Buzz
Ngày nay, tình trạng dị ứng đạm sữa bò và bất dung nạp lactose xảy ra khi cho trẻ uống sữa công thức, gây ra nhiều lo ngại cho các bậc phụ huynh. Hai vấn đề này khác biệt và thường dễ bị nhầm lẫn. Cùng tìm hiểu sự khác biệt giữa chúng cùng Mytour nhé!
Sự khác biệt giữa bất dung nạp lactose và dị ứng đạm sữa bò
1.1 Về bản chất
Bất dung nạp lactose:
Tình trạng bất dung nạp lactose là do cơ thể không hoặc sản xuất ít enzyme lactase tại ruột, enzyme này chuyên tiêu hóa đường lactose trong sữa. Khi bị bất dung nạp lactose, cơ thể không thể tiêu hóa được lactose, dẫn đến triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa khi bé tiêu thụ thực phẩm chứa sữa.
Triệu chứng chướng bụng do bất dung nạp lactose ở trẻ
Dị ứng đạm sữa bò:
Đây là phản ứng miễn dịch của cơ thể với một hoặc nhiều protein trong sữa bò. Thường xuất hiện sau khi trẻ mới sinh ra.
Nguyên nhân của tình trạng dị ứng đậm sữa bò thường liên quan chặt chẽ đến kháng thể miễn dịch IgE hoặc không phải IgE có trong cơ thể trẻ. Trong một số trường hợp, khi bé có dị ứng liên quan đến kháng thể miễn dịch IgE, có thể là dấu hiệu của bệnh dị ứng nội tạng.
Dấu hiệu mẫn đỏ khi bé gặp phải dị ứng
1.2 Về nguyên nhân
Bất dung nạp Lactose
Trong ruột có một loại enzyme phân cắt đặc biệt là lactase. Để hấp thụ đường lactose cần phải có enzyme này. Cơ thể thiếu hụt enzyme lactase là một trong những nguyên nhân dẫn đến bất dung nạp lactose.
Tình trạng thiếu hụt enzyme lactase không chỉ do di truyền, mà còn từ nhiều nguyên nhân khác. Nguyên nhân chính đến từ việc ruột của trẻ bị tổn thương do các bệnh như: viêm ruột, ruột nhiễm khuẩn, kí sinh trùng,...
Ngoài ra, việc sử dụng quá nhiều kháng sinh cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương tế bào ruột và ảnh hưởng tới quá trình sản xuất enzyme lactase. Vì vậy, các bậc phụ huynh khi sử dụng kháng sinh cho trẻ cần tránh tình trạng lạm dụng quá nhiều kháng sinh.
Enzyme phân cắt lactase trong ruột để hấp thụ đường
Dị ứng đạm sữa bò
Trong quá trình tiêu hóa, protein trong sữa bò được hệ miễn dịch nhận diện là chất lạ. Điều này kích thích cơ thể sản sinh kháng thể IgE để bảo vệ và loại bỏ protein gây hại như casein và đạm whey.
Sau mỗi tiếp xúc với protein, kháng thể IgE sẽ ghi nhớ và kích hoạt hệ thống miễn dịch, dẫn đến giải phóng các chất gây dị ứng như histamin.
Hiện nay, nguyên nhân cụ thể của dị ứng đạm sữa bò ở trẻ vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, trẻ có nguy cơ cao hơn nếu bố mẹ có tiền sử dị ứng sữa hoặc thực phẩm khác.
Trẻ có thể phát ban đỏ khi bị dị ứng đạm sữa bò
1.3 Về dấu hiệu
Bất dung nạp lactose:
- Chướng bụng: Khi lactose không được hấp thu, có thể gây tăng kích thước và cứng bụng ở trẻ. Mẹ có thể nhận biết bằng cách vỗ nhẹ vào bụng, nếu bụng bé to và cứng hơn bình thường, đó có thể là dấu hiệu của bất dung nạp lactose.
- Phân lỏng hoặc tiêu chảy kéo dài: Lactose không hấp thu sẽ bị đào thải trực tiếp, gây ra phân lỏng, có mùi chua nhẹ hoặc tiêu chảy kéo dài.
- Triệu chứng khó chịu sau khi tiếp xúc với sữa: Bé có thể quấy khóc sau khi tiếp xúc với các sản phẩm từ sữa trong khoảng 30 phút đến 1.5 giờ.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: Thay thế các sản phẩm sữa không chứa lactose có thể giúp phục hồi tình trạng đường ruột của trẻ.
Lưu ý: Bất dung nạp lactose ở trẻ thường bắt đầu trong giai đoạn sơ sinh và có thể là dấu hiệu của suy nhược cơ thể hoặc hấp thụ lactose kém sau khoảng 2 - 3 tháng tuổi.
Biểu hiện của bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh thường bắt đầu trong giai đoạn đầu sau khi bé chào đời
Dị ứng đạm sữa bò
Mặc dù biểu hiện của dị ứng đạm sữa bò và bất dung nạp lactose có vẻ giống nhau, nhưng thực chất hai tình trạng này hoàn toàn khác biệt. Các phụ huynh cần chú ý để nhận biết các dấu hiệu này.
Dị ứng xảy ra khi cơ thể của bé phản ứng mẫn cảm với sữa. Ngoài ra, khi hệ miễn dịch nhận diện sai các chất bé tiêu hóa, cơ thể sẽ tạo ra các biểu hiện như kích thích hệ thống phòng vệ để chống lại sự xâm nhập của các tác nhân lạ. Điều này dẫn đến việc bé có thể có các triệu chứng như:
- Biểu hiện của dị ứng có thể xuất hiện từ 15 phút đến 1 tiếng sau khi bé tiếp xúc với thực phẩm.
