huế và tâm trạng hạnh phúc của tác giả.

Dường như ẩn hiện đâu đó trong vần thơ là màu xanh của dòng sông Hương Giang êm đềm và những chiếc áo dài tím lịch lãm của những cô gái Huế tràn đầy ước mơ, kèm theo âm thanh phô diễn, hân hoan của tiếng chim líu lo, khiến mùa xuân của cố đô trở nên sống động, lung linh. Tâm trạng của người sáng tác trước bức tranh xuân được thể hiện chi tiết qua từng đoạn văn tạo hình:

Những giọt lệ long lanh rơi
Tôi vung tay hứng lấy.

Tiếng hót trong trẻo của chim như thật, tròn trịa, vang lên giữa không gian, tạo nên những giọt âm thanh hình thù như hạt ngọc lấp lánh. Nhà thơ nâng chén tay đón nhận với sự trân trọng, hoàn toàn say mê. Sự chuyển động của cảm xúc khiến hình ảnh thơ trở nên rực rỡ, đa chiều, làm tăng cường diễn đạt đầy đủ niềm hạnh phúc, sửng sốt trước vẻ đẹp tự nhiên, tràn ngập khắp mọi nơi vào mùa xuân.

Từ mùa xuân của thiên nhiên, đất trời trong thơ sáng tác chuyển hướng đến việc trải nghiệm mùa xuân của đất nước. Tác giả dành tình cảm của mình cho những người làm đẹp cho mùa xuân:

Mùa xuân, quân nhân nắm súng
Lộc đầy trên vai nặng trĩu
Mùa xuân, nhân dân ra cánh đồng
Lộc lan tỏa, mạ non trải dài.

Những bài thơ vẽ nên bức tranh hùng vĩ, như hai dòng chảy tươi sáng của câu đối chúc mừng xuân, kể về những chiến sĩ bảo vệ và người lao động chăm sóc đất nước. 'Lộc' bước theo quân nhân ra trận, theo bàn tay lao động mở cánh đồng, gieo hạt mầm xuân khắp nơi. Chính vì thế, không khí hối hả, hân hoan, rộn ràng truyền đi qua mọi nẻo đường:

Tất cả đều nô nức
Tất cả đều hào hứng.

Từ ngôn từ 'tất cả', từ nhịp điệu 'nô nức', 'hào hứng' tạo nên bức tranh hồn xuân hối hả, tràn đầy sức sống, mở lời về niềm tự hào với đất nước:

Quê hương bền bỉ bốn ngàn năm
Nỗ lực và đau thương
Đất nước tỏa sáng như ngôi sao
Liên tục tiến lên phía trước.

So sánh tuyệt vời: 'Quê hương tỏa sáng như ngôi sao' luôn tỏ ra rạng ngời, luôn phát triển không ngừng, là nguồn động viên, kêu gọi mọi người nhiệt huyết đóng góp vào sự nghiệp xây dựng đất nước.

Trước mùa xuân của tổ quốc, nhà thơ sâu sắc tâm huyết với mùa xuân riêng của cuộc đời, và nảy mình với khao khát hiến dâng:

Ta hóa thân thành chú chim líu lo
Ta làm nên một bông hoa
Ta hòa mình vào giai điệu ca hát
Một nốt nhạc sâu lắng xao xuyến.

Nếu ở đầu bài thơ, tác giả tô điểm thêm cho mùa xuân bằng hình ảnh quyến rũ của tiếng chim líu lo và sắc tím dịu dàng của cánh lục bình trên dòng sông, thì ở đây, tứ thơ lặp lại, tạo ra sự đối chiếu chặt chẽ. Tác giả khao khát trở thành bông hoa toả hương, chú chim mang tiếng hát, và nốt trầm xao xuyến để hiến dâng mà vẫn giữ nét đặc sắc riêng biệt. Đây là lời tâm niệm chân thành, sâu sắc, khiêm tốn, và lòng khao khát cống hiến phần tinh tuý nhất, làm tô điểm thêm cho mùa xuân quê hương, xứ sở không bị giới hạn bởi thời gian hay tuổi tác:

Một mùa xuân nhỏ bé
Yên bình dâng lên cuộc sống
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc đã bạc.

