Cảm nhận về nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi (Sơ đồ tư duy) với 2 dàn ý và 13 bài văn mẫu hay nhất

Nhân vật Phương Định là hình mẫu của thế hệ thanh niên xung phong dũng cảm, kiên cường. Bài viết dưới đây gồm 13 bài Cảm nhận về Phương Định sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về hình tượng người lính trẻ Việt Nam trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước.

Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê được học trong chương trình Ngữ văn lớp 9, Bài 7 trong sách Ngữ văn 8 Kết nối tri thức Tập 2. Vẻ đẹp tâm hồn của các cô gái mở đường rạng rỡ như những ngôi sao lấp lánh trên bầu trời, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người dân Việt Nam. Mời các em cùng theo dõi bài viết:

Cảm nhận về nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi

• Sơ đồ tư duy Cảm nhận về nhân vật Phương Định (2 mẫu)
• Dàn ý Cảm nhận về nhân vật Phương Định (2 mẫu)
• Cảm nhận về nhân vật Phương Định ngắn gọn
• Cảm nhận về nhân vật Phương Định hay nhất (8 mẫu)
• Cảm nhận về nhân vật Phương Định chi tiết nhất
• Cảm nhận vẻ đẹp của nhân vật Phương Định
• Cảm nghĩ về nhân vật Phương Định
• Cảm nhận về vẻ đẹp của nhân vật Phương Định

Sơ đồ tư duy về nhân vật Phương Định

Mẫu 1

Mẫu 2

Dàn ý cảm nhận về nhân vật Phương Định

Dàn ý 1

1. Mở bài

• Giới thiệu về tác phẩm Những ngôi sao xa xôi.
• Giới thiệu nhân vật Phương Định.

2. Thân bài:

- Nguồn gốc và xuất thân:

• Phương Định là một cô gái trẻ trung, yêu đời.
• Cô rời Hà Nội để tham gia kháng chiến.

- Phương Định có tình yêu nước sâu sắc:

• Lên đường khi Tổ quốc kêu gọi.
• Cống hiến tuổi trẻ vì đất nước.

- Phương Định là một người lính dũng cảm và có trách nhiệm cao với công việc:

• Nhiệm vụ của cô là phá bom, đảm bảo con đường huyết mạch Bắc - Nam an toàn.
• Luôn phải đối mặt với nguy hiểm, nhưng với sự khéo léo và dũng cảm, Định hoàn thành công việc một cách nhanh chóng và an toàn.
• Cô không bao giờ than vãn hay bỏ cuộc, luôn giữ bình tĩnh trong công việc, như trong một lần phá bom.

- Phương Định là người giàu tình cảm:

• Sống xa nhà, chỉ một cơn mưa đá cũng khiến cô nhớ nhà, nhớ ba mẹ và Hà Nội thân yêu.
• Cô quan tâm đến những đồng đội của mình, xem Chị Thao và em Nho như gia đình, chú ý đến sở thích và tính cách của từng người.
• Lo lắng khi em Nho bị thương, Định chăm sóc Nho như một người chị bảo vệ và che chở em.
• Cô cũng dành sự quý mến và tôn trọng đặc biệt dành cho chị Thao.

- Phương Định là một cô gái trẻ yêu đời, lạc quan và tự tin:

• Dù ở chiến trường ác liệt, cô vẫn hát với giọng trong trẻo sau mỗi lần làm nhiệm vụ, thích sáng tác lời hát để ca hát.
• Đam mê ca hát của Định bắt đầu từ khi còn nhỏ, và trong những lúc chiến đấu gian khổ, việc cất lên những giai điệu giúp cô sống với niềm đam mê của mình.
• Đó là những bài hát lạc quan, thể hiện niềm vui của tuổi trẻ, được sống và cống hiến hết mình cho Tổ quốc thân yêu.
• Thông qua cách giới thiệu về bản thân, Định thể hiện sự tự tin và kiêu hãnh của một cô gái Hà Thành xinh đẹp: 'Nói một cách khiêm tốn... Có cái nhìn sao mà xa xăm.'

3. Kết bài

• Khẳng định lại vẻ đẹp của nhân vật.

Dàn ý 2

I. Mở bài

• Giới thiệu sơ lược về tác giả và tác phẩm Những ngôi sao xa xôi.
• Giới thiệu về nhân vật Phương Định và đưa ra cảm nhận chung về nhân vật này.

II. Thân bài:

1. Giới thiệu tác phẩm Những ngôi sao xa xôi:

• Tác phẩm kể về 3 cô gái thanh niên xung phong.
• Nhiệm vụ của họ là phá bom trong thời kỳ chống Mỹ.
• Dù công việc rất nguy hiểm, nhưng họ vẫn lạc quan và yêu đời.
• Họ đề cao tinh thần đồng đội và lòng yêu nước.

2. Nhân vật Phương Định trong truyện:

a. Trước khi đi làm nhiệm vụ:

• Cô là một cô gái thành phố nhưng muốn mặc quân phục vì cho rằng đó là trang phục đẹp nhất.
• Cô thuộc nhiều bài hát và thường hay hát.
• Cô rất mơ mộng và thường suy nghĩ lung tung.

b. Khi gia nhập quân đội:

• Cô làm quen với cuộc sống quân đội và áp lực hằng ngày.
• Cô coi mỗi ngày là một thử thách mới.
• Cô hoàn thành công việc của mình một cách thành thạo và nhanh chóng.
• Cô không quan tâm đến sự an toàn của bản thân, chỉ tập trung vào việc gỡ bom.

c. Tình cảm của cô đối với đồng đội:

• Cô yêu thương Nho.
• Dành tình cảm quý mến và tôn trọng chị Thao.
• Cô chăm sóc đồng đội rất nhiệt tình và chu đáo.
• Cô thích mưa và trở nên trẻ con khi trời mưa.

⇒ Cô là một người sống rất tình cảm.

III. Kết bài: Chia sẻ cảm nghĩ của em về nhân vật Phương Định

• Cô là một cô gái lạc quan, yêu đời, và yêu nước.
• Cô có tâm hồn trong sáng và hồn nhiên.

Cảm nhận về nhân vật Phương Định ngắn gọn

“Cô gái miền quê ra đi cứu nước
Mái tóc xanh xanh tuổi trăng tròn
Bàn tay em phá đá mở đường gian khó phải lùi nhường em tiến bước
Em có nghe tiếng súng nơi tiền phương giục lòng
Miền nam hoa thiết gọi cả nước ta lên đường”

Mỗi khi nghe lời bài hát này, tôi lại nhớ đến nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê. Một cô gái trẻ với tâm hồn trong sáng và lạc quan, chiến đấu dũng cảm vì đất nước. Xuất hiện từ trang văn của Lê Minh Khuê, Phương Định là hình mẫu tiêu biểu của bao thế hệ thanh niên tham gia kháng chiến chống Mỹ.