- Nếu mẹ nghi ngờ bé có dị ứng, dù nhẹ nhàng nhất, hãy đưa bé đến bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn, để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho bé.
Các dấu hiệu của dị ứng có thể phát hiện sau khi bé tiếp xúc với thực phẩm từ 15 phút đến 1 giờ. Nếu mẹ nghi ngờ bé có dấu hiệu của dị ứng, dù là nhẹ nhàng nhất, hãy đưa bé đến bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn, để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho bé.
Dấu hiệu khó thở, thở khò khè ở trẻ
1.4. Về việc chẩn đoán và phân biệt
Bất dung nạp lactose
Bác sĩ sẽ sử dụng các xét nghiệm để kiểm tra xem cơ thể của bé có bất dung nạp lactose không. Một số phương pháp chẩn đoán phổ biến là xét nghiệm dung nạp lactose, xét nghiệm hơi thở hydro và kiểm tra độ acid trong phân.
Trong xét nghiệm dung nạp lactose, bé sẽ uống một dung dịch chứa lactose ở nồng độ cao. Sau khoảng 2 - 2,5 giờ, mẫu máu sẽ được lấy để kiểm tra. Nếu nồng độ glucose trong máu không tăng lên, đó là dấu hiệu cơ thể của bé không hấp thụ lactose.
Phương pháp xét nghiệm hơi thở hydro đơn giản là đo lường nồng độ hydrogen trong hơi thở của bé. Sau khi bé thổi vào một quả bóng, mẫu khí được thu vào và phân tích trong khoảng 4 - 5 giờ.
Kiểm tra độ acid trong phân được thực hiện khi các phương pháp trên không thể sử dụng. Mùi chua của phân có thể là dấu hiệu của việc bé không thể tiêu hóa lactose.
Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra cơ thể của bé
Dị ứng đạm sữa bò
Một điểm khác biệt so với bất dung nạp lactose là bác sĩ cần thu thập thông tin về tiền sử dị ứng của bé. Sau đó, các xét nghiệm như xét nghiệm dị ứng, xét nghiệm IgE đặc hiệu với các protein sữa bò, test loại trừ và test dị ứng đạm sữa bò sẽ được tiến hành.
Trẻ sẽ được kiểm tra dị ứng bằng cách thực hiện test nhanh trên da với sữa, bác sĩ sẽ áp dụng một lượng nhỏ protein lên da bé và sau đó quan sát để đưa ra kết luận về tình trạng của bé.
Một phương pháp xét nghiệm khác là kiểm tra lượng kháng thể IgE đặc hiệu với các protein sữa bò:
- Đầu tiên, cho trẻ sử dụng sữa bò trong một khoảng thời gian nhất định.
- Trích mẫu thử và xác định lượng kháng thể IgE trong máu.
Ngoài ra, có phương pháp test loại trừ bằng cách không cho trẻ sử dụng sữa trong 3 - 4 tuần và theo dõi biểu hiện của trẻ. Một phương pháp khác là test dị ứng đạm sữa bò, phụ huynh cho trẻ sử dụng lại sữa bò và theo dõi biểu hiện.
Bác sĩ sẽ kết hợp chẩn đoán dựa trên triệu chứng và tiền sử bệnh lý của bé
Xử lý khác nhau khi trẻ bị bất dung nạp Lactose và dị ứng đạm sữa bò
2.1 Bất dung nạp Lactose
Bất dung nạp Lactose cần được cha mẹ chú ý và phát hiện sớm nếu con có dấu hiệu bất thường. Đưa con đến cơ sở y tế gần nhất khi có các biểu hiện như chướng bụng, tiêu chảy.
Nguyên nhân gây tổn thương ruột non có thể đến từ viêm dạ dày, nhiễm trùng ruột non, và các bệnh lý khác. Cha mẹ cần thăm khám bác sĩ và tiến hành xét nghiệm khi con có các biểu hiện ban đầu của các bệnh lý trên.
Bù nước là biện pháp an toàn giúp giảm thiểu tình trạng mất nước và tổn thương nội bào. Mất nước thường xảy ra do tiêu chảy kéo dài, vì vậy cần truyền dịch và bổ sung nước kịp thời.
Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng là điều cần thiết. Cha mẹ hoàn toàn có thể thay thế các thực phẩm không chứa lactose để giảm thiểu tình trạng bất dung nạp lactose của con.
Cha mẹ cần đưa con đến bệnh viện gần nhất để thăm khám ngay.
2.2 Dị ứng đạm sữa bò
Với trẻ bị dị ứng đạm sữa bò, việc bú mẹ hoàn toàn là biện pháp an toàn nhất. Sữa mẹ cung cấp các chất dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ. Nếu sữa mẹ không đủ, có thể bổ sung bằng sữa thủy phân.
Chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng nên bổ sung lợi khuẩn cho dạ dày của trẻ từ sớm để cải thiện sức khỏe từ bên trong, giúp cải thiện tình trạng dị ứng.
Sữa mẹ là nguồn dưỡng chất và kháng nguyên tốt nhất cho trẻ.
Lưu ý khi trẻ không dung nạp lactose và bị dị ứng đạm sữa bò
Ngoài việc quan sát các biểu hiện của trẻ, phụ huynh cần:
- Thăm khám định kỳ 6 - 12 tháng/lần cho bé để đánh giá tình trạng toàn diện của bé.
Thăm khám định kỳ 6 - 12 tháng/lần cho bé để đánh giá tình trạng toàn diện của bé.
