[Cám Ơn Tuổi Trẻ] Duyên Nợ Israel

Sáng nay, tôi tham dự một hội thảo doanh nghiệp Việt - Israel, và đó đã đem lại cho tôi một số câu chuyện thú vị xoay quanh mối liên kết này.

1. Bước vào phòng hội thảo, ánh mắt tôi dừng lại khi nhìn thấy chiếc mũ Kippah trên đầu của một người đàn ông Do Thái, tuổi cao, dáng vẻ khiêm nhường, đang trò chuyện với một người đồng hương bên cạnh (ít nhất là tôi nghĩ vậy, vì chỉ có Israel mới có điều đó).

Khi tôi sống ở thung lũng Arava, tôi thường không gặp nhiều người đội, nhưng khi đến Jerusalem hoặc Tel Aviv, chúng tôi thường thấy họ nhiều hơn, đặc biệt là những thành phố lớn, dù họ có mặc bộ vest đen cùng cà vạt, nhưng những người theo Đạo Do Thái chính thống thường đội mũ, như một sự tôn trọng với Đức Chúa Trời, và đôi khi cầu nguyện.

Không lâu sau đó, người đàn ông ấy bắt đầu trình bày về công ty của mình trong hội thảo này. Ông ấy là CEO của công ty BioClear, chuyên về công nghệ vật liệu nano tiên tiến để xử lý nước trong thủy sản. Các giải pháp khử trùng, phục hồi bằng phosphate và hệ thống lọc sinh học giúp giảm chi phí cho việc xử lý nước.

2. Tôi có nhiều bạn Israel, một số được giới thiệu qua vợ tôi, hầu hết đã từng đến Việt Nam và rất ấn tượng với ẩm thực và cảnh đẹp tự nhiên. Điều đặc biệt là, họ rất hiểu biết về lịch sử Việt Nam thông qua những quyển sách tiếng Anh về đất nước này, họ nhận thấy điểm tương đồng trong lịch sử của hai quốc gia này, một nằm ở phía đầu và một ở phía cuối lục địa (điều này thực sự thú vị).

Trong lời chia sẻ của Bộ Trưởng Kinh tế Israel Nir Barkat hôm qua, ông ấy cũng kể về chuyến đi của con gái và bạn trai đến Việt Nam, những câu chuyện về đất nước được truyền tai rất nhiều. Thật ra, việc di chuyển giữa hai quốc gia vẫn gặp nhiều khó khăn, đôi khi mất tới 15-20 tiếng và cần phải kinh qua nhiều chuyến, điều này khiến việc kết nối thương mại trở nên khó khăn hơn nhiều. Nếu có đường bay thẳng, thì chỉ mất khoảng 8 giờ. Tôi rất hy vọng có ngày đó.

Bạn có biết, gần đây hai nước đã ký Hiệp định Thương mại Tự do, Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á mà Israel ký kết FTA. Ngược lại, Israel cũng là quốc gia đầu tiên ở Tây Á mà Việt Nam ký FTA. Điều này mở ra cơ hội cho Việt Nam mở rộng thị trường tại Tây Á và Nam Âu.

Hiện nay, Israel là đối tác thương mại lớn thứ 5 và thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam tại Trung Đông. Israel đứng thứ 33 trong số hơn 200 thị trường quốc gia và vùng lãnh thổ mà Việt Nam có xuất nhập khẩu hàng hóa.

Do đó, trong tương lai, mối quan hệ giữa hai nước sẽ ngày càng sâu rộng hơn, việc đến Israel học tập và làm việc cũng sẽ dễ dàng hơn. Nếu không có chương trình thực tập nông nghiệp ấy, tôi không thể tưởng tượng rằng mình sẽ đặt chân đến 'quốc gia khởi nghiệp' này. Tôi cũng mơ ước, một ngày nào đó sẽ đến Israel với một vai trò khác, thuê xe chạy đến Ein Yahav cùng với sếp, thưởng thức cá lóc nướng trên một nắng, uống ly rượu vang, để tận hưởng không khí và kỷ niệm năm đó.