Trước tiên, Phương Định là một cô gái Hà Nội, rời xa giảng đường để tham gia kháng chiến. Ở tuổi thanh xuân với nhiều mơ ước, Định chọn con đường vào chiến trường. Nhiệm vụ của cô là cùng chị Thao và em Nho phá bom trên cao điểm ở tuyến đường Trường Sơn. Công việc này đầy vất vả và nguy hiểm, họ phải đối mặt với nguy cơ chết chóc bất cứ lúc nào. Sự gian khổ của công việc và cuộc sống phản ánh hiện thực chiến tranh đầy nghiệt ngã, đồng thời cũng tôn vinh tinh thần yêu nước và quả cảm của những cô gái thanh niên xung phong nói chung và Phương Định nói riêng.

Không chỉ dũng cảm và yêu nước, Phương Định còn có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc. Điều này được thể hiện rõ ràng qua một lần cô nhận nhiệm vụ phá bom trên cao điểm. Sau đợt thả bom của kẻ thù, cô nhanh chóng lên cao điểm để làm nhiệm vụ. Dù không gian yên tĩnh đáng sợ và vỏ bom nóng lên, Định vẫn tiến gần đến quả bom mà không hề run sợ. Cô cẩn thận và tỉ mỉ khi dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom, thỉnh thoảng nghe thấy tiếng kim loại va chạm. Mặc dù đôi khi cô nghĩ về cái chết, nhưng điều quan trọng nhất với cô lúc ấy là liệu bom có nổ không. Sự bình tĩnh và tinh thần quả cảm của cô đã giúp hoàn thành nhiệm vụ thành công, được đồng đội tôn vinh.

Ấn tượng tiếp theo về Phương Định mà Lê Minh Khuê tạo ra là sự trẻ trung, đầy sức sống nhưng vẫn giữ nét đằm thắm, kiêu kỳ của một cô gái Hà Nội. Vẻ đẹp đó được thể hiện qua lời giới thiệu đầy tự tin của Phương Định: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như cái đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!”. Phương Định rất tự hào về vẻ đẹp của mình và cảm thấy vui khi các chiến sĩ vẫn viết những lá thư dài gửi cho cô. Dù khâm phục những chàng trai mang quân phục, cô không hề tỏ ra săn sóc quá mức. Phương Định cũng có những sở thích nữ tính như ngắm mình trong gương và làm điệu đầy kiêu hãnh.

Khi vào chiến trường, Định mang theo cả trái tim dũng cảm và tâm hồn mơ mộng, lạc quan. Cô say mê hát những bài dân ca trữ tình, quan họ Bắc Ninh, thậm chí là Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô. Đôi khi, Định còn tự sáng tác lời để hát. Tiếng hát của Định không chỉ làm chị Thao cảm thấy thú vị mà còn chứa đựng những ước mơ của tuổi trẻ, giúp giảm bớt mệt mỏi và áp lực trong cuộc sống giữa chiến trường đầy khói lửa.

Phương Định là một cô gái sống tình cảm, quan tâm đến chị Thao và em Nho, xem họ như người thân của mình. Cô chăm sóc em Nho khi em bị thương, hát cho chị Thao nghe, và luôn dành sự trân trọng, tin tưởng cho người đồng đội bản lĩnh. Sau cơn mưa bất ngờ, Định nhớ về gia đình, về những kỷ niệm êm đềm của quê hương, chứng tỏ trái tim nhạy cảm và đầy yêu thương sau vẻ bề ngoài kiên cường.

Qua nhân vật Phương Định, ta thấy được vẻ đẹp của một cô gái đôi mươi với sức trẻ căng tràn và lòng yêu nước mạnh mẽ. Dù ở chiến trường bom đạn, cô vẫn như những ngôi sao xa xôi, lấp lánh và tỏa sáng, góp phần làm cuộc sống thêm ý nghĩa. Cô là tấm gương sáng để thế hệ sau noi theo.

Cảm nhận về nhân vật Phương Định hay nhất

Cảm nhận về nhân vật Phương Định - Mẫu 1

“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
mà lòng phơi phới dậy tương lai”

Cả nước lên đường với tinh thần lạc quan trong cuộc kháng chiến chống Mỹ vĩ đại. Những bước chân trên Trường Sơn rầm rập tiến về phía trước. Hình ảnh các cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường lửa đạn đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho văn chương và thi ca. Từ những người lính trong “Bài thơ tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật đến những cô gái mở đường trong “Khoảng trời hố bom” của Lâm Thị Mỹ Dạ, họ đều là những con người mang tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, và dũng cảm. “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê cũng khắc họa những người phụ nữ trẻ tuổi với vẻ đẹp hồn nhiên của tuổi 18, đôi 20, nhưng đồng thời họ cũng dũng cảm và kiên cường giữa chiến trường.

Lê Minh Khuê là nữ nhà văn từng trải qua những năm tháng thanh xuân trên con đường Trường Sơn, đối mặt với mưa bom, bão đạn. Bà đã chứng kiến và sống cùng những gian khổ, hy sinh của người lính, điều này được thể hiện rõ ràng trong các tác phẩm của bà. Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” là một trong những tác phẩm đầu tay của Lê Minh Khuê, viết vào năm 1971, trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ căng thẳng. Truyện là một bức tranh sinh động về cuộc kháng chiến, nơi những ngôi sao sáng biểu thị lý tưởng cách mạng. Họ là những cô trinh sát trên tuyến đường Trường Sơn, biểu tượng cho tinh thần kiên cường của thế hệ trẻ Việt Nam.

Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê có cốt truyện đơn giản, kể về ba cô thanh niên xung phong là Thao, Nho, và Phương Định, trong đó Thao là tổ trưởng. Họ là tổ trinh sát mặt đường tại một điểm cao trên tuyến đường Trường Sơn. Đây là khu vực tập trung nhiều bom đạn và rất nguy hiểm. Mở đầu truyện, tác giả giới thiệu hoàn cảnh sống và làm việc của ba cô gái, vốn đầy gian khổ và nguy hiểm. Họ phải đối mặt với bom đạn giữa ban ngày, lao ra điểm nóng ngay sau mỗi trận bom để đo khối lượng đất đá, đếm bom chưa nổ, và phá bom. Đây là công việc đầy mạo hiểm, luôn đối mặt với nguy cơ chết chóc, đòi hỏi sự dũng cảm và bình tĩnh cao độ. Tuy nhiên, với họ, công việc này đã trở nên quen thuộc: “Có nơi đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay ầm ì xa dần. Thần kinh căng như dây chão, tim đập bất kể nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ.” Công việc đầy hiểm nguy nhưng họ vẫn dũng cảm đối mặt, luôn đặt nhiệm vụ lên trên hết.