'Mùa xuân nhỏ bé' là một ý tưởng sáng tạo, tự nhiên, hợp lý của nhà thơ, khi mùa xuân không chỉ là một khái niệm thời gian, mà còn là một hình ảnh nhỏ xinh, đáng yêu. Mùa xuân trở thành biểu tượng cho khát vọng, đẹp đẽ, ý thức khiêm nhường góp sức làm tươi đẹp mùa xuân của thiên nhiên, đất nước. Từ điệp từ 'dù là' đầu câu thơ có ý nghĩa khẳng định sự mong đợi miệt mài, không ngừng của tác giả.

Thể thơ với năm chữ mang đến giai điệu tươi sáng, tình cảm tha thiết, gần gũi với dân ca, hình ảnh đẹp, giản dị, và gợi cảm. Những so sánh và ẩn dụ sáng tạo góp phần quan trọng làm nổi bật bài thơ này.

Bài thơ kết thúc khiến trái tim mỗi người xúc động bởi hòa âm gợi cảm, giai điệu nồng thắm và ước nguyện chân thành của tác giả. Dường như ước nguyện khiêm nhường ấy không chỉ thuộc về Thanh Hải, mà đã trở thành tiếng lòng chung của nhiều người. Vì vậy, sau khi đọc xong bài thơ, tôi tự hỏi một điều giản dị:

'Sống đẹp làm thế nào, hỡi bạn ơi?
Sống là cho đi, không chỉ nhận riêng mình!'

3. Cảm nhận và suy ngẫm của tôi về bài thơ Mùa xuân nhỏ bé, mẫu số 3:

Mỗi dịp tết đến và mùa xuân về, không thể không nhớ đến Thanh Hải và bài thơ 'Mùa xuân nhỏ bé', một tác phẩm xuân đẹp, tràn đầy tình nghĩa. Được viết vào năm 1980 khi tác giả bệnh nặng, bài thơ được xem là lời tâm niệm quý báu trước khi ông ra đi. 'Mùa xuân nhỏ bé' của ông thể hiện lẽ sống, ý nghĩa của cuộc sống bằng cảm xúc chân thành, là tâm huyết được thể hiện qua những từ ngữ nhẹ nhàng, tận tâm.

Bài thơ khởi đầu bằng cảm xúc chân thành, trong trẻo, trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên. Từ đó, nảy sinh hình ảnh mùa xuân trên đất nước. Nhà thơ, từ lối thể hiện tình cảm, thể hiện suy nghĩ và ước nguyện tạo ra một mùa xuân nhỏ bé, góp phần vào mùa xuân lớn và kết thúc bằng niềm tự hào về quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.

Bằng những hình ảnh lựa chọn tinh tế, nhà thơ đã tạo ra một bức tranh mùa xuân tươi vui với dòng sông xanh, bông hoa tím biếc và âm thanh chiền chiện:

Nở giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi! Con chim chiền chiện
Hót rộn từ trên cao.

Bức tranh xuân tràn đầy sức sống được thể hiện thông qua kỹ thuật đảo ngữ. Động từ 'nở' đặt ở vị ngữ trước chủ ngữ, ở đầu bài thơ tạo ra một ấn tượng nghệ thuật độc đáo. Nó không chỉ tạo ra ấn tượng mới lạ mà còn làm cho hình ảnh trở nên sống động, như bông hoa tím nở ra từ dòng sông xanh. Qua vài nét mô tả, tác giả đã hiện lên không gian rộng lớn với gam màu xanh - tím đặc trưng của xứ Huế.

Trong không gian đó, tiếng hót chiền chiện trên bầu trời xuân làm cho cảnh đẹp trở nên tươi sáng, rộn ràng, ấm cúng, và phấn khích. Nhà thơ bày tỏ cảm xúc một cách cuồng nhiệt:

Ơi! Chim chiền chiện
Hót chiến lược vang trời.

Với nghệ thuật chuyển đổi cảm giác: từ thính giác (nghe tiếng hót của chim), thành thị giác (thấy tiếng hót đọng thành giọt sáng như ánh đèn) và xúc giác (đưa tay hứng lấy tiếng hót). Hình ảnh có vẻ phi thực tế nhưng hoàn toàn phù hợp trong thơ, là sự sáng tạo lý tưởng để thể hiện cảm xúc say đắm của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời trong mùa xuân.

Từ mùa xuân thiên nhiên, đất trời, nhà thơ dịch chuyển sang cảm nhận về mùa xuân của đất nước với hình ảnh 'người cầm súng', 'người ra đồng':

Mùa xuân, người cầm súng
Lòng đầy những lộc trên vai
Mùa xuân, người ra đồng
Lộc trải dài mênh mông.

