Cảm nhận về bài thơ Đi đường của Hồ Chí Minh

Đề bài: Trình bày cảm nhận về bài thơ Đi đường của Hồ Chí Minh

Cảm nhận về bài thơ Đi đường của Hồ Chí Minh
 

I. Phản ánh Trình bày cảm nhận về bài thơ Đi đường của Hồ Chí Minh

1. Khởi đầu

- Giới thiệu về Bác Hồ
- Thông tin về bài thơ: Xuất phát từ tập 'Nhật kí trong tù'
- Ý nghĩa của bài thơ: Tôn vinh tinh thần và ý chí vượt qua khó khăn của Bác.

2. Phần thân bài

- Bối cảnh sáng tác của bài thơ:
+ Xuất phát từ những ngày Người bị giam tại nhà tù Tưởng Giới Thạch
+ Sau những lần chuyển lao đầy vất vả
- Ý nghĩa của bài thơ:
+ Ghi chép chân thực về những khó khăn mà Hồ Chí Minh trải qua
+ Khẳng định triết lý: Vượt qua mọi khó khăn sẽ đạt được thành công... (Tiếp theo)

>> Xem Dàn ý Trình bày cảm nhận về bài thơ Đi đường của Hồ Chí Minh chi tiết tại đây.

II. Bài văn mẫu Cảm nhận về bài thơ Đi đường của Hồ Chí Minh

Hồ Chí Minh, người lãnh tụ tuyệt vời của dân tộc Việt Nam, không chỉ là một nhà cách mạng xuất sắc mà còn là thi nhân tài năng. Trong sự nghiệp sáng tác của Người, tập thơ 'Nhật kí trong tù' nổi bật với hai mươi bài thơ, trong đó 'Đi đường' (Tẩu lộ) nổi bật với sự ca ngợi người chiến sĩ Cách mạng trong gian lao.

Bài thơ ra đời khi Hồ Chí Minh bị bắt và giam giữ ở nhà tù Tưởng Giới Thạch, khi Người phải di chuyển từ nhà lao này sang nhà lao khác. Trong hoàn cảnh khó khăn, vất vả, và gian lao, Người không chịu khuất phục, sử dụng lời thơ để ghi lại chân thực hoàn cảnh gian khổ và thôi thúc ý chí chiến đấu. Bài thơ là biểu tượng của ý chí bất khuất trong hoàn cảnh khó khăn, và là minh chứng cho triết lý rằng: Vượt qua mọi gian khó, chắc chắn sẽ đạt được thành công vẻ vang.

Thể thơ Đường thất ngôn tứ tuyệt, mà Hồ Chí Minh ưa thích, được Người sử dụng để vẽ nên bức tranh hiện thực và tinh thần trong những lần chuyển lao, qua bài thơ 'Đi đường':

'Tẩu lộ tài tri tẩu lộ nan
Trùng san chi ngoại hựu trùng san
Trùng san đăng đáo cao phong hậu
Vạn lý dư đồ cố miện gian'

Dịch thơ:

'Bước đi mới hiểu khó khăn
Leo núi cao, dãy núi trùng nhau
Núi vươn cao đến tận cùng
Ánh mắt thu nhìn muôn trùng nước non'

Câu đầu tiên của bài thơ là nhận xét, chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc sống:

'Tận hưởng đường đi, hiểu khó khăn trải qua'
(Bước đi mới hiểu khó khăn)

Để có chiêm nghiệm sâu sắc như vậy, Bác đã phải vượt qua hàng loạt khó khăn, những đoạn đường dài qua nhiều trại tù. Mỗi lần chuyển trại, xiềng xích, gông cùm kéo bước chân của người tù, tăng thêm sự khó khăn. Bác viết câu thơ mở đầu 'Tẩu lộ' để thể hiện sự thấu hiểu về gian lao. 'Tẩu lộ' lặp lại như một nhấn mạnh về những con đường khó khăn, vất vả, khiến Bác mệt mỏi về cả thể xác lẫn tinh thần.

Với một câu thơ ngắn thất ngôn, Bác đã tái hiện hình ảnh người tù vất vả trên đường chuyển lao, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm từ những chặng đường đó. Câu thơ nhắc nhở rằng, trong cuộc sống, chỉ khi chúng ta tham gia và trải nghiệm công việc, chúng ta mới thấu hiểu được những khó khăn và mệt mỏi.

