Mây và sóng
Mẹ ơi, trên mây có người gọi con:
“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc”.
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”
Họ đáp: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng lên tận tầng mây”.
“Mẹ mình đang đợi ở nhà” - con bảo - “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”.
Thế là họ mỉm cười bay đi.
Nhưng con biết có trò chơi thú vị hơn, mẹ ạ.
Con là mây và mẹ sẽ là trăng.
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu ười xanh thẳm.
“ Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nào”.
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”
Họ nói: ' Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng đi”.
Con bảo: “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”.
Thế là họ mỉm cười, nhảy múa lướt qua.
Nhưng con biết trò chơi khác hay hơn.
Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thếgian này biết mẹ con ta ở chốn nào.
(Nguyễn Khắc Phi dịch)
Hãy lắng nghe tiếng thơ ngọt ngào như tiếng hát của Ta-go, nhà thơ vĩ đại của Ấn Độ. Năm 1913, với tập Thơ Dâng, ông được giải thưởng Nobel về văn chương. Thơ của Ta-go là 'bản hòa âm về tình yêu', là 'giấc mơ và khao khát về tự do, hạnh phúc”. Thế giới thơ của Ta-go đã dành cho 'thơ ấu' một vị trí đặc biệt và tuyệt vời, trong sáng và sâu lắng.
Bài thơ Mây và sóng nói về tình yêu mẹ và ước mơ kì diệu của tuổi thơ. Đây là bài thơ tinh túy trong tập Thơ Trăng non (1915) của nhà thơ. Bài thơ mang đậm dấu ấn trữ tình như một bản nhạc đồng dao biểu hiện tình cảm huyền diệu của trái tim trẻ thơ với mây và sóng, với thiên nhiên kỳ diệu.
Em bé ngước nhìn bầu trời xanh, lắng nghe mây trên cao vẫy gọi. Mây ân cần rủ em bé cùng du ngoạn với ' bình minh vàng', và chơi với 'trăng bạc' từ bình minh đến khi trăng lên. Mây được nhân hóa, có gương mặt, nụ cười và giọng nói thầm lặng:
“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc ”
Cuộc đối thoại giữa mây với em bé không chỉ thể hiện tâm hồn bay bổng của tuổi thơ mà còn khẳng định, ca ngợi tình yêu mẹ của tuổi thơ rất đẹp và mạnh mẽ:
“Mẹ mình đang đợi ở nhà” con bảo - “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”.
Yêu mẹ hiền, yêu mái nhà êm ấm... là những tình cảm trong sáng, đậm đà của em bé. Có gì hạnh phúc hơn khi được sống bên mẹ hiền:
“Con là mây và mẹ sẽ là trăng.
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm”
Trí tưởng tượng phong phú và tình yêu thiếu nhi mãnh liệt của Ta-go đã sáng tạo nên những dòng thơ đẹp nói về hạnh phúc tuổi thơ. Ở đây, tình mẫu tử được nâng lên ngang tầm với vũ trụ.
Ngắm mây bay... sau đó em bé nghe sóng reo, sóng hát. Sóng như đại diện của đại dương xa vời đến với em bé. Sóng reo rồi vỗ gọi chào mời em bé. Tuổi thơ mơ ước, khao khát gì? Sóng thầm thì cùng em về một cuộc hành trình xa xôi: 'Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn'. Và sau đó chỉ cần đi tới bờ biển... sóng sẽ cuốn em đi đến mọi nơi, mọi nơi... Mơ ước muốn đi xa, nhưng em bé lại lo lắng: 'Nhưng đến tối, mẹ tôi nhớ thì sao?'. Sóng vỗ vào bờ cát rồi rút đi xa, lại vỗ vào... Em bé nhìn theo con sóng xa vời trên biển:
'Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?.
Thế là họ mỉm cười, nhảy múa lướt qua.”
Mơ ước đi xa, nhưng sau đó em bé lại lo lắng, do dự. Em không thể đi theo mây (bay lên cao) nên cũng không thể đi cùng sóng (đi xa). Với em chỉ có mẹ yêu thương, niềm vui ấm áp, cao quý và thiêng liêng mà thiên nhiên ban tặng: tình mẫu tử. Em mong muốn ra đến mọi nơi, nhưng lại không muốn để mẹ nhớ, mẹ buồn. Hiện tại, em không thể 'rời mẹ' trong phút chốc. Niềm vui về mẹ hiền sẽ luôn chiếu sáng hồn em thơ;
'Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên trái đất này biết chốn mà mẹ con ta đang ở'.
Câu thơ 'Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ' là một câu thơ sâu sắc, mang tính triết học cao. Mẹ là nơi dừng chân cho con sóng, nơi con tìm đến khi cần sự che chở. Khi 'con cười rạng rỡ tan vào lòng mẹ' là lúc mẹ trở nên hạnh phúc. Vì vậy, con yêu thương, hạnh phúc cũng là niềm hạnh phúc của mẹ. Nhà thơ sử dụng hình ảnh sóng và biển để nói về mối quan hệ thiêng liêng giữa mẹ và con trong kỷ niệm tuổi thơ.
Tính độc đáo của bài thơ nằm ở những cuộc trò chuyện giữa em bé với mây, giữa em bé với sóng, xen kẽ trong những lời thì thầm với mẹ hiền. Đây là một bài thơ tươi sáng, ấm áp của Ta-go mô tả về kỷ niệm tuổi thơ. Tình yêu thiên nhiên, sự sống đầy hoài bão, trí tưởng tượng phong phú, lòng hiếu thảo... là những khía cạnh của cuộc sống tinh thần và tâm hồn trong tuổi thơ. Em bé được nhắc đến trong Mây và sóng được mô tả là một đứa trẻ yêu thương mẹ hiền.
Mây và Sóng là một bài thơ tuyệt vời về niềm vui của tuổi thơ. Hình ảnh của sóng, mây và mẹ tạo nên một tác phẩm đầy cảm xúc về chủ đề ấy.