Với cấu trúc giao thoa, kết hợp giữa chiến lược sản xuất và chiến đấu, 'Lộc' như những chồi non xanh mơn mởn. Khi mùa xuân đến, cây cỏ bắt đầu nảy lộc. Trong bối cảnh văn hóa, 'Lộc' trở thành biểu tượng cho vẻ đẹp và sức sống mạnh mẽ của đất nước. Người lính, với lá ngụy trang xanh biếc trên vai, mang theo sức sống mùa xuân, là sức mạnh bảo vệ Tổ Quốc. Người nông dân, với mồ hôi và công lao động, tạo nên màu xanh trải dài trên ruộng đồng. Thơ tượng trưng sâu sắc: máu và mồ hôi của nhân dân tô điểm mùa xuân và gìn giữ nó mãi mãi.

Toàn dân bước vào mùa xuân với tâm trạng hối hả, náo nhiệt:

'Tất cả như vội vã
Tất cả như hứng khởi.'

'Vội vã' đồng nghĩa với gấp gáp, nhanh chóng. 'Xôn xao' là sự hòa mình trong âm thanh huyên náo. Trong bài thơ, cặp từ 'hối hả', 'xôn xao' kết hợp với những từ như 'Mùa xuân', 'Lộc', 'Tất cả như...' tạo nên bức tranh sôi động, vui tươi, đặc sắc của mùa xuân trong thời đại mới.

Chuyển sang suy tư về đất nước và nhân dân:

Đất nước bốn ngàn năm
Nỗ lực và gian khổ
Đất nước tựa như vì sao
Hướng lên phía trước

Lịch sử dài của đất nước, nỗ lực và gian khổ trong bốn ngàn năm. Nhân dân, qua các thế hệ, đã đóng góp xương máu và mồ hôi để xây dựng và bảo vệ đất nước. So sánh đất nước với vì sao thể hiện lòng tự hào và niềm tin vào sự phát triển không ngừng 'hướng lên phía trước'. Ba từ 'hướng lên' thể hiện chí khí, quyết tâm và lòng tin vững vàng của dân tộc.

Sau những suy tư về đất nước là tâm niệm của nhà thơ. Tác giả nguyện cầu được hóa thân:

Hóa thân thành con chim hót
Hóa thân thành một cành hoa
Hòa mình vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến

Nếu khổ thơ đầu nhà thơ xưng 'tôi' (Tôi đưa tay tôi hứng) thì ở đây nhà thơ chuyển sang xưng 'ta' không phải là sự ngẫu nhiên. Với 'Ta' vừa là số ít vừa là số nhiều, tác giả có thể nói được cái riêng biệt cụ thể, đồng thời lại nói được cái khái quát, cái chung. Đây là quan niệm, phương châm sống và cống hiến của tác giả mà cũng là của chúng ta.

Khát vọng của nhà thơ được làm một 'con chim hót' làm 'một cành hoa' và thêm hình ảnh 'một nốt trầm'. Từ hình ảnh đẹp của mùa xuân thiên nhiên được miêu tả phần đầu bài thơ, nhà thơ đã chọn nhiều hình ảnh để thể hiện lẽ sống tâm niệm đời mình là phục vụ đất nước, cống hiến cho đất nước. Cách chọn hình ảnh như thế hay ở chỗ tự nhiên, hợp lí theo sự chuyển nghĩa của hình ảnh mùa xuân từ thiên nhiên đến xuân tư tưởng làm cho các tầng lớp trước sau của bài thơ gắn bó với nhau trong một chỉnh thể thống nhất. Lấy cái đẹp của thiên nhiên để thể hiện cái đẹp của lòng người. Con chim, cành hoa vốn nhỏ bé trong đời nhưng chim vô tư cống hiến tiếng hót vui, hoa vô tư cống hiến hương thơm sắc đẹp, làm nên mùa xuân đất trời. Mượn hình ảnh chim trời, bông hoa, nhà thơ muốn nói lên tha thiết, khiêm tốn ước vọng sống có ích, góp phần nhỏ bé phục vụ đất nước, làm nên mùa xuân đất nước. Một nốt nhạc nhỏ chưa đủ làm nên bản nhạc nhưng góp phần làm nên bản nhạc. Nhà thơ ước vọng làm một 'nốt nhạc trầm' không véo von, ồn ào, ầm ĩ, nghĩa là mong sống có ích, khiêm tốn và âm thầm góp phần mình vào sự phát triển chung của đất nước.