Những cô gái trinh sát mặt đường ấy đều xuất thân từ Hà Nội. Mỗi người có cá tính và hoàn cảnh riêng, nhưng họ đều chia sẻ phẩm chất chung của thanh niên xung phong: tinh thần trách nhiệm, không sợ hy sinh, và tình đồng đội gắn bó. Chính nhờ hoàn cảnh gian khổ, những phẩm chất này càng trở nên rõ ràng hơn. Các cô gái thanh niên xung phong trong “Những ngôi sao xa xôi” đều có lòng yêu nước sâu sắc và lý tưởng cao đẹp. Họ cống hiến tuổi trẻ cho đất nước, xa gia đình để ra chiến trường, phá bom, nối liền mạch giao thông. Dù còn rất trẻ, họ sẵn sàng đối mặt với nguy hiểm, đặt nhiệm vụ lên trên tính mạng, và dám nhận những công việc khó khăn nhất. Họ làm việc tự nguyện, dũng cảm, không hề run sợ trước thần chết. Sau mỗi đợt bom, họ lại lao ra làm nhiệm vụ, đôi khi từ cõi chết trở về. Để tự trấn an, họ đùa cười với nhau như những “con quỷ mắt đen”. Hình ảnh này gợi nhớ đến câu thơ của Phạm Tiến Duật: “Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.”

Ơi này anh xung phong
Ơi này o du kích
Có nghe thấy gì không
Chuyện chi mà rúc rích.

Tinh thần ngạo nghễ giữa chiến trường khói lửa là điều đáng ngưỡng mộ. Trong ba cô gái, hai người đã từng bị thương: Nho và Phương Định. Họ nói về cái chết một cách nhẹ nhàng. Sau mỗi trận bom, họ lại hát những bài hát vui vẻ, xua tan căng thẳng.

Những cô gái ấy có tình đồng đội gắn bó: họ hiểu tính tình và sở thích của nhau, quan tâm chăm sóc lẫn nhau chu đáo. Phương Định lo lắng khi chị Thao và Nho đi trinh sát trên cao điểm. Khi Nho bị thương, Phương Định và chị Thao băng bó, chăm sóc Nho như chị em ruột thịt. Phương Định dành tình cảm và sự ngưỡng mộ cho những người chiến sĩ trên con đường vào mặt trận. Chính tình đồng đội sâu nặng giúp họ vượt qua đạn bom của kẻ thù. Lê Minh Khuê miêu tả chân thật cảm giác căng thẳng khi kề cận cái chết: tiếng lưỡi xẻng chạm vào vỏ bom, sự chờ đợi tiếng nổ, và nỗi sợ hãi của sự sống mỏng manh. Tuy nhiên, sự khốc liệt của chiến tranh đã tạo nên bản lĩnh kiên cường của những người anh hùng cách mạng. Bên cạnh lý tưởng, họ vẫn giữ nét tính cách của những cô gái trẻ: dễ xúc cảm, thích làm đẹp. Chị Thao thích chép lời bài hát, Nho thích thêu thùa, còn Phương Định thích ngắm mình trong gương. Đó là nét đẹp lãng mạn giữa chiến tranh.

“Trong một góc vườn cháy khét lửa napan
Em sửng sốt gặp một nhành hoa cúc
Và em gọi đó là hạnh phúc.”

(Bài thơ về hạnh phúc)

Nho, Thao, và Phương Định là những cô gái làm trinh sát mặt đường, đều xuất thân từ Hà Nội. Mỗi người có tính cách riêng nhưng chung tinh thần trách nhiệm, không sợ hy sinh, và có tình đồng đội gắn bó. Chị Thao có vẻ từng trải hơn, không dễ dàng hồn nhiên như hai cô gái kia, và dự tính tương lai có vẻ thực tế hơn. Chị Thao thêu áo lót và tỉa lông mày tỉ mỉ, nhưng lại sợ máu và sợ cả vắt. Trong công việc, chị chiến đấu dũng cảm, biết hi sinh, và trở thành chỗ dựa cho các đồng đội nhỏ tuổi hơn. Nho là người trẻ nhất, thích mút kẹo, thường nhận công việc nhẹ hơn. Tuy nhiên, cô vẫn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Phương Định, nhân vật chính của truyện, là một cô gái Hà Nội vào chiến trường. Cô có thời học sinh hồn nhiên bên người mẹ, thích mơ mộng và luôn sống với những kỷ niệm về gia đình và thành phố. Dù ở chiến trường căng thẳng, những kỷ niệm ấy vẫn là nguồn an ủi cho cô. Cả ba cô gái có những cá tính riêng, nhưng đều ngời sáng tinh thần anh hùng của thanh niên Việt Nam. Lê Minh Khuê miêu tả chân thực từng chi tiết để làm nổi bật cá tính từng người.

“Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói lung linh.”

Lê Minh Khuê rất tinh tế khi thể hiện khung cảnh và không khí sôi sục của một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn chỉ bằng một vài nét. Thành công hơn cả là nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật. Bằng cách để Phương Định kể chuyện, tác giả phản ánh một cách tự nhiên tâm trạng của những cô gái ở chiến trường, luôn đối mặt với cái chết nhưng vẫn sống hồn nhiên và lạc quan. Chiến tranh khiến họ trở nên cứng cỏi hơn nhưng vẫn không thể làm mất đi nét hồn nhiên của tuổi trẻ.

Kết thúc “Những ngôi sao xa xôi,” Lê Minh Khuê làm nổi bật lên tinh thần anh hùng và vẻ đẹp tâm hồn của thế hệ trẻ Việt Nam trong chiến tranh. Hình ảnh ba cô gái phá bom với những cống hiến thầm lặng đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả. Kết thúc truyện, chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ, nhận ra vai trò và trách nhiệm của mình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Dù chiến tranh đã đi qua, hình ảnh các nữ thanh niên xung phong trên con đường Trường Sơn mãi là niềm tự hào cho thế hệ sau, như câu thơ của Lâm Thị Mĩ Dạ trong “Khoảng trời hố bom” gợi nhớ:

Yêu biết mấy, những con người đi tới
Hai cánh tay như hai cánh bay lên
Ngực dám đón những phong ba dữ dội
Chân đạp bùn không sợ các loài sên!

Cảm nhận về nhân vật Phương Định - Mẫu 2

Lê Minh Khuê là một nhà văn trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Một trong những truyện ngắn nổi bật của bà là “Những ngôi sao xa xôi”, với nhân vật Phương Định – cô gái mang vẻ đẹp của thế hệ thanh niên xung phong dũng cảm, kiên cường, cùng vẻ đẹp tâm hồn trong cuộc đấu tranh gian khổ của dân tộc.

Phương Định có ngoại hình trẻ trung, xinh đẹp của tuổi mới lớn, gây thiện cảm cho mọi người ngay từ lần gặp đầu tiên. Cô quan tâm đến ngoại hình và tự đánh giá: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các lái xe bảo: Cô có cái nhìn sao mà xa xăm”. Phương Định tự hào về vẻ đẹp ấy và thu hút nhiều chàng trai, nhưng cô chưa dành tình cảm cho ai. Những kỷ niệm yên bình bên mẹ trên đường phố Hà Nội là động lực để cô dũng cảm giữa chiến trường. Dù đã ba năm vào chiến trường, cô vẫn giữ được nét tươi tắn, hồn nhiên, và mơ ước về tương lai.

Một mặt khác của Phương Định là sự dũng cảm, bình tĩnh trước khó khăn và nguy hiểm. Cô là một trong ba cô gái thuộc tổ trinh sát mặt đường. Các cô sống và chiến đấu trên một cao điểm ở tuyến đường Trường Sơn. Nhiệm vụ của họ là đối phó với máy bay địch, đo khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, và phá những quả bom chưa nổ. Công việc này rất nguy hiểm, luôn đòi hỏi cô phải bình tĩnh và kiên cường. Nhìn cô gái nhỏ nhắn này, ai có thể tưởng tượng rằng công việc hàng ngày của cô là đối diện với tử thần để góp sức vào cuộc kháng chiến.

