Cảm nhận về bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu

Đề bài: Cảm nhận về bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu

Cảm nhận về bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu

Thủ thuật Cách đánh giá một tác phẩm thơ, văn hấp dẫn
 

I. Kế hoạch Cảm nhận bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu

- Hướng dẫn, giới thiệu về tác giả Phan Bội Châu và tác phẩm 'Xuất dương lưu biệt', tóm tắt nội dung chính của tác phẩm.

2. Phần chính

- Đánh giá về ngữ cảnh ra đời của bài thơ, chìm đắm vào cảm nhận về tác phẩm

a, Hai câu chủ đề
- Quan điểm của nhà văn Phan Bội Châu về 'tâm huyết làm người', sống tích cực, kiểm soát số phận, xây dựng sự nghiệp vĩ đại, không bao giờ chấp nhận cuộc sống bình thường.

b, Hai câu thực
- Đánh giá về nhận thức về 'tôi' cá nhân của nhân vật. Tác giả đã hiểu rõ về vai trò, tầm quan trọng của mình trong cuộc sống và lịch sử.
- Phân tích những hình ảnh biểu tượng như 'bách niên', 'khởi thiên'
- Phân tích ý nghĩa của những câu hỏi mà tác giả tự đặt ra cho bản thân...(Tiếp theo)

>> Xem Kế hoạch Cảm nhận bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu đầy đủ tại đây.
 

II. Bài văn mẫu Cảm nhận về bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu

Nhà phê bình văn học Hoài Thanh từng nhận xét: 'Mỗi tác phẩm văn là một chiếc gương phản ánh thời đại mà nó ra đời'. Văn học luôn liên kết với mỗi giai đoạn của lịch sử. Văn học Việt Nam ghi chép nhiều tác phẩm và tác giả xuất sắc trong thời kỳ văn hóa. 'Xuất dương lưu biệt' với tinh thần hăng say, quyết tâm cứu nước của Phan Bội Châu được đánh giá là một kiệt tác.

Đầu thế kỷ XX, thực dân Pháp xâm lược đất nước, mang đến bao nỗi than thở đau lòng cho dân tộc và nhân dân. Nhiều phong trào yêu nước bùng nổ nhưng khái niệm phong kiến không còn phù hợp. Trước bế tắc của con đường cứu nước, Phan Bội Châu thành lập Duy tân hội, khởi xướng phong trào Cách mạng mới với tên gọi 'Đông du'. Năm 1905, Phan Bội Châu đồng lòng xuất dương sang Nhật Bản, mở đầu hành trình tìm kiếm con đường cứu nước của mình. 'Xuất dương lưu biệt' sáng tác trước hành trình, là biểu tượng cho ý chí quyết tâm, lòng hăm hở và tinh thần yêu nước sâu sắc của ông.

Ngay từ đầu bài thơ, Phan Bội Châu đã toát lên hoài bão và chí khí của mình:

'Sinh nghiệp nam nhi yếu đuối
Hứa khẳng cơ hồn tự thay đổi'

(Làm người phải nổi bật trên thế gian
Chấp nhận thách thức tự thay đổi)

Hai câu thơ rõ ràng bày tỏ tư duy của Phan Bội Châu về 3 chữ quyết định trong cuộc sống của đấng nam tử - 'chí làm trai'. Ông bet nói rằng, nam tử phải đứng lên làm những điều lạ ở trên thế gian, có lòng kiến tạo và kiểm soát số phận. Họ là những người dũng cảm đối mặt với thách thức của thời đại, không chấp nhận số phận trôi chảy, định sẵn. Đây là tư duy rất mạnh mẽ. Nhìn vào bối cảnh lúc đó, chúng ta có thể thấy lời tác giả tự nói với mình, nói với những người nam nhi thời đó. Quê hương đang lâm vào nguy cơ, nam nhi phải đứng lên định rõ thế giới, thay đổi tình hình thực tế, đẩy lùi kẻ thù ngoại xâm, giành lại tự do cho đất nước, xác nhận địa vị của bản thân:

'Ư bách niên trung tu hữu ngã
Khởi thiên tải hậu cánh vô thùy'

(Trong thời kỳ trăm năm có mình tôi
Sau này muôn thuở liệu có ai?)