Điệp ngôn 'ta làm' hết lòng, thơ ngân nga như ca khúc. Sống là phải đóng góp, dù chỉ là điều nhỏ bé.

Khổ thơ tiếp theo rõ ràng hóa ý nghĩa của đề bài 'Mùa xuân nho nhỏ'

Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho cuộc sống
Dù tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc

Nhà thơ tâm niệm làm 'Một mùa xuân nho nhỏ', ân cần dành cho mùa xuân lớn của đất nước. Sống một mùa xuân nho nhỏ có nghĩa là gì? Nó là cuộc sống đẹp như mùa xuân. Mùa xuân nhỏ bé là ý thức khiêm tốn, cá nhân và xã hội. Hình ảnh mùa xuân thường liên quan đến cảnh đất rộng lớn, hoa nở khắp nơi. Nhà thơ mong muốn chỉ tạo nên một mùa xuân nhỏ bé, góp phần vào mùa xuân lớn của đất trời, xã hội, không ai làm nổi. Mỗi cá nhân có thể đóng góp mùa xuân riêng vào mùa xuân chung, làm cho nó trở nên phong phú, rực rỡ hơn. Lặng lẽ dâng cho cuộc sống với sự khiêm tốn đáng yêu, cống hiến suốt đời cho đất nước, dù là tuổi hai mươi hay khi tóc bạc.

Mỗi người đều phải sống có ý nghĩa cho cuộc đời. 'Mùa xuân nho nhỏ' là biểu tượng tuyệt vời cho ý tưởng 'Mỗi cuộc đời như núi sông của ta' (Nguyễn Khoa Điềm). Bởi vì 'Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình' (Tố Hữu). Hết lòng sống trung thành với đất nước, dành cả cuộc đời phục vụ quê hương từ 'tuổi hai mươi' đến 'tóc bạc'. Thơ đẹp nằm ở sự chân thành của cảm xúc. Thanh Hải đã nói ra những lời 'gan ruột', sống đúng với tâm tình. Khi đất nước chia cắt bởi Mĩ- Diệm, ông hoạt động bí mật trong vùng địch, đấu tranh vì cách mạng, chịu đựng cảnh máu chảy. Đặc biệt, bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' được sáng tác trên giường bệnh, một tháng trước khi ông ra đi.

Thanh Hải sử dụng điệp ngữ một cách tinh tế: 'Ta làm...ta làm...ta nhập...' 'Dù là...dù là...' tạo nên âm điệu và giọng thơ sâu lắng, nhấn mạnh ý thơ. Đoạn thơ này là những lời trìu mến của ông.

Khúc cuối là tiếng hát của tình yêu: Có lẽ nhà thơ không chỉ sáng tác, mà còn hát với những dòng thơ của mình, nhấn nhá theo giai điệu dân ca buồn của xứ Huế. Nghệ thuật thơ với năm chữ gieo vần hai câu đã trở thành một câu vần duy nhất ở khúc thơ này. Bài thơ như một lời dừng lại, suy ngẫm, lắng nghe:

Mùa xuân hát vang từ lòng
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non chờ đợi mình
Nước non bao la tình
Nhịp phách đất Huế trầm.

'Mình đi qua nước non ngàn dặm' - những từ đầu bài hát Nam ai xứ Huế rơi vào bài thơ tự nhiên như nguồn cảm hứng. 'Nước non ngàn dặm mình' rồi lại là 'nước non ngàn dặm tình', thấu hiểu và yêu quê hương thân thương. Mình tỏ ra say mê với vùng đất non ngàn dặm của mình, đắm chìm trong tình yêu sâu sắc với quê hương.

'Mùa xuân nho nhỏ' là sáng tạo độc đáo của Thanh Hải, làm phong phú thêm hình ảnh mùa xuân trong thơ ca. Nhiều nhà thơ đã viết về mùa xuân, nhưng ông đưa vào hình ảnh 'Mùa xuân nho nhỏ' như một biểu tượng cho vẻ đẹp tinh tế nhất của sự sống và cuộc sống. Hình ảnh này thể hiện sự kết hợp giữa cái riêng và cái chung, cá nhân và cộng đồng. Mùa xuân nho nhỏ làm cho mùa xuân của cuộc sống và đất nước trở nên phong phú hơn. Đây là sự hiểu biết đầy tình cảm về mùa xuân và lòng tự hào dành cho đất nước.

