Buzz
Đây là khúc hát ru thứ hai trong bài thơ 'Khúc hát ru những đứa trẻ lớn trên vai mẹ” của Nguyễn Khoa Điềm. Hai câu thơ sau ba lần vang lên trong bài thơ; điệp khúc ấy là tiếng vỗ về yêu thương em Cu Tai:
“Em Cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi !
Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ
Người mẹ Tà-ôi vừa địu con, vừa làm rẫy tỉa bắp. Núi Ka-lưi hùng vĩ thuộc dãy Trường Sơn, ở miền Tây hai tỉnh Trị - Thiên. Một so sánh tương phản: “lưng núi thì to', “lưng mẹ thì nhỏ' nhằm ca ngợi đức tính cần cù, tần tảo, đảm đang của người mẹ nghèo, người dân tộc:
'Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi
Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ”.
Mẹ vất vả tỉa bắp nuôi con để phục vụ kháng chiến. Tình thương của mẹ bao la : 'Mẹ thương A-kay, mẹ thương làng đói'. Như một lời nhắc khẽ vỗ về. Như một tiếng nói hồn hậu, cảm thông: “Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ”...
“Mặt trời” là một hình ảnh được nói đến nhiều trong ca dao, dân ca, trong thi ca dân tộc. Ở đây, Nguyễn Khoa Điềm đã so sánh, ẩn dụ sáng tạo qua cặp câu thơ song hành để nói lên một liên tưởng đẹp, giàu ý nghĩa thẩm mỹ:
“Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng '
'Mặt trời của lúa' là biểu tượng của sự sống và sự phồn thịnh, mang lại niềm vui và hạnh phúc cho nông dân. Tương tự, khi nhà thơ nghĩ đến 'mặt trời của mẹ', ông nghĩ đến em Cu Tai. Em là tình yêu, là niềm hạnh phúc, và là nguồn sống của mẹ. Tình thương của mẹ dành cho con được ca ngợi trong những câu thơ bình dị của Nguyễn Khoa Điềm, gợi lên sự ấm áp và đậm đà.
'Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng '
Chỉ khi đọc những dòng thơ tình cảm như thế này, ta mới hiểu được sức mạnh của từng câu chữ trong thơ.
Trích: Mytour