3. Một điều đáng chú ý là khi một CEO khác lên thuyết trình về công ty của mình. Cả phòng đều vỗ tay sau khi được giới thiệu, anh ấy có cha là người Việt và mẹ là người Do Thái, điều này khiến mọi người bất ngờ vì khuôn mặt của anh ấy không hề có nét gì đặc trưng của Đông Phương. Nhưng điều này lại là cơ hội tuyệt vời cho hai dân tộc.

Anh ấy là CEO của công ty Global Security, chuyên cung cấp các giải pháp và dịch vụ tư vấn, lập kế hoạch và tích hợp hệ thống an ninh nội địa cho các địa điểm chiến lược của chính phủ, sân bay, cảng biển. Global Security đã triển khai dự án cho Sân bay Quốc tế Ben Gurion, Bộ Quốc Phòng Israel, Cảng Haifa & Ashdod, và Tập đoàn Điện lực Israel. Thật là ấn tượng, phải không?

4. Mặc dù số lượng start-up trong lĩnh vực AgriFoodTech chưa nhiều như mong đợi (mặc dù có Netafim - nổi tiếng với giải pháp tưới nhỏ giọt tiết kiệm; AID Group - một tập đoàn đa ngành với các giải pháp trong Truyền thông, Công nghệ Thực phẩm, Công nghệ Tài chính, Trí tuệ Nhân tạo (AI), Y tế và Nông nghiệp; cũng như Volta Belting - sản xuất băng chuyền vệ sinh từ vật liệu nhựa nhiệt dẻo thường được sử dụng trong chế biến thực phẩm, một công ty toàn cầu với hai công ty con ở Châu Âu và Hoa Kỳ và hoạt động tại hơn 60 quốc gia trên thế giới).

Tại Israel, có hơn 250 công ty khởi nghiệp về AgriFoodTech phát triển các giải pháp công nghệ nhằm cải thiện tính bền vững và đảm bảo an toàn thực phẩm, đồng thời đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

Ví dụ, start-up Evigence Sensors có trụ sở tại Yokneam (miền Bắc Israel, gần Haifa), là một công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực chuỗi cung ứng, cung cấp giải pháp giảm lãng phí dọc theo chuỗi cung ứng với hệ thống quản lý độ tươi, kết hợp cảm biến và phân tích dữ liệu để cho phép các nhà cung cấp quản lý độ tươi của hàng tồn kho trong thời gian thực. Hệ thống quản lý độ tươi này đo lường tổng thời gian và phơi nhiễm nhiệt độ để cung cấp dữ liệu thời gian thực về 'sự tươi mới' còn lại, phân biệt giữa thực phẩm chất lượng cao nhất và thực phẩm an toàn cho người tiêu dùng.

5. Tại Israel, 'công nghệ bắt nguồn từ nông nghiệp'.

Một thống kê cho thấy có 800 công ty khởi nghiệp trong tổng số 8.000 công ty khởi nghiệp Israel về AgriFood.

Việt Nam có tiềm năng lớn trong lĩnh vực AgriFood, tuy nhiên chúng ta vẫn là 'đứa trẻ' trong một thị trường rộng lớn, thiếu công nghệ và kiến thức. Điều này thể hiện sự tương quan về mặt lĩnh vực trọng điểm mà hai quốc gia hướng tới.

Tầm quan trọng của việc kết nối và học hỏi không thể phủ nhận, chính vì vậy, việc trải nghiệm, tham quan, trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm là điều cần thiết hơn bao giờ hết. Chúng ta cần nhiều hơn là chỉ các chương trình thực tập nông nghiệp thông thường hiện nay.

Tuy nhiên, điều quan trọng là chúng ta phải học được gì, áp dụng những kiến thức đó ra sao và phát triển những gì trên cơ sở của bản thân mình. Nếu không, chúng ta sẽ rơi vào việc lặp lại mô hình cũ, tốn kém và không hiệu quả.

Mối quan hệ giữa Israel và chúng ta vẫn còn rất ý nghĩa và tiềm năng.