Câu thơ đầu tiên khiến chúng ta bồi hồi, xúc động về sự đối mặt với khó khăn trong ngục tù. Câu thứ hai lại làm tăng thêm hiểu biết về những khó khăn đó:

'Leo núi cao, dãy núi trùng nhau
Núi cao lên đến tận cùng'
(Bước đi mới hiểu khó khăn)

Trong hành trình chuyển lao, Bác Hồ không chỉ đối mặt với gió và sương mà còn vượt rừng, qua suối, đối mặt với những thử thách gian khó trên đường gập ghềnh. Những nỗ lực này nhỏ bé trước những đoạn đường đèo núi. Với gông cùm trên chân, Người phải lê bước lên những đỉnh núi cao, mỗi ngọn núi là một thách thức liên tiếp. 'Trùng san' (núi cao) lặp lại trong câu tạo cảm giác như những ngọn núi vô tận liên tục hiện hình trước mắt.

Dù khách bình thường khi đi đã thấy vất vả, Bác Hồ mang xiềng xích và gông cùm trên vai vẫn phải vượt qua từng chặng đường gập ghềnh, từng đỉnh núi cao liên tiếp. Điều này thể hiện rằng, những khó khăn, những thử thách là biểu tượng cho những khó khăn mà Cách mạng đang phải đối mặt. Chỉ người Cách mạng kiên cường mới có thể vượt qua và đạt được chiến thắng.

Hai câu thơ đầu chỉ tập trung vào những khó khăn, những đỉnh núi, nhưng ngay sau đó, chúng ta cảm nhận được sự khác biệt:

'Bước sang hai câu thơ cuối, vẫn là hình ảnh của núi non nhưng câu thơ lại mang một sắc thái thật khác lạ. Nếu như trong hai câu thơ đầu tiên, người ta thấy trong đó là những khó khăn, gian lao, là những chiêm nghiệm về cuộc đời của người tù Cách mạng Hồ Chí Minh, thì ở trong câu thơ này, chúng ta lại nhận ra được một hương vị thật khác lạ:

'Núi cao trỗi tận bầu trời
Vạn lý mênh mang hùng vĩ toàn cảnh'

Phiên dịch:

(Đỉnh núi cao chạm tới tận bầu trời
Mênh mang vô tận nhưng vẫn nhìn thấy biển nước)

Hình ảnh núi cao vẫn là sừng sững, nhưng không cản trở bước chân của người Cách mạng với ý chí quyết tâm kiên cường, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thậm chí là đỉnh núi cao nhất. Nhịp thơ nhanh, mạnh, phản ánh âm thanh thở dồn dập của người tù đang vượt lên đỉnh núi. Sự khẩn trương lan tỏa trong câu thơ, mỗi từ ngụ ý thêm sức mạnh và quyết liệt:

'Núi cao trỗi tận bầu trời'
(Đỉnh núi cao chạm tới tận bầu trời)

Khi đọc đến câu thơ cuối, ta cảm nhận được niềm hạnh phúc, sự hân hoan khi đã vượt qua 'tận cùng' của 'núi cao'. Đến cuối cùng, người tù thở phào một cách nhẹ nhàng, hạnh phúc:

'Vạn lý mênh mang hùng vĩ toàn cảnh'
(Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non)

Ở câu thơ thứ ba, ta cảm nhận nhịp thở dồn dập của Người, có ai trong chúng ta không tự hỏi liệu Người đã đạt đến đỉnh núi chưa, đã chinh phục 'tận cùng' chưa, ...? Đến khi câu thơ cuối cùng phát ra như một tiếng thở nhẹ nhàng, chúng ta cũng hồi hộp, phấn khích như khi bước chân đặt lên đỉnh núi. Trên đỉnh cao 'tận cùng', trước mắt là toàn bộ khung cảnh rộng lớn, bát ngát của 'muôn trùng nước non'.

Khám phá thêm về một số bài văn mẫu phân tích và cảm nhận về các tác phẩm đã học bằng cách đọc các bài văn mẫu Nhận định về bài thơ 'Đi đường' của Hồ Chí Minh trong bộ sưu tập những bài văn xuất sắc lớp 8 chúng tôi tổng hợp: Đánh giá bài thơ 'Tức cảnh Pác Bó', Phân tích đoạn trích từ Hai cây phong, Phân tích 'Hịch tướng sĩ' của Trần Quốc Tuấn,  Cảm nhận về bài thơ 'Hai chữ nước nhà', Ý kiến của em về chất thơ trong truyện 'Tôi đi học',... Hãy cùng khám phá nhé!