4. Cảm nhận và suy ngẫm về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ:

Thanh Hải, người lớn lên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, là một nhà thơ tài năng, nhạy bén với âm thanh cuộc sống. Bằng những bài thơ đầy giá trị, ông đã đóng góp quan trọng vào văn hóa miền Nam từ những ngày đầu. Ngòi bút của ông thể hiện sức sống nghệ thuật và sự lắng nghe sâu sắc với cuộc sống.

Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ là đoạn tâm sự cuối cùng của ông, ngập tràn tình cảm và suy nghĩ sâu sắc về quê hương trong những ngày cuối đời. Niềm yêu nước bao la và lòng kính trọng đối với cuộc sống trong giai đoạn xây dựng đất nước.

Khởi đầu bài thơ, Thanh Hải đưa chúng ta đến với thiên nhiên tươi đẹp, với đất trời bước vào mùa xuân mới:

Nở giữa dòng sông xanh,
Một bông hoa tím thắm,
Ơi chim hót như ca
Âm thanh vang trời.

Mùa xuân được mô tả qua hình ảnh dòng sông xanh, bông hoa tím thắm cùng âm thanh trong lành của tiếng hót chim. Khung cảnh xuân tươi đã làm tác giả truyền đạt niềm cảm xúc sâu sắc. Tiếng 'ơi' trong câu thơ là một biểu hiện của sự thân thiết và tình cảm. Hai tiếng 'hót chi' là cách diễn đạt dịu dàng, tăng tính biểu cảm cho bài thơ. Tác giả sử dụng tiếng hót của chim để thể hiện cảm xúc của mình trước vẻ đẹp của mùa xuân. Ông không chỉ thể hiện sự trân trọng, ngưỡng mộ những vẻ đẹp của mùa xuân, mà còn gửi gắm niềm vui và lòng biết ơn:

Những giọt sương lấp lánh rơi
Tay tôi nâng lên đón ánh xuân.

Động từ 'hứng' đã diễn đạt tâm trạng tác giả trước vẻ đẹp của mùa xuân. Ngạc nhiên, âm thanh của tiếng chim hót không chỉ là giọt sương mà còn là âm thanh của mùa xuân, âm thanh của cuộc sống đang thức tỉnh trong trái tim nhà thơ. Tâm hồn ông hòa mình với cuộc sống, với vẻ đẹp bất ngờ của mùa xuân.

Từ mùa xuân trên trời, cảm xúc thơ tự nhiên chuyển hướng sang mùa xuân trên đất nước:

Mùa xuân người mang súng
Lộc tràn ngập lưng đầy
Mùa xuân người ra đồng
Lộc lan tỏa, mùa mạ nở rộ.

Hình ảnh của đất nước hiện hữu với hai trách nhiệm chiến lược: đánh trận và làm ăn. Mùa xuân đất nước vui trong chiến đấu và hạnh phúc trong sản xuất. Lộc là biểu tượng của mùa xuân, chồi non, cành biếc mơn mởn, sự sinh sôi mãnh mẽ. Trong trận đánh, lộc bao phủ lưng lính như lá ngụy trang che mắt quân thù, là biểu tượng của sức sống mùa xuân và sức mạnh của dân tộc. Trong lao động, lộc trải dài trên ruộng là hình ảnh của công việc miệt mài tạo nên một bức tranh xanh rờn trên cánh đồng. Cả lính và nông dân đều làm cho mùa xuân đất nước trở nên đặc sắc giữa mùa xuân trời. Dân tộc hào hứng bước vào mùa xuân với tinh thần khẩn trương và phấn khởi:

Tất cả hồi hảo như vui vẻ
Tất cả hứng khởi như náo nhiệt.

Hồi hảo, náo nhiệt là những từ miêu tả sự gấp gáp, hăng hái, sôi động. Những từ ấy kết hợp với ý niệm tất cả như... làm cho câu thơ nhấn mạnh nét vui tươi, mạnh mẽ. Đó là hình ảnh đất nước và dân tộc chào đón mùa xuân mới, thời kỳ của Hồ Chí Minh. Trong khung cảnh mùa xuân tươi đẹp đó, tác giả không quên ngắm nhìn quá khứ của đất nước và bản tính bền bỉ của dân tộc:

Đất nước bốn ngàn năm
Đã trải qua gian khổ và vất vả
Đất nước như vì sao
Luôn tiến về phía trước.