Tuy nhiên, sâu trong lòng Phương Định vẫn có chút yếu mềm của một cô gái. Công việc nguy hiểm đã thành thói quen, thậm chí có ngày cô phải phá đến năm quả bom, nhưng mỗi lần thực hiện vẫn là một thử thách căng thẳng. Lòng dũng cảm của cô được kích thích bởi lòng tự trọng khi làm công việc khó khăn dưới ánh mắt dõi theo của các anh cao xạ. Những giây phút đối mặt với sinh tử, cô trở nên nhạy bén hơn: 'Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt tôi. Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành”.

Phương Định rất giàu tình cảm với đồng chí, đồng đội, và quê hương, luôn yêu mến mọi người. Cô chân thành cảm phục tất cả những người chiến sĩ mà hằng đêm cô gặp trên trọng điểm của con đường vào mặt trận. Cô lo lắng khi đồng đội chưa về từ cao điểm. Cô yêu thương bạn bè như chị em ruột và thân thiết với họ hàng ngày. Cô thấy được vẻ đẹp dễ thương của Nho: “nhẹ, mát như một que kem trắng”. Cô cũng hiểu sở thích và tâm trạng của chị Thao. Chỉ có tâm hồn tinh tế và sự gắn bó chân thành mới có thể nhận ra những vẻ đẹp ẩn dấu và tâm trạng của đồng đội như Phương Định.

Hình ảnh cô thanh niên xung phong trên tuyến đường huyết mạch Trường Sơn trong những ngày kháng chiến chống Mỹ là biểu tượng cho thế hệ trẻ Việt Nam đã cống hiến và hy sinh cho đất nước. Họ sẵn sàng hiến dâng tất cả cho Tổ quốc, không tiếc tuổi thanh xuân, không sợ hy sinh bản thân. Qua nhân vật Phương Định, ta thêm yêu mến và cảm phục thế hệ trẻ Việt Nam với tinh thần kiên cường ấy, để ngày nay noi gương và tiếp tục viết nên những trang sử hào hùng của dân tộc.

Trong “Những ngôi sao xa xôi,” tác giả Lê Minh Khuê đã khắc họa chân thực nội tâm của nhân vật Phương Định, từ đó dựng nên một thế giới nội tâm sống động và những đức tính cao quý đại diện cho thế hệ trẻ trong thời kỳ kháng chiến. Qua hình tượng một cô gái xinh xắn và lạc quan, Phương Định đã mang đến cho người đọc vô vàn cảm xúc, đánh thức tình yêu quê hương đất nước trong mỗi con người.

.....

Cảm nhận về nhân vật Phương Định chi tiết nhất

“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”.

Đây là tinh thần của cả một thời đại chống Mỹ. Hình ảnh các anh bộ đội và các cô thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn đã trở thành nguồn cảm hứng trong văn học thời đó. Từ những người lính lái xe trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật đến “Mảnh trăng cuối rừng” của Nguyễn Minh Châu hay “Khoảng trời hố bom” của Lâm Thị Mĩ Dạ, văn chương đã tôn vinh những người trẻ tuổi dũng cảm và mộng mơ. Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê cũng là một phần của nguồn cảm hứng ấy, mang đến những cảm xúc mới về hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trong thời kỳ chiến tranh. Họ vừa hồn nhiên, vừa dũng cảm giữa chiến trường khốc liệt. Nhân vật chính, Phương Định, là một ví dụ tiêu biểu về vẻ đẹp và lòng can đảm.

Lê Minh Khuê là nữ nhà văn đã trải qua những năm tháng thanh xuân trên những con đường Trường Sơn đầy bom đạn, chứng kiến và chia sẻ những gian khổ và hy sinh của người lính. Vì thế, những trang văn của bà về cuộc sống giữa chiến trường rất chân thực và xúc động. Trong “Những ngôi sao xa xôi,” bà miêu tả sống động cuộc sống của các nữ thanh niên xung phong trong hoàn cảnh gian khổ, tái hiện một cách rõ nét cuộc sống thời kỳ chiến tranh.

Ấn tượng sâu sắc nhất mà Lê Minh Khuê để lại trong “Những ngôi sao xa xôi” là hình ảnh những con người dũng cảm, có tinh thần trách nhiệm cao, và tinh thần đồng đội sáng ngời. Họ cũng có tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, và nhạy cảm. Tất cả những vẻ đẹp này được tập trung thể hiện qua nhân vật Phương Định, thông qua thế giới nội tâm của cô.

Phương Định và những người đồng đội sống trong một cái hang dưới chân cao điểm, giữa vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn, nơi có nhiều bom đạn và rất nguy hiểm. Họ phải đối mặt với bom rơi, đạn nổ từng ngày. Có vô số dấu vết của bom đạn giặc: “Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh. Chỉ có những thân cây bị tước khô cháy. Những cây nhiều rễ nằm lăn lóc. Những tảng đá to. Một vài cái thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất.” Đó là hiện thực đầy mùi chiến tranh, không có sự sống, chỉ có thần chết rình rập. Công việc của họ cực kỳ nguy hiểm, phơi mình giữa ban ngày ở nơi bom đạn của máy bay địch, đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom, và đếm bom chưa nổ. Nhiệm vụ quan trọng nhưng đầy gian khổ, luôn đối mặt với cái chết, đòi hỏi sự dũng cảm và bình tĩnh.

Dù sống trong điều kiện chiến trường khắc nghiệt và phải đối mặt với nguy hiểm, Phương Định vẫn giữ được sự hồn nhiên và trong sáng của tuổi trẻ, luôn dũng cảm, không sợ hy sinh, và có tình đồng đội sâu sắc. Cô là biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong chiến đấu, đại diện cho vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ.

Vẻ đẹp của Phương Định tỏa sáng nhờ lý tưởng sống cao đẹp và tinh thần dũng cảm, không sợ gian khổ hay hy sinh. Rời ghế trường phổ thông, cô xung phong ra mặt trận, cùng thế hệ của mình “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/Mà lòng phơi phới dậy tương lai” để giành độc lập cho Tổ quốc. Cô ra đi mà không tiếc tuổi thanh xuân, sẵn sàng hiến dâng mọi thứ cho đất nước.

“Ôi Tổ quốc! Nếu cần, ta chết
Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông...”

Đối mặt với nguy hiểm, Phương Định và đồng đội thực sự là những anh hùng. Cô nghĩ về hoàn cảnh sống ở đây một cách giản dị và có phần thú vị: “Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp xung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ...”. Cô kể về công việc phá bom nguy hiểm với giọng điệu bình thản, thậm chí hóm hỉnh: “Quen rồi. Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần. Ngày nào ít: ba lần.” Cô thật sự biết đùa trước khó khăn.

