1. Viêm ruột hoại tử là gì
Viêm ruột hoại tử là tình trạng ruột bị nhiễm trùng và có dấu hiệu hoại tử. Cụ thể hơn, bệnh này phát triển khi mô nằm ở lớp lót bên trong ruột non hoặc ruột già bị tổn thương và đang bắt đầu chết dần, gây ra viêm. Bệnh này thường xảy ra ở trẻ sinh non (thiếu tháng).

Viêm ruột hoại tử thường xuất hiện ở trẻ sinh non
Ban đầu, tình trạng này chỉ ảnh hưởng đến lớp lót bên trong ruột nhưng nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể lan rộng và ảnh hưởng đến toàn bộ độ dày của ruột. Trường hợp nghiêm trọng nhất là ruột bị thủng, vi khuẩn từ ruột có thể lan ra ngoài ổ bụng gây nhiễm trùng, có thể gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
2. Nguyên nhân và triệu chứng của viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh
2.1. Nguyên nhân
Nguyên nhân gây viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh vẫn chưa được xác định rõ, nhưng nhiều nghiên cứu cho rằng có thể do máu chảy vào ruột gây tổn thương mô. Ngoài ra, vi khuẩn trong ruột cũng có thể gây bệnh. Sự mất cân bằng trong hệ miễn dịch cũng có vai trò trong việc phát triển bệnh.
Sự tổn thương do thiếu máu cục bộ ban đầu có thể do thiếu oxy gây ra, d导ến các phản xạ của cơ thể d导ến đến tình trạng giảm lưu lượng máu đến ruột. Ngoài ra, lưu lượng máu thấp cũng gây ra tình trạng thiếu máu cục bộ. Giảm oxy trong động mạch hoặc lưu lượng tuần hoàn hệ thống là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu máu cục bộ hoặc thiếu oxy ở ruột và d导ến đến việc phát triển viêm ruột hoại tử.
2.2. Triệu chứng
2.2.1. Triệu chứng chung
- Đau bụng
Đau bụng do viêm ruột hoại tử thường bắt đầu từng cơn rồi kéo dài, đặc biệt là khi ăn uống. Đau thường bắt nguồn từ vùng rốn hoặc thượng vị, và có thể không rõ ràng. Thời gian trung bình của cơn đau từ bệnh lý này là khoảng 9 ngày, nhưng nếu có sốc, thời gian và mức độ đau có thể tăng lên.
- Sốt
Sau khi đau bụng, trẻ thường phát sốt. Nếu sốt kéo dài và cao, cần cảnh giác vì bệnh có thể gặp biến chứng.
- Đại tiện có máu
Tính từ những ngày đầu của bệnh, triệu chứng này thường đi kèm với phân màu đỏ nâu, lỏng, và thường xuyên. Trong một số trường hợp, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc đại tiện và cần sự hỗ trợ để phân được tiện thoát ra ngoài.

Đau bụng do viêm ruột hoại tử gây ra sự khó chịu cho trẻ
- Nôn
Trong những ngày đầu của bệnh, thường có triệu chứng nôn mửa, nhưng thường dừng lại sau 2 ngày và hiếm khi kéo dài hơn 3 ngày. Nếu nôn mửa kéo dài quá 7 ngày, nguy cơ tắc ruột cao.
- Bụng căng trướng
Đây là dấu hiệu bệnh nặng hơn, thường xuất hiện muộn - vào ngày thứ 3 của bệnh.
- Sốc
Người bệnh sẽ thấy da có dấu hiệu nổi vân tím, điều này là dấu hiệu của nguy cơ tử vong cao.
2.2.2. Triệu chứng theo giai đoạn
Bệnh viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh phân thành 3 giai đoạn với các triệu chứng sau:
- Giai đoạn 1
Đây là thời kỳ mà trẻ có những dấu hiệu toàn thân không đặc hiệu:
+ Hạ đường huyết.
+ Nhịp tim chậm.
+ Ngừng thở.
+ Ngủ lỳm hoặc li bì.
+ Thân nhiệt không ổn định.
+ Bụng căng ở mức độ nhẹ khiến trẻ cảm thấy khó chịu.
- Giai đoạn 2
Ở giai đoạn này, các biểu hiện của viêm ruột hoại tử ở trẻ trở nên rõ ràng hơn nhiều:
+ Bụng căng đã trở nên nặng hơn, và nếu trẻ được kiểm tra trực tràng, có thể thấy có máu xuất hiện.
+ Nôn ra chất lỏng màu vàng.
+ Tiêu chảy có máu hoặc không.
+ Da trở nên xanh và mờ mờ.
- Giai đoạn 3
Ở giai đoạn này, bệnh đã trở nên nặng nề với những dấu hiệu sau:
+ Xuất hiện ban đỏ ở vùng bụng.
+ Bụng căng to, nặng nề.
+ Trẻ nôn ra chất lỏng màu nâu hoặc đen.
+ Có các triệu chứng viêm phúc mạc: cảm giác lạnh, sốt, từ chối bú,...
3. Phương pháp chẩn đoán và điều trị cho bệnh viêm ruột hoại tử
Viêm ruột hoại tử là một căn bệnh nghiêm trọng và phức tạp, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh. Tình trạng hoại tử thường bắt đầu từ niêm mạc sau đó lan rộng đến các lớp khác của thành ruột, gây ra viêm và thủng ruột. Việc thủng ruột thường xảy ra ở đại tràng và hồi tràng, gây ra nguy cơ tử vong.

Trẻ sơ sinh có dấu hiệu chướng bụng và đi ngoài có máu cần phải được khám bởi bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức.
Do đó, khi nghi ngờ trẻ mắc các triệu chứng trên, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị. Bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm cần thiết để đưa ra chẩn đoán về viêm ruột hoại tử.
Có nhiều phương pháp điều trị cho viêm ruột hoại tử ở trẻ, phụ thuộc vào tuổi, mức độ bệnh, và tình trạng sức khỏe. Thông thường, trẻ sẽ được ngưng bú và chuyển sang nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch. Thuốc kháng sinh có thể được sử dụng để chống lại nhiễm trùng. Nếu cần thiết, trẻ cũng có thể được hỗ trợ hô hấp hoặc tiếp tục hô hấp bằng oxy nếu có khó thở do sưng bụng. Trường hợp nặng, phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ phần ruột bị tổn thương.
Có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng viêm ruột hoại tử phát triển ít hơn ở trẻ sơ sinh được nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn. Do đó, việc cho con bú sữa mẹ từ nhỏ là quan trọng để giảm nguy cơ mắc bệnh này. Đối với trẻ đang được điều trị viêm ruột hoại tử, bác sĩ sẽ tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ để đảm bảo bệnh không trở nên nặng hơn thông qua các kiểm tra định kỳ.