Tác giả thể hiện niềm tự hào và tình cảm sâu sắc đối với đất nước. Qua những thăng trầm của lịch sử, Đại Việt tỏa sáng, dân tộc mạnh mẽ. Bốn nghìn năm văn hiến, đất nước như vì sao, sáng mãi trong vũ trụ vô tận. Đây là tự hào về Việt Nam anh hùng, bất khuất.

Đất nước ngày càng mạnh mẽ, hành trình vươn lên không ngừng, thể hiện chí khí, quyết tâm của dân tộc Việt Nam.

Trước mùa xuân thiên nhiên và mùa xuân của đất nước, tác giả khao khát hòa mình vào cuộc sống của quê hương:

Ta làm tiếng hót của chim
Ta làm bức tranh cành hoa
Ta hòa mình vào khúc ca
Một nốt nhạc trầm xao xuyến.

Tâm niệm chân thành của tác giả hiện hình qua con chim hót, cành hoa, và nốt trầm. Tác giả mong muốn cống hiến, đóng góp cho cuộc sống và đất nước. Hình ảnh tinh tế, khiêm nhường nhưng sâu sắc.

Một mùa xuân nho nhỏ
Đưa tặng cho cuộc sống
Dù là tuổi xuân trẻ
Hay là tuổi tóc bạc.

Khao khát của tác giả, dù nhỏ bé, vẫn thể hiện ý chí cống hiến cho đất nước và cuộc sống. Mỗi người như một mùa xuân nho nhỏ, góp phần tạo nên mùa xuân bất diệt của đất nước. Sự tốt đẹp của xã hội bắt nguồn từ từng con người.

Cảm xúc chân thành của nhà thơ không chỉ hiển hiện trong khát vọng về cuộc sống và tình yêu quê hương mà còn thông qua giai điệu yêu thương của bài hát:

Hát vang mùa xuân này

Nam ai và Nam bình, nhịp phách tiền đất Huế - những điệu dân ca và nhạc cụ truyền thống làm nổi bật tình yêu thương, niềm hứng khởi về quê hương. Tiếng hát không chỉ là âm thanh, mà còn là tâm hồn của tác giả, truyền đạt sâu sắc cảm xúc và tạo nên sự đồng cảm với người đọc.

Mùa xuân nho nhỏ, một tác phẩm đặc sắc. Bằng thể thơ ngắn nhưng giàu cảm xúc, từ mạnh mẽ đến tha thiết, tác giả tuyên bố tình cảm với mùa xuân của thiên nhiên và đất nước, khao khát mang đẹp đẽ đến cuộc sống. Một tác phẩm đong đầy cảm xúc trước khi ra đi.

5. Cảm nhận và suy ngẫm của em về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 5:

Biết rằng Mùa xuân nho nhỏ ra đời trong những phút giây cuối cùng của nhà thơ Thanh Hải, khi ông đấu tranh với tử thần, chúng ta càng trăn trở và tôn kính trước tình yêu cuộc sống, khao khát hòa mình và đóng góp tinh thần trong sáng của tác giả.

Viết vào tháng 11 năm 1980, một tháng trước khi nhà thơ rời bỏ cuộc sống này, bài thơ đã được nhạc sĩ Trần Hoàn phổ nhạc, trở thành đồng hành của nhiều mùa xuân.

Bức tranh mùa xuân mở đầu bằng những hình ảnh tự nhiên tươi mới, quen thuộc với làng quê. Sự bình dị, tươi vui, đong đầy sự sống và hạnh phúc. Cảnh đẹp và tình cảm hoà quyện với nhau. Màu tím của bông hoa dân dã lung linh trên bề mặt nước mênh mông, tiếng hót cao vang của con chim chiền chiện từ bãi sông, ruộng lúa làm tràn đầy không gian. Những thi nhân trìu mến, ngợi khen cuộc sống:

Nở giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tinh khôi
Ơi con chim chiền chiện
Hót lên mà vang trời.

Trong khao khát nắm bắt tận hưởng hương vị cuộc sống, một người nhận thức đời người có hạn, thính giác biến đổi thành thị giác, cái vô hình hiện hữu trong hình dáng:

Những giọt lệ lấp lánh rơi
Tay tôi nâng, tôi hứng.

Tiếng hót của chim chiền chiện hòa quyện vào không gian trong trẻo của mùa xuân, biến thành từng giọt nước mang theo sắc màu lung linh. Câu thơ gợi nhớ về những dòng thơ của Tồ Hữu:

Tôi lắng nghe tiếng đời reo rắt
Bên ngoài hạnh phúc bao la.