Đặc biệt, Phương Định coi sự hy sinh và mất mát của bản thân một cách rất nhẹ nhàng: “Tôi bây giờ vẫn còn một vết thương chưa lành miệng ở đùi. Tất nhiên, tôi không vào viện quân y”. Nếu không có cái nhìn lạc quan và tinh thần dũng cảm, Phương Định sẽ không thể nói một cách bình thản như vậy.

Cuộc sống nơi chiến trường luôn đối mặt với thử thách, nguy hiểm, và cái chết đã rèn luyện cho Phương Định lòng dũng cảm, không sợ hy sinh. Tâm lý của cô khi phá bom được miêu tả rất cụ thể, từng chi tiết. Dù khung cảnh đầy căng thẳng, cô vẫn có nét tâm lý rất con gái, cảm nhận được ánh mắt của các chiến sĩ đang dõi theo mình, và lòng tự trọng đã kích thích sự dũng cảm của cô: “Tôi đến gần quả bom,… tôi không sợ nữa. Tôi sẽ không đi khom. Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đường hoàng mà bước tới”. Đối mặt với quả bom, mọi cảm giác trở nên nhạy bén và sắc nhọn: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Vỏ bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành”. Tiếp theo là sự căng thẳng chờ đợi tiếng nổ của quả bom. Phương Định có nghĩ đến cái chết nhưng rất mờ nhạt, còn điều cô quan tâm là: “liệu mìn có nổ, bom có nổ không?”. Đây là tinh thần trách nhiệm cao trong công việc và lòng dũng cảm vô song. Có thể khẳng định rằng: Phương Định và những đồng đội thực sự là những anh hùng, dù họ không tự nhận điều đó. Chính điều này khiến Phương Định trở nên đáng mến.

Phương Định là một nữ sinh từ thủ đô bước vào chiến trường. Cô có một thời học sinh ngây thơ, hồn nhiên bên mẹ trong một căn phòng nhỏ trên một con phố yên tĩnh. Những hoài niệm về thời học trò luôn sống trong cô, ngay giữa chiến trường đầy khói lửa. Những kỷ niệm ấy vừa là niềm khao khát, vừa là nguồn an ủi giữa cảnh căng thẳng và khốc liệt của chiến tranh.

Sau những giây phút căng thẳng ở cao điểm, khi xong việc, Phương Định trở về một thế giới khác - thế giới của những cô gái với những mơ mộng. Cô nằm dài trên nền đất ẩm, lười biếng nghe nhạc từ cái đài bán dẫn nhỏ, hoặc nghĩ ngợi lung tung. Phương Định thích hát và biết nhiều bài hát: từ những bài hành khúc bộ đội, đến dân ca quan họ, và cả Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô. Cô còn tự bịa ra lời để hát, thích ngồi bó gối mơ màng. Thích hát là nét tâm lý của thời đại, nhưng cũng là đặc điểm cá tính của Phương Định, cho thấy tâm hồn phong phú của cô. Trong tiếng hát ấy, có lý tưởng, tình yêu quê hương, và khát vọng về cuộc sống thanh bình.

Cũng như nhiều cô gái mới lớn, Phương Định rất nhạy cảm và quan tâm đến ngoại hình. Cô có “hai bím tóc dày tương đối mềm, một cái cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn,” và “đôi mắt nâu dài hay nheo lại như chói nắng.” Biết mình đẹp, cô thích ngắm mình trong gương, có chút kiêu ngầm khi biết mình được các anh pháo thủ chú ý. Cô vui và tự hào, nhưng không biểu lộ tình cảm, thường giữ kín đáo giữa đám đông. Lê Minh Khuê rất tinh tế khi miêu tả nét tâm lý kiêu ngầm này của Phương Định. Đó là sự kiêu hãnh của một cô gái trẻ có ý thức về vẻ đẹp của cuộc sống. Chính nét tâm lý này khiến nhân vật Phương Định trở nên gần gũi và đáng yêu.

Vẻ đẹp tâm hồn của Phương Định tỏa sáng nhất khi cơn mưa đá bất ngờ ập đến. Chỉ một cơn mưa đá thôi đã khiến những căng thẳng và hiểm nguy của chiến trường tan biến, để nhường chỗ cho niềm vui như trẻ con: “Mưa đá! Cha mẹ ơi! Mưa đá!”. Một trận mưa đá qua nhanh nhưng đã đánh thức nhiều kỷ niệm và nỗi nhớ về quê hương, gia đình, và tuổi thơ thanh bình. Sau niềm vui là nỗi nhớ da diết, nhớ về người mẹ, con đường phố, những ngôi sao to trên bầu trời thành phố, những ngọn đèn lung linh trên quảng trường... Tất cả vừa rõ ràng, vừa mờ ảo, vừa gần gũi, vừa xa xôi. Những hoài niệm ấy như một cơn mưa làm dịu tâm hồn, tiếp thêm sức mạnh và thắp sáng niềm tin cho Phương Định, người chiến sĩ Trường Sơn, người nữ thanh niên xung phong.

Ở Phương Định, vẻ đẹp còn tỏa sáng trong tình đồng đội thắm thiết. Cô yêu thương và quan tâm đến đồng đội, lo lắng cho chị Thao và Nho khi họ chưa về từ cao điểm. Cô hiểu những sở thích và tâm trạng của chị Thao, người sợ máu và vắt nhưng rất dũng cảm khi chiến đấu. Với Nho, cô em út, Phương Định muốn bế trên tay vì “trông nhẹ mát như một que kem trắng.” Khi Nho bị thương, Phương Định chăm sóc cô như một y tá, rửa vết thương, băng bó, và pha sữa cho cô. Đặc biệt, Phương Định dành tình yêu và niềm cảm phục cho tất cả những chiến sĩ mà cô gặp trên con đường ra mặt trận. Cô luôn tin rằng “những người đẹp nhất, thông minh, dũng cảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục có ngôi sao trên mũ.”

Lê Minh Khuê đã chọn cách kể chuyện hợp lý khi để nhân vật chính kể lại câu chuyện của mình. Điều này giúp tác giả miêu tả tâm lý nhân vật, đặc biệt là tâm lý của Phương Định, một cách tinh tế. Ngôn ngữ qua lời kể của nhân vật chính tự nhiên, gần gũi với khẩu ngữ, trẻ trung và nữ tính. Giọng kể linh hoạt, khi nhanh khi chậm, tạo cảm giác như đang sống lại những khoảnh khắc căng thẳng và những hồi tưởng về kỷ niệm êm đềm của tuổi thơ. Tất cả điều này giúp tạo nên một nhân vật Phương Định thật như ngoài đời và rất Hà Nội.

Thông qua dòng suy nghĩ và tâm trạng của Phương Định, cuộc sống của các cô thanh niên xung phong được tái hiện đầy đủ, chân thực và sinh động. Hình tượng những nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn không thiếu trong văn học chống Mỹ, nhưng với cách kể của Lê Minh Khuê trong “Những ngôi sao xa xôi,” chúng ta thấy rõ vẻ đẹp của tâm hồn trong sáng, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, sự hy sinh và tinh thần lạc quan của họ. Đó là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam đã cống hiến tuổi thanh xuân cho đất nước.

