1. Khái Niệm Đi Tiểu Ra Máu
Theo Góc Độ Y Học, Nước Tiểu Sẽ Phản Ánh Một Phần Thực Trạng Về Cơ Thể. Là Một Phần Của Hệ Tiết Niệu, Nếu Màu Sắc Của Nước Tiểu Thay Đổi Hay Có Dấu Hiệu Bất Thường Thì Chứng Tỏ Sức Khỏe Của Người Bệnh Cũng Đang Bị Đe Dọa Bởi Một Bệnh Lý Nào Đó.
Đi Tiểu Ra Máu Tức Là Trong Nước Tiểu Có Lẫn Màu Đỏ Của Hồng Cầu. Nếu Thực Sự Bệnh Nhân Đang Có Trục Trặc Về Sức Khỏe Thì Khi Đi Tiểu Sẽ Cảm Giác Đau Buốt, Nóng Rát Khó Chịu.
2. Bệnh Lý Đi Tiểu Ra Máu Có Bao Nhiêu Loại?
Thông Thường Có 2 Loại Đi Tiểu Ra Máu: Tiểu Máu Vi Thể và Tiểu Máu Đại Thể.
- Tiểu Máu Vi Thể: Là Trường Hợp Nước Tiểu Có Màu Bình Thường Không Thấy Lẫn Máu. Tuy Nhiên Khi Kiểm Tra Bằng Cách Xét Nghiệm Thì Số Lượng Hồng Cầu Trong Nước Tiểu Có Tới >10.000 Hồng Cầu/ml. Bởi Vì Khó Có Thể Nhận Biết Được Bằng Mắt Thường Nên Đa Phần Bệnh Nhân Phát Hiện Ra Bị Tiểu Máu Vi Thể Khi Đi Khám Sức Khỏe Định Kỳ Có Làm Xét Nghiệm Nước Tiểu.
- Tiểu Máu Đại Thể: Trái Với Vi Thể, Khi Đi Tiểu Phát Hiện Thấy Có Màu Đỏ Của Máu Bằng Mắt Thường Thì Đó Gọi Là Tiểu Máu Đại Thể. Tuỳ Theo Mức Độ Của Bệnh, Nếu Nhẹ Máu Trong Nước Tiểu Sẽ Có Màu Nhạt, Còn Nặng Thì Máu Sẽ Đỏ Sẫm, Thậm Chí Còn Có Cả Máu Cục. Đôi Khi Nước Tiểu Lẫn Máu Lại Có Màu Nâu Sẫm Hoặc Lắng Cặn.
Tiểu máu đại thể là khi phát hiện trong nước tiểu có màu đỏ bằng mắt thường
Trong một số trường hợp tiểu ra máu cũng có thể bị bệnh nhân hiểu lầm nhưng thực ra không phải do các nguyên nhân sau đây:
- Nước tiểu có màu đỏ do ăn thực phẩm có màu đỏ như rau, củ cải đường, thanh long đỏ, quả mâm xôi, dâu đen,... Màu sắc của những loại thức ăn này vẫn được “bảo tồn' qua quá trình tiêu hoá và được thải qua nước tiểu nên dễ gây hiểu lầm. Nếu bạn đã ăn chúng, triệu chứng “phai màu' trong nước tiểu sẽ hết sau khi bạn ngừng ăn các thực phẩm có màu đỏ;
- Do “kỳ kinh” ghé thăm: Đối với phụ nữ khi đến ngày kinh, tiểu ra máu có thể dễ bị nhầm lẫn;
- Sử dụng các loại thuốc như Metronidazol, Rifampicin,... cũng khiến nước tiểu đổi màu;
- Khi tiểu ra máu sau quan hệ tình dục: Đối với phụ nữ, có khả năng bị tổn thương âm đạo do ma sát mạnh dẫn đến chảy máu trong quá trình sinh hoạt. Đối với nam giới, sau khi xuất tinh có thể có máu kết hợp trong nước tiểu sau quan hệ tình dục.
