Đề bài
Cảm nhận về tính cách của nhân vật Việt, Chiến, và chú Năm.
Lời giải chi tiết
Viết về gia đình trong thời chiến - việc truyền đạt lời thề quân sự qua thế hệ như ta thấy trong bài thơ của Tố Hữu:
“Thế hệ cha qua, thế hệ con đến
Đoàn kết nhau, ôm súng cùng chiến đấu”.
Trong thơ của Hoàng Trung Thông:
“Ta viết những dòng thơ trên đế sách súng
Con trưởng thành viết tiếp thay cha”
Trong tác phẩm của Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà, cô giáo Thu xuất hiện mạnh mẽ, thông minh trên chiến trường để báo thù cho cha và đấu tranh giành độc lập cho dân tộc. Trở lại với tác phẩm Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi, chúng ta thấy sự kế thừa và tiếp nối đó qua câu chuyện của các nhân vật.
Trong tác phẩm của Nguyễn Thi, tác giả mô tả một gia đình lớn với nhiều nhân vật, mỗi nhân vật có đặc điểm riêng. Tác giả phân chia thành hai dòng họ nhân vật để thể hiện hình ảnh một gia đình. Đó là những nhân vật thuộc thế hệ cha và những nhân vật thuộc thế hệ con cháu.
Khi nhắc đến nhân vật chú Năm, không thể không nhắc đến những chi tiết đặc biệt như giọng hát, cuốn sổ gia phả và triết lí về sông nước của chú. Chú Năm thường hát, nhưng giọng hát của chú không chỉ đơn giản là vui vẻ hoặc buồn bã như một người thủy thủ. Ngược lại, đó là cách để chú thể hiện tình yêu đối với nền cách mạng. Khi chú hát, chú muốn chia sẻ lòng dũng cảm bên trong. Do đó, mỗi lời hát của chú đều là một phần của sứ mệnh cách mạng của chú: “Chú đã già, giọng hát đã phai nhạt. Lúc đó, gân cổ chú căng ra, tay chú đặt lên vai Việt, đầu chú lắc lư, nhắc nhở rằng Việt chính là nơi mà chú có thể truyền đạt những tâm tư của mình qua những bài hát đó”. Khi thấy Việt và Chiến đã trưởng thành, chú tin rằng họ đã sẵn sàng đối mặt với những thách thức của xã hội, chú đã hát. Điều này là biểu hiện của sự nhiệt huyết, của tình yêu nước sâu sắc trong lòng chú Năm.
Bên cạnh đó, có hình ảnh của cuốn sổ gia phả. Cuốn sổ nhỏ này mang một ý nghĩa đặc biệt. Nó không chỉ là một bản gia phả, mà còn là một cuốn sử sách, một biểu hiện của lòng kính trọng để tôn vinh các anh hùng, ghi chép lại công lao để tuyên dương, và cũng là một bản ghi chép hàng ngày về cuộc sống, như một cam kết của một gia đình... Nói chung, cuốn sổ này đại diện cho sứ mệnh lịch sử. Trước đây, cuốn sổ được thế hệ cha anh giữ gìn và ghi chép. Nay, khi thế hệ con cháu đã trưởng thành, chú Năm chuyển giao cuốn sổ đó cho thế hệ mới để họ viết tiếp trang mới cho gia đình. Vì vậy, Những đứa con trong gia đình cũng là câu chuyện về một quá trình chuyển giao lịch sử.
Chú Năm là biểu tượng của phẩm chất Nam Bộ, với tình yêu sâu đậm đối với đất nước và quê hương. Mặc dù chỉ là nhân vật phụ trong câu chuyện (so với Việt và Chiến), nhưng chính anh đã giúp Nguyễn Thi thể hiện tư tưởng sâu sắc của câu chuyện, tôn vinh lòng anh hùng cách mạng của người Việt Nam trong cuộc chiến.
Trong câu chuyện này, Việt và Chiến vẫn là nhân vật chính. Điều này là thành công lớn nhất của Nguyễn Thi trong tác phẩm. Việc chọn mô tả hai nhân vật này đã đặt ra một thách thức lớn. Vì họ ở độ tuổi đặc biệt, không còn là trẻ con nhưng cũng chưa trưởng thành hoàn toàn. Hơn nữa, họ không cách biệt về tuổi tác và giới tính, điều này khiến việc phân biệt họ trở nên phức tạp. Tuy nhiên, cuối cùng, Nguyễn Thi đã hoàn thành nhiệm vụ của mình một cách xuất sắc.