“Có biết bao người con gái, con trai
Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước.”

('Đất nước” – Nguyễn Khoa Điềm).

Khi đọc truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” và khám phá vẻ đẹp của nhân vật Phương Định, chúng ta không thể không cảm thấy tự hào về những cô gái thanh niên xung phong như Phương Định, Nho, chị Thao, mười cô gái ngã ba Đồng Lộc và biết bao cô gái mở đường khác trên tuyến lửa Trường Sơn. Họ đã “Xẻng tay mà viết nên trang sử hồng” (Tố Hữu). Vẻ đẹp của họ mãi tỏa sáng như những ngôi sao lấp lánh trên bầu trời, luôn được cả dân tộc cảm phục và biết ơn.

“Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói lung linh”

(“Khoảng trời hố bom” – Lâm Thị Mĩ Dạ).

Cảm nhận vẻ đẹp của nhân vật Phương Định

Con đường Trường Sơn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ được coi là biểu tượng của tinh thần anh hùng, chiến đấu giành độc lập tự do. Lê Minh Khuê, tác giả của “Những ngôi sao xa xôi,” đã từng là thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn đầy máu lửa. Các tác phẩm của bà về cuộc sống và cuộc chiến đấu của bộ đội và thanh niên xung phong trên tuyến đường này luôn thu hút sự chú ý của độc giả, và “Những ngôi sao xa xôi” là một trong những tác phẩm tiêu biểu ấy.

Câu chuyện xoay quanh ba cô gái trong tổ trinh sát mặt đường làm nhiệm vụ phá bom trên tuyến đường Trường Sơn đầy đạn bom. Phương Định, nhân vật chính và cũng là người kể chuyện, để lại nhiều ấn tượng đẹp và cảm xúc sâu sắc trong lòng người đọc.

Trước hết, Phương Định là một cô gái hồn nhiên, ngây thơ và tinh nghịch. Cô vốn là nữ sinh của thủ đô thanh lịch bước vào chiến trường. Cô có một thời học sinh áo trắng ngây thơ và vô tư lự. Những kỷ niệm về thời học sinh luôn sống trong cô, ngay cả giữa chiến trường khốc liệt.

Cơn mưa đá bất ngờ xuất hiện vào cuối truyện, sau trận phá bom đầy nguy hiểm, đánh thức trong Phương Định niềm vui thơ trẻ. Cô nhớ về mẹ, cửa sổ của căn nhà, và những ngôi sao trên bầu trời thành phố. Cơn mưa đá khiến cô nhớ về thành phố, gia đình, và tuổi thơ thanh bình. Những kỷ niệm ấy vừa là niềm khao khát, vừa là nguồn an ủi trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến trường.

Dù phải đối mặt với những thử thách và nguy hiểm, thậm chí cái chết, Phương Định vẫn giữ sự hồn nhiên và những ước mơ về tương lai. Cô là một người con gái nhạy cảm, thích hát và hay mơ mộng. Cô hát những bài hành khúc bộ đội, dân ca quan họ, dân ca Nga, và dân ca Ý. Giọng hát của cô chắc hẳn rất hay, vì chị Thao thường yêu cầu cô hát. Phương Định còn có tài bịa ra lời bài hát, điều mà chị Thao đã ghi vào sổ của mình.

Phương Định là một cô gái xinh xắn. Cũng như các cô gái mới lớn, cô nhạy cảm và rất quan tâm đến hình thức. Dù chiến trường khốc liệt, tâm hồn nhạy cảm của cô vẫn không hề mất đi. Cô biết mình đẹp và được nhiều người chú ý: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá…”; còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm.” Điều này khiến cô thấy vui và tự hào.

Cô luôn yêu mến đồng đội và cảm phục tất cả các chiến sĩ mà cô gặp trên tuyến đường Trường Sơn. Dù biết mình được nhiều lính trẻ để ý, cô vẫn không “săn sóc, vồn vã,” không biểu lộ tình cảm. Cô chưa để lòng mình xao động vì ai: “thường đứng ra xa, khoanh tay trước ngực và nhìn đi nơi khác, môi mím chặt.” Đó là vẻ kiêu kỳ đáng yêu của các cô gái Hà Nội như chính Phương Định đã thừa nhận: “chẳng qua là tôi điệu đấy thôi.”

Phương Định còn là một chiến sĩ gan dạ, dũng cảm đến phi thường. Phẩm chất này được thể hiện rõ ràng trong mỗi lần cô phá bom. Khi tiếp cận quả bom, dù không khí căng thẳng và yên tĩnh đến rợn người, cô vẫn không sợ hãi: “Tôi đến gần quả bom.” Cảm thấy ánh mắt các chiến sĩ dõi theo mình, cô quyết không đi khom: “Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới.” Lòng dũng cảm của cô được kích thích bởi lòng tự trọng.

Khi ở bên quả bom, cận kề cái chết, từng cảm giác của Phương Định trở nên sắc nhọn và căng thẳng: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và nghĩ tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một chút! Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành.” Thần chết luôn rình rập, nhưng cô không được phép chậm trễ. Cô phải nhanh hơn nó.

Tiếp theo là cảm giác căng thẳng khi chờ đợi tiếng nổ của quả bom. Công việc phá bom thật đáng sợ. Ai có thể chắc chắn rằng quả bom sẽ không nổ ngay lúc đó, khi Phương Định đang đào đất. Nhưng cô vẫn không run tay, tiếp tục công việc của mình: “Tôi cẩn thận bỏ gói thuốc mìn xuống cái lỗ đã đào, châm ngòi. Tôi khỏa đất rồi chạy về chỗ ẩn nấp: liệu mìn có nổ, bom có nổ không? Nếu không nổ, phải làm sao để châm mìn lần nữa?”

Cuối cùng, quả bom đã nổ. Tiếng nổ vang rền đến nhức óc. Ngực tôi đau nhói, mắt thì cay rát mãi mới mở ra được. Mùi thuốc bom khiến tôi buồn nôn. Ba tiếng nổ nữa tiếp theo. Đất rơi rải rác, tan trong những bụi cây. Mảnh bom lao và rít vô hình trên đầu. Bốn quả bom đã nổ. Chiến thắng rồi! Nhưng một đồng đội đã bị bom vùi. Máu chảy ra từ cánh tay của Nho, chảy ra, ngấm vào đất. Da xanh, mắt nhắm nghiền, quần áo đầy bụi. Nhưng không ai được khóc vào lúc này, khi mà sự cứng cỏi là cần thiết nhất.

Công việc khủng khiếp bóp nghẹt trái tim ấy không chỉ xảy ra một lần trong đời, mà là chuyện thường ngày: “Quen rồi. Một ngày tôi phá bom đến năm lần. Ngày nào ít thì cũng ba lần. Tôi có nghĩ về cái chết, nhưng là một cái chết mờ nhạt, không cụ thể.” Cảm xúc chân thật của cô truyền sang người đọc niềm đồng cảm, yêu mến và kính phục. Một cô nữ sinh nhỏ bé, hồn nhiên, giàu mơ mộng và nhạy cảm, nhưng cũng thật anh hùng. Thật xứng đáng với những kỳ tích khắc ghi trên tuyến đường Trường Sơn bi tráng.