3. Nguyên nhân gây ra việc tiểu ra máu là gì?
Lí do bệnh nhân tiểu ra máu có thể bao gồm:
3.1. Vấn đề liên quan đến thận
Đây là một nguyên nhân khá phổ biến vì thận chịu trách nhiệm tiết nước tiểu, do đó nếu có sự không bình thường trong nước tiểu cần kiểm tra chức năng thận. Một số bệnh thường gặp ở thận là:
- Sỏi thận: Sỏi hình thành do các chất khoáng có mặt trong nước tiểu lắng đọng ở thận, niệu quản, bàng quan,... Kích thước của sỏi lớn nhất có thể lên đến vài centimet. Khi sỏi lưu hành cùng nước tiểu, nó gây cọ xát gây tổn thương và khiến đi tiểu buốt, tiểu ra máu;
- Chứng thận đa nang: Trong quá trình khám bệnh, có thể phát hiện những khối u tại hố thận, điều này thường là nguyên nhân khiến người bệnh đi tiểu ra máu, tiểu mủ, đau ở vùng thắt lưng và tăng nồng độ ure trong máu;
- Bệnh ung thư thận: Dấu hiệu tiểu ra máu là một cảnh báo chiếm 70% nguy cơ mắc bệnh ung thư thận. Biểu hiện phổ biến của bệnh này là phát hiện có khối u tại hố thận, tiểu không đau nhưng ra máu nặng và nhiều;
- Lao thận: Do không phát hiện nước tiểu có máu, bệnh này được xếp vào loại tiểu máu vi thể, gây viêm bàng quang. Triệu chứng của bệnh thường bao gồm máu thường ra cuối bãi, tiểu són, dắt, có mủ, cảm giác đau sau khi đi tiểu. Khi kiểm tra nước tiểu, có thể phát hiện trực khuẩn lao;
- Viêm thận - bể thận: Nếu mắc bệnh này, không chỉ thấy dấu hiệu đi tiểu ra máu mà còn có sốt cao, rét run, đau ở vùng thắt lưng, tiểu dắt, đau bụng dưới rốn;
- Mắc viêm cầu thận cấp: Tương tự như lao thận, bệnh này cũng thuộc loại tiểu máu vi thể. Bệnh nhân thường có triệu chứng sốt giống như khi mắc viêm thận, bị nhiễm trùng da, họng và đau ở vùng thắt lưng.
Sỏi thận có thể gây tổn thương niêm mạc dẫn đến tiểu ra máu
3.2. Do bệnh nhân bị chấn thương
Chấn thương có thể xảy ra do tai nạn, va chạm hoặc vận động mạnh như tham gia các môn thể thao ở khu vực thận, bàng quang, vùng thắt lưng, vùng chậu hoặc tổn thương niệu. Dù vậy, nếu tổn thương ở mức độ nhẹ, có khả năng hồi phục nhanh.
3.3. Mắc bệnh tại niệu đạo/tuyến tiền liệt
Ung thư hoặc phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới có thể là nguyên nhân của chứng đi tiểu ra máu. Triệu chứng thường gặp là tiểu khó, tiểu rắt, tiểu són, và siêu âm cho thấy tuyến tiền liệt phình to. Ở phụ nữ, polyp niệu đạo có thể gây tiểu ra máu và được phát hiện qua nội soi.
3.4. Vấn đề trong bàng quang
Bàng quang có thể bị sỏi hoặc chứa túi thừa. Nó cũng có thể bị viêm do virus hoặc phát triển khối u, được nhận diện qua siêu âm. Dấu hiệu ban đầu thường là tiểu rắt, tiểu ra máu, và tiểu khó.
Chấn thương cũng là một trong số các nguyên nhân gây ra tình trạng tiểu ra máu
4. Cách điều trị hiệu quả chứng tiểu ra máu là gì?
4.1. Phương pháp điều trị bằng thuốc
-
Nếu máu ra quá nhiều có thể cần truyền thêm máu cho bệnh nhân;
-
Sử dụng thuốc cầm máu: Transamin có thể dùng qua đường uống hoặc truyền qua tĩnh mạch (nhớ tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ);
-
Trong trường hợp phát hiện nhiễm trùng, có thể sử dụng kháng sinh;
-
Phối hợp điều trị kèm theo thuốc khác tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra bệnh.
4.2. Phương pháp can thiệp phẫu thuật
Nếu tiểu ra máu là kết quả của một bệnh lý nghiêm trọng, như tình trạng cục máu gây tắc nghẽn đường tiết niệu, cần can thiệp bằng cách loại bỏ máu đông, máu cục tại bàng quang để lưu thông, sau đó tiến hành điều trị và tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh.
Bài viết đã chỉ ra những điểm bất thường người bệnh có thể gặp phải với biểu hiện tiểu ra máu. Nếu không phải do thực phẩm hoặc vấn đề khác không liên quan trực tiếp tới tiểu ra máu, triệu chứng này cảnh báo về sức khoẻ và cần khám bác sĩ để tìm nguyên nhân và điều trị triệt để.