Chọn lấy trăm năm (bách niên) có hạn bên cạnh muôn thuở vô tận (khởi thiên), Phan Bội Châu phủ nhận để khẳng định, một lần nữa nhấn mạnh tiêu chí của người nam tử. Không chỉ chủ động trước thách thức của thời đại, không chỉ làm những điều lạ, người nam tử còn khao khát hoàn thành những công việc đại lao, vượt qua cả ranh giới của bản thân, chấp nhận không chỉ trách nhiệm cá nhân mà còn trách nhiệm đối với đời sống. Câu hỏi 'Trong khoảng thời gian trăm năm, có một mình tôi/Sau này, liệu có ai khác?' chính là sự khẳng định của tác giả về cái 'tôi' cá nhân. Không lẩn tránh, không giấu diếm, ý thức về cái 'tôi' nằm ở đây được thể hiện rõ ràng. Tự nhận ra vai trò và trách nhiệm của mình đối với thời đại, và khao khát danh vọng, nhân vật trữ tình đã mạnh mẽ đứng lên giữa cuộc đời.

Không chỉ thế, Phan Bội Châu nhận ra sự lạc hậu, lỗi thời của tri thức Nho gia:

'Giang sơn đã mất chủ quyền, nhục nhan non sông,
Hiền thánh học cũng không giữ được điều đó'

(Đất đai đã trở nên vô chủ, non sông đau khổ vì sự nhục nhã,
Tri thức đạo đức cũng không thể bảo vệ điều đó)

Người nam tử đã thức tỉnh với thực tế rằng quê hương đã mất độc lập, đất nước chìm trong bóng đêm của kẻ thù. Nhiều năm theo đuổi tri thức truyền thống không giữ được chủ quyền cho đất nước, học vẫn là vô ích, sống thêm nhục nhã, không có ý nghĩa. Nỗi đau và tình cảnh khó khăn đã được diễn đạt một cách rõ ràng, nhưng đồng thời cũng mang đến một nhận định đúng đắn về thời đại, về tình trạng quốc gia. Phan Bội Châu nhận thức một cách sáng tạo rằng tri thức theo truyền thống không còn thích hợp với thời kỳ hiện tại, và cần phải học hỏi những tư tưởng và hướng đi mới để phục vụ cho sự nghiệp cứu nước.

Hoài bão lớn lao bùng cháy trong tâm trí của người nam tử yêu nước, ông bắt đầu hành trình tìm kiếm con đường cứu nước với tư thế kiên cường và tràn đầy hy vọng:

'Ước ao trên trường phong, vượt Biển Đông,
Thiên đàng bạch lãng đón chào, về nơi xa.'

(Mơ ước bay lên trên bản đồ đại dương, vượt qua Biển Đông,
Thiên đàng trắng lạnh đón chào, đưa ta đến nơi xa xăm.)

'Thiên đàng bạch lãng đón chào, về nơi xa.' là biểu tượng của ý chí và khao khát của người anh hùng cách mạng. Hai câu thơ với những hình ảnh trừu tượng, tuyệt vời và rộng lớn đã thể hiện rõ sự mong đợi, khát khao và tinh thần cao cả của người anh hùng yêu nước, hằng mong muốn vượt qua Biển Đông, vượt lên trên mọi thách thức để hoàn thành sứ mệnh lớn, đạt được thành công vĩ đại.

Kết thúc bài thơ, có thể đánh giá rằng 'Xuất dương lưu biệt' là một bản hòa nhạc khởi đầu mang đầy âm hưởng lạc quan và đầy hi vọng. Bài thơ không chỉ thể hiện tư thế mạnh mẽ, quyết tâm của Phan Bội Châu trong hành trình xuất dương cứu nước, mà còn thức tỉnh tình yêu nước sâu sắc của nhân dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ thời kỳ đó. Chính vì những giá trị đặc sắc đó, 'Xuất dương lưu biệt' xứng đáng là một trong những tác phẩm điển hình của văn học, mang giá trị sâu sắc, đáng để thế hệ sau này truyền tụng suốt hàng nghìn đời.

"""--- KẾT THÚC """---

Cùng với việc tham khảo bài mẫu viết cảm nhận về bài thơ lưu biệt khi xuất dương của Mytour, để hiểu rõ hơn về nội dung, giá trị tư tưởng và nghệ thuật của tác phẩm, các bạn có thể tham khảo thêm những bài: Vẻ đẹp lãng mạn và hào hùng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Lưu biệt khi xuất dương, Phân tích chí làm trai trong bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu hoặc phần Bình giảng bài thơ Lưu biệt khi xuất dương, Vẻ đẹp lãng mạn và hào hùng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Lưu biệt khi xuất dương,...