Phương Định là hình ảnh tiêu biểu của tuổi trẻ Việt Nam anh hùng. Cô là một nữ sinh xung phong ra mặt trận, cùng thế hệ của mình “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước mà lòng phơi phới dậy tương lai” để giành độc lập, tự do cho Tổ quốc. Cô kể: “Chúng tôi có ba người. Ba cô gái. Chúng tôi ở trong một cái hang dưới chân cao điểm. Con đường trước hang bị đánh lở loét, đất đỏ và trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh, chỉ có những thân cây bị tước khô cháy.” Trên cao điểm trống trơn, Phương Định và đồng đội phải chạy giữa ban ngày, phơi mình ra vùng trọng điểm bị máy bay địch đánh phá.

Cô nói về công việc của mình một cách gọn gàng và giản dị: “Việc của chúng tôi là ngồi đây. Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ, và nếu cần thì phá bom.” Phương Định cho rằng công việc này có cái thú riêng: “Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp nhịp điệu, chân chạy mà không biết rằng xung quanh có nhiều quả bom chưa nổ.” Chiến tranh và đạn bom đã làm cô trưởng thành, trở thành một dũng sĩ mạnh mẽ mà cô không hề biết.

Chúng ta luôn tự hào về những chiến sĩ, những thanh niên xung phong như Phương Định và đồng đội của cô. Lịch sử kháng chiến hào hùng của dân tộc không thể thiếu những tấm gương như cô và thế hệ những người đã đổ máu vì nền độc lập. Chúng ta càng yêu mến và tự hào về Phương Định, càng biết ơn và học tập tinh thần của những người như cô trong công cuộc xây dựng đất nước ngày nay.

Cảm nghĩ về nhân vật Phương Định

Trong truyện “Những ngôi sao xa xôi”, nhân vật Phương Định vừa là nhân vật chính, vừa là người kể chuyện. Cô là hình ảnh tiêu biểu cho vẻ đẹp giản dị trong tinh thần, tính cách và phẩm chất anh hùng của tuổi trẻ Việt Nam, đặc biệt là thanh niên xung phong trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Phương Định vốn là một cô gái Hà Nội mộng mơ, trong sáng như tuổi 18, đôi mươi. Cô đã vào chiến trường được ba năm, một khoảng thời gian ngắn so với cuộc đời, nhưng đối với người chiến sĩ ở nơi bom đạn, đó là một khoảng thời gian dài đầy gian khổ. Ở giữa vùng trọng điểm của Trường Sơn, nơi bị địch bắn phá nặng nề, mỗi ngày đều phơi mình trên cao điểm, sống sót qua ba năm chiến tranh là một điều kỳ diệu.

Giữa hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, lời văn của Lê Minh Khuê vẫn đầy lạc quan. Bà để Phương Định tự nhận xét về mình: “Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn.” Đôi mắt cô dài, nâu và “có cái nhìn sao mà xa xăm”, đôi khi nheo lại như chói nắng.

Về sở thích, Phương Định thích ngắm mình trong gương, thích ngồi bó gối mơ màng; cô yêu những bài hành khúc bộ đội, dân ca quan họ dịu dàng, thích “Ca-chiu-sa” của Nga và dân ca Ý. Phương Định mê hát đến mức có thể tự bịa lời để hát. Đối với đồng đội, cô luôn yêu mến, cảm phục các anh bộ đội. Tuy nhiên, cô không “săn sóc, vồn vã” mà trong lòng, cô luôn nghĩ: “những người đẹp nhất, thông minh, dũng cảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ.”

Khi Nho bị thương, Phương Định đã bế Nho lên rồi nhanh chóng băng bó vết thương và pha sữa cho Nho uống. Phương Định thực sự là một cô gái Hà Nội trẻ trung, xinh xắn, luôn quan tâm, chăm sóc và yêu thương đồng đội như chị em. Cô có tâm hồn mơ mộng, nhạy cảm, trong sáng, hồn nhiên, và thậm chí có chút “kiêu” duyên dáng, nữ tính.

Trong lần phá bom, tính cách của Phương Định được Lê Minh Khuê miêu tả rõ nét. Khi đến gần chỗ bom, cô cũng sợ, nhưng vì “cảm thấy có ánh mắt các chiến sĩ dõi theo,” nên lòng dũng cảm của cô được kích thích bởi sự tự trọng. Cô không còn sợ hãi và đàng hoàng bước tới, không đi khom như trước.

Khi lưỡi xẻng chạm vào quả bom, tiếng động sắc khiến Phương Định rùng mình, nhưng cô vẫn cố gắng thực hiện các thao tác thật nhanh và cẩn thận, vì chỉ cần một sai sót nhỏ, bom có thể nổ ngay. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, cô chạy tới chỗ ẩn nấp, hồi hộp chờ đợi, tim đập không rõ nhịp, thần kinh căng thẳng tột độ.

Phương Định có nghĩ đến cái chết, nhưng là một cái chết mờ nhạt. Tâm trí của cô chỉ lo lắng liệu bom có nổ hay không. Cô không ngần ngại hy sinh, nhưng công việc khủng khiếp này không chỉ diễn ra hôm nay, mà còn hàng ngày, với những nguy hiểm không thể đếm hết. Điều duy nhất cô sợ là đường không thông và nhiệm vụ không hoàn thành.

Rồi khi bom nổ, tiếng nổ kì quái đến váng óc, ngực cô nhói đau, mắt cay rát, nhưng Phương Định vẫn phủ áo và chạy xuống nơi vừa nổ. Trong truyện, đây là một trong những đoạn xuất sắc nhất; tâm lý nhân vật được miêu tả rất chi tiết. Khi cái chết kề bên, mọi cảm giác của Phương Định trở nên sắc nhọn. Chính sự khốc liệt của chiến trường đã tôi luyện tâm hồn vốn nhạy cảm của cô thành bản lĩnh kiên cường của một người thanh niên xung phong bất khuất.

Trận mưa đá ở cuối đoạn trích đã tô đậm thêm nét tính cách độc đáo của Phương Định. Khi cơn mưa đá bất ngờ ập đến, cô vui mừng và cuống cuồng chạy ra nhặt đá; niềm vui trẻ thơ tràn ngập, làm cô say mê. Sau khi mưa tạnh, dòng sông ký ức và nỗi nhớ về gia đình, thành phố yêu thương dâng trào trong tâm trí cô, xoáy mạnh và không ngừng cuộn chảy.

Giọng kể chậm lại, nhịp điệu câu văn trở nên nhẹ nhàng khi Phương Định hồi tưởng về quá khứ. Nỗi nhớ vừa là niềm khao khát, vừa dịu mát tâm hồn cô giữa chiến trường khốc liệt. Giữa khói lửa của chiến tranh, tâm hồn Phương Định vẫn luôn tỏa sáng với lạc quan và yêu đời. Đó là nét đáng yêu của tuổi trẻ Hà Nội, đặc biệt là của những sinh viên Hà Nội xung phong vào chiến trường gian khổ.