So sánh Việt và Chiến, chúng ta nhận thấy sự sống động và thuyết phục của họ. Dù có những điểm tương đồng, giống như các thành viên khác trong gia đình, Việt và Chiến đều có tình yêu sâu đậm đối với quê hương và sự căm thù với kẻ thù. Điều này là đặc điểm chung của gia đình này, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tình yêu và sự căm thù của họ hầu như là bản năng. Đặc biệt, họ đều mang trong lòng sự oán hận về cái chết của mẹ. Mối oán hận này đã thúc đẩy họ trưởng thành nhanh chóng, quyết tâm hơn. Khi nghe chú Năm nói về việc báo thù cho mẹ, Việt nói rằng nếu chị bị chết thì anh sẽ chết ngay sau. Chiến cũng tuyên bố rằng nếu còn kẻ thù, họ sẽ hy sinh.
Cả hai chị em đều dũng cảm và kiên định. Họ đã cùng với quân địa phương tiêu diệt tàu chiến của địch trên sông Định Thuỷ. Mặc dù chưa đủ tuổi gia nhập quân đội, nhưng cả hai đều tình nguyện. Dù gặp khó khăn, Việt vẫn dũng cảm đối mặt với xe tăng địch và tiêu diệt chúng bằng lựu đạn. Như vậy, Việt và Chiến đều là những con người xứng đáng với truyền thống gia đình. Chỉ cần vài nét, Nguyễn Thi đã tạo ra bức tranh đầy đủ về gia đình.
Tuy nhiên, điều độc đáo của Nguyễn Thi không chỉ là ở điểm tương đồng giữa Việt và Chiến mà còn ở sự khác biệt về tính cách của họ. Hai nhân vật này được mô tả với những đặc điểm riêng biệt không thể nhầm lẫn. Điều này yêu cầu Nguyễn Thi phải hiểu sâu về tâm lý giới tính và thế hệ. Chiến là một cô gái chín chắn và kiên nhẫn, trong khi Việt thì năng động và hướng ngoại. Khác biệt giữa họ là rõ ràng.
Là người chị, Chiến luôn sẵn lòng hy sinh và nhường nhịn cho em gái, mặc dù họ gần như cùng tuổi, việc này không dễ dàng. Trong khi đó, Việt thì thường đòi hỏi Chiến phải hi sinh và nhường nhịn cho mình, dù cả hai đều cùng chịu khó. Dù có khi Việt cũng giành được những thứ nhiều hơn trong những hoạt động như bắt ếch hay chiến đấu, nhưng Chiến luôn nhường nhịn cho em. Tính cách của Chiến thể hiện sự sẵn lòng hy sinh và nhường nhịn. Một trong những tình huống đáng nhớ là cuộc trò chuyện của hai chị em trước khi ra trận, khi họ phải đảm nhận nhiều trách nhiệm nặng nề. Dù có chủ kiến từ trước, Chiến vẫn cho em quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên, cô đã chuẩn bị kỹ lưỡng và sắp xếp mọi việc một cách tỉ mỉ, khiến Việt cảm thấy ngưỡng mộ và kính trọng chị. Còn Việt, dù nghe chị nói những điều quan trọng, nhưng cũng không quên nhìn thấy những điều nhỏ nhặt xung quanh, và cuối cùng đã ngủ gật trong khi chị vẫn còn thảo luận. Điều này chỉ ra sự ngây thơ và hiếu động của Việt, trong khi cũng bày tỏ sự lo lắng và chu đáo của Chiến.
Có thể nói rằng, tác giả đã tinh tế trong việc lựa chọn chi tiết để làm nổi bật tính cách của nhân vật, giúp câu chuyện trở nên sống động và sâu sắc hơn. Nhờ điều này, Những đứa con trong gia đình đã trở thành một câu chuyện đầy ấn tượng và có sức sống mãnh liệt trong lòng độc giả.