Buzz
Mỗi tác phẩm văn học ra đời đều có số phận riêng. Có những tác phẩm sớm lụi tàn ngay khi ra mắt, một số gây xôn xao trong một thời gian rồi dần bị lãng quên. Tuy nhiên, cũng có những tác phẩm có sức sống bền bỉ trong lòng độc giả, thu hút họ mãi. Truyện ngắn 'Lặng lẽ Sa Pa' của Nguyễn Thành Long là một tác phẩm đặc biệt, để lại nhiều cảm xúc đẹp trong lòng mỗi người.
Truyện không có những nhân vật phi thường hay những chiến công vang dội như ta thường thấy trong các tác phẩm viết về chiến tranh thời chống Mỹ.
Nguyễn Thành Long có phong cách viết nhẹ nhàng với chất thơ: thiên nhiên được miêu tả trong một màu áo trữ tình, ấm áp lòng người. Đặc biệt là hình ảnh những người lao động bình dị nhưng vĩ đại, rất đáng trân trọng.
Nhà văn nói đến bốn con người, gồm cả người lớn tuổi lẫn người trẻ, nam và nữ; ngoài bác lái xe, còn có ba nhân vật trí thức xã hội chủ nghĩa: ông họa sĩ già, anh cán bộ khoa học, và cô kỹ sư trẻ mới tốt nghiệp. Truyện không có cốt truyện phức tạp, nhưng cuộc gặp gỡ giữa họ để lại ấn tượng khó quên trong lòng chúng ta.
Bác lái xe tốt bụng và hòa đồng như một người dẫn dắt câu chuyện, khiến ta khó quên. Ông họa sĩ già từng trải, xin cơ quan hoãn 'bữa tiệc' để thực hiện chuyến đi thực tế cuối cùng lên Tây Bắc trước khi về hưu. Ông đam mê nghệ thuật, 'khao khát' vì yêu thêm cuộc sống, yêu thêm con người. Nửa giờ trò chuyện với anh thanh niên và thái độ chân thành của ông với cô kỹ sư như tình cha con khiến ta ngưỡng mộ ông, vì ông là một nghệ sĩ chân chính, một trí thức dày dặn, có đời sống nội tâm phong phú.
Anh thanh niên là nhân vật được tác giả miêu tả sâu sắc, để lại ấn tượng đẹp về ngoại hình và tính cách. Anh có 'tầm vóc nhỏ bé, nét mặt rạng rỡ'. Anh sống và làm việc một mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m, nơi quanh năm sương mù lạnh lẽo. Công việc của anh là 'đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, tham gia dự báo thời tiết hàng ngày, phục vụ sản xuất và chiến đấu'. Anh ghi chép số liệu và báo cáo về một cách chính xác. Những đêm mưa tuyết, lạnh cóng, anh vẫn cầm đèn bão ra vườn lúc một giờ sáng. Anh đã giúp phát hiện ra một đám mây xốp trên bầu trời Hàm Rồng, giúp không quân ta hạ được nhiều máy bay Mỹ. Anh quả không phải 'người cô độc nhất thế gian' như tưởng tượng.
Giá trị đích thực của anh là lẽ sống đẹp. Anh rất 'thèm' có người để trò chuyện, nhưng không phải là 'nỗi nhớ đô thị phồn hoa'. Anh luôn tự hỏi mình về mục đích sống: 'Mình sinh ra để làm gì, vì ai mà làm việc?'. Anh có ý thức trách nhiệm, khiến ta ngưỡng mộ. Anh học hỏi và trau dồi kiến thức bằng cách đọc sách. Anh khiêm tốn, hồn nhiên khi nói về bản thân. Anh không muốn ông họa sĩ vẽ chân dung mình. Anh khen ngợi ông kỹ sư ở vườn rau Sa Pa, anh cán bộ khoa học đo bản đồ sét, và cho rằng họ là 'những người đang làm việc và suy nghĩ... cho đất nước'.
Anh có tấm lòng nhân hậu cao đẹp. Anh gửi biếu vợ bác lái xe vừa ốm dậy củ tam thất. Anh tặng cô kỹ sư lên thăm 'nhà' mình một bó hoa to và đẹp. Anh gửi khách một làn trứng để ăn trưa. Những món quà đơn giản từ vườn nhà nhưng chất chứa lòng nhân ái. Anh là một trí thức có lối ứng xử lịch sự, ấm áp tình người.
Cô kỹ sư trẻ được tác giả miêu tả qua vài nét, nhưng thật duyên dáng. Cô 'ôm bó hoa vào ngực', lắng nghe câu chuyện của anh thanh niên và trầm ngâm suy nghĩ. Cô cảm động khi nhìn thấy trang sách mà anh thanh niên đọc trên bàn. Vừa bước vào đời, cô gặp anh thanh niên như một tấm gương để tự soi mình, tự hiểu bản thân, nghĩ về mối tình nhạt nhẽo cô từ chối, và con đường phía trước. Cô đẹp như những đóa hoa trong tay.
Đó là những nhân vật, những tâm hồn trong trẻo, giản dị, hồn hậu và đầy tình thương. Nguyễn Thành Long không tô hồng, chỉ gợi lên 'một phần đời, một khía cạnh, một nét của cuộc sống trích lọc... vài nhận xét nhỏ nhắc nhở người đọc' (Tô Hoài) nhưng lại đầy sâu sắc. Bởi đó là sắc màu, hương vị của cuộc sống.
Anh thanh niên chia sẻ với nhà họa sĩ: 'Cháu thấy cuộc đời thật đẹp!'. Quả thực, truyện ngắn 'Lặng lẽ Sa Pa' giúp ta yêu thêm cuộc sống, yêu thêm con người. Và câu thơ của Thanh Hải vang lên trong lòng, làm ta xúc động: 'Một mùa xuân nhỏ - Lặng lẽ dâng cho đời...'
Trích: Mytour
