Bài tập: Cảm nhận về Khổ 10 trong bài Việt Bắc
Mẫu văn Cảm nhận về Khổ 10 trong bài Việt Bắc
Phương pháp Đánh giá một tác phẩm văn học, thơ ca
Ví dụ: Nhận định về khổ thơ số 10 trong bài Việt Bắc
Tố Hữu được biết đến là một nhà thơ cách mạng nổi tiếng của văn học Việt Nam hiện đại. Ông đã để lại nhiều tập thơ như: ''Từ ấy'', ''Việt Bắc'', ''Máu và hoa'', ... tất cả đều có phong cách nghệ thuật độc đáo. Đó là một tinh thần cách mạng đầy sức sống, mãnh liệt. Ông là nhà thơ của sự sống lớn, tình yêu lớn, niềm vui lớn của lòng nhân ái và tình thân thương chân thành. Đặc biệt, bài thơ ''Việt Bắc'' trong tập thơ cùng tên của Tố Hữu là một tác phẩm nghệ thuật xuất sắc.
Trong bài thơ đó, Tố Hữu đã thể hiện tình cảm chân thành của các nhà lãnh đạo đối với nhân dân Việt Bắc, với cuộc kháng chiến, với cách mạng. Đặc biệt là khổ thơ thứ 10 với niềm nhớ về người lãnh đạo cách mạng - chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, người cha của dân tộc.
''Ở nơi chiến sự đen tối
Ngước nhìn Việt Bắc: bác Hồ rực sáng
...
Ta về lại nhớ mình
Nhà thờ Hồng Thái, cây đa Tân Trào.''
Sau thắng lợi tại Điện Biên Phủ, ký kết Hiệp định Giơ-ne-vơ, hòa bình trở về quê hương, miền bắc giải phóng. Trang sử mới của đất nước và một giai đoạn mới của cách mạng được mở ra. Lúc này, cơ quan Trung ương của Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Đây cũng là thời điểm Tố Hữu sáng tác bài thơ ''Việt Bắc''. Phần đầu tái hiện giai đoạn khó khăn, vinh quang của Cách mạng và kháng chiến ở Việt Bắc, nay trở thành ký ức sâu sắc trong lòng người. Phần sau thể hiện sự liên kết giữa miền ngược và miền xuôi trong một tương lai hòa bình của đất nước và kết thúc bằng lời khen ngợi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, của Đảng đối với dân tộc.
'' Ở nơi chiến trường u ám
Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ tỏa sáng
Ở nơi đau khổ giống nòi
Nhìn về Biệt Bắc nuôi dưỡng lòng kiên cường''
Thấu hiểu qua 4 câu thơ đầu của khổ thơ, ta cảm nhận được nỗi nhớ của cán bộ về miền xuôi cũng như nhân dân Việt Bắc về người cha già kính yêu của dân tộc một cách sâu sắc - Người đã mở ra con đường mới cho Cách mạng Việt Nam. Sự kết cấu thông qua hai câu thơ 6 chữ bắt đầu bằng từ ''ở nơi'' đều thể hiện hình ảnh của thực tế đau đớn của đất nước ta: 'chiến trường u ám', 'đau khổ giống nòi'. Đó là hình ảnh thực tế đau đớn của một dân tộc mất nước, bị giặc ngoại xâm: chúng bóc lột dân ta một cách tàn bạo, gây ra nạn đói kinh hoàng khiến hơn 2 triệu đồng bào ta chịu đựng nghèo đói,... một thực tế không thể phủ nhận.
Để giảm bớt nỗi đau đớn đó, nhà thơ đã đưa vào hai hình ảnh tương phản: '' Bác Hồ sáng rực'', ''mà nuôi lòng kiên cường'' ở câu thơ 8 chữ. Từ ''nhìn'' và ''trông'' ở hai câu thơ 8 chữ đều chỉ về Việt Bắc - trái tim của cuộc kháng chiến. ''Bác Hồ sáng rực'' gợi lên ánh sáng của lý tưởng soi đường cho dân tộc, ánh sáng của những chỉ đạo sáng suốt, ánh sáng của niềm tin và hy vọng. Cụm từ ''mà nuôi lòng kiên cường'' diễn đạt rằng dù cuộc sống có khó khăn thế nào, chỉ cần nhìn về Việt Bắc, lòng người sẽ đầy niềm tin và ý chí chiến đấu, nuôi dưỡng lòng kiên cường, chiến thắng cuộc kháng chiến chắc chắn sẽ đến.
Mười lăm năm ấy, ai quên
Quê hương Cách mạng xây dựng Cộng hòa
Mình về lại nhớ mình
Nhà thờ Hồng Thái, cây đa Tân Trào...
Bốn câu thơ cuối trong khổ là lời khẳng định của cán bộ về miền xuôi, họ sẽ không quên 15 năm ấy - 15 năm chúng ta đã dày công đấu tranh, hy sinh cho độc lập tự do của dân tộc; họ sẽ không quên Việt Bắc là nguồn gốc của Cách mạng vì nơi đây chúng ta đã cùng nhau chiến đấu để có được nền Cộng hòa ngày nay. Một lần nữa, Tố Hữu nhắc lại hai địa danh nổi tiếng và hai sự kiện quan trọng đã diễn ra ở Việt Bắc ''Nhà thờ Hồng Thái, cây đa Tân Trào'' chỉ để nhấn mạnh rằng chúng ta sẽ luôn nhớ về Việt Bắc - tổ quốc của Cách mạng. Trong nỗi nhớ đó chính là lòng biết ơn sâu sắc và lời hứa sẽ luôn trung thành của cán bộ miền xuôi với cán bộ miền ngược.
Qua đoạn thơ trên, con người Việt Bắc hiện ra với lòng trung thành sâu sắc, liên kết với Cách mạng và cuộc kháng chiến. Đó là những con người tin tưởng vào Bác Hồ, vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng. Qua khổ thơ đó, tác giả đã vẽ ra bức tranh về thiên nhiên, con người, cuộc sống lao động và chiến đấu của núi rừng Việt Bắc trong suốt 15 năm. Đây có thể coi là bức tranh tổng kết về cuộc kháng chiến chống Pháp. Thơ của Tố Hữu mang đậm màu sắc dân tộc, với cấu trúc thơ lục bát tạo ra sắc thái trữ tình và sáng tạo mới mẻ. Tố Hữu đã sử dụng cách diễn đạt riêng biệt để thể hiện tình yêu Cách mạng rộng lớn.