Lê Minh Khuê đã thành công khi chọn ngôi kể thứ nhất, giúp làm nổi bật thế giới nội tâm của Phương Định và những cô gái thanh niên xung phong. Vai kể của nhân vật chính linh hoạt, tự nhiên, với ngôn ngữ trẻ trung và sinh động. Nhà văn sử dụng nhiều câu ngắn, câu rút gọn, phù hợp với bối cảnh căng thẳng của chiến trường. Kỹ thuật đồng hiện và bút pháp miêu tả tâm lý được vận dụng hợp lý, tạo nên sự sống động và chân thực.

Cảm nhận về vẻ đẹp của nhân vật Phương Định

Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” là một trong những tác phẩm đầu tay của Lê Minh Khuê, được viết vào năm 1971 khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt. Truyện thể hiện tâm hồn trong sáng, lòng dũng cảm, hồn nhiên và cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh nhưng vẫn lạc quan của các cô gái thanh niên xung phong. Đặc biệt, nhân vật Phương Định được miêu tả chân thực, sống động bằng nhiều thủ pháp nghệ thuật độc đáo.

“Những ngôi sao xa xôi” kể về một tổ nữ thanh niên xung phong làm nhiệm vụ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Tổ gồm hai cô gái trẻ là Phương Định, Nho và tổ trưởng là chị Thao. Nhiệm vụ cụ thể của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá cần san lấp, đánh dấu vị trí các trái bom chưa nổ và phá bom, có thể vài lần trong một ngày.

Dù cuộc sống giữa chiến trường khắc nghiệt và nguy hiểm, họ vẫn tìm thấy niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thanh thản, mơ mộng và đặc biệt là sự gắn bó, yêu thương nhau. Phần cuối truyện tập trung miêu tả hành động và tâm trạng của các nhân vật, chủ yếu là Phương Định, trong một lần phá bom khi Nho bị thương và cách mà hai đồng đội còn lại lo lắng, chăm sóc cho Nho.

Vào chiến trường được ba năm, Phương Định đã quen với những thử thách và nguy hiểm hàng ngày, nhưng cô vẫn không đánh mất sự hồn nhiên, trong sáng và những mơ ước về tương lai. Tính cách của Phương Định rất nhạy cảm, hay mơ mộng, ưa hát và hát rất hay. Cô lạc quan, yêu đời đến mức dưới cơn mưa đá, cô “vui thích cuống cuồng,” say sưa tận hưởng cơn mưa như thể chưa bao giờ nghe thấy tiếng bom rơi đạn nổ.

Cũng như hai người bạn trong tổ trinh sát, Phương Định yêu mến đồng đội và cả đơn vị của mình. Cô cũng mến yêu và cảm phục những người chiến sĩ mà cô gặp hàng đêm trên trọng điểm của con đường vào mặt trận.

Ở phần đầu truyện, Phương Định được miêu tả là một cô gái nhạy cảm và quan tâm đến hình thức. Hai bím tóc của cô dày và mềm, cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Các anh lái xe thường nói: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm.” Cô biết mình được nhiều người, nhất là các anh lính, để ý và có thiện cảm, điều này khiến cô thấy vui và tự hào, nhưng cô chưa dành riêng tình cảm cho ai.

Dù nhạy cảm, nhưng Phương Định thường kín đáo, không biểu lộ cảm xúc, giữ khoảng cách giữa đám đông, tạo cảm giác hơi kiêu kỳ. Cô là người rất có trách nhiệm với công việc, dũng cảm, gan dạ, bình tĩnh, tự tin và rất tự trọng. Khi phá bom, lúc đầu cô cũng hồi hộp, căng thẳng, nhưng cảm nhận được ánh mắt của các chiến sĩ dõi theo đã thúc đẩy lòng tự trọng trong cô, giúp cô vượt qua nỗi sợ bom đạn.

Trong đoạn hồi tưởng về tuổi học trò, tác giả làm nổi bật nét hồn nhiên, vô tư, có chút tinh nghịch và mơ mộng của Phương Định. Chỉ cần một trận mưa đá cũng đủ gợi lại trong cô nhiều kỷ niệm và nỗi nhớ về thành phố quê hương, gia đình và tuổi thơ thanh bình.

Tâm lý của Phương Định trong một lần phá bom được miêu tả rất tinh tế, chi tiết đến từng cảm giác, dù chỉ thoáng qua. Dù đã quen với công việc nguy hiểm, mỗi lần vẫn là một thử thách. Ở bên quả bom, kề sát cái chết, từng cảm giác trở nên sắc bén hơn: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và tự hỏi tại sao mình làm chậm. Nhanh lên một chút! Vỏ quả bom nóng, một dấu hiệu chẳng lành.” Sau đó là cảm giác căng thẳng khi chờ đợi tiếng nổ của quả bom.

Ngòi bút của Lê Minh Khuê đã miêu tả sống động, chân thực tâm lý nhân vật, tạo nên một thế giới nội tâm phong phú. Cách nhìn của tác giả tập trung vào những điều tốt đẹp, trong sáng và cao thượng. Qua nhân vật Phương Định và các cô thanh niên xung phong, tác giả đã cho thấy một góc nhìn đẹp, lãng mạn về cuộc sống chiến tranh. Dù chiến tranh mang đến đau thương, mất mát, nó không thể hủy diệt được vẻ đẹp của tâm hồn tuổi trẻ, của con người. Từ những nơi gian lao và quyết liệt nhất, ta lại thấy vẻ đẹp của tuổi trẻ và tinh thần anh hùng Cách mạng Việt Nam.

Ngôn ngữ trần thuật trong truyện phù hợp với vai kể chuyện – một cô gái thanh niên xung phong đến từ Hà Nội – tạo giọng điệu tự nhiên, thoải mái, trẻ trung và đầy nữ tính. Lời kể thường sử dụng những câu ngắt, nhịp nhanh, phù hợp với bối cảnh chiến trường. Ở những đoạn hồi tưởng, nhịp kể chậm lại, gợi lên kỷ niệm tuổi thơ hồn nhiên, nhạy cảm của một cô học sinh thành phố thích mơ mộng.

Cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất đã giúp tái hiện hiện thực khốc liệt của chiến tranh, đồng thời khắc họa một cách sinh động thế giới tâm hồn, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật, tạo nên một bức tranh chân thực và thuyết phục về vẻ đẹp của con người trong thời chiến.

Mặc dù nội dung truyện xoay quanh chiến tranh với nhiều chi tiết về bom đạn, chiến đấu và hy sinh, nhưng trọng tâm vẫn là thế giới nội tâm, nhấn mạnh vào vẻ đẹp của tâm hồn con người giữa hoàn cảnh chiến tranh đầy gian khổ.

Những ngôi sao xa xôi là câu chuyện về những cô gái thanh niên xung phong trên một cao điểm tại tuyến đường Trường Sơn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Truyện nổi bật với sự dũng cảm, tâm hồn trong sáng và tinh thần lạc quan của những cô gái này. Dù phải đối mặt với gian khổ và hy sinh, họ vẫn giữ được sự hồn nhiên và mơ mộng, tạo nên hình ảnh đẹp, đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến.

...