Cùng một tình yêu đời cuồng nhiệt, chỉ khác biệt trong số phận. Sáu dòng thơ đầu không chứa chữ 'xuân' nhưng bức tranh mùa xuân vẫn tràn ngập qua hình ảnh và âm thanh đặc trưng, tiêu biểu. Giữa các dòng thơ hiếm khi có hiệp vần (ngoại trừ hai tiếng 'rơi' và 'trời'), nhưng âm nhạc tình cảm vẫn rộn ràng nhờ vào hiệu quả hài thanh trong những tiếng - một đặc điểm của thơ ca hiện đại.

Quan sát kỹ hơn, ta cảm nhận sự đối lập ẩn sau từng cặp câu thơ trong sáu dòng đầu: sự hài hòa giữa phông nền và điểm nhấn, giữa diện và điểm. Tất cả tạo nên sức hút ngay từ đầu bài thơ. Cảm xúc trữ tình công dân sâu sắc trong tâm hồn nhà thơ, một người trưởng thành qua những cuộc chiến đã đưa tinh thần mùa xuân đến với đất nước. Hình ảnh mùa xuân trên quê hương với nhịp điệu sôi động, xôn xao và hối hả không chỉ ở xa, mà còn hiện hữu trong hình ảnh người lính và nông dân, biểu tượng cho một dân tộc với hàng nghìn năm lịch sử lao động và chiến đấu. Sự đối xứng giữa hai bức tranh mùa xuân và hai chữ 'mùa xuân' tạo nên giai điệu rộn ràng, không khí sôi nổi và hào hứng mà không cần tác giả phải nói thêm:

Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao.

Nhạc sĩ Trần Hoàn thông minh khi lược bỏ hai dòng thơ này khỏi bản nhạc.

Đất nước tỏa sáng như vì sao

So sánh độc đáo, mới mẻ nảy sinh trong bối cảnh cụ thể, mang giá trị khái quát cao. Đất nước, từ quá khứ đến hiện tại, kiên trì vượt qua mọi gian truân, thách thức như một hành tinh lấp lánh giữa bầu trời nhân loại. Đặt trong ngữ cảnh những năm 1975 - 1980 với những nỗ lực chống đói nghèo và bảo vệ chủ quyền dân tộc, sự so sánh mang ý nghĩa sâu sắc. Gợi nhớ đến Nguyễn Đình Thi với tình yêu đất nước:

Anh yêu em như mình yêu đất nước
Không ngừng chiến đấu, đau thương nhưng rực rỡ vô bờ

Dù có cay đắng, đau buồn, nhưng vẫn kiên cường và vững bền. Trước mùa xuân của đất nước, nhà thơ thổ lộ ước nguyện chân thành:

Ta như tiếng hót chim
Hoà mình vào cành hoa
Ta hòa mình trong đóa cà
Một nốt trầm lay động

Cái tôi hòa quyện thành chúng ta, điều này được nhấn mạnh nhiều lần, thể hiện lòng đoàn kết với mọi người, mong muốn mỗi cá nhân góp phần tạo nên mùa xuân cho đất nước. Nhà thơ muốn hóa thân thành tiếng hót của chim báo hiệu và thức tỉnh, cành hoa tô điểm cho núi sông, và nốt trầm xao xuyến trong khúc ca phấn chấn, tự hào động viên khích lệ.

Bài thơ có sự tương quan trong cấu trúc: Bông hoa tím chiếu bóng trên dòng sông, con chim chiền chiện với âm thanh hót long lanh ở đầu bài thơ, những hình ảnh giản dị của mùa xuân, tất cả được tái tạo thành ẩn dụ cho mùa xuân nho nhỏ. Ta chạm đến ý nghĩa của tự tin và tự hào cá nhân trong tư thế tự do và làm chủ.

Trước đây Thanh Hải đã viết Mùa xuân xanh, mùa xuân chín, nhà xuân (2)... nhưng đến lúc này, ta mới gặp Mùa xuân nho nhỏ lần đầu. Từ cảm hứng trữ tình công dân nồng nàn, nhà thơ quay trở lại với tư cách nghệ sĩ của mình thông qua đoạn thơ kết:

Mùa xuân - ta hát ngân nga
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm hữu hình
Nước non ngàn dặm đầy tình
Nhịp phách tiền đất Huế

Tính chung hòa quyện với cái riêng trong tiếng hát của người nghệ sĩ nhiệt thành ca ngợi vẻ đẹp của nước non ngàn dặm, kết nối một dải bằng điệu hò, lời lí chôn rau da diết.

Bài thơ khép lại bằng triện đỏ để lại dấu ấn hồn thơ của người con xứ Huế. Lay động tâm hồn ta bằng âm nhạc xao xuyến và lời ước nguyện chân thành cảm động. Ước nguyện lặng lẽ dành cho đời một mùa xuân nho nhỏ, đã tìm thấy tiếng lòng đồng điệu. Bài thơ chính là 'Mùa xuân nho nhỏ' Thanh Hải trao lại cho đời trước khi rời bỏ.

6. Cảm nhận và suy ngẫm của em về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 6:

Mùa xuân, hội tụ vẻ đẹp bất tận của thơ ca. Tuy nhiên, cảm nhận về mùa xuân của các nhà thơ đã trải qua sự thay đổi theo thời gian. Với Mãn Giác Thiền sư, một cao tăng nổi tiếng thời kỳ Lý, mùa xuân mang theo mình một tinh thần triết lý sâu sắc:

'Xuân đâu chỉ tàn hoa rơi đầy,
Đêm qua, sân trước, một cành mai'

Nhưng đối với những nhà thơ trước cách mạng, mùa xuân lại gợi lên nỗi buồn sâu sắc:

'Tôi chờ đợi điều gì, hy vọng điều gì,
Mùa xuân đến chỉ làm tăng thêm nỗi buồn.'

   (Chế Lan Viên)

Tuy nhiên, với nhà thơ Thanh Hải, mùa xuân là hình ảnh đáng yêu, tươi trẻ, đánh thức trong tâm hồn người đọc những cảm xúc tươi mới. Đối với ông, mùa xuân là biểu tượng của sức sống mạnh mẽ, của quê hương và dân tộc. Bản chất này được thể hiện rõ trong bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ', một tác phẩm độc đáo mà ông sáng tác gần đây.

Như câu 'Thi trung hữu họa' của người xưa, thơ ca như là một bức tranh tuyệt vời về cuộc sống. Bài thơ mở đầu bằng một bức tranh xuân giản dị nhưng tươi đẹp:

'Nở giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót cao vang trời'

'Dòng sông xanh' hồi tưởng về khúc sông uốn lượn giữa miền Trung, có thể là sông Hương huyền bí, một phần của vẻ đẹp trữ tình của Huế. Trên dải xanh của sông, nhấn mạnh bởi 'một bông hoa tím biếc', mùa xuân của Thanh Hải mang nét đẹp giản dị với màu tím biếc của bông hoa lục bình. Màu sắc này là biểu tượng của Huế, như những bức tranh áo dài tím mềm của nữ sinh xứ Huế. Thanh Hải sử dụng đảo ngữ, đặt 'mọc' lên đầu câu để làm nổi bật vẻ tươi trẻ của mùa xuân.

Say mê trước vẻ đẹp tinh khôi và thơ mộng của mùa xuân, nhà thơ bày tỏ xúc động:

'Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng:

'Giọt long lanh' có thể là giọt mưa xuân, giọt nắng vàng, hoặc giọt sương sớm. Trong tâm hồn của nhà thơ, đây là âm thanh của tiếng chim ríu rít. Hình tượng hóa tiếng chim thành một hình vật có hình dáng là sự sáng tạo độc đáo của nhà thơ. Ba hình ảnh: dòng sông xanh, bông hoa tím và tiếng chim ríu rít, tạo nên bức tranh xuân tuyệt vời trên đất Huế.

Từ vẻ đẹp tinh khôi của mùa xuân tự nhiên, nhà thơ gắn liền với mùa xuân cách mạng:

'Mùa xuân những người mang súng
Đầy lưng rực loài lộc nở
Mùa xuân những người ra đồng
Lộc phơi phới nương mạ xanh'

Bốn câu thơ với cấu trúc song hành thể hiện rõ hai sứ mệnh của nhân dân: chiến đấu bảo vệ Tổ quốc và sản xuất làm giàu đất nước. Điểm đặc biệt là sự sáng tạo hình ảnh 'lộc', biểu tượng cho may mắn, niềm vui và chiến thắng. Người chiến sĩ mang súng, 'lộc' là nguồn sức mạnh và che chở; người nông dân ra đồng, 'lộc' là biểu tượng của bội thu. Dân tộc bước vào mùa xuân với tinh thần hối hả và sôi nổi:

'Tất cả hối hả bước chân
Tất cả xôn xao hồn nước...'